ۇلىتاۋ جايلى بالا كەزدە ەستىگەم. "ۇلى تاۋعا باردىڭ با؟ ۇلار ەتىن جەدىڭ بە؟" – دەگەن ماقالدى دا ەرتە بىلگەم... ەسەيە كەلە شىڭعىسحاننىڭ ۇلكەن ۇلى جوشىنىڭ ءبىزدىڭ ۇلىتاۋدا جەرلەنگەنىن بىلگەندە تاڭ قالعانىم تاعى راس. قازاق حالقىنىڭ باسىن قوسىپ، بىرلىكتىڭ تۋىن تىككەن ۇلىتاۋ دەپ جاتادى.

قازاق جەرى تاۋلارعا بارشىلىق: الاتاۋ، قاراتاۋ، مۇزتاۋ جانە ۇلىتاۋ بار. حانداردىڭ باسىن قوسقان التىن وردانىڭ وشاعى بولعان وسى قۇتتى مەكەن. قاسيەتتى جەر. سوندىقتان دا بۇل مەكەننىڭ استى دا، ءۇستى دە سىر مەن جىرعا تولى. تۇڭعىش اكادەميك قانىش ساتپاەۆتىڭ وسى جەردى تابۋى، تانۋى بەكەر ەمەس. الايدا، وسى ءوڭىردى وتكەن بيلىك، كەتكەن بيلىك جاپتى. وبلىستى تاراتتى. وتىز جىلعا جەتەر-جەتپەس ۋاقىتتا ۇلىتاۋ كۇيرەدى، توزدى، توقىرادى، شاڭى شىعىپ شاشىلىپ كەتتى. حالىق قارا بالانىڭ قامىن ويلاپ، باسقا وڭىرگە كوشە باستادى.

...الايدا، مۇنى ويلاعان بيلىك بولمادى. تەك، ماي شەلپەك «قازاقمىس» قانا قالعان. سەبەبىن ءبىر اللا بىلەدى.

جوشىحاننىڭ ارۋاعى ما، بولماسا باسقا وي ما، قاسىم-جومارت كەمەلۇلى وسى وبلىستى قايتا اشقاندا قۋانباعان جان قالماعان شىعار... جانە العاشقى قۇرىلتاي دا وسى وڭىردە ءوتتى. ياعني، تاريحىمىز وشپەگەن، جۇلدىزىمىز سونبەگەن، جادىمىز جوعالماعان ەكەن. ەل ەكەنىمىزدى ەسكە تۇسىردىك. دەي تۇرعانمەن، ۇلىتاۋ ءالى دە ساياسي، تاريحي، مادەني، عىلىمي، رۋحاني تۇرعىدان زەرتتەلىپ، زەردەلەنەتىن، قايتا تانيتىن – عارىش...

ال، وبلىس وسى از كەزەڭدە قىرۋار ءىستى قولعا الىپتى. كەزىندە سالىنىپ، سوسىن توزعان كۇرە جولداردى جوندەۋ باستالدى. قالا جاڭارىپ، جاندانا باستاعان. ومىردە وزگەرمەگەن سۋ، جىلۋ قۇبىرلارى قازىر قايتا جاڭارۋدا. كوشەلەر مەن تروتۋارلاردان دەم الاتىن ساياباق، بالالار الاڭدارى بايقالادى.

الەمنىڭ تالاي جەرىن كورگەنمەن، بۇل جەرگە ات باسىن بۇرماعان ەدىم... ءدام تارتىپ، وسى جەردەگى سەركە قوجامقۇلوۆ اتىنداعى مۋزىكالىك دراما تەاترعا سپەكتاكل قويۋ ماعان بۇيىرىپتى. كوپ ۇزاماي، ش.ايتماتوۆتىڭ "تەڭىز جاعالاي جۇگىرگەن تارعىل توبەتى" كورەرمەنگە جول تارتادى...

جاس اكىم داستان رىسپەكوۆ مەنىڭ كەلگەنىمە ريزا بولىپ قارسى الدى. داستان – الماتى، استانا قالالارىندا ءبىراز قىزمەت جاساپ تاجىريبەدەن وتكەن وسى ءوڭىردىڭ تۋماسى ەكەن. "جاس كەلسە ىسكە" دەگەن. ۇلى تاۋداي الداعى ۇلكەن-ۇلكەن ارمان ويىن ەستىگەندە قۋاندىم، جۇباندىم. جەزقازعاننىڭ جاڭا كەلبەتى، كۇرە جولدىڭ تەزىرەك ىسكە قوسىلۋى، ينۆەستيتسيا تارتۋى – ەڭ باستىسى، ۇلىتاۋ ءوڭىرىنىڭ ەكونوميكالىق، ەكولوگيالىق جاعدايىن كوتەرۋ، «ەل-جۇرتتىڭ الەۋمەتتىك احۋالىن جاقسارتام» دەۋى، كوڭىلگە ۇلكەن دەمەۋ بولدى. «بولاشاقتا ۇلكەن كونگرەسس-حولل سالىپ، ونەر وردالارىن قايتا جاڭارتساق دەيمىز. جوعارعى وقۋ ورىندارىن اشىپ، استاناداعى ونەر ۋنيۆەرسيتەتىندە جەزقازعان وبلىسىنىڭ جاستارىن وقىتساق» دەگەنىن ەستىگەندە ريزا بولدىم... ۇلىتاۋ ولكەسىن قايتا تۇلەتۋ ءار قازاقتىڭ پارىزى سياقتى.

«كوپ تۇكىرسە كول» ەمەس پە... داستان-اكىممەن جىلى قوشتاستىق. پرەمەراعا كەلەم دەپ قالدى. كوزىم ونىڭ اعارا باستاعان شاشىنا ءتۇستى. نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، "ۇلىتاۋعا باردىڭ با، ۇلان بولىپ كەلدىڭ بە؟» دەگەن تىركەس ويىما ورالا بەردى... ۇلان بولىپ كەلدىڭ بە؟!..

تالعات تەمەنوۆ

قازاقستانىڭ حالىق ءارتيسى

Abai.kz