وسىعان دەيىن Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىندا بەلگىلى شىعىستانۋشى سانجار كەرىمبايدىڭ: «داڭعازا جىلدار» اتتى ماقالاسىن جاريالاعان ەدىك. وندا استاناعا ءان-ساپارمەن كەلە جاتقان باتىستىڭ بەلگىلى ءانشىسى دجەننيفەر لوپەستىڭ كانسەرتىنە قاتىستى قىزقتى ويلار ايتىلعان ەدى.

بۇگىن سول دجەننيفەر لوپەستىڭ استاناعا كەلۋىنە قاتىستى ادەبيەتتانۋشى-عالشىم، ەسسەيست ماقسات ءتاج-مۇراتتىڭ قىزىقتى ماقالاسىن ۇسىنعاندى ءجون كوردىك...

ماقسات ءتاج-مۇرات:

كەشەلەرى وسى الەۋمەتتىك جەلىدە ساكەن جۇرگەن (Saken Znurgen) دجەننيفەر لوپەستىڭ استانادا وتپەكشى گاسترولدىك كونتسەرتىنە بايلانىستى پوست بەرىپ، وندا سانجار كەرىمبايدىڭ «قۋىس كەۋدە» دەيتىن كىتابىنان تاقىرىپقا قاتىسى بار ۇزىك كەلتىرگەن ەكەن. اۆتور 10 جىلدا( 2008-2018) استانا كۇنىن تويلاۋعا شاقىرىلعان شەتەلدىك ارتيستەردىڭ تولىق جىلناماسىن بەرىپ، ءبىر وندىقتى كوزىنەن شالكىلەپ ءتىزىپ، كوگەندەپ تاستاپتى.

ءبىز وسىنداعى ءتورت جىلدى (2009-2012) قىزمەت بابىمەن استانادا وتكىزگەن ەدىك. ونداعى الگىندەي مادەني وقيعالار جادىمىزدا تۇتىلىپ قالىپتى.

قالالىق اكىمدىككە قارايتىن ءباسپاسوز ورگانى بولعاندىقتان بىزگە سول كۇندەرى وقتا-تەكتە الگى «جۇلدىزداردىڭ» كونتسەرتتەرىنە تەگىن بيلەتتەر ءتيىپ قالاتىن. ءوز باسىم سولاردىڭ بىرقاتارىنا باردىم. بوچەلليگە جاقىنداتپادى، الىستان ەمەسكى داۋىسىن عانا ەستىدىك. ەسەسىنە لارا فابياندى ەكى رەت تىڭدادىم: 2011-ءدىڭ قىسىندا ول ازيادانىڭ شىمىلدىعىن يگور كرۋتويدىڭ «Almaus» كومپوزيتسياسىمەن اشتى، ال جازدا سول كرۋتويمەن بىرگە «قازاقستان» زالىندا جەكە كونتسەرت بەردى. ازياداداعى ءانى سپورت سارايىندا شىرقالعاندىقتان رەۆەربەراتسيا سالدارىنان جاڭعىرىعىپ دۇرىس ەستىلمەدى، جەكە كونتسەرتى دە پالەندەي اسەر ەتە قويعان جوق. دەگەنمەن اۋديتوريامەن كونتاكتىنى كۇشتى جۇرگىزەدى ەكەن، مىسالى، ساحناعا باياعى ايسەدورا دۋنكان قۇساپ جالاڭاياق شىقتى، سوسىن فورتەپيانودا وتىرعان يگوردى وزىنە ساۋساعىمەن ءىلىپ شاقىرىپ ەدى، اناۋ ەمپەلەڭدەپ جەتتى. ۇيدەگى ازىرلەمە، ارينە، سول جەرلەرى كەيىن تەلەديداردان كورسەتكەندە قىرقىلىپ قالىپتى. سونان سوڭ ءبىر ەستە قالعانى، ۇيىمداستىرۋشىلار بىزگە ءانشىنىڭ اتى-ءجونىن اعىلشىنشا ترانسكريپتسيامەن بەرۋدى ۇسىندى.

