سەنبى, 15 ناۋرىز 2025
الاساپىران 475 4 پىكىر 14 ناۋرىز, 2025 ساعات 12:21

ترامپتىڭ «تىزە باتىرۋ» ديپلوماتياسى...

سۋرەت: Xavier Clay ارناسىنان الىندى.

اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتى اتا-اناسى 13 جاسىندا نيۋ-يورك اسكەري ينيستيتۋتىنا وقۋعا بەرگەن ەكەن. ترامپ اسكەري وقۋ ورنىندا سپورتقا دەگەن ەرەكشە قىزعىندىلىعىمەن كوزگە ءتۇسىپتى. فۋتبول دا تەۋىپتى. بەيسبول كومانداسىنىڭ اتامانى دەڭگەيىنە دەيىن كوتەرىلىپتى. 1964 جىلى ينيستيتۋتتى بىتىرەتىن جىلى «كاپيتان» شەنىن الىپتى. بۇگىندە ونىڭ قارسىلاسىنا اينالعان نيۋ-يورك تايمس گازەتى ستۋدەنت ترامپتىڭ جەڭىستى ساتىنەن فوتو جاريالاپتى.

كوپتەگەن ساياسي ساراپشىلار ترامپتىڭ ءبىر مويىندىعىن، امەريكانى الدىنعى ورىنعا قوياتىن، وزگە ەلدەرگە ايبات شەگەتىن ۇستانىمىن اسكەري وقۋ ورنىندا العان تاربيەسىمەن بايلانىستىرادى. دەسە-دەگەندەي ترامپ اق ۇيگە ەكىنشى رەت كەلگەلى-بەرى ەشكىمدى اياپ جاتقان جوق. ءوزىنىڭ ىرگەسىندەگى كورشىلەرىنەن باستاپ، الىس اعايىندارىنا دەيىن كەدەندىك سالىق ۇرتوقپاعىن كوتەرىپ، كۇشتەپ ايتقانىنا كوندىرۋگە قام جاساۋدا.

ۋكراينا پرەزيدەنتى زەلەنسكي ءبىر سۇحباتىندا: «ترامپ مىقتىلاردى عانا مويىندايدى، السىزدەردى كوزگە ىلمەيدى»، - دەگەن ەدى. ايتقانى ايداي كەلدى. اقپاننىڭ 28-ءى كۇنى اق ۇيدە بولعان جانجالدان كەيىن، وركوكىرەك ترامپ ۋكرايناعا كارىن توكتى. اسكەري كومەكتى توقتاتتى. ۋكراينانى سوعىستا بىردەن ىرىقسىز ورىنعا ءتۇسىردى. قازىرگى نيتەرنەت زامانىندا بۇل جاعىمسىز شەشىمنىڭ سالدارىنان گورى داقپىرتى اۋىر بولدى. ۋكراينا اسكەرى سۋدجا مەن كۋرسكىدەگى باسىمدىعىنان ايىرىلدى.

ترامپتىڭ ءالسىز زەلەنسكيگە تىزە باتىرۋى ونىمەن عانا بىتكەن جوق. اقش وكىلدەرى ۋكراينانىڭ بۇرىنعى باسشىلارى پوروشەنكو، تيموشەنكومەن كەزدەسۋ وتكىزىپ، زەلەنسكيدى كەتىرۋ ءۇشىن ءتۇرلى-ءتۇستى توڭكەرىس ۇيىمداستىرۋدان كەتارى ەمەس ەكەنىن جەتكىزدى. وسىنداي اق ۇيدەن كەلگەن قاتاڭ قىسىمنىڭ سالدارىنان زەلەنسكيدىڭ اقش ۇسىنعان ۋاقىتشا سوعىس توقتاتۋ كەلىسىمىنە كەلىسۋدەن باسقا امالى قالمادى.

ترامپتىڭ «تىزە باتىرۋ» ديپلوماتياسى زەلەنسكيدى تۇقىرتۋدا ءوز ءرولىن كورسەتكەنىمەن، ەندى سىناققا تاپ بولعالى تۇر. پۋتين وڭاي شاعىلاتىن جاڭعاق ەمەس. دوپتى قاعىپ العانىمەن، ويناۋعا اسىقپايدى. ويىن ەرەجەسىن ءوزى بەكىتكىسى كەلەدى. ونى ترامپ تا ءبىلىپ وتىر. سوعىستى 30 كۇن توقتاتۋعا كەلىسىم بەرمەسە، «سالدارى اۋىر بولادى» دەپ قورازدانىپ تا قويدى.

نەگىزى سوعىستىڭ 3 جىلعى جاعدايىن قورتىندىلاعان ساراپشىلار اقش پەن ەۋروپادا ءپۋتيندى جەڭۋگە ەكى رەت وراي بولدى دەيدى. ونىڭ ءبىرى - «ۆاگنەر» اتامانى پريگوجين ماسكەۋگە جورىق باستاعاندا، ەندى ءبىرى - بىلتىر تامىزدا ۋكراينا ساربازدارى كۋرسكىگە باسىپ كىرگەندە. ەكى رەتتە دە اق ءۇي مەن ەۋروپا باسشىلارى ەكىۇداي بولىپ، باتىل بايلامعا كەلە الماعان. ىشكى بۇلىكشى پريگوجيگە بولسىن، ۋكراينا تاراپقا بولسىن اقپاراتتىق دەمەۋشىلىك جاساپ، جان-جاقتىلى قولداۋ بىلدىرگەندە پۋتين كرەملدە بۇگىنگىدەي ميىعىنان كۇلىپ وتىرماس ەدى دەيدى.

پۋتين تۇلكىبۇلاڭعا سالىپ كەلىسىمنەن باس تارتسا ترامپ نە ىستەي الۋى مۇمكىن؟ ءوزى ايتقانداي قانداي ويىن كارتاسى بار؟ رەسەيدىڭ ەۋروپامەن ەسەپ ايىرىسىپ وتىرعان سانكتسياعا ىلىنبەگەن ساناۋلى بانكتەرىن SWIFT جۇيەسىنەن شىعارۋى مۇمكىن.

ودان بولەك ورتا شىعىستاعىداي «ورىس كوكتەمىن» ۇيىمداستىرۋى مۇمكىن بە؟

اقش مەملەكەت حاتشىسى رۋبيو ءبىر سۇحباتىندا ەۋروپالىق ءبىر ديپلوماتتىڭ زەلەنسكي مەن ەۋروپانىڭ سوعىستىڭ جالعاسۋىنا مۇددەلى ەكەنىن، وعان سەبەپ سوعىس جالعاسا بەرسە رەسەيدىڭ ەكونوميكاسى ءبىر جىلعا عانا شىدايتىننىن، ءپۋتيننىڭ قايتادان جالپى حالىقتىق موبليزاتسيا جاريالاۋعا ءماجبۇر بولاتىنىن، ول ءوز كەزەگىندە ىشكى نارازىلىققا ۇلاسىپ، ءتۇرلى-ءتۇستى توڭكەرىسكە اكەلەتىنىن وزىنە سىرعىپ ايتقانىن جاريالاپ ەدى.

السىزگە دە، الدىگە دە «تىزە باتىرۋ» ديپلوماتياسىن ۇستانعان ترامپتان ءبارىن كۇتۋگە بولادى.

Abai.kz

4 پىكىر