بۇۇ باس اسسامبلەياسى الماتىدا ورتالىق ازيا مەن اۋعانستانعا ارنالعان بۇۇ-نىڭ تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى جونىندەگى وڭىرلىك ورتالىعىن قۇرۋ تۋرالى قاراردى قابىلدادى. بۇل حاباردى پرەزيدەنتتىڭ كەڭەسشىسى ءھام ءباسپاسوز حاتشىسى رۋسلان جەلدىبايدىڭ اككاۋنتىنان وقىدىم دا، بولىسە سالعانمىن. ەندى بۇگىن استارىنا ءۇڭىلىپ وتىرمىن.

مەنىڭشە باستامانى بۇۇ-عا مۇشە 152 ەل قولداعانى ماڭىزدى كورسەتكىش بولدى-اۋ دەيمىن. دالىرەك ايتقاندا وسى ەلدەردىڭ بارلىعى قۇجاتقا قوسالقى اۆتور بولىپتى. سوندىقتان قۇجات داۋىسقا سالىنعان جوق. ال باياعىدا قازاقستان بۇۇ قاۋىسىزدىك كەڭەسىنە ەكى جىل تۇراقتى ەمەس مۇشە بولۋعا نيەت تانىتقاندا 138 مەملەكەت جاقتاپ داۋىس بەرگەن. دەمەك وسى جولعى باستامانى قولداۋ رەكورد ورناتقان سياقتى. ءارى سىرتقى ساياساتىمىزداعى ءتاۋىر جەتىستىك شىعار بالكىم. ويتكەنى قابىلدانعان شەشىمنىڭ بىرنەشە قىرى بار.

بىرىنشىدەن، الماتى وڭىردەگى حالىقارالىق ساياساتتىڭ ماڭىزدى الاڭىنا اينالادى. ەندى ورتالىق ازيا مەن اۋعانستانعا قاتىستى بۇۇ باعدارلامالارى ءدال وسى قالادا تالقىلانادى. بۇل قازاقستانعا ەكونوميكادان باستاپ قاۋىپسىزدىككە دەيىنگى نەگىزگى پروتسەستەرگە ىقپال ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

ەكىنشىدەن، قازاقستان جاھاندىق ينستيتۋتتار مەن ورتالىق ازيا اراسىنداعى كوپىر رەتىندەگى ورنىن نىعايتادى. ناتيجەسىندە، الماتى وڭىرلىك دەڭگەيدە جەنەۆا سياقتى حالىقارالىق شەشىمدەر قابىلداناتىن ورتالىققا اينالۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى. ءارى تۇتاستاي العاندا ورتالىق ازيا پەريفەريا ەمەس، جاھاندىق ساياساتتا ءوز ورنى بار ايماققا اينالۋى مۇمكىن. «ورنى بار» دەگەندە بۇرىنعىداي بىزگە قاتىستى شەشىمدەر سىرتتاي قابىلداناتىن مەكەن ەمەس، ماسەلە وسى وڭىردە تالقىعا تۇسەتىن ءوڭىر بولاتىن شىعار دەپ ۇمىتتەنەمىن. قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياساتىندا قانداي دا ءبىر جاھاندىق وقيعالارعا قاتىستى ۇستانىمدى ورتالىق ازيا ەلدەرىمەن ۇيلەستىرىپ، ءبىر اۋىزدى بولۋعا ۇمتىلىس باسىم. الماتىدا بۇۇ وڭىرلىك ورتالىعىنىڭ قۇرىلۋى تۇتاس ورتالىق ازيانىڭ سىرتقى ساياساتتاعى ورتاق ۇستانىمىن نىعايتۋعا وڭ ىقپالىن تيگىزەتىن شىعار دەپ ويلايمىن. ايتالىق، اۋعانستانعا قاتىستى شەشىم قابىلدانار بولسا ايماق ەلدەرىنىڭ ءسوزى ءوتۋى مۇمكىن. شاڭىراق دەگەن بار عوي، كەلگەندە سوعان دا قارايتىن شىعار.

ارينە، الماتىنىڭ بەدەلدى وڭىرلىك ورتالىقتاردىڭ بىرىنە اينالۋى ءۇشىن قالادا بەلسەندى جۇمىس كەرەك، حالىقارالىق ساراپشىلار وسىندا ورنىعىپ، ماڭىزدى كەلىسسوزدەر ءجۇرىپ، قازاقستاننىڭ وڭىرلىك ماسەلەلەردى شەشۋگە بەلسەنە قاتىسۋى قاجەت. يميدج دا، ناقتى جۇمىس تا قاۋىرت بولماعى كەرەك.

ارينە بۇۇ السىرەدى، ىقپالى ازايدى دەپ بايبالام سالامىز-اۋ. دەگەنمەن بۇل ۇيىمنىڭ ءالى دە ءبىراز ماسەلەنى شەشۋدى ۇيلەستىرۋگە قاۋقارى بار. كۇنى ەرتەڭ ۇيىمدا كەشەندى رەفورما ءجۇرىپ، قاۋىپسىزدىك كەڭەسى كەڭەيسە، ايماقتىق وكىلدىكتەرىنىڭ قۇزىرەتى كۇشەيسە، الماتىنىڭ دا ءباسى وسەتىن شىعار.

امانگەلدى قۇرمەتۇلى، ساياسي ساراپشى

Abai.kz