الەمگە اتى ايگىلى ۆانگا اتتى بولگار كورىپكەلى كەلەر عاسىردا ادامزاتتىڭ ساناسى وزگەرىسكە ۇشىراپ، جەر بەتىندەگى قاقتىعىستاردىڭ بارلىعى ءدىني نەگىزدە بولادى دەپ جورامال جاساپ كەتكەن ەكەن. ءححى عاسىر باستالىسىمەن ءبىز دۇنيەجۇزىندە ورىن العان ءدىني بەتپەردەنى جامىلعان قانشاما لاڭكەستىك ارەكەتتەر مەن كونفەسسياارالىق سوقتىعىسۋلارعا كۋا بولىپ كەلەمىز.

جاڭا عاسىردىڭ العاشقى وندىعى دا جاڭا ءدىني قاقتىعىستان باستالدى. ادامزاتتىڭ 30 پايىزدان استامىن قۇرايتىن حريستيان ءدىنىنىڭ وكىلدەرىنە قارسى تاعى ءبىر سوققى بەرىلدى. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 7 قاڭتارىندا مىسىر ەلىنىڭ ناگا-حامادي قالاسىندا عايسا پايعامباردىڭ تۋعان كۇنىن اتاپ وتۋگە كەلگەن حريستياندىقتارعا مۇسىلماندار وق جاۋدىردى. جەتى ادام قازا تاۋىپ، توعىز ادام ءارتۇرلى جاراقات الدى. بۇل وقيعا ءدىني قاقتىعىستار تاريحىنىڭ جاڭا پاراعىن اشتى دەۋگە تولىق نەگىز بار. سەبەبى بۇل وقيعا عايسا پايعامباردىڭ تۋعان كۇنىندە ورىن العان بولاتىن. ال، ءدىني فاناتيكتەر ءۇشىن پايعامبارىنىڭ تۋعان كۇنى - ەڭ قاسيەتتى كۇندەردىڭ ءبىرى بولىپ ەسەپتەلەدى.

الەمگە اتى ايگىلى ۆانگا اتتى بولگار كورىپكەلى كەلەر عاسىردا ادامزاتتىڭ ساناسى وزگەرىسكە ۇشىراپ، جەر بەتىندەگى قاقتىعىستاردىڭ بارلىعى ءدىني نەگىزدە بولادى دەپ جورامال جاساپ كەتكەن ەكەن. ءححى عاسىر باستالىسىمەن ءبىز دۇنيەجۇزىندە ورىن العان ءدىني بەتپەردەنى جامىلعان قانشاما لاڭكەستىك ارەكەتتەر مەن كونفەسسياارالىق سوقتىعىسۋلارعا كۋا بولىپ كەلەمىز.

جاڭا عاسىردىڭ العاشقى وندىعى دا جاڭا ءدىني قاقتىعىستان باستالدى. ادامزاتتىڭ 30 پايىزدان استامىن قۇرايتىن حريستيان ءدىنىنىڭ وكىلدەرىنە قارسى تاعى ءبىر سوققى بەرىلدى. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 7 قاڭتارىندا مىسىر ەلىنىڭ ناگا-حامادي قالاسىندا عايسا پايعامباردىڭ تۋعان كۇنىن اتاپ وتۋگە كەلگەن حريستياندىقتارعا مۇسىلماندار وق جاۋدىردى. جەتى ادام قازا تاۋىپ، توعىز ادام ءارتۇرلى جاراقات الدى. بۇل وقيعا ءدىني قاقتىعىستار تاريحىنىڭ جاڭا پاراعىن اشتى دەۋگە تولىق نەگىز بار. سەبەبى بۇل وقيعا عايسا پايعامباردىڭ تۋعان كۇنىندە ورىن العان بولاتىن. ال، ءدىني فاناتيكتەر ءۇشىن پايعامبارىنىڭ تۋعان كۇنى - ەڭ قاسيەتتى كۇندەردىڭ ءبىرى بولىپ ەسەپتەلەدى.

مىسىرداعى حريستيان ءدىنىن ۇستانۋشىلاردىن دەنى - كوپتىلار. كوپت دەگەنىمىز كادىمگى پەرعاۋىن زامانىنداعى ەگيپەتتىكتەردىڭ رەسمي ۇرپاعى. بۇگىندە كوپتىلار 80 ميلليون حالقى بار مىسىر ەلىنىڭ 10% قۇرايدى ەكەن. ءبىر كايردىڭ وزىندە 163 كوپت حريستياندارىنىڭ شىركەۋى جۇمىس ىستەيدى. ارابتار جاۋلاپ الار الدىندا مىسىردا كوپت ءتىلىنىڭ داۋرەنى ءجۇرىپ تۇرعان. مۇسىلماندار مىسىردى باسىپ العانمەن بەس عاسىر بويى كوپت ءتىلى ءوزىنىڭ قولدانۋ اياسىن تارىلتپاي كەلدى. دەگەنمەن باسقىنشى حالىقتىڭ كوپتىگىنىڭ ارقاسىندا بۇل كونە ءتىل بۇگىندە تەك شىركەۋلەردەگى ءدىني-نانىم راسىمدەرىن وتكىزەتىن تىلگە اينالدى.

