تۇركيانىڭ الەمگە ايگىلى حيرۋرگ-عالىمى مەحمەت حابەرال تۋرالى قىسقاشا مالىمەت

تۇركيانىڭ الەمگە ايگىلى عالىمى، انكارا قالاسىنداعى باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرۋشىسى مەحمەت حابەرال (Mehmet HABERAL) مىرزانى قازاق وقىرماندارىنا قىسقاشا تانىستىرىپ وتەيىك.

پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال 1944 جىلعى 29 قازاندا تۇركياداعى قارا تەڭىز ايماعىنىڭ شىعىس قارا تەڭىز بولىگىندە ورنالاسقان ريزە ءوڭىرىنىڭ پازار اۋدانىنداعى سۋباشى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن.

1954 جىلى زونگۋلداك گازي باستاۋىش مەكتەبىن بىتىرگەن. ورتا ءبىلىمىن 1961 جىلى زونگۋلداك مەحمەت چەليكەل ورتا مەكتەبىندە اياقتاعان.

1967 جىلى انكارا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مەديتسينا فاكۋلتەتىن بىتىرگەن. 1971 جىلدىڭ قازان ايىندا جالپى حيرۋرگيا ماماندىعى بويىنشا مامان بىلىكتىلىگىنە يە بولعان.

1973 جىلى اقش-تاعى (گالۆەستون، تەحاس) شراينەر كۇيىك ينستيتۋتىندا (Shriner's Burns Institute) جانە دجون سيلي اۋرۋحاناسىندا كۇيىكتى ەمدەۋ بويىنشا ماگيستر دارەجەسىن العان.

1974 جىلدىڭ 1 قاڭتارى مەن 1975 جىلدىڭ 30 ماۋسىمى ارالىعىندا كولورادو ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مەديتسينا مەكتەبىندە، ترانسپلانتاتسيا ورتالىعىندا ترانسپلانتولوگيا بويىنشا جوعارى بىلىكتى مامان دارەجەسىنە يە بولعان.

1975 جىلعى شىلدەدە حاجەتتەپە ۋنيۆەرسيتەتى اۋرۋحاناسىنىڭ جالپى حيرۋرگيا بولىمىندە كۇيىك جانە مۇشەلەردى ترانسپلانتاتسيالاۋ بولىمدەرىن قۇرعان. 3 قاراشادا حاجەتتەپە ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اۋرۋحاناسىندا تۇركيادا العاش رەت ءتىرى دونور ارقىلى بۇيرەك ترانسپلانتاتسياسىن جاساعان. دۇنيەجۇزىلىك كۇيىك قاۋىمداستىعىنىڭ ۇلتتىق وكىلى بولىپ سايلانعان.

1976 جىلى جالپى حيرۋرگيا كافەدراسىنىڭ دوتسەنتى دارەجەسىن العان.

1978 جىلى 10 قازاندا ەۋروپالىق ورگانداردى ترانسپلانتاتسيالاۋ قورى (Eurotransplant) ۇسىنعان اعزامەن تۇركيادا العاشقى مايىتتىك بۇيرەك ترانسپلانتاتسياسىن جاساعان.

1979 جىلى 3 ماۋسىمدا زاڭدى كۇشىنە ەنگەن «اعزالار مەن تىندەردى ترانسپلانتاتسيالاۋ تۋرالى» زاڭنىڭ قابىلدانۋىن قامتاماسىز ەتكەن. 27 شىلدەدە تۇركيادا جەرگىلىكتى جەردەن اكەلىنگەن مايىتتەن العاشقى بۇيرەك ترانسپلانتاتسياسىن جاساعان. 26-27 مامىردا انكارادا 1-ءشى ۇلتتىق كۇيىك كونگرەسىن وتكىزگەن.

1980 جىلى 4 قىركۇيەكتە تۇركيا اعزالارىن ترانسپلانتاتسيالاۋ جانە كۇيىكتى ەمدەۋ قورىن قۇرعان.

1982 جىلى 12 ناۋرىزدا انكارادا تۇرىك اعزالارىن ترانسپلانتاتسيالاۋ جانە كۇيىكتى ەمدەۋ قورىمەن بايلانىستى العاشقى گەمودياليز ورتالىعىن قۇرعان. جالپى حيرۋرگيا كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى اتانعان. دۇنيەجۇزىلىك كۇيىك قاۋىمداستىعىنىڭ اتقارۋشى كەڭەسىنىڭ مۇشەسى جانە سول قاۋىمداستىقتىڭ شىعىس جەرورتا تەڭىزى ايماقتىق وكىلى بولىپ سايلانعان.

