بۇگىن بەلگىلى جازۋشى اعامىز ەرنەست تورەحانوۆ ومىردەن وزدى.

مەن اعامەن بىرنەشە جىل «ۇلى دالا تىنىسى» گازەتىندە قاناتتاسى، سەرىكتەسى بولىپ جانىندا ءجۇردىم. قازاقتىڭ كەڭ جۇرەكتى، باتىر تۇلعالى، پاراساتتى ازاماتى ەدى. ونىڭ كوپتەگەن كىتاپتارى، اڭگىمەلەرى وقىرماندار تالابىنان شىعىپ، كوپ وقىلۋشى ەدى. اسىرەسە، «ەسكەندىر مەن روكسانا» اتتى تاريحي رومانى ەسكەندىر زۇلقارنايىننىڭ ازيا جورىعىن مۇلدە باسقا قىرىنان كورسەتكەن، ەسكەندىردىڭ جاۋىنگەرلىگى مەن پروتوتۇركى ەلىنىڭ جاۋىنگەر قاعاندارىنىڭ تەڭ دارەجەدەگى مارتتىگىن پاش ەتكەن سونى تۋىندى بولدى.

ارينە، ەرنەست تورەحانوۆ ادال ازامات رەتىندە مەملەكەتتەگى ادىلەتسىزدىكتى كوپ سىنادى. سول ءۇشىن دە ول شەتقاقپايلىقتى كوپ كوردى. مەملەكەتتىك سىيلىققا ۇسسىنىلعان، شەت ەلدە مويىندالعان تۋىندىسىن تىزىمنەن الىپ تاستادى. سوعان قاراماستان، ول «الماتىدا كۇن اشىق» كىتابىن جازدى...

بولاشاقتا شۋاقتى كۇندەر بولارىنا سەندى...

بۇگىن اعانىڭ شۋاعى ءسوندى...

ەندى، «جاتقان جەرىڭىز جارىق بولسىن، اعا!» دەۋدەن باسقا امالىمىز جوق.

تومەندە، رەسەيدە شىققان كىتابىنداعى اننوتاتسيانى قاز قالپىندا بەرىپ وتىرمىز:

و چەم كنيگا «الەكساندر ي روكسانا»

ەپيچەسكي رومان، ناپيساننىي ەرنەستوم تورەحانوۆىم، كلاسسيكوم كازاحستانسكوي ليتەراتۋرى. ۆ رومانە زاحۆاتىۆايۋششە وپيسىۆاەتسيا يستوريا ليۋبۆي ي جيزني الەكساندرا ماكەدونسكوگو ي ستەپنوي پرينتسەسسى روكسانى. كنيگا ياۆلياەتسيا ودنيم يز لۋچشيح وبرازتسوۆ كازاحستانسكوي ليتەراتۋرى، سوەدينيايۋششەي ۆ سەبە بوگاتىي ليتەراتۋرنىي يازىك، ا تاكجە زاحۆاتىۆايۋششۋيۋ يستوريۋ ليۋبۆي ي جيزني، وپيساننىە س ماكسيمالنو پودروبنىمي يستوريچەسكيمي دەتاليامي.

ەرنەست تورەحانوۆ - 1943 جىلى 12 قاراشادا الماتى وبلىسىنىڭ كەگەن اۋدانىنداعى جالاڭاش اۋىلىندا تۋعان. 1960 – 62 جج. «الماتى جيلستروي» ترەسىندە قۇرىلىسشى بولىپ جۇمىس ىستەگەن. 1962 جىلى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ورىس فيلولوگيا فاكۋلتەتىنە تۇسكەن. 1963 – 66 جج. اسكەر قاتارىندا بولدى. ودان ورالعان سوڭ وقۋىن سىرتتاي جالعاستىرىپ، «لەنينشىل جاس» («جاس الاش») گازەتىندە كوررەكتور، ادەبي قىزمەتكەر، جاۋاپتى حاتشىنىڭ ورىنباسارى، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولعان. ماڭعىشلاق، تورعاي وبلىستارى اشىلعاندا ءوز ەركىمەن ماڭعىستاۋعا قونىس اۋدارىپ، مۇنايشىلار مەن كەنشىلەر (ۋران كەنشىلەرى) ومىرىمەن جەتە تانىستى. ۇزاق جىلدار «جازۋشى»، «جالىن» باسپالارىندا، «قازاقفيلم» كينو-ستۋدياسىندا جۇمىس ىستەدى. «ناۋكا ي ۆىسشايا شكولا كازاحستانا» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى بولعان. 1990 جىلى حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى، وسى قوعامنىڭ «اق جارىق» – «بەلىي سۆەت» اتتى گازەتىنىڭ باس رەداكتورى، «ۇلى دالا» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى بولدى.العاشقى كىتابى «ءحانتاڭىرى» (اڭگىمەلەر) 1978 جارىققا شىقتى. ودان سوڭ «التىن شەڭبەر» (1982, پوۆەستەر مەن اڭگىمەلەر), «تاۋدان تۇسكەن ءىز» (1983, پوۆەستەر), «ەر كەزەگى» (1984, رومان جانە پوۆەست), «الىستاعى اق قالا» (1987, رومان), «ەسكەندىر مەن روكسانا» (رومان), «الماتىدا كۇن اشىق» (2009) كىتاپتارى جارىق كوردى.1982 جىلى «تاۋدان تۇسكەن ءىز» پوۆەسى رەسپۋبليكالىق جاستار كونكۋرسىنىڭ («جالىن») جەڭىمپازى اتاندى. «الىستاعى اق قالا» رومانى ءۇشىن مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى سىيلىققا يە بولدى. «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنە 10 جىل»، «استاناعا 10 جىل» مەرەكەلىك مەدالدارىمەن، «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ «قازاق ءتىلىنىڭ قاھارمانى» التىن مەدالىمەن ماراپاتتالعان.

ءابدىراشيت باكىرۇلى،

«قازاق الەمى» رقب مۇشەسى، فيلوسوف‑پۋبليتسيست

Abai.kz