رەسپۋبليكالىق ادەبيەت، مادەنيەت جانە ونەر گازەتى «ءۇش قوڭىردا» «سىنشىنىڭ ءوز ولەڭدەرىن دە سىنعا سالايىق» (№35, 12 قازان 2011 جىل) دەگەن اڭداتپا جازىپ، ادەبيەتتانۋشى، سىنشى، اقىن ج-ن.سومجۇرەكتىڭ «قارا ولەڭنىڭ قالقىعان بال قايماعىن» («مۇقاعالي – 80»), «كۇن كوسەم» ورىن بەردى كۇن اقىنعا» («شىعىس شىنارى – 2011»), «قاسىم اقىن جىر ۇستىمى» («قاسىم – 100») قاتارلى ولەڭدەرىن جاريالاپتى.

رەداكتسيا اڭداتپاسىنداعى: «ءوزى سىنشى بولعاننان كەيىن مۇشايراعا جىبەرگەن ولەڭدەرىنىڭ بايگە الىپ جاتقان ولەڭدەردەن ارتىق بولماسا كەم ەمەس ەكەنىن بىلسە كەرەك، سول جىرلارىن وقىرماندار سارابىنا سالۋدى ۇسىنىپ وتىر. بايگە العان جىرلارمەن سالىستىرىپ بايقايىق. ءسويتىپ، سىنشىنىڭ ءوز ولەڭدەرىن دە سىنعا سالىپ كورۋدى ۇيعاردىق. پىكىر بىلدىرۋگە شاقىرامىز» دەگەن جولداردى وقىپ، كوپ وقىرماننىڭ ءبىرى رەتىندە ءوز پىكىرىمدى ءبىلدىرۋدى ءجون سانادىم.

«جاڭىلمايتىن جاق، سۇرىنبەيتىن تۇياق جوق» دەگەندەي، پاتشا كوڭىلدى وقىرمان قاۋىمنىڭ مەنىڭ دە بۇل ماقالامدى اقىل تارازىسىنا سالىپ كورۋىنە بولادى. وندا كەتتىك...

اقىن ج-ن.سومجۇرەك العاشقى ولەڭىن:

«ءسوز تاستايىن ورتاڭا، جالپى حالىق،
ارقاعا مۋزا جۇگىن ارتىپ الىپ،
قاي اقىن بالقايماق-جىر اعىزعان كىل،
قارا ولەڭنىن قايماعىن قالقىپ الىپ؟» – دەپ  باستاپتى. بۇل كادىمگى ورتانقول ايتىس اقىنداردىڭ جۇرتقا سالەمدەسىپ، سوڭىنان ارىپتەسىنە سۇراق تاستايتىن قاراپايىم ءتاسىلى مە دەپ قالدىم. سەزىمدى سەلت ەتكىزەر اسەرلى ءتىل، كوركەم وبراز جوق.

«قارا ولەڭنىڭ قايناتىپ جاي قايماعىن،
قورىتقان ءتىل ۇيىرەر بالقايماعىن.
بالقايماق جىر اينالىپ اۋەزدى ۇنگە،
سازگەرلەر كوتەرىپ ءجۇر ءان بايراعىن» – دەيدى.

اقىن «جاي قايماق» پەن «بالقايماقتان» باسقا تەڭەۋ تاپپاعانداي. ويتكەنى ءوزىڭىز وقىپ وتىرعان وسى ەكى شۋماقتىڭ وزىندە «قايماق» 5 رەت قايتالانادى. «بال قايماق»، «جاي قايماق» ولەڭنىڭ اجارىن اشىپ، مازمۇنىن بايىتىپ تۇرعان جوق.

