انتيەۋرازيالىق فورۋم: تاۋەلسىزدىكتى تۇعىرىنان تايدىرمايىق!
12 ساۋىردە الماتىدا انتيەۋرازيالىق فورۋم وتەدى.
تاياۋدا 12-ءساۋىر كۇنى الماتىدا انتيەۋرازيالىق فورۋم وتەتىنى تۋرالى حابارلاعان ەدىك. بۇل مالىمدەمە قالىڭ جۇرتشىلىقتىڭ اراسىندا قىزۋ تالقىعا ءتۇستى. ساراپشىلار دا، قاراپايىم حالىق تا ەۋرازيالىق وداقتىڭ استارىندا قاتارداعى پروبلەما ەمەس، ۇلتتىڭ كەلەشەگى، مەملەكەتتىلىگىمىزدىڭ ساقتالۋى، ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگى ماسەلەسى جاتقانىن ايقىن ءتۇسىندى.
بەلگىلى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتباەۆ انتيەۋرازيالىق فورۋمعا قاتىستى بىلاي دەدى: «ەگەر قانداي دا پروبلەمالار بولسا، بۇل تۋرالى ايتىلۋى كەرەك. ەگەر قازاقستان ءوزى مالىمدەگەندەي دەموكراتيالىق مەملەكەت بولسا، وندا ءاربىر ازاماتتىڭ بيلىكتىڭ باستاماسىنا قاتىستى پىكىر بىلدىرۋگە قاقى بار. ال ەگەر ماسەلە ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تۋرالى بولسا، وندا بۇل ءتىپتى قاتتىراق ايتىلۋى ءتيىس...سوندىقتان، بۇل فورۋمعا قاتىسامىن، ەۋرازيالىق وداقتىڭ قارسىلاستارى مەن جاقتاستارىنىڭ تارتىسىن تىڭداۋ ءارى ءبىلۋ كەرەك دەپ سانايمىن. وزەكتى ماسەلەلەر كوتەرىلەدى دەپ سەنەمىن».
12 ساۋىردە الماتىدا انتيەۋرازيالىق فورۋم وتەدى.
تاياۋدا 12-ءساۋىر كۇنى الماتىدا انتيەۋرازيالىق فورۋم وتەتىنى تۋرالى حابارلاعان ەدىك. بۇل مالىمدەمە قالىڭ جۇرتشىلىقتىڭ اراسىندا قىزۋ تالقىعا ءتۇستى. ساراپشىلار دا، قاراپايىم حالىق تا ەۋرازيالىق وداقتىڭ استارىندا قاتارداعى پروبلەما ەمەس، ۇلتتىڭ كەلەشەگى، مەملەكەتتىلىگىمىزدىڭ ساقتالۋى، ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگى ماسەلەسى جاتقانىن ايقىن ءتۇسىندى.
بەلگىلى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتباەۆ انتيەۋرازيالىق فورۋمعا قاتىستى بىلاي دەدى: «ەگەر قانداي دا پروبلەمالار بولسا، بۇل تۋرالى ايتىلۋى كەرەك. ەگەر قازاقستان ءوزى مالىمدەگەندەي دەموكراتيالىق مەملەكەت بولسا، وندا ءاربىر ازاماتتىڭ بيلىكتىڭ باستاماسىنا قاتىستى پىكىر بىلدىرۋگە قاقى بار. ال ەگەر ماسەلە ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تۋرالى بولسا، وندا بۇل ءتىپتى قاتتىراق ايتىلۋى ءتيىس...سوندىقتان، بۇل فورۋمعا قاتىسامىن، ەۋرازيالىق وداقتىڭ قارسىلاستارى مەن جاقتاستارىنىڭ تارتىسىن تىڭداۋ ءارى ءبىلۋ كەرەك دەپ سانايمىن. وزەكتى ماسەلەلەر كوتەرىلەدى دەپ سەنەمىن».
