«قىز بەن اقىننىڭ جاسى جاريالانا بەرمەيدى» دەسەك تە، ۋاقىت ءوز دەگەنىنە باعىندىرماي قويمايتىن سەكىلدى. زامانىندا «قازاقتىڭ ەڭ كۇشتى اقىنى» اتانعان شالقار شايىر – قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى تەمىرحان اعا مەدەتبەك تە سەكسەن جاستىڭ سەڭگىرىنە كوتەرىلىپ وتىر. ارىستان جالدى اقىن وتكەن مەرەيجاسىنىڭ بىرىندە جازۋشى قۇلتولەۋ مۇقاشقا سۇحبات بەرگەن بولاتىن. سول سۇحباتتى ءسال ىقشامداپ وقىرمان نازارىنا ۇسىنعاندى ءجون كوردىك. 

– تەماعا، جاس ۇلعايعان سايىن ادامدى نە سەزىم بيلەيدى ەكەن؟ ءتۇرلى الاڭ كۇشەيمەي مە؟

– بەلسەندىلىگىم باياعى قىرىق پەن ەلۋدەگىدەي دەپ وتىرىك ايتا المايمىن. ەلەگىزۋ بولادى ەكەن. راس...

– ءساتى تۇسكەندە انىعىن وزىڭىزدەن سۇراپ قالايىن، ەل اراسىندا «كۇشتى اقىن» دەگەن اتتى قالاي يەلەنگەن ەدىڭىز؟

– ە-ە، ول جۇماتاي قۇردا­سىمنىڭ شىعارىپ جۇرگەنى عوي! (سەزىمتال اقىن كوڭىلدەنگەن ساتىندە بالاشا جايدارلاناتىن ادەتىنشە، جۇزىنە نۇر جۇگىرىپ، كەڭكىلدەي كۇلەدى). – جاقىپباەۆ دوسىمدى ايتامىن. شىركىننىڭ ازداعان قىرشاڭقىلىعى دا جوق ەمەس ەدى. بىردە قازمۋ-ءدىڭ ستۋدەنتتەرىمەن كەزدەسۋدە «ەڭ كۇشتى اقىن كىم؟» دەگەندە «تەمىرحان مەدەتبەكوۆ!» دەپ جاۋاپ بەرىپتى. – «ويتكەنى ول اۋىر اتلەتيكامەن شۇعىلدانعان. شتانگيست» دەگەن كورىنەدى. ەڭ قادىرلى اقىن دەپ قادىر مىرزا-ءاليدى ايتادى. بيىك اقىن – ءجۇسىپ قىدىروۆ، ۇشقىر اقىن دۇيسەنبەك قاناتباەۆ پەن سەرىك اقسۇڭقارۇلى... دەگەن سياقتى. سولاي-سولاي ءار سۇراققا ۇتقىر جاۋاپ تاۋىپ، باسقا دا بىرنەشە قالامگەرگە وسىنداي «مىنەزدەمە» بەرىپ، ستۋدەنتتەردى ءماز قىلىپ، ءوزى دە ريزا بولىپ شىققان ەكەن. نەگىزى، زىلتەمىرمەن كوپ اۋەستەنە قويماپپىن. نەداۋىر ۋاقىت ەركىن كۇرەسپەن اينالىسقانمىن. جۇلدەلى ورىندار يەلەندىم. الايدا اقىندىق پەن بالۋاندىقتى قاتار الىپ ءجۇرۋ قيىندىق تۋعىزدى. ۇلكەن سپورت بۇتىندەي بەرىلۋدى تالاپ ەتپەي مە. شىن مانىندە، قاتار كۇرەسكەندەر قۋاتىما قىزىعاتىن-دى. «اتتەڭ، سەندەي كۇشىم بولسا، سسسر چەمپيونى بولار ەدىم!» دەگەن جىگىتتەر بولدى. ءبارىبىر، كەيىن بىرتىندەپ تاستاۋعا تۋرا كەلگەن.

