كەشە فرانتسۋزدىڭ «Libération» گازەتىندە ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيدىڭ كەزەكتى سۇحباتى جاريالاندى. وندا پرەزيدەنت زەلەنسكي بولجالدى كەلىسسوزدەر مەن مايدانداعى احۋال جايلى ءسوز ەتكەن. 

سونىمەن، پرەزيدەنت زەلەنسكي نە دەيدى؟

«ۋكراينانىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعىنا قاتىستى كەز كەلگەن ماسەلەنى حالىقتىڭ قاتىسۋىنسىز ءبىر پرەزيدەنت شەشە المايدى! رەفەرەندۋم؟ حالىق مۇنى قالاۋى كەرەك! بىراق بۇل ەڭ جاقسى نۇسقا ەمەس!»، - دەيدى ۋكراينا پرەزيدەنتى.

ونان ءارى:

▪ ️ ۋكراينانىڭ سوعىستىڭ اياقتالۋىنا قاتىستى جوسپارى تۋرالى: «ءبىز الەمنىڭ ءبىرىنشى بەيبىتشىلىك سامميتىندە ۇسىنىلعان فورمۋلاعا نەگىزدەلگەن جوسپار ازىرلەيمىز. مەن بارلىق قۇجاتتاردىڭ قاراشا ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن دايىن بولۋىن جانە وعان ۋكراينانىڭ ەگەمەندىگى مەن اۋماقتىق تۇتاستىعى ەنگىزىلۋىن سۇرادىم»، - دەدى.

▪ ️ الەمنىڭ ەكىنشى بەيبىتشىلىك سامميتىنە رەسەيدىڭ قاتىستىرىلۋى تۋرالى: «مەنىڭ ويىمشا، كوپتەگەن ەلدەر سياقتى، ەكىنشى سامميتتە رەسەي وكىلدەرى بولۋى ءتيىس. ەگەر بارلىعى ولاردى كەلىسسوزدەر ۇستەلىندە كورگىسى كەلسە، وندا ءبىز قارسى بولا المايمىز. سامميتتە باس قوسۋ - 1991 جىلدىڭ شەكاراسىن ءدال سول ساتتە وزىمىزگە قايتارامىز دەگەندى بىلدىرمەيدى. بىراق مەن ۋكراينا ءۇشىن ءادىل بەيبىتشىلىك ءبىزدىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعىمىزدى قالپىنا كەلتىرۋدە دەپ سانايمىن»، - دەدى.

▪ ️ ۋكراينا ءوز اۋماعىن قانداي جولمەن قايتارا الاتىنى تۋرالى: «مەنىڭ ويىمشا، ءبىز بارلىق اۋماقتى كۇشپەن جانە قارۋمەن بوساتپاۋىمىز كەرەك. سەبەبى بۇلاي بولسا ءبىز كوپ ۋاقىت پەن ادام ءومىرىن قۇربان ەتەمىز. سوندىقتان ءبىز ءوز اۋماعىمىزدى ديپلوماتيا ارقىلى قايتارا الامىز دەپ ويلايمىن»، - دەدى.

▪ ️ ۋكراينا ءوز اۋماقتارىنىڭ ءبىر بولىگىنەن باس تارتىپ، وسى تاقىرىپتا رەفەرەندۋم وتكىزە الا ما؟: «ۋكراينانىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعىنا قاتىستى كەز كەلگەن ماسەلەنى ءبىر پرەزيدەنت، ءبىر ادام، ۋكراين حالقىنىڭ قاتىسۋىنسىز شەشە المايدى. بۇل مۇمكىن ەمەس... ۋكراينا ەشقاشان ءوز اۋماعىنان باس تارتپايدى، ويتكەنى بۇل كونستيتۋتسيانى بۇزۋ بولار ەدى. رەفەرەندۋم؟ ۋكراين حالقى مۇنى قالاۋى كەرەك. مەن سىزگە اشىعىن ايتايىن: بۇل ەڭ جاقسى نۇسقا ەمەس، ويتكەنى ءبىز پۋتينمەن جۇمىس ىستەيمىز، ەگەر ول ءبىزدىڭ اۋماعىمىزدىڭ ءبىر بولىگىن وزىنە قايتارسا، ول ءۇشىن جەڭىس بولادى. ءتىپتى كەيىنىرەك، ەگەر جانجال توقتاتىلسا، ول قايتىپ ورالۋى مۇمكىن»، - دەدى.