ءوز باسىم سەرگەي بەزرۋكوۆتىڭ «حۋليگان» مونوسپەكتاكلىنەن دە اسەرلەنە قويمادىم. ەسەنيننىڭ ولەڭدەرىن جانىن جەپ وقىعانى ونشا تابيعي شىقپادى، جالپى بۇل ءارتيستىڭ پاتساندىق ساحنالىق وبرازى ءساتتى ەمەس دەپ بىلەمىن.

ەسەسىنە دەنيس ماتسۋەۆتىڭ سول «قازاقستان» زالىندا وتكەن كونتسەرتى ۇنادى. ونىڭ فورتەپيانوداعى ويىنىن ۇرمالى اسپاپ، اراسىندا فاگوت قوستاپ وتىردى، داۋىلپازداعى جىگىت ءبىر مەزگىلدە ابدەن قىزىپ، فورتەپيانونىڭ اياعىنا دەيىن تاياقشالارىمەن ۇرىپ شىقتى. شوۋ ەلەمەنتتەرى، دەسە دە ءوز باسىم تۇقىمىمەن پيانيست دەنيستىڭ ويىنىنان بولەكشە كۇي كەشتىم. اسىرەسە راحمانينوۆتىڭ ايگىلى #2 كونتسەرتى الىگە دەيىن ەسىمنەن كەتپەيدى...

سانجار اتالعان كىتابىندا «جوعارىدا باياندالعان دەرەكتەردە ءسال دە بولسا ناعىز ونەردىڭ ءيىسى شىعاتىن، 2012 جىلدان سوڭ وعان دا زار بولىپ قالدىق» دەپتى. بولسا بولار، مەن 2012 جىلى استانادان كەتىپ قالدىم عوي. جالعىز قوسارىم، ول جىلدارى شەتتەن شاقىرىلعان ارتيستەردەن شىن ونەر ءسال-پالدەن كوبىرەك، ءتىپتى ودان دا كوبىرەك تابىلاتىن دەۋگە اۋزىم بارادى. سارا برايتماندا ناعىز ونەر ءسال عانا دەپ كىم ايتا الادى؟! ويىمشا، ءبىر نارسە جونىندە پىكىر ايتاردان بۇرىن سول نارسەنى تولىق بىلمەك، كوزبەن كورىپ، قۇلاقپەن ۇستاماق كەرەك. مەن بۇل جەردە كورگەن-باققانىمدى عانا ايتىپ وتىرمىن.

وسى تۇرعىدان كەلگەندە دجەننيفەر لوپەستىڭ جاندى كونتسەرتىنە بارعان قازاقستاندىق كوپ بولماس، ءتىپتى ازبىنشى دەسەك قاتەلەسپەسپىز. سىرتتاي، ۆيرتۋال اسەرلەر بويىنشا پىكىر تۇيەر بولساق، ويعا مىنا جاعدايلار تۇسەدى.

دجەي لو ونەرگە 1960-1990 جىلدار ارالىعىنداعى الەمدىك بەلگىلى مۋزىكالىق ەرادان كەيىن كەلگەن بۋىننىڭ وكىلى. ال بۇل بۋىننان كلاسسيكالىق، نەوكلاسسيكالىق بيىك، شىنايى ونەر كۇتۋدىڭ ءوزى ابسۋرد. ول – «گولليۆۋد جۇلدىزى» دەيتىن قازىرگى مارتەبەلى اتاقتىڭ يەسى، ماسەلە ونىڭ بۇل قيىننان تابار قىمباتتى قالاي يەلەنگەنىندە. ءسوزسىز، الپاۋىت امەريكان شوۋ-بيزنەس نارىعىنا دجەي لو ءوزىنىڭ ماڭداي تەرىمەن، وجەتتىگىمەن كىرە الدى، جەڭە الدى، مويىنداتا الدى. ەۋروپالىق اق ءناسىلدى لارا فابيان سەلين ديونمەن اراداعى باسەكەگە شىداماي، امەريكان ساحناسىنا كوتەرىلە الماي كەتىپ قالعاندا، بۇراتانا سانالاتىن لاتينوس دجەلو ءوزىنىڭ ازيالىق تۇرپاتتى ەسكە سالاتىن شىعىڭقى بەت سۇيەگى، ۇلكەن نۇرلى كوزدەرىمەن وسىناۋ شىكامشىل ( ءناسىلشىل) ەلدى باعىندىرا الدى. ارعى تامىرىمىز ءبىر ( ۇندىستىك تۇرعىدان) بۇل ونەر يەسىن ءبىز وسى جاعىنان دا وزەككە تەپپەۋىمىز كەرەك.