1983 جىلى انكارادا العاش رەت ورگان ترانسپلانتاتسياسى كونگرەسىن ۇيىمداستىرعان. سول ۋاقىتقا دەيىن الەمدە ەڭ كوبى 36 ساعاتقا عانا ساقتالۋى مۇمكىن بولعان ءمايىت بۇيرەكتەرىنىڭ سۋىق يشەميا ۋاقىتىن 111 ساعاتقا دەيىن ۇزارتقان زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. مەديتسينا سالاسىنداعى تابىستى ۇلەستەرى ءۇشىن Sedat Simavi Foundation, Health Sciences سىيلىعىن العان.

1984 جىلى جەرورتا تەڭىزى كۇيىك كلۋبىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى مۇشەسى بولىپ سايلانعان. تاياۋ شىعىستاعى ورگانداردى ءبولىسۋ جانە ساتىپ الۋدى جەڭىلدەتۋ ءۇشىن تاياۋ شىعىس ءدياليزى جانە ورگان ترانسپلانتاتسياسى قورىن قۇرعان.

1993 جىلى تۇركيانىڭ ورگانداردى ترانسپلانتاتسيالاۋ جانە كۇيىكتى ەمدەۋ قورىن جانە حابەرال ءبىلىم بەرۋ قورىمەن بىرگە باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىن قۇرعان. انكارادا باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيزيوتەراپيا جانە رەابيليتاتسيا ورتالىعىن اشقان.

پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال مىرزانىڭ عىلىم مەن ءبىلىم سالاسىن دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى تۋرالى مالىمەتتەردى قازىرشە جوعارىداعى دەرەكتەرمەن تۇيىندەي وتىرىپ، عالىمنىڭ قازىرگى كەزدە اتقارىپ جاتقان جەمىستى جۇمىستارىنا قىسقاشا توقتالا كەتەيىك.

حالىقارالىق دەڭگەيدەگى تانىمال عالىم، تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى انكارا قالاسىنداعى باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرۋشىسى، پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال مىرزا جاقىندا ىستانبۇلدا بۇكىل الەمنىڭ كورنەكتى بىلىكتى عىلىم-ءبىلىم قايراتكەرلەرىنىڭ باسىن قوستى.

2024 جىلعى 22-25 قىركۇيەك ارالىعىندا پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال مىرزانىڭ باسشىلىعىمەن دۇنيەجۇزىلىك ادام اعزالارىن ترانسپلانتاتسيالاۋ قاۋىمداستىعىنىڭ 30-شى حالىقارالىق كونگرەسى العاش رەت ىستانبۇل قالاسىندا ءوتتى.

ەۋروپا مەن تاياۋ شىعىستاعى ۇزدىك جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ الدىڭعى ساپىنان ورىن الاتىن باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال مىرزا تۇركيادا العاش رەت بۇيرەك الماستىرۋ وتاسىن، ەكى مىڭعا جۋىق بۇيرەك جانە 400-گە جۋىق باۋىر ترانسپلانتاتسياسىن جاساپ، 20-دان استام حالىقارالىق عىلىمي كونفەرەنتسيالار ۇيىمداستىرعان كورنەكتى عالىم رەتىندە كەڭىنەن تانىمال.

ىستانبۇل كونگرەسس ورتالىعىندا 22 قىركۇيەكتە باستالعان سەزد 25 قىركۇيەكتە اياقتالدى. ورگان ترانسپلانتاتسياسى بويىنشا مىڭداعان وزىق عالىمدار اي جۇلدىزدى تۇرىك تۋىنىڭ استىندا الەم مەديتسيناسى اياسىندا باس قوستى.

وسىعان دەيىن اقش پەن ەۋروپادا وتكىزىلىپ كەلگەن كونگرەسس 2018-2020 جىلدارى پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال مىرزانىڭ توراعالىعى كەزىندە قابىلدانعان شەشىمگە سايكەس العاش رەت تۇركيادا وتكىزىلدى.

عىلىمداعى ەڭ كورنەكتى دۇنيەجۇزىلىك مەداۆار سىيلىعى 25 قىركۇيەكتە تۇركياداعى، تاياۋ شىعىستاعى جانە ورتالىق ازياداعى عىلىمي جەتەكشىلىك قىزمەتىنىڭ قۇرمەتىنە العاش رەت تۇرىك عالىمىنا – پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال مىرزاعا بەرىلدى.

پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال مىرزا ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى IV عاسىردا نەگىزى قالانعان جانە سوكرات سياقتى كوپتەگەن فيلوسوفتار ءبىلىم العان افينى اكادەمياسىنىڭ گرەك ەمەس شەتەلدىكتەرگە ارنالعان العاشقى جوعارى ماراپاتىنا لايىق دەپ تانىلدى جانە بۇل سىيلىق عالىمعا گرەكيا استاناسىندا وتكەن سالتاناتتى جيىندا تاپسىرىلىپ، اكادەميانىڭ مۇشەسى بولىپ قابىلداندى.

گرەكيانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى، ەلشىلەرى، باس ءدىني قىزمەتكەرى، عالىمدار جانە كوپتەگەن جوعارى دەڭگەيدەگى قوناقتار قاتىسقان راسىمدە ءسوز سويلەگەن پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال ۇلى كوشباسشى مۇستافا كەمال اتاتۇرىكتى، ونىڭ دوستارىن جانە سۇيىكتى شەيىتتەرىمىزدى مەيىرىممەن جانە العىسپەن ەسكە الىپ، ارىپتەستەرىنە العىسىن ءبىلدىردى. وسىناۋ ەرەكشە وقيعا گرەك اقپارات قۇرالدارىندا «افينا اكادەمياسىندا – ءبىر تۇرىك» دەگەن تاقىرىپپەن كەڭىنەن ورىن الدى.

بۇعان قوسا پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرالعا رەسەي ترانسپلانتولوگيا قاۋىمداستىعى 2024 جىلعى مامىر ايىندا وتكەن 11-ءشى ماسكەۋ ترانسپلانتاتسيا كونگرەسىندە دەميحوۆ مەدالىن تابىس ەتتى.

پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال ءار سوزىندە باسا ايتىپ جۇرگەنىندەي، تۇركيا عىلىمدى الەمگە تاراتىپ، تاسىمالداۋدى جالعاستىرادى.

دۇنيە جۇزىندە مويىندالعان عالىم مەحمەت حابەرال – قازاقستاننىڭ جاناشىر قامقورشىسى

پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال استانا قالاسىنا 2014 جىلى بارعان ساپارىندا قازاقستاندا العاش رەت باۋىردى اۋىستىرىپ سالۋ بويىنشا جاس بالاعا جانە ەرەسەك ادامعا جاسالعان ەكى وپەراتسياسى جاقسى ناتيجە بەرىپ، ءساتتى ءوتتى. سول كەزدە وپەراتسيا جاسالعان پاتسيەنتتەردىڭ ءبىرى ءبىر جاسار ۇل بالا بولاتىن.

پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال مىرزانىڭ ءوزى ايتقانداي، 2014 جىلعى قازاقستانعا كەلگەن ساپارىنان تۇركياعا ورالعان سوڭ مەديتسينا سالاسىندا تۇركى حالىقتارىنا ورتاق قوعامدىق ۇيىم قۇرۋ تۋرالى وي كەلگەن. وسىلايشا، پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرالدىڭ باستاماسىمەن تۇركى الەمى ترانسپلانتولوگتارى قاۋىمداستىعى قۇرىلدى.

پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال 2015 جىلدىڭ مامىر ايىندا استانا قالاسىندا وتكىزىلگەن تۇركى الەمى ترانسپلانتولوگتارى قاۋىمداستىعىنىڭ ءى قۇرىلتايىنا قۇرمەتتى قوناق بولىپ قاتىسقان كەزدە جامبىل وبلىسىندا تۇراتىن جاس اتا-انا ۇلدارىمەن بىرگە تۇركيادان كەلگەن حيرۋرگ-دارىگەردى ىزدەپ كەلىپ، العىستارىن ايتىپ، سالەم بەردى.

وسى ساپارىندا پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال استاناداعى ۇلتتىق عىلىمي كارديوحيرۋرگيالىق ورتالىعى كلينيكا باسشىلارىمەن دونورلىق جانە ترانسپلانتتاۋ باعدارلاماسىن ۇيىمداستىرۋ ماسەلەسى بويىنشا كەزدەسۋلەر وتكىزدى.

2017 جىلدان باستاپ پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال مارات وسپانوۆ اتىنداعى باتىس قازاقستان مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىندە مەديتسينا سالاسى بويىنشا جوعارى بىلىكتى عىلىم دوكتورلارىن (PhD) دايارلاۋ ىسىنە بەلسەنە كومەك بەرىپ كەلەدى.