– كوپشىلىكتى تەمىرحان اقىن قانداي بالا بولدى ەكەن دەگەن سۇراق تا قىزىقتىراتىنى انىق.

– مەن – بىرەۋدىڭ جالعىز ۇلىمىن. مەدەتبەكتىڭ ەلۋ بەس جاسقا كەلگەندە كورگەن بالاسى ەكەم. الدىمدا بەس اپايىم بار-تىن. اكەم «ارتىمدا اتىمدى ولتىرمەيتىن ەشكىم قالمادى-اۋ. مىنا قىزداردىڭ ءبارى جاتجۇرتتىق. ەرتەڭ جاي-جايىنا كەتەدى» دەپ قايعىرىپ جۇرگەندە كەلىپپىن دۇنيەگە... سوندىقتان اكە-شەشە مەن اپكەلەرىمنىڭ الاقانىندا ەركەلىكپەن وسكەنىم تۇسىنىكتى شىعار. جاس تەمىرحان قوي اۋزىنان ءشوپ المايتىن جۋاس ەدى دەۋ قيسىنسىز. اكەم بايعۇس مومىن ادام-دى. مەنىڭ ارەكەتتەرىمە ىشتەي ماساتتانىپ، كوكەيىندە كۇن ورناپ جۇرەتىنىن سەزەتىنمىن. دەگەنمەن، شەكتەن شىققان تەنتەك ەدىم دەسەم دە جالعان بوپ شىعادى. جالعىز ۇل بولسام دا ەڭبەكپەن جەتىلىپپىن. كىشكەنتايىمنان قولىمنان كۇرەك تە، ايىر دا تۇسكەن ەمەس. جۇرتتىڭ بالالارىنداي ۇيگە ءشوپ تاسىدىم. كەتپەن شاپتىم.

– اقىندىققا بەت بۇرعان شاقتار ەستە مە؟

– ادەبيەتكە 8-9 كلاستان قۇمارتقان ەكەم. سو تۇستاردا اۋداندىق «قىزىل تۇركىستان» گازەتىندە ەكى ولەڭىم شىقتى. – قابىرعادا سۇر شەگە ۇستاپ تۇر عوي كيىمدى. مەن دە سونداي ومىرگە بولسام دەيمىن ءتيىمدى، – دەگەندەي شيكىلى-ءپىسىلى، بالاڭ جولدار عوي. ەكىنشىسى كوكتەم تۋرالى ەدى. وسىدان كەيىن-اق قاناتتانا تۇستىك. ءتىپتى، ولەڭگە قۇلاي جىعىلدىم دەسە ارتىق ەمەس. اۋەلدەن-اق كىتاپتى كوپ وقىدىم. بالا كەزىمنەن، ەسەيگەنشە مۇحتار اۋەزوۆ، ءسابيت مۇقانوۆ شى­عارمالارىنان باستاپ، اۋىلدىڭ شاعىن كىتاپ­حا­ناسىنداعى دۇنيەلەر­دەن تۇك قالدىرمادىم-اۋ دەيمىن. ءالى دە سول ادەبيەتپەن كەلە جاتىرمىز.