انتيەۋرازيالىق فورۋم وتكىزۋ باستاماسىن تانىمال قۇقىققورعاۋشى ەۆگەني جوۆتيس تە قولدادى. ول بىلاي دەدى: «بۇل باستامانى ادەكۆاتتى، اقىلدى ءارى سانالى ۇلتشىلدار كوتەرىپ وتىر. ولار قازاقستاننىڭ بولاشاعىنا، تاۋەلسىزدىگىنە الاڭدايدى. ۋكرايناداعى جاعدايدى مىسالعا الساق، ولاردىڭ مۇنداي قاتەر تۋرالى ايتۋىنىڭ ءجونى بار. رەسەيدىڭ بارلىق حالىقارالىق زاڭنامانى، ءوزىنىڭ كەلىسىمدەرىن بۇزا وتىرىپ، ۋكراينا جەرىنە باسا-كوكتەپ كىرۋى قازاقستاننىڭ دا تاۋەلسىزدىگىنە قاتەر توندىرەتىنىن ەسكەرسەك، ۇلتشىلداردىڭ ۇلكەن الاڭداۋشىلىق بىلدىرۋىنە نەگىز بار دەپ سانايمىن».
جوعارىدا كەلتىرىلگەن پىكىرلەر – انتيەۋرازيالىق فورۋمنىڭ وتكىزىلۋىنە قاتىستى ايتىلعان ويلاردىڭ ءبىرسىپىراسى عانا. ەگەر الەۋمەتتىك جەلىدەگى جانە انتيەۋرازيالىق فورۋمعا اقپاراتتىق قولداۋ كورسەتىپ وتىرعان «جاس الاش»، «اشىق الاڭ» (تريبۋنا), «دات»، «ادامبول» ءتارىزدى تاۋەلسىز گازەت-جۋرنالداردىڭ رەداكتسيالارىنا كەلگەن حاتتاردى، شالىنعان قوڭىراۋلاردى قوسساق، قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ باستاماسىنا مىڭداعان ادام قولداۋ ءبىلدىردى دەۋگە بولادى.
انتيەۋرازيالىق فورۋمنىڭ ءمان-مازمۇنىنا، ماعىناسىنا تاعى ءبىر توقتالساق ارتىق بولماس. ءبىز تاعى دا قايتالاپ ايتقىمىز كەلەدى، بۇل فورۋم بەلگىلى ءبىر ليدەرلەردىڭ، ۇيىمدار مەن توپتاردىڭ، پارتيالار مەن ساياسي كۇشتەردىڭ قۇرالىنا اينالاتىن جيىن بولماق ەمەس. فورۋم تاۋەلسىز ازاماتتاردىڭ، ەركىن ويلى، باتىل ءارى قايراتكەر تۇلعالاردىڭ باسىن بىرىكتىرەتىن ۇلكەن تۇعىرعا اينالسا دەگەن ءۇمىتىمىز بار. بۇعان دەيىن دە تالاي جيىندار، فورۋمدار، قۇرىلتايلار مەن باسقوسۋلار ءوتتى، ارينە. بىرەۋى – ماعىنالى، كەيبىرى – ءمان-مازمۇنسىز، قۇر دابىرا بولىپ وتكەنى دە جاسىرىن ەمەس. انتيەۋرازيالىق فورۋمنىڭ ولاردان باستى ايىرماشىلىعى بار: بۇل جيىن وتكىزىلۋ ءۇشىن وتكىزىلمەيدى، قازاق رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن قالاي ساقتايمىز، ەلىمىزدى، جەرىمىزدى قالاي قورعايمىز دەگەن سۇراققا ناقتى جاۋاپتار ايتىلادى، ارى قارايعى كۇرەستىڭ تاكتيكاسى مەن ستراتەگياسى ايقىندالادى. بۇل جيىننىڭ وزگە جيىنداردان تاعى ءبىر باستى ايىرماشىلىعى: ونىڭ دەر كەزىندە، قازاقستاننىڭ ءالى دە تاڭداۋ جاساۋعا ۋاقىتى بار تۇستا جانە ءوز كوزىمىزبەن رەسەيدىڭ اگرەسسيالىق، جاۋلاۋشىلىق ءارى يمپەريالىق ارام پيعىلىن كورىپ وتىرعان تۇستا وتكىزىلۋىندە بولىپ وتىر! «تەمىردى قىزعان كەزىندە سوعۋ كەرەگى» سياقتى اقوردا ءالى دە ەۋرازيالىق وداققا كىرۋ جونىندە كەلىسىمگە قول قويماعان تۇستا ءبىز دە قيمىلداۋىمىز كەرەك، اعايىن!