قايماقتى قايناتپايدى، قايناتسا نە بولاتىنىن ءبىر قۇداي بىلەدى... بۇدان قانداي سۋرەت، قانداي وبرازدى وي بايقاۋعا بولادى؟

ال «بالقايماق جىر اينالىپ اۋەزدى ۇنگە، سازگەرلەر كوتەرىپ ءجۇر ءان بايراعىن» دەگەن جولداردى انشەيىن ۇيقاس ءۇشىن الا سالعان سەكىلدى. ءاسىلى اقىن ج-ن.سومجۇرەك مۇقاعاليدىڭ بارلىق ولەڭى ءان بوپ شىرقالىپ جۇرگەنىن پوەزيا تىلىمەن جەتكىزبەكشى بولعان. بىراق اۋەزدى ۇنگە اينالعان بالقايماق جىردىڭ «ءان بايراعىن» سازگەر مەن ءانشى بىرگە كوتەرۋى كەرەك. ويتكەنى ءاننىڭ باعىن اشاتىن ءانشى، ءانشىنىڭ باعىن اشاتىن جاقسى ءان.  دەمەك، اقىن، سازگەر جانە ءانشى وشاقتىڭ ءۇش بۇتىنداي ءبىر شەڭبەرگە بايلانۋى كەرەك. بىرەۋى اقساپ جاتسا، وندا ءاننىڭ بايراعى جەلبىرەمەيتىنى انىق.

«ول – مۇقاڭ، مۇقاعالي عاجاپ اقىن!
بايگەگە قوسقان مۋزا – قازان اتىن...»، – دەيدى. مۇنىسىن ءجون دەلىك. بىراق، «بايگەگە قوسقان مۋزا – قازان اتىن» دەگەنىڭىزگە جول بولسىن. ءسىز ايتقانداي مۇقاڭ ولەڭدى بايگەگە قوسۋ ءۇشىن جازسا، وندا ول كوپ اقىننىڭ ءبىرى بولىپ قالار ەدى. ول تەك پوەزياعا عاشىق جۇرەكپەن، ادام سەزىمىن سەلت ەتكىزە الاتىن سيقىرلى سۋرەتكەرلىگىمەن قارا ءۇزىپ وزىپ كەلدى. ءسىزدىڭ مۇنداعى «مۋزاڭىز» ق.امانجولوۆتىڭ ماياكوۆسكي قازاسىنا ارناعان «اقىن» ولەڭىندەگى:

«نەعىلامىز شىنىندا مۋزانى ءبىز،
كوپ اقىننان قالعان ول ءبىر كارى قىز.
مۋزا جازىپ بەرمەيدى بىزگە ولەڭ،
ولەڭ توقىر ءوزىمىز فابىريكامىز...» – دەگەن ولەڭ جولدارىن ەسكە سالادى. قازاق ولەڭنىڭ تورەسى دەپ وسىندايدى ايتادى. ال ج-ن.سومجۇرەك «مۋزانى» بىرەسە ءوزى ارقالايدى، بىرەسە مۇقاڭا بايگە قوستىرتىپ «مۋزاعا» مازا بەرمەيدى.

«قارا ولەڭگە قاراپ ول عاشىق كوزبەن،
قۇبىلتىپ پەرنەلەرىن باسىپ كورگەن.
توزدى دەپ جۇرگەندە
قارا ولەڭنىڭ،
ەكىنشى تىنىسىن كەڭ اشىپ بەرگەن.

قازاقتىڭ قارا ولەڭى – قارا جورعا،
تايپالعان سۋ توگىلمەس دارا جورعا
اسا زور ءىس اتقارىپ كەتكەن مۇقاڭ،
قارا ولەڭدى
ءتۇسىرىپ قارا جولعا؟!.

قارا ولەڭدە بارى راس
سىر عالامات،
سونى ىزدەگەن ويعا دا
قىرعا قاراپ.
قارا ولەڭنىڭ تىنىسىن تىڭداي-تىڭداي،
بىتىرگەن تالماي ۇشار
جىرعا قانات»، – دەيدى اقىن.