– «اقىن» ۇعىمىنا نەنى سىيعىزۋعا بولادى؟

– اقىندىقتىڭ اۋقىمى كەڭ. بىرەۋ تابيعاتتىڭ اقىنى. ادام مەن ادام اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى جىرلايتىن شايىرلار بار. ازاماتتىق اقىندار بولادى. ال ءوزىمدى الەۋمەتتىك اقىنمىن دەپ ەسەپتەيمىن. جانىما قوعامدىق باعىتتاعى، ازاماتتىق نەگىزدەگى تاقىرىپ جاقىن. بۇل جەردە ەشبىر «وريگينالنىي» بولماي-اق قويايىن، مەنىڭ مەكتەبىم سول «ۇيرەنشىكتى» اباي، ماحامبەتتەردەن باستالادى-اۋ. بۇلاردىڭ ەلدىك مۇددەلەردى كوبىرەك قاۋزاعانى ءمالىم. ماسەلەن، اباي ۇمىتتەن گورى زامانانىڭ قۇسا-مۇڭى مەن ءداۋىردىڭ كۇيىنىشىن ارتىق قويماي ما؟ مەن دە كىشكەنە ۋايىمشىلداۋ اقىن بولۋىم مۇمكىن. دەگەنمەن، سونىڭ وزىندە قالامىم حالىققا رۋح دارىتاتىن، ەلدىڭ بويىنا ۇلتتىق ءنار ءسىڭىرىپ جىگەرلەندىرەتىن، كۇرەسكە ۇندەيتىن جىرلارعا بەيىم سەكىلدى. ايقاي-ۇيقاي نەمەسە جالاڭ ۇران ەمەس، قايتا سول مۇڭ ارقىلى دا جۇرتتى مارعاۋلىقتان سىلكىنتۋگە قۇلشىناتىندايمىن.

– حالىق تاعدىرىن، ۇلت بولاشا­عىن قالاي ەلەستەتەسىز؟

– ءدال قازىر وتە ءبىر قيىن كەزەڭدە تۇرعانىمىز جاسىرىن ەمەس. ال بۇگىن وسى اسۋدان قالاي وتەمىز، كەلەشەگىمىز نە بولادى دەگەن ساۋال جالعىز اقىندى عانا ەمەس، بۇكىل ەل-جۇرتتى تولعاندىرىپ تۇرعان اسا جاۋاپتى تۇس ەكەنى دە تۇسىنىكتى. ارينە، ويلانسا، ساناسى ويانسا. كورىپكەل ەمەسپىن، ءبارىن الدىن الا كەسىپ-ءپىشىپ بەرە قوياتىنداي جاعدايىم جوق. ايتكەنمەن، ەلدى قالاي قامشىلايمىز، تار وتكەلدەردەن قالايشا امان-ەسەن الىپ شىعىپ، شۇعىلالى ءبىر كەڭىستىكتەرگە قايتىپ جەتكىزەمىز دەگەن ويلار تىنىشىمدى الادى. قاتتى مازالانامىن. ال ادەتتەگىشە ءبىز سونداي كەرەمەتپىز دەپ قۇر كەۋدە قاعۋدى جالعاستىرا بەرسەك، كۇنى ەرتەڭ بۇگىنگى ابىرويىمىزدىڭ وزىنەن ايىرىلىپ قالۋىمىز كادىك. مەنىڭ وندايعا بارعىم كەلمەيدى. بوس داقپىرت ءابۇيىر اپەرمەيدى. بىراق مەنىڭ دە قايتسەك تە بولۋىمىز كەرەك، جەتۋىمىز كەرەك، وزۋىمىز كەرەك دەگەن ماقساتتا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن جايىم بار.

– ۇلتىمىزدىڭ ەڭ جاقسى جانە ەڭ ناشار قاسيەتتەرى قانداي دەپ سارالاپ كوردىڭىز بە؟

– بىزدە ءبارى بار. ەڭ جامانى – وتە سالعىرتپىز. كۇرەسكەرلىك رۋح جوق.   ال جاقسى جاعىمىز – مەيىرىمدىمىز. قايىرىمدىمىز. مەيماندوسپىز. وسىنىڭ ءبارىن ەشكىم جوققا شىعارا المايدى. بىراق، وكىنىشتىسى، وسى اسىل قاسيەتتەرىمىز كوبىنە وزىمىزگە قارسى جۇمىس ىستەيتىنى قينايدى.