كەدەندىك وداققا كىرمەستەن بۇرىن كوپتەگەن قوعام قايراتكەرلەرى قازاقستان بيلىگىنىڭ رەسەيمەن ەكونوميكالىق ينتەگراتسياعا بارۋى قاتە ەكەنىن ايتتى. بىراق، قالىڭ كوپشىلىك بۇل باستاماعا جەتە نازار اۋدارعان جوق. سول كەزدىڭ وزىندە «باعا قىمباتتايدى، شەتەلدىك كولىكتەر ەلگە كىرگىزىلمەيدى، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايى كۇرت قۇلدىرايدى» دەگەن بولجامدار ايتىلعان ەدى. سونىڭ ءبارىن بۇگىن باستان كەشىپ وتىرمىز. ال ەندى قازىر ەكونوميكالىق باسىمدىقتى رەسەيگە بەرىپ، ءوزىنىڭ حالقىنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن ويلاماعان بيلىك ەرتەڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدى بەرىپ قويسا قايتەمىز؟! سوندىقتان، ءبىز ەۋرازيالىق وداققا كىرۋ نە كىرمەۋ جونىندەگى ماسەلەنى شەشۋ تەتىكتەرىن اقورداداعى ات توبەلىندەي توپتىڭ قولىنا ۇستاتىپ قويماي، بۇعان قوعام، ەل بولىپ، تىكەلەي ارالاسايىق! مەملەكەتتىڭ كەلەشەگىن ءبىر توپ ادام ەمەس، بۇكىل قازاق حالقى بىرلەسىپ شەشۋى كەرەك!
«ولەتىن بالا مولاعا قاراي جۇگىرەدى» دەيتىن ءسوز بار قازاقتا، قازىرگى ساياسي جاعدايعا اۋىستىرساق، «ولەتىن، قۇريتىن مەملەكەت قانا ەۋرازيالىق وداققا قوسىلادى!» دەپ ايتۋعا بولادى. ال ءبىزدىڭ مەملەكەت قۇرىماسىن، تاۋەلسىزدىگىنەن ايرىلماسىن، ەرتەڭگى كۇنى ەۋرازيالىق وداقتان شىعا الماي، ۇلتتىق مۇددەمىزدى قورعاي الماي جۇرسەك، بۇل ەڭ ۇلكەن تاريحي قاتەلىك بولار ەدى. سوندىقتان، 12-ءساۋىر كۇنى الماتىدا انتيەۋرازيالىق فورۋمدا باس قوسايىق!
انتيەۋرازيالىق فورۋمنىڭ وتۋىنە بيلىك قازىردەن باستاپ توسقاۋىلدار قويىپ جاتىر. ەكى بىردەي قوناق ءۇي يەلەرى الدىن الا كەلىسىمدەرىن بۇزىپ، فورۋم وتكىزۋگە زال بەرۋدەن باس تارتتى. بىراق، تاۋەلسىزدىكتى قورعاۋعا ارنالعان فورۋم قالاي دا وتەدى! ونىڭ قاي جەردە وتەتىنى تۋرالى قوسىمشا حابارلانادى. كەلىڭىزدەر، قولداڭىزدار، قادىرلى قاۋىم!
ايماقتارداعى بەلسەندى ازاماتتاردىڭ ەسىنە: ءار وبلىستان قانشا ادام قاتىسامىن دەسە دە شەك قويىلمايدى. وتانشىل، پاتريوت ازاماتتاردىڭ ءوز قارجىسىمەن الماتىعا ايتۋلى جيىنعا كەلىپ، تالاپتارى مەن ۇسىنىستارىن اشىق ايتارىنا سەنەمىز.
ۇيىمداستىرۋشىلار اتىنان – جانبولات ماماي، رىسبەك سارسەنبايۇلى، ايدوس سارىم، راسۋل جۇمالى، ينگا يمانباي، عالىم اگەلەۋوۆ.
Abai.kz
