كەشەگى ماقالامىزدا الياسكاداعا كەزدەسۋدىڭ نەمەن بىتەرىن بولجاعانداي بولىپ ەدىك. بۇگىن، مىنە، سول باسقوسۋ دا ءتامام بولدى، جوسپارلانعان 6-7 ساعاتتىڭ ورنىنا 3 ساعاتقا جەتەر-جەتپەس اياقتالدى. باعدارلاماداعى تۇسكى اس تا جەلىنبەي قالدى.

سۋرەت: Abai.kz سكرينى.

ەكى پرەزيدەنتتىڭ بريفينگى دە 12 مينۋتتان اسپادى، سۇراق-جاۋاپ بولمادى. ترامپ ءپۋتيندى جىلى قارسى السا دا، شىعارىپ سالۋعا قۇلىقتى بولمادى.

مۇنىڭ ءبارى كوپ نارسەنى اڭعارتسا كەرەك.

سونىمەن، العاشقى ناتيجەلەر قانداي؟

ءيا، بۇل كەزدەسۋ، ءسوزسىز، ءپۋتيننىڭ ديپلوماتيالىق ءھام يميدجدىك جەڭىسى بولدى دەسەك بولادى. حالىقارالىق وقشاۋلانۋ رەجيمىن بۇزىپ، الەمدىك دەرجاۆا باسشىسىمەن تەرەزەسى تەڭ، قاتار وتىرىپ، كەلىسسوز جۇرگىزدى. سالتاناتتى تۇردە، اسكەري كۇشتەر ساپ قۇرىپ، قۇرمەتپەن قارسى الىندى. بريفينگتە ۇلىدەرجاۆالىق شوۆينيستىك ۇستانىمىن بارشا الەمگە پاش ەتتى. ترامپ تا كەلىسسوز الدىندا وعان باسقالارعا كورسەتە قويمايتىن قۇرمەتىن تانىتتى.

ءبىر ەسكەرەرىمىز سول، پۋتين ءوز سوزىندە بر كىنانى كيەۆكە ارتقىسى كەپ، رەسەي باستاعان سوعىستى «ۋكرايندىق قاقتىعىس» دەپ باسا ايتىپ جاتتى.

سوعىستىڭ «باستاپقى سەبەپتەرى» تۋرالى قۇلاققا ۇيرەنشىكتى مانتراسىن تاعى دا قايتالادى. مۇنىڭ ءوزى ونىڭ ايتقانىنان قايتپايتىنىنىڭ ءبىر بەلگىسى دەپ بىلەيىك.

جانە دە ءپۋتيننىڭ ءوز ەلەكتوراتى، سونىڭ ىشىندە، ءوزىنىڭ اينالاسىنداعى وليگارحتاردىڭ الدىندا مەرەيى ۇستەم بولدى دەي الامىز. جۇرتىنا: «مەن ورىس الەمىن ودان سايىن كەڭەيتە بەرمەكپىن، ونى ترامپتىڭ كوزىنشە ايتتىم»، - دەپ يشارا تانىتسا، ماڭايىنداعى ميللياردەرلەرگە: «سەندەردىڭ امەريكاداعى شوتتارىڭ مەن ۆيللالارىڭنىڭ ساقتالۋىنىڭ كەپىلى جالعىز عانا مەن بولا الامىن!»، - دەپ، سيگنال بەرىپ جاتقانداي كورىندى ماعان.

سونىمەن قاتار، بۇل كەزدەسۋ ترامپتىڭ پيار جەڭىلىسى بولدى دەسەك بولادى. ويتكەنى، الدىنداعى ارىنىنا سالساق، بۇل كەزدەسۋدە ول ۋاقىتشا، ەڭ بولماسا، ەكى-ءۇش ايعا، بولسا دا، سوعىستى توقتاتۋى كەرەك ەدى. ول ونىڭ ايتۋلى جەڭىسى بولار ەدى. ولاي بولا قويمادى.

ال بۇگىنگى سوزىنە سالساق، ول ءپۋتيندى ءوز دەگەنىنە كوندىرە الماعان سىقىلدى. «ءبىز ءبىراز نارسە تۋرالى كەلىسىمگە كەلدىك» دەگەن سىڭايدا پىكىر بىلدىرسە دە، ءبىر دە ءبىر ناقتى شەشىم تۋرالى ايتىلمادى. الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن جينالعان جۋرناليستەردىڭ سۇراقتارىنان ەكەۋىنىڭ دە ات تونىن الا قاشۋىنىڭ دا باستى سەبەبى سول.

الايدا، الياسكانىڭ دا ارتىن باعۋ كەرەك سياقتى.

ويتكەنى، بۇگىنگى الەمدىك ساياساتتا ءبىر ەرەكشە ترەند پايدا بولعانىن مويىنداۋعا ءتيىسپىز: ترامپتى رەنجىتۋگە بولمايدى.

بۇل جولى ترامپ پۋتينمەن كوزبە-كوز كەزدەسىپ، ونىڭ العان جولىنان قايتپايتىنىن كوز جەتكىزىپ، ءبىلىپ السا كەرەك.

