بۇگىن استاناداعى «قازاق ەلى» الاڭىندا ۇلى جەڭىستىڭ 80 جىلدىعىنا ارنالعان اسكەري پاراد ءوتتى.

سالتاناتتى ءىس-شاراعا ەلىمىزگە مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلگەن ۆەتنام كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس حاتشىسى تو لام قاتىسۋدا.

اسكەري پارادتى قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرى قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ باس قولباسشىسى گەنەرال-مايور مەرەكە كوشەكباەۆ باسقاردى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك كۇزەت قىزمەتىنىڭ تۋ ۇستاۋشىلار توبى مەملەكەتتىك تۋدى جانە جەڭىس تۋىن الاڭعا الىپ كەلدى.

سۋرەت: اقوردا تەلەگرام ارناسىنان الىندى.

جەڭىستىڭ قىزىل تۋى – وسىدان 80 جىل بۇرىن ايگىلى وتانداسىمىز راقىمجان قوشقارباەۆ پەن ونىڭ مايدانداسى گريگوري بۋلاتوۆ رەيحستاگقا تىككەن تۋدىڭ كوشىرمەسى.

سۇراپىل سوعىس جىلدارى قازاقستاندىق ساربازدار مايداننىڭ الدىڭعى شەبىندە، ەڭ قانقۇيلى شايقاستاردا ەرلىكتىڭ ەرەن ۇلگىسىن كورسەتتى. 1945 جىلى 30 ساۋىردە قازاق باتىرى راقىمجان قوشقارباەۆ بەرليندەگى رەيحستاگقا جەڭىس تۋىن تىكتى. وسىناۋ داڭقتى ەرلىگى ءۇشىن قوشقارباەۆ سول كەزدە «جاۋىنگەرلىك قىزىل تۋ» وردەنىمەن ماراپاتتالدى. ال 1999 جىلى 7 مامىردا راقىمجان قوشقارباەۆقا «حالىق قاھارمانى» اتاعى بەرىلدى.

مەملەكەت باسشىسى – قازاقستان قارۋلى كۇشتەرى جوعارعى باس قولباسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ۇلى جەڭىستىڭ 80 جىلدىعىنا ارنالعان اسكەري پارادتاعى ءسوزى:

سۋرەت: kaztag.kz سايتىنان الىندى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ:

«بيىل ۇلى جەڭىسكە – 80 جىل! بارشاڭىزعا ۇلى جەڭىس كۇنى قۇتتى بولسىن! بۇل مەيرام – حالقىمىزدىڭ جاۋىنگەرلىك رۋحىنىڭ سيمۆولى. ءبىز ەلدىك ءۇشىن كۇرەسكەن باتىر بابالاردى ۇلىقتايمىز. وتان قورعاۋ جولىندا وپات بولعان بوزداقتارعا تاعزىم ەتەمىز. بەيبىت كۇندى قىراعى كۇزەتىپ تۇرعان ساربازدارعا قۇرمەت كورسەتەمىز. ۇلى وتان سوعىسى بۇكىل ادامزات ءۇشىن وتە قيىن سىناق بولدى. ونىڭ زاردابى كوپتەگەن ەلگە اۋىر ءتيدى، سولاردىڭ ىشىندە قازاقستان دا بار. قاھارلى كۇندەر سوعىستىڭ تەك قاسىرەت اكەلەتىنىن كورسەتتى. بەيبىتشىلىكتىڭ باعا جەتپەس بايلىق ەكەنىن ۇعىندىردى. ۇلى جەڭىس – تاريحىمىزدىڭ اجىراماس بولىگى جانە كۇللى الەم ءۇشىن ۇلكەن ساباق. ءبىز وسى اقيقاتتى ءاردايىم ەستە ساقتاۋىمىز كەرەك. زۇلمات كەزەڭدى باستان وتكەرگەن مايدانگەرلەر قازىر ورتامىزدا وتىر. قۇرمەتتى ارداگەرلەر، بارشا حالىقتىڭ اتىنان سىزدەرگە شىن جۇرەكتەن العىس ايتامىن! اعا بۋىننىڭ وشپەس ەرلىگى – ۇرپاققا ۇلاعات. وتانشىلدىعى مەن جانقيارلىعى – ۇلگى-ونەگە. ءبىز ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرىن ەشقاشان ۇمىتپايمىز! بارشاڭىزعا باس يەمىز», - دەدى.

