دەپۋتاتتىق ساۋال: رۋشىلدىققا توقتاۋ قويۋ قاجەت
كەشە مەن پرەمەر-مينيستر و. بەكتەنوۆتىڭ اتىنا ەلىمىزدەگى سوڭعى كەزدەرى بەلەڭ الىپ كەلە جاتقان «رۋشىلدىق» پسيحولوگيا جانە ونىڭ قاۋىپ-قاتەرلەرى جونىندە دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادىم.
اتالعان ساۋال ەل اراسىندا قىزۋ تالقىلاۋ تۋعىزدى.
ازاماتاردىڭ باسىم كوپشىلىگى، قازاقستاننىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن، دەپۋتاتتىق ساۋالدا كوتەرىلگەن ماسەلەلەردى تولىق قولداپ، الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى دا، وزىمە جەكە دە شىعىپ جاتىر.
ماعان حابارلاسقان ازاماتتاردىڭ ءوتىنىشى بويىنشا ءوزىمنىڭ پىكىرىمدى الەۋمەتتىك جەلىدە بەرگەندى ءجون كوردىم.
دوستارىمدى، ارىپتەستەرىمدى، وقىرماندارىمدى ءوزىمنىڭ پوزيتسياممەن تانىسىپ ءوتۋىن وتىنەمىن.
بۇل بارلىعىمىز ءۇشىن ماڭىزدى.
***
حالىقتار «مەملەكەت قۇرۋعا قابىلەتتى»، «مەملەكەت قۇرۋعا قابىلەتسىز» ۇلتتار بولىپ بولىنەدى.
ءبىز 30-جىل ىشىندە ءوزىمىزدى «مەملەكەت قۇرۋعا قابىلەتتى ۇلت» رەتىندە دالەلدەدىك.
بىراق، مەملەكەت قۇرۋعا قابىلەتتىلىك پەرمانەنتتى ەمتيحانداردان ءوتۋدى تالاپ ەتەدى.
مەملەكەتتى قۇرۋدان گورى، مەملەكەتتىلىكتى ۇستاپ تۇرۋ قيىن!
مەملەكەتتىلىكتى ۇستاپ تۇرۋ ءۇشىن كۇرەس ءار-ءبىر ازاماتتىڭ ساناسىنان باستالادى.
ءبىزدىڭ ءار-قايسىمىز جالپى مەملەكەتتىك «تاۋەلسىز قازاقستان» جانە جالپىۇلتتىق «مەن قازاقپىن» پسيحولوگياسىن بويىمىزعا سىڭىرسەك قانا تاۋەلسىز قازاقستاندى ساقتاپ قالامىز.
رۋلىق سانا حالقىمىزدىڭ بىرلىگىنە سىنا سالىپ، ۇلتتىق بىرلىكتى شاشىراتىپ جىبەرۋگە قابىلەتتى قۇبىلىس.
سوڭعى كەزدەرى الەۋمەتتىك جەلىدە، ونەردە رۋشىلدىق تەندەنتسيا مۇلدەمگە ءورشىپ كەتتى!
بۇل مەملەكەتىمىز ءۇشىن تەكەلەي قاۋىپ!
اتالارىمىز «ءۇي ارتىندا كىسى بار» دەپ ءجيى قايتالايتىن.
بۇل ءسوزدىڭ ءمانىسى قازاقتىڭ ءجۇرىس-تۇرىسىن، ءوزارا قارىم-قاتىناسىن سىرتتان باقىلاپ، بارلاپ وتىراتىن كۇشتەر كوپ.
ولار ءبىزدىڭ ىشىمىزدەگى وسال جەرلەردى ىزدەپ، سونى قوزدىرۋعا تىرىسىپ وتىرادى.
سوندىقتان، رۋشىلدىق تەندەنتسيا قوعام ىشىندە مەملەكەتتىك ويلاۋ قابىلەتىن كورروزياعا ۇشىراتىپ، مەملەكەتتىلىكتى شاشىراتۋعا اكەلەتىن – قاۋىپتى قۇبىلىس.
وسى ماسەلە ارقاشان ەسىمىزدە بولۋى كەرەك!