بۇل ولەڭنىڭ جالپى تۇلعاسىنا كوز جۇگىرتسەڭىز كوركەمدىك مانەر ىزدەپ دال بولعان اقىندى بايقايسىڭ. پوەزيا – وي تەرەڭدىگى، توسىن قويىلعان پىكىر وزگەشەلىگى، كوركەم بەينەلەر ارقىلى ءسوز قۇدىرەتىن سەزىندىرۋ بولسا، ال مىنا شۋماقتار وعان ۇقساپ تۇرعان جوق. بۇل ولەڭنىڭ سىرتقى كوركەمدىگى مەن  ىشكى سەزىم سۇلۋلىعى قاتار ورىلمەگەن. ۇيقاسپەن جازىلعان قارا ءسوز سياقتى. ال، «عاشىق كوزبەن»، «پەرنەسىن باسىپ كورگەن»، «تىنىسىن كەڭ اشىپ بەرگەن»، «قارا جورعا»، «دارا جورعا»، «سىر عالامات»، «قىرعا قاراپ»، «جىرعا قانات»، «قاراسىنا»، «جاراسىنا»، «قارا شىڭعا» دەگەن سەكىلدى كوپ اقىن قولدانىپ جاۋىر بولىپ كەتكەن جاتتاندى ۇيقاستار ولەڭنىڭ كوركەمدىگىن تومەندەتىپ جىبەرگەن. ونىڭ ۇستىنە مۇقاعاليدى «قارا ولەڭگە» بايلاپ، ماتاپ قويۋ دۇرىس ەمەس. مۇقاعالي قارا ولەڭنىڭ «بىردە تىنىسىن اشامىن» دەپ، بىردە «قارا شىڭعا قوندىرام» دەپ ابدەن اۋرە سارساڭعا تۇسەدى. سوندا ماعجان مەن قاسىم، كەشە ومىردەن وزعان قادىر مەن تۇمانبايلار ايعا قاراپ جۇلدىز ساناپ ءجۇردى مە ەكەن دەپ قالاسىڭ؟

مۇقاعاليدىڭ جىرىن وقىپ اركىم ءارتۇرلى تامساناتىنى راس. بىراق ونىڭ اقىندىق قۇپياسىن، سىيقىرلى سىرىن ءالى ەشكىم تانىپ، قۇپياسىن اشا العان جوق. سوندىقتان «مەن ءححى عاسىر ۇرپاعىنىڭ قۇرداسىمىن، بالكىم ودان ارىدەگى ۇرپاقتاردىڭ تۋىسىمىن» – دەگەن مۇقاڭنىڭ جۇمباعىن شەشۋگەۇ قۇپياسىن اشۋعا كۇش سالاتىن كەز كەلەدى. ال:

«زىمىراپ ۋاقىت – زامان دوڭگەلەدى،
جاڭا كۇن كەلەرىنە سەنگەن ەدى.
تۇندە تۇستە، ال كۇندىز كوز الدىندا،
قارا جەر قارا ولەڭ بولىپ دوڭگەلەدى»، – دەگەن شۋماقتان دا ەرەكشە جاڭالىق  بايقاپ تۇرعان جوقپىن. بۇل ق. امانجالوۆتىڭ:

«...دۇنيە بۇكىل دوڭگەلەپ،
كوزىمنىڭ كەلدى الدىنا..
ۇستىنە شىقتىم ورمەلەپ،
قارادىم بويلاپ ارعىعا!
وي جەتەر جەرگە كوز جەتتى،
ارعىسىن جانە سەزەمىن...» («سوۆەتتىك مەنىڭ ءوز ەلىم»), – دەگەن ولەڭ جولدارىن ەسكە سالادى. اقىن ولەڭنىڭ سوڭىندا:

«...قارا ولەڭگە سىڭىرگەن قارا تەرىن،
ماقاتاەۆ قاراپايىم ەڭبەك ەرى»..
«...قازاق جىرى عارىشقا الىپ ۇشقان،
قارا ولەڭنىڭ ول ناعىز عارىشكەرى» – دەپ تۇيىندەيدى. ەگەر مۇقاعالي ءتىرى بولىپ وسى جولداردى وقىسا: «ەي، جۇما-نازار سومجۇرەك ءىنىم، بۇنىڭ نە، مەنى ابدەن ماسقارالاپسىڭ  عوي؟» دەپ ىشەك-سىلەسى قاتقانشا كۇلمەسىنە كىم كەپىل؟!