مەملەكەت باسشىسى:

«حالقىمىز ۇلى جەڭىسكە ولشەۋسىز ۇلەس قوستى. ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىندا مايدانعا 1 ميلليون 200 مىڭنان استام قازاقستاندىق اتتاندى. ولاردىڭ تەڭ جارتىسى ەرلىكپەن قازا تاپتى. كەلەر ۇرپاقتىڭ جارقىن ءارى بەيبىت كەلەشەگى ءۇشىن ءوز ومىرلەرىن قۇرباندىققا شالدى. داڭقتى ۇل-قىزدارىمىز ەرلىكتىڭ وزىق ۇلگىسىن كورسەتتى. قازاقتىڭ جاۋجۇرەك ۇلت ەكەنىن پاش ەتتى. 500-دەن استام جاۋىنگەرىمىز كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاندى. تالعات بيگەلدينوۆ، سەرگەي لۋگانسكي، ساعادات نۇرماعامبەتوۆ، يۆان پانفيلوۆ، باۋىرجان مومىشۇلى، نۇركەن ءابدىروۆ، مالىك عابدۋللين، سابىر راحيموۆ، مانشۇك مامەتوۆا، ءاليا مولداعۇلوۆا، راقىمجان قوشقارباەۆ، حيۋاز دوسپانوۆا جانە باسقا دا كوپتەگەن قاھارماندارىمىز وشپەس ءىز قالدىردى. تىل ەڭبەككەرلەرى سوعىس جىلدارى جانكەشتىلىك پەن تاباندىلىق تانىتتى. قازاقستاننان مايدانعا ءبىر جارىم مىڭ ۆاگون كيىم-كەشەك پەن ازىق-تۇلىك جىبەرىلدى. ەلىمىزگە جۇزدەگەن كاسىپورىن كوشىرىلدى، كوپتەگەن جاڭا ءوندىرىس سالىندى. ولار وتە قىسقا مەرزىم ىشىندە مايدانعا قاجەت ونىمدەر شىعارا باستادى. جۇرتىمىز جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، كۇنى-ءتۇنى جۇمىس ىستەپ، قارۋ-جاراق پەن وق-ءدارى دايىندادى، اسكەري كيىم تىكتى. سوعىستاعى ون وقتىڭ توعىزى قازاقستاندا جاسالدى. ۇلى جەڭىستى ۇلىقتاۋ دەگەنىمىز، بۇل – ەڭ الدىمەن، ەرجۇرەك باتىرلارىمىزدى جادىمىزدا ماڭگى ساقتاۋ دەگەن ءسوز. ولاردىڭ ەرلىگى مەن ەڭبەگىن جاس ۇرپاق ءبىلىپ وسۋگە ءتيىس», - دەدى.

سۋرەت: ۆيدەو سكرينى.

پرەزيدەنت:

«ءبىز جەڭىستىڭ 80 جىلدىعىن اتاپ وتۋگە باسا نازار اۋداردىق، ەلىمىز بويىنشا مىڭداعان ماڭىزدى، اۋقىمى كەڭ ءىس-شارا وتكىزىلىپ جاتىر. 500-گە جۋىق كوشەگە قازاقستان قاھارماندارىنىڭ ەسىمى بەرىلەتىن بولدى. ەلىمىزدە قازاقستاندىق مايدانگەرلەرگە ارنالعان «باتىرلارعا تاعزىم» اتتى شەرۋ وتەدى. ادامزات تاريحىنداعى ەڭ سۇراپىل سوعىسقا قاتىسۋشىلاردىڭ ۇرپاعى اتالارىنىڭ سۋرەتتەرىن كوشەلەرمەن الىپ جۇرەدى. بۇگىنگىدەي جاھاندىق ساياساتقا اگرەسسيا مەن قاتىگەزدىكتىڭ جەگى قۇرتى دەندەپ ەنگەن كەزەڭدە سوعىستىڭ قاسىرەتىن ەلىمىزدىڭ بارشا ازاماتىنا ءتۇسىندىرۋ اسا ماڭىزدى. اقيقاتتى تانىماي بەيبىتشىلىكتىڭ قادىرىن ءبىلۋ مۇمكىن ەمەس. سوعىستىڭ تاريحي اقيقاتىن، ۇلى جەڭىستىڭ ءمان-ماعىناسىن قاساقانا بۇرمالاۋعا جول بەرۋگە بولمايدى. قازىرگى قۇبىلمالى زاماندا قازاقستان ءۇشىن ەڭ باستى ماقسات – ۇلت مۇددەسىن قورعاۋ. سىرتقى ساياساتىمىز وسى ماقساتتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جۇرگىزىلىپ جاتىر. قازاق حالقى – بەيبىت حالىق. «جانىم – ارىمنىڭ ساداعاسى» دەگەن ءور نامىستى، ايبارلى ەل», - دەدى.