مەن دەپۋتاتتىق ساۋال جاساعاننان كەيىن كەيبىر ازاماتتار وزىمە جەكە شىعىپ تا، الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى دا سىن دا ايتتى.
ۇلتىمىزدىڭ بىرلىگى مەن مەملەكەتىمىزدىڭ بەرەكە-بىرلىگى ءۇشىن قانداي دا بولماسىن سىنعا دا، مىنگە دە دايىنمىن!
سىن ايتقان ازاماتتاردىڭ بارلىعىنا راحمەت!
ءبىر نارسە ەستە بولۋى كەرەك.
ءبىزدىڭ ءار-قايسىمىز حالقىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن قۇلاققا قولايسىزدىق تۋعىزاتىن، جەكەلەگەن ازاماتتارعا، توپتارعا ۇنامايتىن ماسەلەنى كوتەرۋگە دايىن بولۋىمىز كەرەك.
بارلىعىنا ۇناعىمىز كەلىپ، قۇلاققا جاعىمدى ءسوز ايتۋعا داعدىلانساق، تاۋەلسىزدىكتى شاشىپ الۋىمىز مۇمكىن.
ۇلت، مەملەكەت مۇددەسىنە كەلگەندە، ەشقانداي ەرەكشەلىك جوق!
ترايبوليزم ماسەلەسى وسىنداي، كومپروميسكە بارۋعا مۇمكىندىك جوق ماسەلە.
قازاقستاندا ترايبوليزمگە جول جوق!
وتكەنى «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات».
(سۋرەت:https://www.facebook.com/)
دەپۋتاتتىق ساۋال
قر پرەمەر-ءمينيسترى بەكتەنوۆ و.ا. مىرزاعا
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ءبىز ءۇشىن «تاۋەلسىزدىك بارىنەن دە قىمبات» ءدال ايتتى.
اتا-بابامىزدىڭ قايتپاس قايسارلىعى مەن قاجىماس كۇرەسىنىڭ ناتيجەسىندە كەلگەن تاۋەلسىزدىكتى ساقتاپ تۇرۋ ءۇشىن بىزگە بىرلىك، تۇتاستىق، ىنتىماق قاجەت!
الايدا سوڭعى كەزدەرى قوعامدا بىرلىك پەن تۇتاستىقتى نىعايتۋدان گورى، حالىقتى جىككە بولۋگە بەيىم ۇدەرىس كۇشەيىپ كەلەدى.
جەكەلەگەن كونتەنت وندىرۋشىلەر مەن كاسىپكەرلەر رۋلىق سانانى جالاۋلاتىپ، كۇندەلىكتى تۇتىناتىن فۋتبولكا مەن شاپاندارعا رۋ اتاۋىن جازىپ، ولاردى «برەند» نەمەسە «ماركەتينگتىك ءونىم» رەتىندە ساتىلىمعا شىعارۋدا.
الەۋمەتتىك جەلىلەردە جاستارعا رۋشىلدىق پسيحولوگيانى تاڭاتىن كونتەنت شەكتەن شىعىپ كەتتى.
بۇل ۇلتتىڭ بىرلىگىن ىشىنەن قۇرتاتىن قاۋىپتى تەندەنتسيا كينوعا دا جەتتى.
وسىنداي كەلىسسىز، قاجەتسىز تاقىرىپتى ارقاۋ ەتكەن ارنايى فيلم پروكاتقا شىعىپتى. بۇل ارقىلى كينو تۇسىرۋشىلەردىڭ نە ايتپاق بولعانى تۇسىنىكسىز؟!
قازاقتىڭ رۋلارىن سالىستىراتىن، كەمسىتەتىن فيلمدەردىڭ ماقساتى قانداي؟
ءتىپتى بۇل ءفيلمدى جارنامالاۋ ءۇشىن جاسالعان ارنايى ەكزپوزيتسيادا رۋعا ءبولىنۋدى قويىپ، قازاقستاننىڭ كارتاسىن ءۇش جۇزگە ءبولىپ قويعاندى كوردىك. بۇل نە دەگەن باسسىزدىق؟
ول – ۇلت ءۇشىن ەڭ سەزىمتال تاقىرىپتى ايقايلاتىپ الەۋمەتتىك كونتەنت، كينو تاقىرىبىنا اينالدىرىپ، كورەرمەن جيناۋ. ءتۇبى بۇل جاقسىلىققا اكەلمەيدى.