2018 جىلعى ناۋرىز ايىندا تۇركيانىڭ استاناسى انكارا قالاسىندا كوكتۋ قازاق مادەنيەتى قوعامى قۇرىلعان بولاتىن. پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال سول جىلدىڭ قازان ايىندا قازاقستاننىڭ تۇركياداعى وكىلەتتى ەلشىلىگىنىڭ عيماراتىندا وتكىزىلگەن كوكتۋ قازاق مادەنيەتى قوعامىنىڭ تۇساۋكەسەرىنە ارنايى بارىپ قاتىسىپ، ءوزىنىڭ ىستىق ىقىلاسى مەن جىلى لەبىزىن ءبىلدىردى.

2018 جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرالدىڭ قولداۋىمەن دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ جوباسى اياسىندا سەمەي مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىمەن ستراتەگيالىق ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم جاسالىپ، سەمەي قالاسىندا عىلىم جانە ءبىلىم سالالارىندا كەڭەس بەرۋگە ارنالعان تۇرىك ءبولىمى اشىلدى.

2019 جىلعى جەلتوقسان ايىندا پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال اقتوبە قالاسىنا بارىپ، باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اتىنان اقتوبە مەديتسينالىق كلاستەرىنىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەسى سيپاتىندا حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويدى.

سونىمەن بىرگە پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال اقتوبە قالاسىنداعى كوپ سالالى مەديتسينا ورتالىعىندا وتكىزىلگەن قازاقستانداعى ترانسپلانتاتسيانىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنە ارنالعان حالىقارالىق سيمپوزيۋمعا قاتىسىپ، ءوزىنىڭ كوپجىلدىق مول تاجىريبەسىمەن ءبولىستى.

2020 جىلعى تامىز ايىندا پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال جامبىل وبلىسىنىڭ سول كەزدەگى اكىمى، مارقۇم بەردىبەك ساپارباەۆپەن تىكەلەي ونلاين باينالىسقا شىعىپ، باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ماماندارى جامبىلدىق دارىگەرلەرگە جان-جاقتى قولداۋ كورسەتۋگە، سونىڭ ىشىندە تەگىن بىلىكتىلىكتەرىن ارتتىرۋعا دايىن ەكەنىن مالىمدەدى.

تۇركيانىڭ الەم مويىنداعان حيرۋرگ-عالىمى مەحمەت حابەرال جاقىندا قازاقستانعا تاعى دا بارا جاتىر.

2024 جىلعى 7-8 قاراشادا الماتى قالاسىندا «ورتوپەديا مەن تراۆماتولوگياداعى قولدانبالى عىلىمنىڭ زاماناۋي جەتىستىكتەرى: بيومەحانيكالىق زەرتتەۋدەن كلينيكالىق سىناققا دەيىن» تاقىرىبىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ 2024 جىلعا ارنالعان عىلىمي-پراكتيكالىق جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋ شەڭبەرىندە حالىقارالىق قاتىسۋمەن رەسپۋبليكالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا وتەدى.

ءىس-شارانىڭ ۇيىمداستىرۋشىلارى: باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى (تۇركيا، انكارا), «ق.ي. ساتباەۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق تەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى» كەاق (قازاقستان، الماتى), «حالىقارالىق تراۆماتولوگيا جانە ورتوپەديا عىلىمي ورتالىعى» جشس (قازاقستان، الماتى).

تۇركيا، اقش، جاپونيا، قىتاي، پولشا، رەسەي، وڭتۇستىك كورەيا عالىمدارىنىڭ قاتىسۋىمەن وتەتىن عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا بارىسىندا سەريالىق وندىرىسكە يننوۆاتسيالىق ازىرلەمەلەردى ەنگىزۋ، عىلىمي-تەحنولوگيالىق پاركتەردى دامىتۋ، حالىقارالىق عىلىمي ۇيىمدارمەن، عىلىمي زەرتتەۋشىلەرمەن جانە ورتوپەديا جانە تراۆماتولوگيا بويىنشا مەديتسينالىق ماقساتتاعى بۇيىمداردى وندىرۋشىلەرمەن ىنتىماقتاستىقتى ورناتۋ جولدارى تالقىلانادى.

اتالعان عىلىمي كونفەرەنتسياعا تۇركيانىڭ اتى الەمگە تانىمال حيرۋرگ-عالىمى، انكارا قالاسىنداعى باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرۋشىسى، پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال مىرزا ارنايى بارىپ قاتىسۋدى جوسپارلاپ وتىر.

عۇلاما عالىم قۇرعان باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى – الەمدەگى ۇزدىك جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىرى

الەم مويىنداپ وتىرعان عۇلاما عالىم مەحمەت حابەرال مىرزا 1993 جىلى تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى انكارا قالاسىندا باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىن (Başkent Üniversitesi) قۇردى.