سۋرەت: kaztag.kz سايتىنان الىندى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ:

«جۇرتىمىزدىڭ ەرلىك ءداستۇرى عاسىرلار بويى ۇرپاقتان ۇرپاققا ميراس بولىپ كەلەدى. التىن وردا، قازاق حاندىعى كەزىندەگى ءباھادۇر بابالارىمىز كەڭ بايتاق جەرىمىزدى قورعاپ، كەيىنگى بۋىنعا امانات ەتتى. ولاردىڭ بۇگىنگى ءىزباسارلارى قازاقتىڭ مەملەكەتتىلىگىن قاس قاقپاي كۇزەتىپ تۇر. ايبىندى ارميا – تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ قورعانى. ساربازدارىمىز ەلدىڭ بەيبىت ءومىرىن، تۇتاستىعى مەن تىنىشتىعىن قورعاۋدا. قارۋلى كۇشتەرىمىز الەمدەگى تۇراقتىلىق پەن كەلىسىمدى ساقتاۋعا ۇلەس قوسىپ كەلەدى. جاۋىنگەرلەرىمىز بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ بىتىمگەرلىك ميسسياسىنا ويداعىداي قاتىسۋدا. بۇل – بۇكىل الەمدەگى قازاقستان ارمياسىنا دەگەن زور سەنىم», - دەدى.

مەملەكەت باسشىسى:

«ەلىمىزدىڭ قورعانىس قابىلەتىن ارتتىرۋ – اسا ماڭىزدى مىندەت. ءبىز قارۋلى كۇشتەرىمىزدى جاڭعىرتا باستادىق، ارميامىزدى كۇشەيتۋ ءۇشىن ناقتى جۇمىس جۇرگىزىپ جاتىرمىز. وسى وتە ماڭىزدى ماسەلە بويىنشا پارلامەنت زاڭ قابىلدادى. مەملەكەت اسكەري قىزمەتشىلەرگە، ارناۋلى مەكەمەلەر مەن ازاماتتىق قورعانىس سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە ءاردايىم قولداۋ كورسەتەدى. ارميامىزدىڭ كۇش-قۋاتى جاۋىنگەرلىك رۋح پەن تەمىردەي تارتىپكە تىكەلەي بايلانىستى. سىزدەردىڭ ءمىنسىز قىزمەتتەرىڭىز – ەلدەگى قاۋىپسىزدىك پەن تىنىشتىق كەپىلى. ءبىز وزىق ويلى ۇلت رەتىندە زاڭ مەن ءتارتىپتى بارىنەن بيىك قوياتىن بولدىق. ءار ازاماتتىڭ بويىندا وتانعا دەگەن ادالدىق پەن ادىلدىك بولۋعا ءتيىس», - دەدى.

سۋرەت: ORDA تەلەگرام ارناسىنان الىندى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ:

«ەل قورعاۋ – ابىرويلى مىندەت جانە زور جاۋاپكەرشىلىك. بۇل – ءار ازاماتتىڭ پەرزەنتتىك پارىزى. سىزدەرمەن بىرگە بارشا ازاماتتارىمىز ادىلەتتى، قۋاتتى، قاۋىپسىز جانە تازا قازاقستاندى قۇرىپ جاتىر. وسى تاريحي جۇمىسىمىز تابىستى بولسىن! رۋحىمىز مىقتى، مەملەكەتتىلىگىمىز ماڭگى بولسىن! كوك تۋىمىز بيىكتە جەلبىرەسىن! قادىرلى وتانداستار! ۇلى جەڭىستىڭ 80 جىلدىعى قۇتتى بولسىن!», - دەدى.

بيىلعى اسكەري پارادقا 24 پارادتىق جاساق قاتىستى. قاتىسۋشىلاردىڭ جالپى سانى - 4,5 مىڭنان استام ادام. سونىڭ ىشىندە 200-دەن استام اسكەري قىزمەتشى ايەل مەن 250 كادەت ساپ تۇزەدى. مەحانيكالاندىرىلعان كولوننا تاريحي ۇلگىلەردى قوسا العاندا، 300-دەن استام اسكەري جانە ارنايى تەحنيكامەن ءجۇرىپ ءوتتى. استانا اسپانىندا اسكەري-كولىك اۆياتسياسىنىڭ 66 اۋە كەمەسى ۇشتى.

Abai.kz