جاھاندىق ساياسي تۋربۋلەنتتىلىك پەن گەوساياسي اۋىسۋ جاعدايىندا ەۋرازيانىڭ اۋىرلىق ورتالىعى كوزگە بايقالماي، بىراق تۇراقتى تۇردە وزگەرىپ كەلەدى. بۇل ورتالىق تەك تاۋەلسىز قازاقستانمەن عانا ەمەس، ونىڭ جاس، الايدا قازىردىڭ وزىندە كەمەلدەنگەن ەلورداسى – استانامەن دە بايلانىستى بولا باستادى.

بۇگىندە استانا ەلدىڭ تەك ساياسي جانە اكىمشىلىك وزەگى بولۋدان قالىپ، ترانسكونتينەنتالدىق حابقا – ينتەللەكتۋالدىق، ديپلوماتيالىق، ۋربانيستىك جانە ەكولوگيالىق ورتالىققا اينالۋدا.

ۋاقىت سىنى – استانانىڭ جاۋابى

الەمدىك مەگاپوليستەر اراسىنداعى باسەكەلەستىكتىڭ كۇشەيۋى اياسىندا استانا ىقشام، بىراق ءورشىل ەلوردا رەتىندە ەۋرازيالىق ينتەگراتسيانىڭ كاتاليزاتورى بولا الاتىنىن كورسەتۋدە. بۇل تۇرعىدا قالانى ينستيتۋتسيونالدىق، ساۋلەتتىك جانە ينفراقۇرىلىمدىق تۇرعىدان نىعايتۋ اسا ماڭىزدى.

قازاقستان وسى الەۋەتتى ىسكە اسىرا وتىرىپ، قالانىڭ تۇراقتى دامۋىنا باسا ءمان بەرۋدە. «تازا قازاقستان» باستاماسى اياسىندا وتكەن سوڭعى رەسپۋبليكالىق سەمينار – سونىڭ ايعاعى. استاناعا ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىنەن 100-دەن استام وكىل، سونىڭ ىشىندە وبلىس اكىمدەرى مەن ولاردىڭ ورىنباسارلارى جينالىپ، قالالىق ەكولوگيانى دامىتۋ تاسىلدەرىن تالقىلادى.

تالقىلاۋ بارىسىندا ورتالىق ورىندى اكىم جەڭىس قاسىمبەك ۇسىنعان ەلوردانىڭ دامۋ ستراتەگياسى يەلەندى. نەگىزگى نازار ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىنا، الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمعا، كولىك جۇيەسىنە جانە ەكولوگيالىق تۇراقتىلىققا اۋدارىلۋدا.

بولاشاق قالاسى — بۇگىن

استانانىڭ دامۋ ۆەكتورى ناقتى بەلگىلەنگەن: مەكتەپتەر، ەمحانالار مەن بالاباقشالار سالۋعا باسىمدىق بەرىلگەن. سونىمەن قاتار، كولىك جۇيەسى جاڭعىرتىلۋدا. 2029 جىلعا قاراي قوعامدىق كولىك ۇلەسىن 41 پايىزدان 71 پايىزعا دەيىن ارتتىرۋ جوسپارلانىپ وتىر.

LRT جوباسىنا ەرەكشە نازار اۋدارىلۋدا — ءبىرىنشى جەلىنىڭ ىسكە قوسىلۋى قىركۇيەك ايىنا جوسپارلانعان. جاڭا جولايىرىقتار سالىنىپ، اۆتوبۋس پاركى جاڭارتىلۋدا. بۇل – جاي عانا قالالىق امبيتسيا ەمەس، استانانى حالىقارالىق حابقا اينالدىرۋعا باعىتتالعان ناقتى قادام.

جاياۋ جۇرگىنشىلەر ينفراقۇرىلىمى مەن قولجەتىمدى قوعامدىق كەڭىستىكتەر قالانىڭ جاڭا فيلوسوفياسىنىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالۋدا. بيىلدىڭ وزىندە 170 نىسان اباتتاندىرىلدى – الاڭداردان جاعالاۋلارعا دەيىن.

نەگىزگى جوبالاردىڭ قاتارىندا «جاسىل جەلى» جاياۋ جۇرگىنشىلەر ءدالىزى، «مالى تالدىكول» ەكوسايابى جانە «دامۋ» ساياباعى بار. بۇل نىسانداردىڭ بارلىعى استانانىڭ جاڭا ەكولوگيالىق بىرەگەيلىگىن قالىپتاستىرۋدا.

ەكولوگيا – اسەر ەتۋ ستراتەگياسى رەتىندە

استانا جاسىل دامۋعا بەت بۇردى. جىل سايىن وتىرعىزىلاتىن ميلليوننان استام جاسىل جەلەك جاي عانا ستاتيستيكا ەمەس – بۇل ءۋربانيزمنىڭ جاڭا پاراديگماسىنىڭ ناقتى كورىنىسى. اعاشتاردى تسيفرلاندىرۋ مەن جاسىلداندىرۋ حارتياسىن ەنگىزۋ ەكولوگياعا جۇيەلى كوزقاراستىڭ قالىپتاسقانىن اڭعارتادى.

قالادا تەك اعاش وتىرعىزۋمەن شەكتەلمەي، ولارعا كۇتىم جاسالادى جانە جۇيەلى باقىلاۋ جۇرگىزىلەدى. «تازا قازاقستان» جوباسى وڭىرلەردى، ساراپشىلاردى جانە قالا بيلىگىن بىرىكتىرەتىن ءتيىمدى ديالوگ الاڭىنا اينالۋدا.

الايدا بۇل باستامانىڭ قارقىنىن انىقتايتىن – استانا. مۇندا تەك شەشىمدەر جۇزەگە اسىرىلىپ قويماي، سونىمەن قاتار تىڭ يدەيالار دا تۋىنداپ، بۇكىل ەل بويىنشا تاراتىلۋدا.

ۇلتتىق ورتالىقتان ەۋرازيالىق پوليۋسكە دەيىن

بۇگىندە استانا – تەك قازاقستاننىڭ باس قالاسى عانا ەمەس. ول حالىقارالىق فورۋمدار، سامميتتەر جانە ديپلوماتيالىق باستامالار وتەتىن ماڭىزدى الاڭعا اينالدى. شىۇ، بىرىككەن اۋماقتىق كەڭىستىك جانە وزگە دە ايماقتىق فورماتتاردىڭ ءرولى ارتىپ كەلە جاتقان شاقتا، ەلوردانىڭ ەۋرازيا مۇددەلەرىنىڭ توعىساتىن نۇكتەسى رەتىندەگى ماڭىزى دا ارتا تۇسۋدە.

سوندىقتان استانانى نىعايتۋ – تەك ەلدىڭ بەدەلىن ارتتىرۋ ەمەس. بۇل – وڭىردەگى ستراتەگيالىق تۇراقتىلىقتى، ءوزارا سەنىم مەن ىنتىماقتاستىقتىڭ جاڭا ارحيتەكتۋراسىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان ماڭىزدى قادام. ەلوردانى قولداۋ – بۇكىل ەۋرازيالىق كەڭىستىكتىڭ تۇراقتىلىعىنا سالىنعان ينۆەستيتسيا.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ

Abai.kz