▪ ️ قىتاي سوعىستى توقتاتۋ ءۇشىن رەسەيگە ىقپال ەتە الا ما؟: «ەگەر قىتاي قالاسا، ول رەسەيدى بۇل سوعىستى توقتاتۋعا ماجبۇرلەۋى مۇمكىن. قىتاي - ىقپالى بار ەل. مەن ولاردىڭ دەلدالدىق جۇمىسپەن اينالىسپاي، اقش پەن ەو سياقتى رەسەيگە قىسىم كورسەتۋىن قالايمىن. ەلدىڭ ىقپالى كوپ بولعان سايىن، ول رەسەيگە سوعۇرلىم قىسىم كورسەتۋگە ءتيىس»، - دەدى.

▪ ️ رەسەي اۋماعىنا باتىس قارۋىمەن سوققى بەرۋ تۋرالى: «رەسەي قارۋلى كۇشتەرى ءبىزدىڭ شەكارامىزدان 50 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان جانە ءبىزدىڭ ولارعا وق اتۋعا قۇقىعىمىز جوق ەكەنىن بىلەدى. ءبىز ءۇشىن بۇل باس اۋرۋى. بىراق ءبىزدىڭ تاڭداۋىمىز جوق، سەبەبى ەگەر ءبىز رەسەي تەرريتوريالارىنا قارسى سەرىكتەستەرىمىز ۇسىنعان قارۋدى پايدالانساق، سوڭعىلارى بىزگە بولاشاقتا كومەك بەرۋدەن باس تارتۋى مۇمكىن»، - دەدى.

▪ ️ اقش-تاعى پرەزيدەنتتىك سايلاۋدان كەيىن ۆاشينگتوننىڭ ۋكرايناعا قانداي قولداۋى تۋرالى: «ازاماتتىق قوعام امەريكاندىق قوعامنىڭ ەڭ ماڭىزدى ينستيتۋتى بولىپ تابىلادى دەپ ەسەپتەيمىن. بۇل دەموكراتيالىق جانە ەلەۋلى ەل... مەنىڭشە، ءبىز ۋكراينانىڭ كونگرەسستەگى قولداۋىن ساقتاپ قالامىز، سەبەبى ولار [زاڭ شىعارۋشىلار] حالىق وكىلدەرى. پرەزيدەنت پەن ونىڭ كومانداسىنا كەلەتىن بولساق، ونى كورە جاتامىز»، - دەدى.

▪ ️ كامالا حارريس تۋرالى: «ول جەڭىسكە جەتكەن جاعدايدا ۋكرايناعا كومەك، بەيبىتشىلىك فورمۋلاسى مەن سوعىستىڭ اياقتالۋىنا قاتىستى ونىڭ ۇستانىمىن ءتۇسىنۋ قاجەت», - دەدى.

▪ ️ دونالد ترامپ تۋرالى: «مەن ونىڭ كومانداسىمەن التى رەت سويلەستىم. مەن مۇنى [ۋكراينا بويىنشا ۇستانىمدى] ەستىگىم كەلدى. قايتالاپ ايتايىن، بۇگىن ءبىز ديالوگتىڭ نە تۋرالى بولاتىنىن بىلمەيمىز»، - دەدى.

كەلىسسوزدەرگە قاتىستى بۇگىن رەسەي فەدەرالدىق كەڭەسىنىڭ سپيكەرى ۆالەنتينا ماتۆيەنكو دە  پىكىر ءبىلدىرىپ: «ءبىز ۋكراينادان الىنعان جاڭا جەرلەردى، دونەتسكى، لۋگانسكى، زاپوروج بەن حەرسوندى قايتارمايمىز. سەبەبى بۇل كونستيتۋتسيانى بۇزۋ بولىپ تابىلادى. ويتكەنى، ول جاڭا جەرلەر رەسەي كونستيتۋتسياسىنا ەنگەن»، - دەدى.

Abai.kz