ال اقىننىڭ «كۇن كوسەم» ورىن بەردى كۇن اقىنعا» دەگەن ەكىنشى ولەڭى دە العاشقى ولەڭىنىڭ و جاق-بۇ جاعىندا. ولەڭنىڭ ءبىرىنشى بولىمىندە:

«قالىڭ ەلىڭ قازاعىڭ جاڭعىرۋدا،
ونەرى ورلەپ الەمدى تاڭ قىلۋدا.
وزىڭدە كورىپ ءبارىن، تۇرسىڭ تىڭداپ،
الماتىدا ابايدىڭ داڭعىلىندا»، – دەپ، اقىن قيالىمەن قازاق ەلىنىڭ گۇلدەنىپ-كوركەيىپ جاڭعىرۋى مەن قازاق ونەرىنىڭ الەمدى تاڭعالدىرعانىن ارمانداعانىن ءجون دەلىك. ال «وزىڭدە كورىپ ءبارىن، تۇرسىڭ تىڭداپ، الماتىدا ابايدىڭ داڭعىلىندا» دەگەنىڭىزدى قالاي تۇسىنەمىز.

ال استاناداعى، ماسكەۋدەگى اباي ءمۇسىنى سوندا نەنى كورىپ، نەنى تىڭداپ ءجۇر ەكەن؟ ارنە، ادەبيەتتىڭ جانسىزعا جان، تىلسىزگە ءتىل بىتىرەتىن قاسيەتىن ءبىز جوققا شىعارا المايمىز. بىراق ءدال وسى جەردە اقىن ونىڭ بۇل قاسيەتتىن ورىندى قولدانىپ تۇرعان جوق. مۇمكىن ابايدىڭ ارۋاعىمەن سىرلاسسا نانىمدى بولار ما ەدى؟ ەڭ بولماعاندا ءوزى سىنعا العان اقىن ى.دابەيدىڭ «قايران اقىن مايگۇل قىزىن ساعىنىپ، تەمىر جولعا ءالى قاراپ تۇرعانداي...» (مۇقاعالي كوشەسى. ساياباق» دەگەن سەكىلدى ادىستەرمەن كەلتىرگەندە كورىم بولىپ شىعار ما ەدى؟!

ولەڭنىڭ ەكىنشى بولىمىندە:

«شىن ايتساق قازاق ءالى ويانباي ءجۇر،
قاناعات جوق، دۇنيەگە تويا الماي ءجۇر.
جاللاڭ جاتتاپ العانىمەن جىرلارىڭدى،
ءمانىن ۇعىپ، دانالىق وي الماي ءجۇر.

«بەس اسىل ءىسىڭ» قانات جايا الماي تۇر،
ەرىنشەك جالقاۋلىقتى قويا الماي ءجۇر.
«ويناپ بوسقا كۇلۋمەن» كۇن وتكىزىپ،
جۇگەنسىزدىك قىلىقتى جويا الماي ءجۇر».

بۇل ولەڭ وسىلاي ابايدىڭ ولەڭىنىڭ جەلىسىمەن ارى قاراي جالعاسا بەرەدى. ولەڭ جاقسى، بىراق اقىن اباي بۇرىن ايتىپ قويعان وي-پىكىردى ابايدىڭ اقىندىق ۇلگىسىمەن قايتالاپ بەرگەن. بۇنى ولەڭدەگى جاڭالىق دەپ ايتۋعا كەلمەس؟ ارينە، اقىن قوعامداعى ادىلەتسىزدىكتى اشكەرىلەپ، ومىردەن مۇلدە ءتۇڭلىپ سويلەۋگە حاقىلى. بىراق اقىنعا جەڭىلدىڭ ۇستىمەن، اۋىردىڭ استىمەن جەلىپ ءوتۋ جاقسى ادەت ەمەس. مۇنداي امال-ايلا اقىنعا وبىروي اپەرمەيدى.

ءبىر ولەڭنىڭ ىشىندە ءبىر-بىرىنە قايشى پىكىردىڭ بولۋى ولەڭنىڭ لوگيكالىق قيسىنىن السىرەتىپ جىبەرگەن.