– قازاقتىڭ مىنەزىنە تەز ارادا سوتسياليستىك لاگەردەن كاپيتاليستىك جۇيەگە كوشۋىمىز كەرى اسەر ەتكەن جوق پا ەكەن؟

– ءبىز ءوزى سوتسياليزمگە دە دايىندىقسىز كىرىپ ەدىك قوي. سول توسىن فورماتسيا دا كەلگەن بويدا بىزگە اۋىز سالدى. اشارشىلىقتى الىپ كەلدى. قىرعىن-سۇرگىنگە ءتۇسىردى. سورپا بەتىندەگى قايماقتى سىپىرىپ الدى. ودان سوعىس باستالدى. ۇرگىن-سۇرگىن قيامەتى مايداننان كەيىن دە جالعاستى. ۇزاق ۋاقىت ەسىمىزدى جيا الماي، الپىسىنشى جىلداردان كەيىن عانا اقىرىنداپ جان-جاعىمىزعا قاراپ، ۇلت بولىپ ۇيىسىپ، ەندى-ەندى عانا ەتەك-جەڭىمىزدى جيا باستاعان كەزەڭدە قوعامدىق قۇرىلىس جانە الماستى. كاپيتاليزمگە بۇرىنعى وداقتاس رەسپۋبليكالار ىشىندە بالتىق جاعالاۋى ەلدەرىنەن باسقاسىنىڭ ەشقايسىسى دايىن ەمەس ەدى. كوبى دالباسالاپ قالدى. ايتكەنمەن، دەموكراتيا دەپ ۇرانداۋعا كىرىستىك. بىراق اۋىزعا كەلگەندى وتتايتىن، ەلدىڭ بەي-بەرەكەتىن كەتىرەتىن دورەكى، جابايى «دەموكراتيا» باستالدى. ال كاپيتاليزم دەگەنىڭىز ناعىز جەمقورلاردىڭ ۇياسى ەكەن. وسىلايشا ءبىر ءارى-ءسارى جاعدايعا ءتۇسىپ قالدىق. قۇندىلىقتار ورنى اۋىسىپ كەتتى. ۇلتتىق يدەولوگيا جايىنا قالدى. وسىندايدان كەيىن، ارينە، مىنەز وزگەرەدى.

– مۇندايدا «نە ىستەۋ كەرەك؟» دەگەن فيلوسوفيالىق سۇراق تاعى دا الدىدان شىعادى-اۋ... 

– اشىق قوعام ورناتۋ كەرەك. ۇلتتىق قوعام ورنىعۋعا ءتيىستى. جۇيە اۋىسقانى ءجون. جانە شىندىققا تۋرا قاراپ، قاتەلىكتەردەن قورىتىندى شىعارۋعا ادەتتەنسەك دەپ قيالدايمىن. ودان سوڭ جەتەكشىلىك قۇرامىنا ناعىز ىسكەر، شىن مانىندەگى ءىلىم-بىلىممەن تولىققان كادرلار كەلە مە دەپ ۇمىتتەنەمىن. جانە جاعداي سولاردىڭ تۇسىندا دا بىردەن جاقسارىپ كەتە قويمايدى-اۋ. ارادا ەكى-ءۇش بۋىن الماسقاننان كەيىن ناعىز ىرگەلى مەملەكەت بولا باستاۋىمىز مۇمكىن.

– راسىندا دا، بىزدەگى كوپ كەمشىلىكتىڭ سىرى ءبىلىم جۇيەسىنىڭ السىزدىگىنە كەلىپ تىرەلەتىن سەكىلدى. 