پروفەسسور دوكتور مەحمەت حابەرال مىرزانىڭ باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىن قۇرۋىنا عالىمنىڭ ۇستازى، تۇركيانىڭ عىلىم جانە ءبىلىم سالاسىن دامىتۋعا ەرەكشە ۇلەس قوسقان كورنەكتى عالىم، بيلكەنت حولدينگىنىڭ (Bilkent Holding) جانە بيلكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرىلتايشىسى، مارقۇم پروفەسسور دوكتور يحسان دوعراماجى (İhsan DOĞRAMACI) اقىل-كەڭەسىن بەرىپ، جوعارى وقۋ ورنىنىڭ باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى دەپ اتالۋىن ۇسىنعان ەكەن.

جاقىندا تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ جوعارى ءبىلىم كەڭەسى دايىنداعان 2024 جىلى ۋنيۆەرسيتەتتەر اراسىندا جۇرگىزىلگەن باقىلاۋ مونيتورينگى مەن باعالاۋ جۇمىستارىنىڭ جالپى ەسەبى جاريالاندى.

وسى ەسەپتە باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى ەڭ كوپ اككرەديتتەلگەن باكالاۆريات باعدارلامالارى بار ۇزدىك 20 ۋنيۆەرسيتەتتىڭ، ءبىر ستۋدەنتكە ەسەپتەگەندە ەڭ كوپ باسىپ شىعارىلاتىن كىتاپ سانى بار 20 ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتىڭ قاتارىنا كىردى.

باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم سالاسىنداعى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ، ستۋدەنتتەر مەن وقىتۋشىلاردىڭ ۇلتتىق جانە حالىقارالىق ءوزارا الماسۋ باعدارلامالارىنا قاتىسۋى، حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتا جۇزەگە اسىرىلاتىن جاريالانىمدار مەن جوبالار بويىنشا جوعارى كورسەتكىشتەرگە قول جەتكىزگەن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ قاتارىنان ورىن الدى.

باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى تۇركياداعى جاسىل، ەكولوگيالىق تازالىق يندەكسى بويىنشا ۇزدىك رەيتينگى بار، سونداي-اق تۇتىنىلاتىن ەنەرگياعا شاققانداعى ەنەرگيا تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن ينۆەستيتسيا قۇيىپ وتىرعان، سۋدى ۇنەمدەۋ ينۆەستيتسياسى بويىنشا ەڭ جوعارى مانگە يە جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ الدىڭعى ساپىندا كەلەدى. باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى ورنالاسقان اۋماققا بەس ميلليوننان استام اعاش وتىرعىزىلعان ەكەن.

سونىمەن بىرگە باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى تۇركياداعى پروفەسسورلىق-وقىتۋشىلىق قۇرامىنىڭ ىشىندەگى ايەلدەردىڭ ۇلەسى ەڭ جوعارى ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ بىرىنەن سانالادى.

باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرامىنداعى 12 فاكۋلتەت، 8 عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى، 1 شەت تىلدەرىن وقىتۋ جوعارى مەكتەبى، 7 جوعارى كاسىپتىك وقىتۋ مەكتەبى، 1 مەملەكەتتىك كونسەرۆاتوريا، 10 اۋرۋحانا مەن قولدانبالى ورتالىق، 2 ەمحانا، 2 وڭالتۋ ورتالىعى، 8 دياليز ورتالىعى، 24 عىلىمي قولدانبالى ورتالىق، 30 دەنساۋلىق ساقتاۋ ورتالىعى عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم سالاسىندا جاستارعا ۇزدىكسىز قىزمەت كورسەتىپ جاتىر.

بۇگىندە 52 مىڭعا جۋىق تۇلەگى بار باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىندە 19 000 ستۋدەنت وقيدى، 1700 عىلىمي قىزمەتكەر، جالپى 10 000 قىزمەتكەر جۇمىس ىستەيدى جانە جوعارى وقۋ ورنىنداعى عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇيەلى جۇرگىزىپ وتىر.

باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ كىتاپحاناسى – تۇركياداعى ەڭ ۇلكەن ۋنيۆەرسيتەت كىتاپحاناسى رەتىندە كەڭىنەن تانىمال.

باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى (Başkent Üniversitesi):

- تۇركيا رەسپۋبليكاسى ستۋدەنتتەردى ىرىكتەۋ جانە ورنالاستىرۋ ورتالىعىنىڭ (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi – ÖSYM) مالىمەتتەرى بويىنشا انكارا قالاسىنداعى جىل سايىن ەڭ كوپ تاڭداۋ جاسالاتىن قۇرىلتاي ۋنيۆەرسيتەتى;

- وقىتۋشىلار مەن پروفەسسورلار سانى ەڭ كوپ قۇرىلتاي ۋنيۆەرسيتەتى;

- ءبىر اكادەميالىق قىزمەتكەرگە، ياعني ءبىر پروفەسسور-وقىتۋشىعا 7-8 ستۋدەنتتەن كەلەتىن ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەت;

- ستۋدەنتتەردىڭ 61% ءۇشىن ستيپەنديا مۇمكىندىگى جاسالعان ۋنيۆەرسيتەت;

- ەۋروپالىق وداق اۋماعىندا ارنايى بەلگىسى بار جانە حالىقارالىق دەڭگەيىندە تانىلىپ-مويىندالعان بەدەلدى ديپلومعا يە بولۋ مۇمكىندىگى مول ۋنيۆەرسيتەت;

- دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا قۇرىلعان العاشقى قۇرىلتاي ۋنيۆەرسيتەتى;

- ISO ساپا سەرتيفيكاتىن، حالىقارالىق التىن، پلاتينا جانە گاۋھار ساپا سىيلىعىن العان العاشقى قۇرىلتاي ۋنيۆەرسيتەتى.

باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ارنايى كولىك پاركىندەگى 120 جايلى اۆتوبۋسى قىزمەتكەرلەر مەن ستۋدەنت-جاستاردى انكارا قالاسىنىڭ ءار تۇكپىرىندەگى 30-عا جۋىق نۇكتەسىنەن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ كامپۋستارىنا تەگىن تاسىمالدايدى.

باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بىرنەشە قوناق ۇيلەرى مەن جاتاقحانالارى، پروفەسسور-وقىتۋشىلار مەن قىزمەتكەرلەردى، ستۋدەنت-جاستار مەن قوناقتاردى ازىق-تۇلىكپەن قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان ەگىستىك القاپتارى مەن نان-تاعام پىسىرەتىن ناۋبايحانالارى، دۇكەندەرى دە بار.

باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى – تۇركيا رەسپۋبليكاسىندا عانا ەمەس، بۇكىل الەمدە  وزىندىك عىلىمي جەتىستىكتەرىمەن كەڭىنەن تانىمال عىلىمي ورتالىق، ساپالى ءبىلىم بەرەتىن ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ ءبىرى ەكەنىن ەرەكشە اتاپ كورسەتكىمىز كەلەدى.

باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى – قارجى-قاراجاتتى عىلىم مەن ءبىلىم سالاسىن دامىتۋعا تىكەلەي باعىتتاپ، باسقا قىزمەت تۇرلەرىنەن تۇسكەن اقشالاي تابىستى جوعارى وقۋ ورنىن قارجىلاندىرۋعا ءتيىمدى جۇمساۋدىڭ ناتيجەسىندە ەلەۋلى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزىپ وتىرعان حالىقارالىق دارەجەدەگى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ەرەكشە ۇلگىسى.

باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ۇجىمى تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ دەموكراتيالىق قاعيدالارى مەن ەرەجەلەرىنە سايكەس اتاتۇرىك سالعان جولدا كوبىرەك ەڭبەك ەتىپ، ەلدىڭ الەۋەتىن ارتتىرىپ، داڭقىن كوتەرۋ وزدەرىنىڭ باستى مىندەتى دەپ ەسەپتەيدى.

باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى (Başkent Üniversitesi) – قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنە قاراستى «حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» اق-نىڭ «500 عالىم» جوباسى بويىنشا حالىقارالىق «بولاشاق» ستيپەندياسىنىڭ يەگەرى رەتىندە ءبىز عىلىمي تاعىلىمدامادان ءوتىپ جاتقان جوعارى وقۋ ورنى.

بىزگە شەتەلدە كادرلار دايارلاۋ جونىندەگى رەسپۋبليكالىق كوميسسيا وتىرىسىنىڭ 2023 جىلعى 20 جەلتوقسانداعى №23-32-7.5 حاتتاماسىنا سايكەس تۇركيا رەسپۋبليكاسىنداعى باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنە «الەۋمەتتىك عىلىمدار سالاسىنداعى مەنەدجمەنت» باعدارلاماسى بويىنشا 12 (ون ەكى) اي عىلىمي تاعىلىمدامادان وتۋگە «بولاشاق» ستيپەندياسى تاعايىندالدى.

عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ جانە «حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» اق-نىڭ قولداۋىمەن 2024 جىلعى قىركۇيەك ايىنان باستاپ ءبىز تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى انكارا قالاسىنداعى باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىندە عىلىمي تاعىلىمدامادان ءوتىپ جاتىرمىز.

ءبىزدى باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى حالىقارالىق قاتىناستار جانە الماسۋ باعدارلامالارىنىڭ ۇيلەستىرۋشىسى يرەم اشچىلى (İrem AŞÇILI) حانىم، باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتى دەكانىنىڭ ورىنباسارى، پروفەسسور دوكتور يۋنۋس گوكمەن (Yunus GÖKMEN) مىرزا جانە باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىنە قاراستى راديو، تەلەديدار جانە كينو باعدارلاماسىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى ناز الماچ (Naz ALMAÇ) حانىم ارنايى كۇتىپ الدى.

ەڭبەك دەمالىسىندا بولعانىنا قاراماستان، باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى، پروفەسسور دوكتور گيلمان سەنەم گەنچتۇرك حىزال (Gilman SENEM GENÇTÜRK HIZAL) حانىم بىزگە ءجيى-ءجيى حابارلاسىپ، استانادان انكاراعا امان-ەسەن، جاقسى جەتىپ الۋىمىزعا تىلەكتەستىگىن ءبىلدىرىپ وتىردى.

عىلىمي تاعىلىمداما اياسىندا 2024 جىلعى 11 قىركۇيەكتە قازاقستاننىڭ پەتروپاۆل قالاسىنداعى ماناش قوزىباەۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «جۋرناليستيكا» كافەدراسى مەن تۇركيانىڭ استاناسى انكارا قالاسىنداعى باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتى اراسىنداعى عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق ورناتۋ ماسەلەسى بويىنشا كەزدەسۋ وتكىزدىك.

كەزدەسۋدە باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى، پروفەسسور دوكتور گيلمان سەنەم گەنچتۇرك حىزال (Gilman SENEM GENÇTÜRK HIZAL) حانىمدى جانە باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتى دەكانىنىڭ ورىنباسارى، پروفەسسور دوكتور يۋنۋس گوكمەن (Yunus GÖKMEN) مىرزانى قازاقستانداعى جاستارعا جۋرناليستيكا جانە اقپارات، قوعاممەن بايلانىس سالالاسىنداعى جوعارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىمەن تانىستىردىم.

عىلىمي تاعىلىمدامامىزدىڭ اياسىندا باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىمەن بىرگە «تۇركيا رەسپۋبليكاسىندا كوممۋنيكاتسيا جانە مەديا سالالارىنداعى عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ تاجىريبەسى» تاقىرىبىنداعى زەرتتەۋ جۇمىستارىن مىناداي سالالار بويىنشا جۇرگىزۋدى قولعا الدىق:

- تۇركيا رەسپۋبليكاسى ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتتەرىندەگى جۋرناليستيكا، قوعاممەن بايلانىس، جارناما، تەلەراديو، ت.ب. بولىمدەرىنىڭ ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ مازمۇنىن زەرتتەۋ;

- تۇركيا رەسپۋبليكاسى ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتتەرىندەگى ستۋدەنتتەرمەن جۇرگىزىلەتىن وقۋ، وقۋ-ادىستەمەلىك، عىلىمي-زەرتتەۋ، قوعامدىق جانە تاربيە جۇمىستارىن زەرتتەۋ;

- تۇركيا رەسپۋبليكاسى ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتتەرىندەگى جۋرناليستيكا جانە قوعاممەن بايلانىس سالاسىندا ستۋدەنتتەرگە، ماگيسترانتتارعا جانە PhD دوكتورانتتارىنا ارنالعان وقۋلىقتاردى، وقۋ قۇرالدارىن، عىلىمي جانە وقۋ-ادىستەمەلىك ەڭبەكتەردى زەرتتەۋ;

- تۇركيا رەسپۋبليكاسى ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتتەرىندەگى ستۋدەنتتەرگە، ماگيسترانتتارعا جانە PhD دوكتورانتتارىنا ساباق بەرەتىن پروفەسسور-وقىتۋشىلاردىڭ عىلىمي جانە ءبىلىم بەرۋ سالالارىنداعى جۇمىس تاجىريبەلەرىن زەرتتەۋ;

- تۇركيا رەسپۋبليكاسىندا شىعارىلاتىن، الەۋمەتتىك-گۋمانيتارلىق سالالار بويىنشا Scopus جانە Web of Science حالىقارالىق مالىمەتتەر قورىنا ەنگىزىلگەن عىلىمي جۋرنالداردىڭ تاجىريبەلەرىن زەرتتەۋ;

- تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ QS World University Ranking: Top Global Universities-كە كىرەتىن ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ عىلىمي-ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى قىزمەتتەرىن زەرتتەۋ;

- تۇركيا رەسپۋبليكاسى مەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى عىلىم جانە ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋدىڭ ءادىس-تاسىلدەرىن زەرتتەۋ.