«جوعارى بىلىمگە قول جەتكەنمەن،
عارىشتاپ عىلىم العا كەتكەنىمەن»
قازاقتان كوپ قاسيەت قاشىپ قازىر،
بايلانىس ۇزىلۋدە وتكەنمەنەن»،– دەگەنىن قالاي تۇسىنەمىز. ويتكەنى اقىن ايتقانداي «جوعارى عىلىمعا قول جەتتى» دەگەنىڭىزگە مەنىڭ كۇمانىم بار، ال «عارىشتاپ عىلىم العا كەتتى» دەۋ دە ءومىر شىندىعىنا سايكەس ەمەس. ونى مويىنداۋىڭىز كەرەك. ال «قازاقتان كوپ قاسيەت قاشىپ قازىر، بايلانىس ۇزىلۋدە وتكەنمەنەن» دەگەنىڭىزبەن كەلىسۋگە بولادى. بىراق، «بيتكە وكپەلەپ توندى وتقا تاستاۋعا» بولماس.

ەندى ج-ن.سومجۇرەكتىڭ ءۇشىنشى ولەڭى «قاسىم اقىن – جىر ۇستىمى» دەگەن ولەڭى:

«جىرىڭ قاسىم قۋاتتى داۋىلدان دا،
شابۋىلعا شاقىرعان دابىلدان دا.
اقىندارعا شاراپات ەم بولعانداي،
ولەڭ دەرتى اسقىنىپ اۋىرعاندا.

جىلىنعانبىز جىرىڭنىڭ جالىنىنا،
شومىلعانبىز اق نوسەر جاۋىنىڭا.
شاراپاتىڭ تيمەگەن ءبىر اقىن جوق،
جۇرگەن بۇگىن اقىندار اۋىلىندا.

وت جۇرەكتى داۋىلپاز، قاسىم اقىن!
جىر مايداندا ەكپىنى باسىم اقىن.
ولەڭدەرىڭ – اتىڭدى اسپانداتىپ،
عاسىرلاردان عاسىرعا اسىراتىن.

جالىنداپ جانىپ وتكەن قاسىم اقىن!
جارق ەتكەن نايزاعايداي جاسىن اقىن.
ءبىرى مەنمىن جاستانىپ تومدارىڭدى،
باس اساۋ تالانتىڭا باس ۇراتىن»،– دەپ كەتە بەرەدى. ولەڭدە لەپىرۋ بار، بىراق وقىرماندى وزىنە باۋىراي الاتىن توسىن ويلار، سونى تەڭەۋلەر مەن تىڭ كوركەم سۋرەتتەر بايقالمايدى. قاسىم اقىن «ورتكە تيگەن داۋىلداي ولەڭىمدى» دەسە، ال ج-ن.سومجۇرەك «جىرىڭ قاسىم قۋاتتى داۋىلدان دا» دەيدى. شىنىمەن دە «قۋاتتى داۋىل» قانداي بولادى؟ ونى كوز الدىعا ەلەستەتۋدىڭ ءوزى قيىن. ال كۇشتى داۋىل تۇرعاندا، «شابۋىلعا شاقىرعان دابىلدىڭ» ەستىلمەي قالاتىنى ءسوزسىز، سوندا بۇل جەردە «دابىلدىڭ» قاجەتى شامالى. اقىن ۇيقاس ءۇشىن الا سالعان. ال «اقىندارعا شاراپات ەم بولعانداي، ولەڭ دەرتى اسقىنىپ اۋىرعاندا» دەگەن جولدار «قارا ولەڭنىڭ قالقىپ العان بالقايماعىن» دەگەن ماقاتاەۆقا ارناعان ولەڭنىڭ جەتىنشى شۋماعىنداعى «بالاپ جىردى كوزىنىڭ قاراسىنا، ەم ەتىپ باسقان جۇرەك جاراسىنا» دەگەن جولىمەن ۇقساپ كەتكەندەي. ءبىرىنشىسى ءۇشىنشى جاقپەن جازىلسا، ەكىنشىسى ءبىرىنشى جاقپەن جازىلعان. مۇنى وي قايتالاۋ دەپ ايتادى. ال «...كوك وزەندەي كۇركىرەپ ءور داۋىسى، اتىلىپ زەڭبىرەكتەي زىركىلدەگەن»، «...اۆتوماتتان اتىلىپ جاۋ جايراتقان، جىر جولدارى – قۇيعان وق قورعاسىنداي»، «داۋىل تەكتەس – داۋىلپاز قايسار اقىن» دەگەن جولداردا قانداي كورەم سۋرەت، اسەرلى وبراز بار؟ ونى قويشى ولەڭدەگى «جىلىنعانبىز جىرىڭنىڭ جالىنىنا»، «شومىلعانبىز اق نوسەر جاۋىنىڭا»، «وت جۇرەكتى، داۋىلپاز قاسىم اقىن»، «جالىنداپ جانىپ وتكەن قاسىم اقىن»، «جارق ەتكەن نايزاعايداي جاسىن اقىن» دەگەن تەڭەۋلەر مەن تىركەستەر ولەڭنىڭ بوياۋىن باتتاستىرىپ جىبەرگەن. ارينە، مۇنداي تەڭەۋلەر ولەڭگە ءبىرتۇرلى جان بىتىرەتىنى راس. بىراق قاسىمعا ولەڭ ارنادىم دەپ ەسكى جولدى شيىرلاي بەرۋدىڭ زامانى وتكەنى قاشان. پوزيانىڭ ءورىسى كەڭ عوي، باسقالاي جازۋعا بولماس پا ەدى؟