تۆورچەستۆولىق بوستاندىق قاجەت. بىراق تۆورچەستۆولىق بوستاندىق مىنا الاي-دۇلەي زاماندا، ۇلتتىڭ بىرلىگىن بۇزىپ، مەملەكەتتىلىكتىڭ تامىرىن قيۋعا قابىلەتتى دەڭگەيگە شىقپاۋى ءتيىس.
جاسوسپىرىمدەر ءۇشىن كينو جانە مەدياكونتەنتتىڭ تاربيەلىك ىقپالى جوعارى ەكەنىن ەسكەرسەك، بۇل ماسەلەگە بەيجاي قاراۋعا بولمايدى.
دانىشپان اباي «اتانىڭ بالاسى بولما، ادامنىڭ بالاسى بول» دەپ بەكەر ايتپاعان.
رۋشىلدىق تەندەنتسيا قوعام ىشىندە مەملەكەتتىك ويلاۋ قابىلەتىن كورروزياعا ۇشىراتىپ، مەملەكەتتىلىكتى شاشىراتۋعا اكەلەتىن – قاۋىپتى قۇبىلىس.
عالام ماڭگى بولسا، سونشا ماڭگى بولاتىن قازاقستاندى قۇرامىز دەسەك، ۇلت ىشىندە ارتىقشىلىعىمىزدى كەمشىلىك دەپ كورسەتەتىن، ءبىر ۇلت ىشىندەگى رۋلاردى ءبىر-بىرىنە ايداپ سالاتىن، ارانداتۋشىلىق ماتەريالدارعا تىيىم سالىنۋى كەرەك.
وسىعان بايلانىستى كەلەسى شارالاردى قابىلداۋ ورىندى دەپ سانايمىن.
1. اقپارات جانە مادەنيەت مينيسترلىگى جانىنان كينوپروكاتقا شىعاتىن وتاندىق فيلمدەردىڭ مازمۇنىن الدىن الا كوركەمدىك-ەستەتيكالىق، يدەولوگيالىق، ۇلتتىق بىرلىك تۇرعىسىنان ساراپتايتىن تۇراقتى كوميسسيا قۇرۋدى تۇردە ىسكە اسىرۋ قاجەت.
2. «ۇلتتىق كود» جانە «مادەني ەرەكشەلىك» ۇعىمىن جەلەۋ ەتىپ، قوعامدى بولشەكتەۋگە، رۋشىلدىق پەن جىكشىلدىكتى ناسيحاتتايتىن ارەكەتتەرگە ناقتى توسقاۋىل قويۋ كەرەك.
3. مادەني سالادا، الەۋمەتتىك جەلىدە، قازاقستاننىڭ بارلىق حالىقتارىنىڭ بىرلىگىن كورسەتەتىن، جالپىۇلتتىق «ءبىز قازاقپىز» دەگەن ماعىناداعى كونتەنتتى كوبەيتۋگە كىرىسۋگە ءتيىسپىز.
وسى رەتتە، پرەزيدەنتىمىز ءوز حالقىنا جولداۋىندا: «وسكەلەڭ ۇرپاق باقىتتى، بەرەكەلى ءومىر سۇرۋگە ءتيىس. سول ءۇشىن ءبارىمىز ءبىر ۇلت بولىپ، تاباندى ەڭبەك ەتۋىمىز كەرەك. بۇل – بارشامىزعا ورتاق وتە ماڭىزدى جۇمىس، اسا جاۋاپتى ازاماتتىق جانە ۇلتتىق مىندەت» – دەپ مەملەكەتىمىزدىڭ مىزعىماس ساياساتىن انىقتادى.
قۇرمەتپەن، AMANAT فراكتسياسىنىڭ مۇشەسى
ە. سايروۆ
Abai.kz
