بۇل جانجال – ەرتە مە، كەش پە، ءبارىبىر تۋىلاتىن جانجال... گاپ ونىڭ ەرتە - كەشتىگىندە، ۇلكەن - كىشىلىگىندە عانا. ال، ونىڭ قازىر تۋىلۋى بىزگە ءبىرشاما ءتيىمدى. بارىنەن ءتيىمدىسى – ساقا جولداستاردىڭ (كونە كوزدەردىڭ) ۇلكەن ءبىر توبىنىڭ كوزى ءتىرى.

دەن سياوپين

ۋكرايناداعى دۇربەلەڭ مەن ليمونوۆ مالىمدەمەسىنەن بەرى ەلباسى ن.نازارباەۆتا تىنىم جوق:

بۇل جانجال – ەرتە مە، كەش پە، ءبارىبىر تۋىلاتىن جانجال... گاپ ونىڭ ەرتە - كەشتىگىندە، ۇلكەن - كىشىلىگىندە عانا. ال، ونىڭ قازىر تۋىلۋى بىزگە ءبىرشاما ءتيىمدى. بارىنەن ءتيىمدىسى – ساقا جولداستاردىڭ (كونە كوزدەردىڭ) ۇلكەن ءبىر توبىنىڭ كوزى ءتىرى.

دەن سياوپين

ۋكرايناداعى دۇربەلەڭ مەن ليمونوۆ مالىمدەمەسىنەن بەرى ەلباسى ن.نازارباەۆتا تىنىم جوق:

25 - اقپاندا رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن تەلەفون ارقىلى سويلەسكەن بولاتىن. ەرتەسى (26 - اقپان) قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ وتىرىسىن وتكىزدى. 3-ناۋرىز كۇنى اقوردادا حالىقارالىق كونسۋلتاتيۆتىك كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ باسىن قوستى. ناۋرىزدىڭ 4-ءى كۇنى  رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن تەلەفون ارقىلى تاعى سويلەستى. ەرتەسى (5 - ناۋرىز) رەسەي استاناسى ماسكەۋگە باردى. ماسكەۋدەن كەلە سالىپ، 6 - ناۋرىز كۇنى قر قورعانىس مينيسترلىگىندە جەدەل-ستراتەگيالىق كەڭەس وتكىزدى. سول كۇنى  قحر سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى چەن گوپيندى قابىلدادى. 10 - ناۋرىزدا گەرمانيا فەدەرالدىق كانتسلەرى انگەلا مەركەلگە  تەلەفون شالدى. وسى كۇنى رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن تەلەفون ارقىلى ءۇشىنشى مارتە سويلەستى.

كەشە – 11 - ناۋرىز تەلەفون تۇتقاسىن اقش پرەزيدەنتى باراك وباماعا بۇرادى. الدا قىتاي ساپارى...

وسىعان قاراپ-اق جاعدايدىڭ  قازاقستانعا قاتىستى گەوساياسات الەمىنىڭ تىنىشى كەتىپ تۇرعانىن بىردەن شامالاۋعا بولادى.   نۇرەكەڭنىڭ ءوز سوزىمەن ايتساق، «تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋ دە, ونى ۇستاپ تۇرۋ دا وڭاي ەمەس».

مۇنداي جاعدايدا نە ىستەۋ كەرەك؟!

ارينە، مەملەكەت قۇرۋشى ۇلت ءبىراۋىزدى بولعانى ءجون! وتكەندى قازبالاپ، ءبىر - بىرىنە كىنا تاعا بەرۋدەن كەلەر ەش پايدا جوق. ەل تىزگىنىن ۇستاعان كىسى بۇل تىعىرىقتان دا الىپ شىعاتىن بولسىن! ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – وعان دەم بەرىپ، كومەكتەسۋ! ءسويتىپ، قازاق جەرىنىڭ تۇتاستىعىن ساقتاپ قالۋ – پارىزىمىز!

نۇرەكەڭدى قويىپ، مىنە، مەنىڭ دە تەلەفونىمدا تىنىم جوق. وباما بولماسا دا، الىستان كەلگەن اعايىنمەن تاڭ اتقاننان، كەش باتقانشا پىكىرلەسۋدەمىن. سونداعى ءبارىمىزدىڭ ايتاتىنىمىز ءبىر-اق اۋىز ءسوز – شەتتەگى بەس ميلليون قازاقتىڭ كوشىن قازاقستاننىڭ سولتۇستىك وبلىستارىنا بۇرماي، ەشقاشان ماڭگىلىك ەل بولا المايمىز!