«ويپىرماي!
نەتكەن اقىن، نەتكەن جۇرەك!.
جەردەن ەمەس، جىر العان كوكتەن كۇرەپ.
ولەڭنىڭ وت-جالىنى ورتەي-ورتەي،
بومبا بولىپ جارىلىپ كەتكەن جۇرەك!».

اقىن جىردى جەردەن السا دا، كوكتەن السا دا ونى نانىمدى، اسەرلى، وبرازدى ەتىپ وقىرمانىنا جەتكىزە بىلۋىندە. سول ءۇشىن اقىنعا جىردى «جەردەن ەمەس، كوكتەن كۇرەپ الۋ» مىندەت ەمەس شىعار. ونىڭ ۇستىنە بۇل جول «كۇن كوسەم» ورىن بەردى كۇن اقىنعا» دەگەن ولەڭىندەگى «ناقىلىڭنان الساق-اۋ اقىل كۇرەپ» دەگەننىڭ باسقاشا قايتالاۋى عانا. ال «ولەڭنىڭ وت-جالىنى ورتەگەن جۇرەك» دەگەنىڭىزدى  ءتۇسىنۋ وتە قيىن. قاسىم اقىننىڭ ولەڭى ءوز جۇرەگىن ورتەدى مە، جوق باسقانىڭ جۇرەگىن ورتەدى مە؟ قالاي بولعاندا دا «ولەڭنىڭ ءورت-جالىنى ورتەگەن جۇرەكتىڭ» ورتەنىپ كەتەرى ءسوزسىز، بىراق «ورتەنگەن جۇرەك» ەشقاشان بومبا بولىپ جارىلا المايدى؟!

«بومبا بولىپ جارىلىپ كەتكەن جۇرەك» دەۋ قيسىنسىز، ولەڭگە كۇش بەرمەيدى. كەرىسىنشە جۇرەكتەن شىققان ولەڭ بومبا بولىپ جارىلۋى امدەن مۇمكىن. سوندىقتان دا اقىن ت. مەدەتبەكتىڭ:

«...سەنىڭ جىرلارىڭ
جەردى تىتىرەتىپ،
جەتى قات كوككە جارىلىسقانداي»، – دەپ ولەڭدەتۋىنىڭ سەبەبى دە سودان بولار.

