ونەرتانۋشى-سۋرەتشى بايتۇرسىن ومىربەكوۆ ومىردەن ءوتتى
قر سۋرەتشىلەر وداعىن كءوپ جىل باسقارعان، ءابىلحان قاستەەۆ اتىنداعى مۋزەيدىڭ ديرەكتورى بولعان, پەداگوگ-عالىم، ونەرتانۋشى-سۋرەتشى بايتۇرسىن ومىربەكوۆ 79 جاسىندا ومىردەن ءوتتى.
بايتۇرسىن ەسجانۇلى ومىربەكوۆ 1946 جىلى قازىرگى جەتىسۋ وبلىسى پانفيلوۆ اۋدانى تالدى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. گرافيكاشى-سۋرەتشى، قر-نىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى.
1969 جىلى قازپي-ءدى (قازۇپۋ) بىتىرگەننەن كەيىن وسى ينستيتۋتتىڭ بەينەلەۋ ونەرى كافەدراسىنىڭ اسسيستەنتى (1969 – 71), اعا وقىتۋشىسى (1972 – 74), كوركەمسۋرەت-گرافيكا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى (1974 – 78), الماتى تەاتر جانە كوركەمسۋرەت ينستيتۋتىنىڭ وقۋ جانە عىلىمي جۇمىستارى بويىنشا پرورەكتورى (1978 – 87), كافەدرا مەڭگەرۋشىسى (1990 – 92), قازاقستان كوركەمسۋرەت اكادەمياسىنىڭ گرافيكيكالىق ديزاين كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى (1992–94) قىزمەتتەرىن اتقارعان.
1994 جىلدان ءا. قاستەەۆ اتىنداعى ونەر مۇراجايىنىڭ ديرەكتورى.
بايتۇرسىن ومىربەكوۆ كەسكىندەمە، گرافيكا جانە ءمۇسىن سالاسى بويىنشا ەڭبەكتەردىڭ، بەينەلەۋ ونەرى ماسەلەلەرى جايلى كىتاپتاردىڭ («ءتۇر-ءتۇس الەمىندە» (1986), «ءتۇر-تۇستەردىڭ تىلدەگى كورىنىسى» (1992), «كەڭىستىكتەگى ءتۇر-ءتۇس» وقۋ قۇرالى «1990), ماقالالاردىڭ، مادەني كوركەم جوبالاردىڭ اۆتورى. حالىقارالىق ونەرتانۋشىلار اسسوتسياتسياسىنىڭ مۇشەسى (2002).
بايتۇرسىن ومىربەكوۆ 1986 جىلى كسرو سۋرەتشىلەر وداعىنا مۇشەلىككە قابىلدانعان. 1987 جىلى «جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە» بايلانىستى پرورەكتورلىق قىزمەتىنەن بوساتىلىپ، كەڭەس وداعى كوممۋنيستىك پارتيا قاتارىنان شىعارىلدى.
ول قايرات رىسقۇلبەكوۆ، جامبىل وبلىسىنىڭ مويىنقۇم اۋدانىنداعى ەڭبەك ەرلەرى مەن وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ ابايبازار اۋدانىنداعى العاشقى كوممۋنارلارىنا قويىلعان ەسكەرتكىشتەردىڭ اۆتورى.
بەكسۇلتان نۇرجەكەەۆ، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى:
- بايتۇرسىن سۋرەتشىلىگى دە، ادامگەرشىلىگى دە، ونەرى دە، كىسىلىگى دە وتە جوعارى تۇلعا ەدى. ول كوپ جىلدار بويى قازاقستان سۋرەتشىلەرى وداعىن باسقاردى. كوپ جىل بويى ءابىلحان قاستەەۆ اتىنداعى ونەر مۇراجايىن باسقاردى. قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى بولدى. 75 جاسىندا ۇلكەن كورمەسىن وتكىزدى. سول كورمەدە بايتۇرسىننىڭ قانداي ونەرپاز، قانداي تالانتتى سۋرەتشى ەكەنى ايقىن كورىندى. كورمە كەلۋشىلەر شىن ريزا بولدى. كوبىنەسە ۇندەمەي سالماقتى عانا، ۇلكەن تولعانىستا، ۇلكەن تەبىرەنىستە جۇرەتىن ادام ەدى. ونىسى جۇمىستارىنان كورىنەتىن. سونىڭ ءبارىن بەينەلەۋ ونەرىنە جۇمساعانىنا كوزىمىز جەتتى. مىسالى، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ پورترەتىن تالاي سۋرەتشى سالدى. ال بايتۇرسىن ونى ماڭدايى كەڭ، دەنەسى زور تۇلعا رەتىندە بەينەلەپ. كىرىپ كەلگەندە سوناۋ 50-60 مەتر جەردەن جارقىراپ تۇرعاندا ۇلكەن ءبىر جارتاس سەكىلدى. ونەردەگى، ادەبيەتتەگى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ جارتاسقا لايىق سۋرەتىن بەردى. ءشامشىنىڭ سۋرەتى قانداي؟! قازاقتىڭ سۋرەتشى قىزى گۇلفايرۋس ىسمايلوۆانىڭ بەينەسىن قالاي بەردى؟! ۇلكەن ءبىر كەسكىندەمەشى ەكەنى سودان كورىنەدى. اۋىلدىڭ، تۋعان جەردىڭ تابيعاتى، ءوزىنىڭ اكەسىندەي بولعان ءابىلحان قاستەەۆتىڭ پورترەتى. ءبارى-ءبارى مىسال بولا الادى. بۇل ونىڭ ىشتەي شىمىر دايىندىقتا جۇرگەنىنىڭ كورىنىسى. قاتتى ريزا بولعان ەدىم. «اۋرۋ الماي قويمايدى» دەگەن ءسوز بار. بيىل قاتتى اۋىردى دا، اياعى قازاعا ۇشىراتتى. بايتۇرسىننىڭ ومىردەن ءوتۋى تەك جاركەنت وڭىرىنە عانا ەمەس، تۇتاس قازاق حالقى ءۇشىن ورنى تولماس وكىنىش. ول قانشاما تالانتتىڭ وسۋىنە ىقپال ەتتى. ناعىز مەملەكەتتىك ءىس. سونداي ءبىر ۇلكەن دارەجەدەگى تۇلعادان ايىرىلدىق. قازاق ونەرى ۇلكەن ءبىر شەبەرىنەن ايىرىلدى. جاتقان جەرى جايلى، توپىراعى تورقا بولسىن.
جۇسىپبەك قورعاسبەك، جازۋشى:
- سۋرەتشى بايتۇرسىن ومىربەكوۆ قايتىس بولدى. كوپ جىل قر سۋرەتشىلەر وداعىن باسقارعان، ءابىلحان قاستەەۆ اتىنداعى مۋزەيدىڭ ديرەكتورى بولعان. پورترەت ونەرىنىڭ شەبەرى. قوعامعا بەلگىلى قايراتكەر. ونداي تازا ادامدى ومىردە كوردىم بە، كورمەدىم بە، بىلمەيمىن. بىراق وتە كىرپياز كىسى ەدى. 79 جاسىندا قايتتى.
Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنىڭ رەداكتسياسى بايتۇرسىن ەسجانۇلى ومىربەكوۆتىڭ وتباسى مەن تۋعان-تۋىستارىنا كوڭىل ايتامىز.
Abai.kz