ابايدىڭ 1898 جىلى ي. ا. كرىلوۆتان اۋدارعان «قازاعا ۇرىنعان قارا شەكپەن» («قوراسىندا ءبىر بايدىڭ...») دەگەن كەرەمەت ولەڭى بولۋشى ەدى عوي. ۋكراينا قازىر سول مىسالداعى بايدىڭ كۇيىندە دە، ءبىز ونىڭ «ءبوز ورنىنا ءسوز بەرگىش» «قۇدا»، «تامىر»، «دوستارىنىڭ» كەيپىندەمىز. قۇداي ونىڭ بەتىن ارى قىلسىن، ەرتەڭ ليمونوۆتىڭ ايتقانى كەلىپ، سولتۇستىك وڭىرىمىزگە قاۋىپ تونسە، بىزبەن «ماڭگىلىك ستراتەگيالىق ارىپتەستىك پەن دوستىققا» ۋاعدالاسقان بارلىق الىس - جاقىنداعى مەملەكەتتەردىڭ دە قازاقستانعا جاسار «كومەگى» وسى بولماق. بىرەۋدىڭ كەپىلدىگى دەگەننىڭ دە اۋسەلەسى بەلگىلى بولدى. قازاقستاننىڭ قاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك بەرەمىز دەپ، قايتا وزدەرىنىڭ كەم دەگەندە ءبىر - ءبىر  مۇددەسىن شەشىپ المادى دەيسىڭ بە سول بەس ەل؟! ونىڭ ۇستىنە، ءوزىڭ ءوسىپ - ونبەسەڭ، شەتتەگى قانداستارىڭدى شاقىرىپ، حالقىڭدى كوبەيتپەسەڭ، ولار  ساعان قاشانعا دەيىن كەپىل بوپ وتىرا بەرەدى!؟ «كەپىلدىككە» كىم كەپىلدىك بەرەدى؟؟!

قازاقستان حالقىنىڭ سانى 30 ميلليوننان ارتىق بولىپ، قازاق ونىڭ توقسان پايىزىن ۇستاسا، شەگارالىق ايماقتار اۋىلدارعا تولىپ تۇرسا، ءبۇيتىپ كورىنگەنگە جالتاقتاماس ەدىك قوي. ەسەسىنە، ەل بىزگە تەلەفون سوعار ەدى!؟ مارالتاي مەن ءامىرحان شىعىپ شىعىس تۇركىستاندى، ورىنبور مەن ومبىنى قايتارىپ الامىز دەپ ايعاي سالاتىن ەدى؟!

نەگىزى، بۇلاي جاساۋ اسا قيىن شارۋا ەمەس!

ءبىز – شەتەلدەن ورالعان قازاقتار مۇندا، ەشقاشان دا، رەسەيگە بودان بولۋ ءۇشىن ەمەس، قازاقستاننىڭ ماڭگىلىك تاۋەلسىزدىگىن ساقتاۋ ءۇشىن كەلگەنبىز! جەر ءبولىپ بەرۋ ءۇشىن ەمەس، سول جەرگە قونىستانۋ ءۇشىن ورالعامىز!

قازاقستان بيلىگى مىنانى تەرەڭ تۇسىنە ءبىلۋى كەرەك: قازاق جەرىن قازاقتان وزگە ەشكىم دە قورعامايدى. قازاقستان – تەك قازاق ءۇشىن عانا كەرەك!!! ءبارىبىر، قازاقستاننىڭ بۇگىن بولماسا، ەرتەڭ سول شەتتەگى جامان قازاققا كۇنى تۇسەدى. سوندىقتان جۇمىستى قازىردەن باستاعانى ءجون! قازىر الىستان كەلەتىن اعايىن كۆوتا (كومەك اقشا) دامەتىپ وتىرعان جوق، «ورالمان» دەگەن مارتەبەنىڭ دە تۇككە كەرەگى قالمادى. ولار  تۇياعىنا سۇرىنگەن كەدەيلەردەن ەمەس، شەتىنەن اۋقاتتى، ىسكەر، وتانشىلدار. جەكە باس كۋالىگىندە «ۇلتى قازاق» دەپ جازۋلى تۇرسا بولدى، بىردەن جەڭىلدەتىلگەن تارتىپپەن تەزدەتىپ ازاماتتىق بەرسە، قونىستاناتىن ايماعىن كورسەتسە عانا بولعانى قازاقستان. باسقا نارسە سۇرامايدى سەنەن. 

قازىر، كورىپ وتىرسىزدار، رەسەي ءۇشىن ء«بىر مەملەكەت اۋماعىن ەكىنشى مەملەكەتكە قوسۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ءاربىر جاعداي ءۇشىن حالىقارالىق كەلىسىم جاساۋدىڭ قاجەتى جوق، ەڭ باستىسى رەفەرەندۋم نەمەسە باسقا دا فورمالار ارقىلى حالىقتىڭ ەركى ايقىندالسا جەتكىلىكتى» ەكەنىن «azattyq.org» سايتى  جازدى جاقىندا.  

ول از دەسەڭىز، رەسەي ۇكىمەتى ناۋرىزدىڭ 4-ءى كۇنى «شەت مەملەكەتتەردىڭ ازاماتتىعىنان باس تارتقان، ورىس تىلىندە سويلەيتىن ازاماتتارعا  رەسەي ازاماتتىعىن بەرۋدىڭ جەڭىلدەتىلگەن ءتارتىبى تۋرالى» جاڭا زاڭ جوباسىن ۇسىندى.  بۇل جوبا بويىنشا رەسەي ازاماتتىعى بۇرىن رەسەي يمپەرياسى مەن سسسر اۋماعىندا تۇرعان ورىس ءتىلدى ازاماتتارعا بەرىلەدى. ولار رەسەي اۋماعىندا جارتى جىل تۇرسا عانا بولعانى.

ال، ءبىزدىڭ ۇكىمەت... ءبىزدىڭ ۇكىمەت ءالى ۇيقىدا، شىرت ۇيقىدا! وياۋ بولسا، مىناداي ناقۇرىس قاۋلى (http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1400000111#z21) شىعارماس ەدى عوي، شىركىن! وزىنشە ورالمانداردى جەك كورەدى! ءپىشتۋ - ۋ - ۋ - ۋ - ۋ - ۋ - ۋ...!!!

 Abai.kz