سونىمەن بىرگە كەزدەسۋدە مىناداي ۇسىنىستارىمىزدى ورتاعا سالدىق:

- ماناش قوزىباەۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتى مەن باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى اراسىندا جۋرناليستيكا جانە اقپارات، قوعاممەن بايلانىس سالالارىندا قوسديپلومدى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىرۋ;

- ماناش قوزىباەۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا جانە اقپارات، قوعاممەن بايلانىس ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن تاڭداعان تالاپكەرلەر مەن ستۋدەنتتەر ءۇشىن «تۇرىك ءتىلى» كۋرسىن وقۋ جوسپارلارىنا ەنگىزۋ;

- Scopus جانە Web of Science حالىقارالىق مالىمەتتەر قورىنا ەنگىزىلگەن عىلىمي جۋرنالداردا ماناش قوزىباەۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «جۋرناليستيكا» كافەدراسى مەن باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتى عالىمدارىنىڭ ورتاق عىلىمي ماقالالارىن بىرگە جاريالاۋ.

كەزدەسۋدە باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى، پروفەسسور دوكتور گيلمان سەنەم گەنچتۇرك حىزال (Gilman SENEM GENÇTÜRK HIZAL) حانىم ءبىزدىڭ بارلىق ۇسىنىستارىمىزعا قولداۋ ءبىلدىرىپ، بىرگە جۇمىس ىستەۋگە دايىن ەكەندىكتەرىن جەتكىزدى.

2024 جىلعى 11 قازاندا ءبىزدى باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بۇرىنعى رەكتورى، قازىرگى ءبىلىم بەرۋ قىزمەتىنىڭ ۇيلەستىرۋشىسى، پروفەسسور دوكتور مەحمەت ابدۋلكادير ۆاروعلۋ (Mehmet Abdülkadir VAROĞLU) مىرزا قابىلدادى.

كەزدەسۋگە باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى حالىقارالىق قاتىناستار جانە الماسۋ باعدارلامالارىنىڭ ۇيلەستىرۋشىسى يرەم اشچىلى (İrem AŞÇILI) حانىم جانە باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى، پروفەسسور دوكتور گيلمان سەنەم گەنچتۇرك حىزال (Gilman Senem Gençtürk Hızal) حانىم قاتىستى.

2024 جىلعى 11 قازاندا تۇركيا رەسپۋبليكاسى، انكارا قالاسىنداعى باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى، پروفەسسور دوكتور حاكان وزكاردەش (Hakan ÖZKARDEŞ) مىرزانىڭ قابىلداۋىندا بولدىق.

باسقوسۋعا باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى، پروفەسسور دوكتور گيلمان سەنەم گەنچتۇرك حىزال (Gilman Senem Gençtürk Hızal) حانىم جانە باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتى راديو، تەلەۆيزيا جانە كينو ءبولىمىنىڭ باسشىسى، پروفەسسور دوكتور شەبنەم پالا گۇزەل (Şebnem Pala Güzel) حانىم قاتىستى.

جوعارىداعى كەزدەسۋلەردە قازاقستان مەن تۇركيا اراسىنداعى جوعارى ءبىلىم جانە عىلىم سالالارىنداعى ءوزارا ىنتىماقتاستىقتى قارقىندى دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ءوزارا پىكىر الماستىق.

«بولاشاق» حالىقارالىق باعدارلاماسىنىڭ «500 عالىم» جوباسى بويىنشا باشكەنت ۋنيۆەرسيتەتى (Başkent Üniversitesi) كوممۋنيكاتسيا فاكۋلتەتىندە ءوتىپ جاتقان عىلىمي تاعىلىمدامامىزعا قر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى، «حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» اق، پەتروپاۆل قالاسىنداعى ماناش قوزىباەۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتى قولداۋ كورسەتىپ وتىرعانىن ەرەكشە اتاپ وتكىمىز كەلەدى.

مىرزانتاي قوجابايۇلى جاقىپ،

ماناش قوزىباەۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتى «جۋرناليستيكا» كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى، انكارا قالاسى، تۇركيا رەسپۋبليكاسى

Abai.kz