– ءيا، ءبىلىم سالاسىنىڭ اقساعانى تالايدان ايتىلىپ ءجۇر. تاۋەلسىز ەل اتانعان جىلداردىڭ مۇعدارىندا ءبىلىم سالاسىندا ونشاقتى مينيستر اۋىسىپتى. جانە ءار باسشىسى ءوز رەفورماسىن جاساۋعا ۇمتىلدى. بىراق سونىڭ ءبارى ءساتسىز. تىپتەن، تاريحتى الىپ تاستاۋعا تىرىسقان مينيسترلەر بولدى. ودان ون ەكى جىل وقىتۋ كەرەك دەپ قانشاما داۋرىقتىق. قازىرگە دەيىن ناقتى جۇيە، ءدال باعىت جوق. بەلگىلى ءبىر مەجەنى مينيستر دە، مۇعالىم دە ايقىن ءتۇسىندىرىپ، سوقىرعا تاياق ۇستاتقانداي كورسەتىپ بەرە المايدى. جوعارى وقۋ ورىندارىنداعى جاعدايدى دا اركىم بىلەدى. وقۋ قۇرالدارى جەتىسپەيتىنى ءوز الدىنا جىر. پەداگوگ كادرلاردىڭ دەڭگەيى تومەن. ءجوندى مامان جوق. ەندى مۇنى وزدەرى دە مويىنداپ جاتىر. ەڭ سوراقىسى، شەنەۋنىكتەردى قاراشى: بىردە-بىرەۋى ءوز ماماندىعى بويىنشا جۇمىس ىستەپ وتىر ما؟ كەز كەلگەن ءمينيستردى ايتىپ بەرشى – قايسىسى ءوز كاسىبى بويىنشا قىزمەت اتقارادى؟ ماسەلەن، مەديتسينا دەيتىن وتە ءبىر شەتىن سالانى سول دارىگەرلىكتەن ەش حابارى جوق ادام باسقارعانىن بىلەمىز. سول سەكىلدى، قۇرىلىسشى ەگىن شارۋاشىلىعىن، باعبان ساۋدانى باسقارسا، مۇنداي سالا قالاي وركەندەيدى؟! وتە تۇسىنىكسىز جاعداي ەمەس پە؟

– ءسىز بۇرىننان بەرى «ۇلتتىق قوعام» قۇرۋ تۋرالى وي ايتىپ ءجۇرسىز. ونىڭ ءمانى نەدە؟ 

– كەزىندە ينتەرناتسيوناليزم جەلەۋىمەن بىرتىندەپ ورىستاندىرۋ ساياساتى جۇرگىزىلگەنى ايان. ال ءبىزدىڭ تاۋەلسىز قازاق ەلىندە تەمىرقازىق تەك ۇلتتىق يدەيا بولۋعا ءتيىستى دەپ ەسەپتەيمىن. كونە تۇركى زامانىنان كەلە جاتقان «ماڭگىلىك ەل» يدەياسىن وسى ءبىز ءۇمىت ەتەتىن ۇلتتىق يدەيا باعىتىندا دامىتىپ الىپ كەتۋ، ەڭ الدىمەن، حالىقتىڭ قايرات-جىگەرىنە بايلانىستى. ياعني، قالاي بولعاندا دا جاپپاي قازا­قىلانۋىمىز كەرەك.

– بۇل جاعىنان بىزگە وزبەكستان­دى ۇلگى ەتۋگە بولا ما؟

– جو-و، و نە دەگەنىڭ! ولار جە­تىسىپ وتىرعان جوق. راس، كەيبىرەۋ­لەر «وزبەكستان كەرەمەت. ۇلتشىل!» دەيدى. بۇعان ءىشىنارا كەلىسۋگە بولار. جارتىلاي عانا. ونداعى يدەولوگيا بىزدەگىدەي ەمەس. ورىستار از، باسقا ۇلتتار دا نەكەن-ساياق دەگەندەي. بىراق «الا تاقيالى» اعايىننىڭ جەرشىلدىگى سۇمدىق. كۇنى ەرتەڭ فەرعانا ءبىر جاققا، سامارقان مەن بۇقارا ەكىنشى باعىتقا قاراپ كەتۋى عاجاپ ەمەس. ءبىر-ءبىرىن مويىندامايدى. مۇنى مەن وزبەكستانعا جاقىن ماڭدا تۋىپ-وسكەن، ءام قازىر دە ارالاسىپ-قۇرالاسىپ جۇرگەن ادام رەتىندە جاقسى بىلەمىن.  سول سەكىلدى، قىرعىزستاندى دا لايىقتى ۇلگى دەي المايتىنىمىز تۇسىنىكتى. ورشىلدىگى ۇنايدى. بىراق  وز باسىم رەۆوليۋتسيالىق جولدان گورى ەۆوليۋتسيالىق جولمەن دامۋدى قۇپ كورەمىن. ءبىز دە، نەگىزىنەن، دەموكراتيالىق ۇردىستەر ارقىلى وركەندەۋىمىز كەرەك دەپ سانايمىن.