ولەڭنىڭ سوڭىندا اقىن:

«..اقىن ەتىپ شىعارعان ءتيىپ ماعان،
جارىلعان جۇرەگىنىڭ ءبىر ۇشقىنى» – دەيدى. ەشقاشان جارىلعان جۇرەكتىڭ ۇشقىنىنان ادام اقىن بولىپ شىقپايدى. بۇل اقىن ءۇشىن قاسىرەت. بۇدان قانداي كوركەم وبراز سەزىنە الاسىز؟! مۇمكىن، قاسىم اقىننىڭ «بومبا بولىپ جارىلعان ولەڭىنىڭ ۇشقىنى» ءسىزدى اقىن ەتىپ شىعارعان بولار. وكىنىشكە وراي، ق.امانجولوۆ ولەڭنىڭ ۇشقىنى دا بۇل اقىنعا دۇرىس دارىماعان سياقتى. ويتكەنى  بىز باعانادان ءسوز ەتكەن ءۇش ولەڭ مۇنىڭ ايقىن مىسالى بولىپ تۇر.

مەن ماقالامنىڭ سوڭىن قازاق سوۆەت ادەبيەتى سىنىنىڭ تورىنەن ويىپ ورىن العان ۇلاعاتتى سىنشى ەسماعانبەت يسمايىلوۆتىڭ مىنا پىكىرىمەن اياقتاۋدى ءجون سانادىم. ول «پوەزيامىزدى ءسوز ەتكەندە» (1939 جىلى) دەگەن ماقالاسىندا: «اقىندىق، جازۋشىلىق – ۇلكەن ونەر. سەن ونەر يەسى ەكەنسىڭ، ءاربىر شىعارماڭا جاڭا ورنەك، جاڭا تاپقىرلىق كورىنىپ تۇرسىن. وزىڭە دەيىن باسقالار جاساپ، ءومىر بازارىنا ۇسىنىپ قويعان ونەردى قايتالاساڭ، نەمەسە جۇرت توزدىرىپ تاستاعان نارسەلەردى جاماپ-جاسقاپ سىرتىن بوياپ جىلتىلداتىپ شىعارساڭ، ول اقىندىق ونەر ەمەس، قۇراستىرۋ سىنالاۋ بولادى، جاڭا شىعارمانى جاڭا ونەر ءىسى دەپ ءتۇسىنۋ كەرەك. جاڭا شىعارماعا قويىلاتىن باستى شارت ءدال شىعارما جازىلعان ۋاقىتقا دەيىن ايتىلماعان جاڭا پىكىر تۇيىندەرى، تەرەڭ وي تولقىندارى، جاڭا وبرازدار، جاڭا تەڭەۋلەر، ەڭ اقىرىندا تىڭ سيۋجەت قۇرلىستارى بەرىلگەن بولسىن. جارقىراي شىققان تالانت يەسى ەكەنسىڭ، سەن دۇنيەگە جاڭا ونەر اياسىنداعى جاڭا شىعارمالارمەن كورىن. سان رەت ايتىلىپ، سان رەت جازىلىپ، وبرازدارى جاسالعان وبەكتىلەردى، تەمەنى، كوركەمدەگىش سوزدەردى قايتالاي بەرمەي، پوەزيادا، ادەبيەتتە تىڭنان جازىپ جول سالۋعا تىرىس، سوعان قۇلاش سەرمە»، – دەپ جازىپتى. ەسماعانبەت يسمايىلوۆتىڭ پوزيا تۋرالى ايتقان بۇل پىكىرى 70 جىل بۇرىن جازىلسا دا ءدال قازىرگى اقىن-جازۋشىلارعا ايتىپ وتىرعانداي. ءسوز اسىلى، سىنشى قۇدىرەتى دەگەن وسى. سوندىقتان بۇگىنگى تاۋەللسىز قازاق ادەبيەتىنىڭ اقىن-جازۋشىلارى مەن سىنشىلارى  ە. يسمايىلوۆتان ۇلگى، ونەگە الۋعا مىندەتتى.

ءالىمجان ءاشىمۇلى

ەسكەرتۋ: ماقالانىڭ تاقىرىبى – ج-ن.سومجۇرەكتىڭ «سەگىز قىرلى سەرى ولەڭ نەمەسە ولەڭ تەورياسىن بىلەمىز بە؟» دەگەن ماقالاسىنان الىندى.

Abai.kz