اقش-تاعى قارسىلاستارى بۇگىننەن باستاپ ترامپتى قاتتى سىن استىنا الا باستادى: «پۋتينگە ءسوزى وتپەدى، قولىنان تۇك كەلمەيدى» دەگەن سىڭايدا. ءتىپتى كەيبىرەۋلەر: «ول پۋتينگە تاۋەلدى، رەسەيدە ترامپتى اشكەرەلەيتىن كومپرومات بار» دەگەن شىنى، وتىرىگى بەيمالىم قاۋەسەتتى قايتا جازا باستادى.

مۇنىڭ ءبارى ترامپقا ۇناي قويمايتىنى تۇسىنىكتى. ەندى ول اشۋعا ءمىنۋى مۇمكىن.

سول سەبەپتى ەندىگى جەردە ترامپتىڭ تاكتيكاسى باسقاشا بولاتىن سياقتى. ول ءپۋتيندى بىتىمگە كەلىستىرۋ ءۇشىن سانكتسيالاردى كۇشەيتىپ، ۋكرايناعا اسكەري كومەكتى ۇلعايتا ءتۇسۋى ىقتيمال. ارينە، بۇل – مەنىڭ تىم وپتيميستىك ستسەناريىم، بىراق سولاي بولسىن دەپ تىلەيىك.

قۋىرداقتىڭ كوكەسىن سوندا كورەتىن سياقتىمىز.

ارينە، بۇل ستسەناري باسقاشا بولۋى دا مۇمكىن. نە دەسەك تە، «سوعىستى ءبىر تاۋلىكتە توقتاتامىن» دەگەن ترامپ، ەڭ الدىمەن، ءوز ەلەكتوراتى الدىندا جاۋاپ بەرۋى ءتيىس. كەلەسى جىلى اقش-تا سەنات پەن كونگرەستىڭ ارالىق سايلاۋى بولادى. ەگەر دە ءوز ۋادەلەرىن ورىنداي الماسا، سول ناۋقان كەزىندە ترامپتى جاقتاۋشىلار ازايىپ، اقش پارلامەنتتىك بيلىگىندەگى دەموكراتتار مەن رەسپۋبليكاشىلاردىڭ ارا سالماعى وزگەرىپ كەتىپ، ترامپ بۇگىنگى مونوپولياسىنان ايرىلىپ قالۋى ابدەن ىقتيمال. ول بولسا، ترامپقا ءتىپتى كەرەك ەمەس. سول ءۇشىن ول قايتكەندە دە سوعىستى توقتاتۋى ءتيىس.

وسى كەزدەسۋ الدىندا ەۋرووداق باسشىلارى مەن زەلەنسكي ترامپپەن ۆيدەوبايلانىس جاساپ، ءوز كوزقاراستارىن بىلدىرگەن بولاتىن.

ۋكراينا مەن ەۋرووداق ءۇشىن ولاردىڭ سىرتىنان ناقتى شەشىم قابىلدانباعانى دا دۇرىس بولدى دەپ ويلايمىن. ايتپەسە، ترامپ پەن پۋتين ءبىر نارسەگە كەلىسىپ قويىپ، زەلەنسكيگە: «ەندى سەن دە وسىنى قولدا» دەگەندە نە بولار ەدى، كىم ءبىلسىن. ونى ورىنداماسا، زەلەنسكي بەيبىتشىلىكتى قالامايتىن، كەلىسىمگە كەلە المايتىن وڭباعان بوپ شىعا كەلەر ەدى.

كەزدەسۋدەن كەيىنگى رامپتىڭ ءسوزىن قاراساق، سولاي بولۋى دا ابدەن مۇمكىن....

دەسەك تە، تاكتيكالىق تۇرعىدان العاندا پۋتين جەڭدى دە، ستراتەگيالىق تۇرعىدان العاندا زەلەنسكيدىڭ جەڭىسىنە جول اشىلدى دەپ ايتۋعا بولادى.

ءتۇيىن: ساياساتكەرلەردىڭ ارقايسىسى ءوز ويىنىن ويناپ، جۇرتتىڭ باسىن قاتىرۋدا، ال سوعىس بولسا ءۇش جارىم جىلدان استام ۋاقىت وتسە دە، ءالى دە توقتاعان جوق، ادامدار قىرىلىپ، قالالار قيراپ جاتىر...

مەن دە ءبىر سۇراق بار. ءبىز شەتەلدەردە مەملەكەتتىك تەلەارنالاردىڭ تىلشىلەرىن ۇستايمىز، بيۋدجەت تاراپىنان ولارعا قوماقتى قارجى بولەمىز. نەگە ولار (ماسەلەن، بۇل جولى اقش-تاعى تىلشىلەر) وسىنداي، الەمدىك ماڭىزى بار وقيعا بولىپ جاتقان جەرلەرگە بارىپ، ءتيىستى اقپارات بەرمەيدى، قازاقستان مۇددەسى تۇرعىسىنان جاۋاپتى تۇلعالارعا ساۋال بەرمەيدى؟ نەگە ءبىز تورتكۇل دۇنيە تالقىلاپ جاتقان وقيعالارعا شەتەل باق كوزىمەن قاراۋىمىز كەرەك؟ بۇل دا بولاشاقتا ويلاناتىن شارۋا بولسا كەرەك...

ءامىرجان قوسان

Abai.kz