– ۋكرايناداعى جاعداي دا الاڭ­داتپاي قويمايدى عوي.

– البەتتە. كۇندە تاڭەر­تەڭ تۇرا سالا «Euronews» ارناسىن قوسامىن. ءويت­كەنى بۇلاردىڭ حابارلارى مەيلىن­شە شىنايى. سەپاراتيستەر جاعىنان دا، ۋكراينانىڭ قارۋلى كۇشتەرى تاراپىنان دا جاعدايدى وتە ءادىل كورسەتۋگە تىرىسادى. ۋكراين حالقىنىڭ بار ايىبى – ەۋرووداقپەن بىرگە بولعىسى كەلگەنى. سولارعا كەتكەنى. وسىنى كەشىرە الماعان يمپەريالىق شوۆينيستەر شوقپار كوتەرىپ، «نەگىزى، ۋكراين دەگەن حالىق جوق، بۇلار لەنين تۇسىندا عانا پايدا بولعان ەل. ايتپەسە، بۇلار دا ورىستار» دەپ نامىسقا تيەتىن لاقاپ تاراتىپ، جەرگە تاپتاۋعا ۇمتىلادى. قىرىمدى الىپ قويدى. ال ونى داۋلايتىنداي بولسا، دۇنيەدە جەر قويمايتىنداي ءتۇرى بار. وسىنداي وتە وكتەم، اشكوز يمپەريانىڭ ءدال ىرگەسىندە وتىرعانىڭدى ويلاساڭ، قاتتى تىتىركەنەسىڭ. مىنا جاعىمىزدا، بوسا-بولماسا، قىتاي. جەرىمىز كەڭ. ال حالقىمىز ءبىر شوكىم عانا.

– مۇنىڭ ءبارى اقىن جانىن سىزداتپاي قويمايدى، ارينە.

– توبە شاشىڭ تىك تۇرادى. ەرتەڭ ءتىلىمىز نە بولادى، ءدىنىمىز نە كۇي كەشەدى دەگەن ساۋالدار ءتۇن ۇيقىڭدى ءتورت بولەدى ەكەن. ال وسى قاۋىپتى كەيبىر جىگىتتەر قاپەرگە دە المايدى. سولاردىڭ قامسىزدىعىن، نەمكەتتىلىگىن كورگەندە ودان سايىن قان جىلايسىڭ. جەمقورلىق تا جايلاپ ءبىتتى. رۋشىلدىق، جەرشىلدىك دەيتىن پالەلەر تاعى قاپتاپ بارادى. بولامىز با، جوق، بورداي توزامىز با دەگەن سۇراق وسىندايدا قويىلاتىن بولار. قاتتى قورقاسىڭ...

– تەماعا، ءسىزدى قاي تۇرعىدان الساق تا باقىتتى ادام دەۋگە نەگىزىمىز مول ما؟..

