زاڭگەر - قوعامنىڭ قۇقىقتىق جۇيەسىن قالىپتاستىرىپ، ادىلدىك پەن تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتەتىن ماڭىزدى ماماندار.

ولار قوعامدىق قاتىناستاردى رەتتەيتىن قۇقىق نورمالارىن تۇسىندىرۋمەن عانا شەكتەلمەي، ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن قورعاۋعا، الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك ورناتۋعا، زاڭ ۇستەمدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان كاسىبي قىزمەت اتقارادى. قوعام تۇراقتىلىعىنىڭ نەگىزگى كورسەتكىشى-قۇقىقتىق ءتارتىپتىڭ ساقتالۋى، ال بۇل مىندەتتىڭ ورىندالۋىنا تىكەلەي ىقپال ەتەتىن تۇلعالار – زاڭگەرلەر.

زاڭگەرلەردىڭ ازاماتتارعا قۇقىقتىق كەڭەس بەرۋى - قوعامداعى قۇقىقتىق مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋدىڭ ءتيىمدى تەتىگى. ولار كۇردەلى قۇقىقتىق جاعدايلاردى تۇسىندىرە وتىرىپ، ءاربىر ادامنىڭ ءوز قۇقىعىن دۇرىس قولدانۋىنا، زاڭعا سايكەس شەشىم قابىلداۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى. بۇل ازاماتتاردىڭ قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرىپ قانا قويماي، قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋعا دا نەگىز بولادى. الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ دە-زاڭگەرلەردىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى. ولار الەۋمەتتىك وسال توپتاردى قورعاۋ، كەمسىتۋشىلىككە جول بەرمەۋ، ازاماتتاردىڭ زاڭ الدىنداعى تەڭدىگىن ساقتاۋ باعىتىندا جۇمىس جۇرگىزەدى. زاڭگەرلەر قوعامداعى ادىلەتسىزدىكتى انىقتاپ، ونى جويۋ جولدارىن ۇسىنا وتىرىپ، قۇقىقتىق مەملەكەت قاعيدالارىنىڭ ناقتى جۇزەگە اسۋىنا ۇلەس قوسادى.

قۇقىقتىق ءتارتىپتى ساقتاۋ دا زاڭگەرلەردىڭ ماڭىزدى رولىنە جاتادى. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىندا، سوت جۇيەسىندە، پروكۋراتۋرا مەن ادۆوكاتۋرادا قىزمەت ەتەتىن زاڭگەرلەر زاڭ نورمالارىنىڭ دۇرىس قولدانىلۋىن قاداعالاپ، قوعامدا ءتارتىپ پەن قاۋىپسىزدىكتىڭ ساقتالۋىنا ىقپال ەتەدى. زاڭ بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋ، زاڭسىزدىققا جول بەرمەۋ، ءادىل شەشىم قابىلداۋ - ولاردىڭ كاسىبي بورىشى. تەك قۇقىقتىق ءتارتىپ ساقتالعان جاعدايدا عانا مەملەكەتتە تۇراقتىلىق ورناپ، ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى تولىق قورعالا الادى.

بۇگىنگى تاڭدا زاڭگەر ماماندىعى بۇكىل قوعام ءۇشىن ماڭىزدى مانگە يە. الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق، ساياسي وزگەرىستەر كوپ جاعدايدا قۇقىقتىق رەتتەۋدى قاجەت ەتەدى. سوندىقتان زاماناۋي زاڭگەر-ءبىر عانا زاڭ سالاسىن بىلەتىن مامان ەمەس، كەڭ اۋقىمدى ويلايتىن، كۇردەلى قوعامدىق پروتسەستەردى تالداي الاتىن، كاسىبي ەتيكانى ۇستاناتىن تۇلعا بولۋى قاجەت.

وسى باعىتتا ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زاڭ فاكۋلتەتى مەملەكەت جانە قۇقىق تەورياسى مەن تاريحى، كونستيتۋتسيالىق جانە اكىمشىلىك قۇقىق كافەدراسى ەلگە قاجەت كاسىبي زاڭگەرلەردى دايارلاۋدا ماڭىزدى جۇمىس اتقارىپ كەلەدى. كافەدرا ستۋدەنتتەرگە تەوريالىق بىلىممەن قاتار تاجىريبەلىك داعدىلاردى دا مەڭگەرتۋدى باستى ماقسات ەتەدى. پراكتيكالىق ساباقتار، مودەلدىك سوت پروتسەستەرى، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن بىرلەسكەن ءىس-شارالار بولاشاق زاڭگەردىڭ كاسىبي قالىپتاسۋىنا تىكەلەي ىقپال ەتەدى.

سونىمەن قاتار كافەدرا بولاشاق مامانداردى قۇقىقتىق ويلاۋ مادەنيەتىنە، كاسىبي ەتيكاعا، ادىلدىك قاعيدالارىن بەرىك ۇستانۋعا ۇيرەتەدى. زاڭگەر تەك بىلىمىمەن ەمەس، ادالدىعىمەن، ادىلەتتىلىگىمەن، ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىگىمەن قۇندى. سوندىقتان بولاشاق زاڭگەردى جان-جاقتى دايارلاۋ -ەلىمىزدىڭ قۇقىقتىق جۇيەسىنىڭ ساپالى دامۋىنا، ادىلدىك پەن ءتارتىپتىڭ ورناۋىنا نەگىز بولادى.

قورىتىندىلاي كەلە، زاڭگەرلەردىڭ قوعامداعى ءرولى ەرەكشە ماڭىزدى. ولار قۇقىقتىق ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتىپ قانا قويماي، ادىلدىك پەن تەڭدىكتى ساقتاۋعا، ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋعا، قوعامنىڭ تۇراقتى دامۋىنا ىقپال ەتەدى. ال ەلىمىزدىڭ جەتەكشى وقۋ ورىندارىندا دايارلانعان، كاسىبي داعدىسى قالىپتاسقان، جاۋاپكەرشىلىگى جوعارى زاڭگەر قۇقىقتىق مەملەكەتتىڭ بەرىك نەگىزى.

مىنباتىروۆا ن.ك.

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ زاڭ فاكۋلتەتى مەملەكەت جانە قۇقىق تەورياسى مەن تاريحى، كونستيتۋتسيالىق جانە اكىمشىلىك قۇقىق كافەدراسىنىڭ زاڭ عىلىمدارىنىڭ كانديداتى،دوتسەنت

باقىتقىزى ازيزا

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ زاڭ فاكۋلتەتىنىڭ 1 كۋرس ماگيسترانتى

Abai.kz