ءىنجىل تاريحىندا كوپتىلار عايسانىڭ ەڭ العاشقى ءىزباسارلارى بولىپ ەسەپتەلىنەدى. سوندىقتان الەم حريستياندارىنىڭ كوپتىلارعا دەگەن قۇرمەتى ەرەكشە. سول سەبەپتەن دە 7 قاڭتاردا ورىن العان لاڭكەستىك ارەكەت كۇللى حريستيان الەمىن ءدۇر سىلكىندىردى. ال، يسلام ءدىنىن ۇستانۋشى فاناتيكتەردىڭ ساناسىن قۇراندا ايتىلاتىن مۇسىلماندار مەن حريستيندار اراسىنداعى سوعىستىڭ ەلەسى كەزىپ كەتكەنى داۋسىز. بۇعان دەيىن دە مىسىرداعى كوپتىلار مەن مۇسىلماندار اراسىندا كوپتەگەن قاقتىعىستار بولىپ تۇراتىن. الايدا، روجدەستۆو مەرەكەسى كەزىندە ادام قازاسى ءالى ورىن الماعان ەدى. مىسىردىڭ وڭتۇستىگىندە بۇگىن كۇن سايىن جاڭا قاقتىعىستىڭ جاڭعىرىعى الەمگە دىبىستىڭ جىلدامدىعىمەن تارالۋدا.

مىسىر ەلىنىڭ رەسمي بيلىگى باسقا اراب مەملەكەتتەرىنە قاراعاندا تولەرانتتىقتى، ۇلت جانە دىنارالىق كەلىسىمدى ناسيحاتتاۋمەن كەلەدى. حوسني مۋباراك ۇكىمەتى كوپتىلاردىڭ تاريحي جادىگەرلەرىن ساقتاپ قالۋعا، ولاردىڭ ءدىني نانىم-سەنىمدەرىنە ەركىندىك بەرىپ، قازاقستانداعىداي روجدەستۆو مەيرامىن مەملەكەتتىك مەرەكە رەتىندە جاريالاعانىمەن قوعامنىڭ 80% قۇرايتىن مۇسىلماندار ىشىندەگى راديكالدى توپتاردىڭ مۇنداي ارەكەتتەرىنە توسقاۋىل قويا الماي كەلەدى.

قاي ءدىننىڭ وكىلى بولماسىن ادام بالاسى عارىشتى، تابيعات اتاۋلىنى ءبىر عانا ءتاڭىر جاراتقانىن بىلەدى. قاسيەتتى كىتاپتاردىڭ بارلىعىندا دا وسى ءبىر عانا اقيقات ۋاعىزدالادى. جاراتقان ءۇشىن قاي تىلدە، قاي دىندە يمانعا كەلگەنىڭىز ءبارى ءبىر. سەبەبى ول ەشقانداي ءدىن مەن تىلگە مۇقتاج ەمەس. جاراتۋشى ءۇشىن جان مەن رۋحتىڭ سالعان اسقاق ءانى كەرەك. وكىنىشكە وراي الىپ عارىشتا كىشكەنتاي توزاڭ قۇرلى جوق جەر پلانەتاسىنىڭ تۇرعىندارى ءارتۇرلى، بىراق ءتۇبى ءبىر دىندەرگە ءبولىنىپ، قانتوگىسكە جول بەرەدى. بۇل اقىل-ويى مەن تەحنولوگياسى دامىعان ادامزاتتىڭ سوڭعى ۋاقىتتاعى ءبىرىنشى كەزەكتە تۇرعان وتكىر ماسەلەلەسى. قانشاما سوعىس پەن قوعامدىق كاتاكليزمدەردەن امان شىققان ادامزات گۋمانيزم مەن تولەرانتتىقتى دارىپتەيتىن زامانعا جەتتى دەگەنىمىزبەن، وسىنداي قيسىنسىز قاقتىعىستاردىڭ سالدارىنان قيسابى جوق قۇرباندىق شالىپ كەلەدى.

ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىن 1368-1351 جىلدارى مىسىردى بيلەگەن امەنحوتەپ ءىV پەرعاۋىن ءارتۇرلى پۇتقا تابىنىپ جۇرگەن وتانداستارىن ءبىر قۇدايعا ياعني اتونعا تابىنۋعا شاقىردى. بۇل ەجەلگى وركەنيەتتەردەگى مونوتەيزمنىڭ باستاۋى نەمەسە ءبىر تاڭىرگە باعىنۋعا قاراي تالپىنعان العاشقى قادام بولاتىن. دىنارالىق تۇسىنبەۋشىلىكتەن ءبىر قۇدايعا تابىنۋشىلىق ەلدە تىنىشتىق پەن كەلىسىمدى ورناتىپ، ەجەلگى ەگيپەتتى ەڭ ۇزدىك پاتشالىقتاردىڭ قاتارىنا شىعاردى.