– ءيا، ءوز باسىم وتە باقىتتى اداممىن. الگىندە ايتقانىمداي، بىرەۋدىڭ جالعىز ۇلى ەدىم. قازىر، قۇدايعا شۇكىر، ءتورت ۇل، جەتى-سەگىز نەمەرەم بار. ءۇبىرلى-ءشۇبىرلى دەگەن وسى شىعار. سولاي بولا تۇرا، ەل ازاماتى رەتىندە ءوزىمدى كەرەمەت باقىتتىمىن دەپ ايتا الماس ەدىم. كۇيزەلىپ جۇرگەن ەل ويلانتادى. شىمبايعا باتسا دا، بۇل – شىندىق. بىزدە ءبارى كەرەمەت دەپ كۇمپىلدەتىپ، كەۋدەنى بارابانشا سوعىپ، ايقايلاي بەرۋ جاراسپايدى. تاعى ايتايىن، يدەولوگيالىق تۇرعىدان ىرگەمىز كەرەمەت بەرىك قالانىپ بىتە قويعان جوق. بايلىعىمىز جەر استىندا ءىرىپ-ءشىرىپ جاتقانداي داۋلەتتى ەلمىز. بىراق تولىق ۇيلەستىرە المادىق. ءبىلىمىمىز جەتپەدى. قۋاتىمىز كەلمەدى. ودان تالان-تاراجعا سالدىق. ءوزىمىز تالادىق. قالعانىن وزگەلەرگە جەگىزدىك. توعىشارلىق ەتەك الدى. جاڭا عانا ايتقانداي، ۇزاق جىلداردان ۇرپاقتىڭ ءبىلىم الۋى ماسەلەسى دە وڭالماي تۇر... وسىنداي جەتىمسىزدىكتەردەن سوڭ قالايشا ۋايىم جەمەسسىڭ. بىراق نەمەرەلەرىمدى كورگەندە ءبارى سەيىلىپ كەتەدى. سودان كۇش-قۋات الاسىڭ. سەرگيسىڭ. تەك سولار ۇزاپ كەتكەندە «اي، اينالايىندار-اي، وسىلاردىڭ ەرتەڭى نە بولار ەكەن؟!» دەپ تاعى قابارجي باستايسىڭ. دەگەنمەن، «ءۇمىتسىز – شايتان» دەگەن، ەلدىڭ شۋاقتى كۇندەرىنەن كۇدەرىمدى ۇزبەيمىن.

بليتس-ساۋال

انا قاشان دا – انا...

– ءسىزدىڭ اقىن ازامات بولىپ قالىپتاسۋىڭىزعا ىقپالى تيگەن ادامدار بولدى ما؟

– قانىبەك سارىباەۆ دەگەن اقىن جىگىت بار ەدى. قازىر و دۇنيەدە. شىن تالانتتى اقىن-تىن. اۋدان اۋماعىندا قالىپ قويدى. سول كىسىنىڭ شاپاعاتى كوپ ءتيدى.

– بەرتىندە قاتتى تاڭىر­قاتقان ءجايت؟

– كەيىنگى كەزدە تاڭعالاتىن دا ەشتەڭە قالمادى عوي ءوزى...

– جازۋ مانەرى؟

– وتىرا قالىپ جازبايمىن. بۇكىل ولەڭدەرىم ءجۇرىپ جازىلادى دەسەم بولادى. ءبارىن باسىمدا جازىپ ءبىتىرىپ، وڭدەيمىن. وتىرىپ جازاتىن كەزدەر دە كەزدەسەدى. بىراق وتە سيرەك. نەگىزى، نە ءجۇرۋىم كەرەك نەمەسە ۆاننادا جاتۋىم كەرەك...

– اقىن نە ءۇشىن جازادى؟

– ونداي سۇراق تۋىنداعان ەمەس. بىرەۋلەر ايتادى، قاعازدى نە ءۇشىن شيمايلاي بەرەمىز دەپ. ەش ۋاقىتتا ولاي ويلاعان ەمەسپىن. ويتسەم، ومىردەن نە ءمان قالادى؟ ەرتەڭ شىعارمام وقىلا ما، وقىلماي ما دەگەن كۇدىك ەشقاشان مازالاماپتى.

 – تەمىرحان مەدەتبەك ءوزىن قانداي ورتادا جايلى سەزىنەدى؟

– كەز كەلگەن ورتادان قاشامىن. وڭاشالىقتى قالايمىن.

– كوكەيدەگى اكە-شەشە بەينەسى؟

– كەيىنگى كەزدە اتا-انام تۇسىمە ءجيى ەنەدى. اسىرەسە، شەشەم كوپ كىرەدى. جادىرا دەگەن اياۋلى ادام ەدى جارىقتىق. اكەمدى دە كورەمىن. بىراق نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، شەشەمنىڭ كىرۋى كوپ. ءبىر قىزىعى، ىلعي باياعىداي قامقورلىعىنان تانبايدى.

سۇحباتتاسقان – قۇلتولەۋ مۇقاش

 Abai.kz