ەكىنشىدەن، دجەننيفەر قالايدا تالانتتان قۇرالاقان ەمەس. گولليۆۋدتىڭ داڭق زالىنا ەسىم جايدان جاي جازىلمايدى جانە بۇل تۋرادا دجەي لونىڭ بەلگىلى «المۇرت» پورىمدى دەنە ءمۇسىنى، بەس جاسار بالانىڭ باسىنداي ومىراۋى ءھام بەسىكتەي بالتىرى دا قول ۇشىن سوزا المايدى.

لوپەس، نەگىزىندە، ارتيستىك امپلۋاسى بويىنشا حاراكتەرلى رولدەردىڭ اكتريساسى. ىشكى، يمپليتسيد ءمانى بويىنشا ينتراۆەرت شىعارماشىلىق تۇلعا. بىراق وعان وسى بولەكشە قالىبىنا ساي ءرول، جوبا بۇيىرىپ ءجۇر مە، مىنە، ماسەلە سوندا. دجەي لوعا ساپالى دراماتۋرگيا جەتپەيدى، حاراكتەر اۋقىمدىلىعى ايقىن رولدەر جەتپەيدى، جەكەتۇلعالىق قايتالانباس دارالىقتى سىرتقى ەففەكتىلىك، راكۋرستىڭ شۇعىلدىعى باسىپ كەتىپ جاتقان ەۋروامەريكان ونەرىندە وعان سۇرانىس تا جوق. سونىڭ وزىندە دە ءبىر نارسە ايقىن - ساحناعا جارقىراپ دجەي لو شىققان كەزدە، باسقانى بىلمەيمىن، مەنىڭ ەسىمە «ۇلى اكتەر، اكتريسا دەگەنىمىز ساحنادا بولعانىنىڭ ءوزى ونەر فاكتىسىنە اينالاتىن ءارتىس» دەگەن ۇلاعاتتى ءسوز تۇسەدى.

دەمەك، قازاق قوعامى ءۇشىن دجەننيفەر لوپەستەن ات-تونىن الا قاشاتىنداي ەشتەڭە جوق. ءبىز قازىردىڭ وزىندە الەمدىك مادەنيەتكە كىرىگۋدەن وتىز جىلداي كەش قالدىق، سونىڭ كەسىرىنەن الەم ەۋرازيانىڭ جارتىسىن الىپ جاتقان ەلىمىزدى بىلە دە بەرمەيدى، سونان دا كەيدە بىزگە ناداندارعا قاراعانداي قاراۋى مۇمكىن.

سونان سوڭ، لوپەس بىزگە بايراقتى تويعا ارنايى شاقىرۋمەن ەمەس، كونتسەرتتىك گاسترولمەن كەلمەك. بۇرىن بىزگە وسىلاي ارنايىلاپ كەلگەن الەمدىك جۇلدىز ستاتۋسىنداعى ونەرپاز بولدى ما، جوق پا، و جاعىن بىلمەيمىن. بىلەتىنىم، وسىنداي جوبالار ارقىلى الەمدىك ۇلكەن مادەنيەتكە ينتەگراتسيالانۋدىڭ مودەلى بىرتىندەپ جاسالا بەرۋى كەرەك. الاماندىققا بوي الدىرىپ قاجەتى جوق.

Abai.kz