2025 جىلى قازاقستاننىڭ دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنا (دسۇ) قوسىلعانىنا 10 جىل تولدى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا ەل ءوزىن حالىقارالىق ساۋدا جۇيەسىنىڭ بەلسەندى جانە جاۋاپتى قاتىسۋشىسى رەتىندە تانىتتى.

قازاقستاننىڭ سىرتقى ساۋدا كولەمى 2015 جىلدىڭ 76,5 ميلليارد اقش دوللارىنان 2024 جىلدىڭ 134,7 ميلليارد دوللارعا دەيىن ءوستى. ەكسپورت كولەمى 45,8 ميللياردتان 77,6 ميلليارد دوللارعا دەيىن ارتتى. قازىرگى تاڭدا قازاقستاننىڭ سىرتقى ساۋداسىنىڭ شامامەن 98 پايىزى دسۇ-عا مۇشە ەلدەرمەن جۇزەگە اسىرىلادى.

قازاقستاننىڭ دسۇ-عا مۇشەلىگى ەلدىڭ ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتتى. تىكەلەي شەتەلدىك ينۆەستيتسيالار 2015 جىلى4,1 ميلليارد دوللاردان 2024 جىلى 12,7 ميلليارد دوللارعا دەيىن ۇلعايدى. بۇل – بيزنەستى رەتتەۋ سالاسىنداعى اشىقتىق پەن بولجاۋ ساياساتىن تۇراقتى جۇرگىزۋدىڭ ناتيجەسى.

قازاقستان ءۇشىن ماڭىزدى كەزەڭدەردىڭ ءبىرى 2022 جىلى جەنەۆا قالاسىندا وتكەن دسۇ-نىڭ 12-ءشى مينيسترلىك كونفەرەنتسياسىنا توراعالىق ەتۋى بولدى. بۇل ءىس-شارا دسۇ كونفەرەنتسيالارىنىڭ تاريحىنداعى ەڭ تابىستى شارالاردىڭ ءبىرى رەتىندە تانىلدى. كونفەرەنتسيا بارىسىندا الەمدىك ساۋدانى دامىتۋعا باعىتتالعان وننان استام نەگىزگى شەشىم قابىلداندى.

2024 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە جەنەۆادا قازاقستاننىڭ ساۋدا ساياساتىنا العاشقى شولۋ جۇرگىزىلدى. شولۋ قورىتىندىسىندا دسۇ-عا مۇشە ەلدەر قازاقستاننىڭ ساۋدا ساياساتىن رەفورمالاۋ بويىنشا اتقارعان جۇمىستارىن جوعارى باعالادى. وعان راسىمدەردى وڭايلاتۋ، اشىقتىقتى ارتتىرۋ، ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ جانە جاھاندىق ساۋدا جۇيەسىنىڭ تۇراقتىلىعىن نىعايتۋعا قوسقان ۇلەسى جاتادى.

قازاقستاننىڭ دسۇ-عا مۇشەلىگى ەلگە داۋلاردى شەشۋ تەتىگىنە قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل ۇلتتىق ەكونوميكالىق مۇددەلەردى ءتيىمدى قورعاپ، بىرجاقتى ساۋدا شەكتەۋلەرىنىڭ ەنگىزىلۋىنە جول بەرمەۋگە جاعداي جاسايدى. وسى ارقىلى باسقا مەملەكەتتەر قازاقستاندى دسۇ مۇشەسى رەتىندە قۇرمەتتەپ،ماسەلەلەردى كوپجاقتى جۇيە اياسىندا شەشۋگە باسىمدىق بەرەدى.

كەدەن اكىمشىلىگىندە دە ماڭىزدى رەفورمالار جۇرگىزىلدى. دسۇ-نىڭ ساۋدا راسىمدەرىن وڭايلاتۋ تۋرالى كەلىسىمىن ورىنداۋ شەڭبەرىندە قازاقستان ەلەكتروندىق دەكلاراتسيالاۋدى، «بىرىڭعاي تەرەزە» جۇيەسىن ەنگىزدى جانە دەرەكتەردى اۆتوماتتى وڭدەۋگە كوشتى. كەدەن بەكەتتەرىنىڭ جاڭا مودەلىن ەنگىزۋ جانە پوست-باقىلاۋ قاعيداتىن قولدانۋ راسىمدەردەن ءوتۋ ۋاقىتىن ەكى كۇننەن 20 مينۋتقا دەيىن قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەردى.

دسۇ-عا مۇشەلىك - قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق ساياساتىن جاڭعىرتۋدىڭ ماڭىزدى فاكتورى. ەل حالىقارالىق ساۋداعا تەرەڭىرەك ينتەگراتسيالانۋدى جالعاستىرىپ، ءادىل ءارى ءتيىمدى جاھاندىق ەكونوميكالىق ارحيتەكتۋرانى قالىپتاستىرۋعا بەلسەندى اتسالىسا بەرەدى.

Abai.kz