ەۋرازيالىق ينتەگراتسيا ىقپالداستىقتى ودان ءارى تەرەڭدەتۋ جولىنداعى ماڭىزدى قادام
مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ 29-ساۋىردە بەلارۋس استاناسى – مينسكىدە وتكەن جوعارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەس وتىرىسىنا قاتىستى.
قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ، رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين جانە بەلارۋس پرەزيدەنتى الەكساندر لۋكاشەنكونىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن بۇل وتىرىس – ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق قۇرۋ تۋرالى شارتقا قول قويۋ الدىنداعى ماڭىزدى كەزدەسۋ. سوندىقتان كەزدەسۋدىڭ كۇن تارتىبىندەگى باستى ماسەلە – ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كوميسسيا جانە ءۇش ەلدىڭ ۇكىمەتتەرى بەلسەنە جۇمىس ىستەپ جاتقان ءتيىستى قۇجاتتاردى ازىرلەۋ دەڭگەيى بولعاندىعى زاڭدىلىق. سونىمەن قاتار، مەملەكەت باسشىلارى كەدەن وداعى مەن بىرىڭعاي ەكونوميكالىق كەڭىستىك اياسىنداعى ءوزارا ارەكەتتەستىكتىڭ نەگىزگى باعىتتارىن، جەەك-ءتىڭ بۇرىنعى وتىرىستارىندا قول جەتكىزىلگەن كەلىسىمدەردىڭ ىسكە اسىرىلۋ بارىسىن، سونداي-اق ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق ينتەگراتسياعا قاتىسۋشىلار قۇرامىنىڭ كەڭەيۋ مۇمكىندىگىن تالقىلادى.
شاعىن قۇرامدا وتكەن بۇل وتىرىستا نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق قۇرۋ تۋرالى شارت جوباسىن جاساۋ بارىسىندا ءالى دە پىسىقتاۋدى قاجەت ەتەتىن بىرقاتار جايتتەرگە نازار اۋداردى، سونداي-اق ەاەو-نى قۇرۋعا قاتىسۋشى مەملەكەتتەردىڭ مۇددەلەرى مەن بارلىق قۇقىقتىق نورمالاردىڭ قاتاڭ ساقتالۋى جانە مۇلتىكسىز ورىنداۋى قاجەتتىگىن اتاپ كورسەتتى.
مەملەكەت باسشىسى بولاشاق وداقتى قۇرۋعا قاتىستى تۇيتكىلدى ماسەلەلەردىڭ ءتۇيىنى تارقاتىلىپ، ءتۇرلى كەلىسپەۋشىلىكتەردىڭ شەشىمىن تاباتىندىعىنا سەنىم ءبىلدىردى.
– كەيبىر وتە نازىك ماسەلەلەر بويىنشا وتپەلى كەزەڭدەر قاراستىرىلعان. بۇل رەتتە ءبىز مىنانى ەسكەرگەنىمىز ءجون. بۇل ماسەلەلەردىڭ بارلىعىن ءبىز كەدەن وداعىن قۇرۋ كەزىندە، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭىستىك قالىپتاستىرۋ كەزىندە تالقىلاعان بولاتىنبىز، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ. – ارينە، كوميسسيا قۇرامىنداعى ءبىزدىڭ ارىپتەس-ساراپشىلار ءوزارا كەلىسىلمەگەن ماسەلەلەردى ءبىزدىڭ سارالاۋىمىزعا قالدىرىپتى. سوندىقتان، ءبىز بۇگىن ول ماسەلەلەردىڭ ءار ءبولىمىن تالقىلاپ، بۇدان ءارى نە ىستەيتىنىمىزدى شەشكەنىمىز ءجون. مەن اسىعىس شەشىم قابىلداۋعا قارسىمىن، بىراق، الدىن-الا كەلىسىلگەن ۋاقىتقا ۇلگەرەمىز، ول ءۇشىن تۇيتكىلدى ماسەلەلەردىڭ ءتۇيىنىن تارقاتامىز دەگەن سەنىمىم بار. ءبىز بۇرىن دا كونسەنسۋسقا كەلىپ جۇردىك، الداعى ۋاقىتتا دا ءبىر كەلىسىمگە كەلەمىز دەپ ويلايمىن. مەنىڭ ويىمشا، بۇگىندە كۇن تارتىبىندە تۇرعان تۇيتكىلدى دۇنيەلەردىڭ ءوز شەشىمى بار. قازىر، مەنىڭ ويىمشا، 3-4 ماسەلە عانا كۇن تارتىبىندە تۇر. ولاردىڭ بارلىعىن ءار ءبولىم بويىنشا ساراپشىلارمەن بىرلەسە قاراستىرامىز دەپ ويلايمىن.
ءوز كەزەگىندە رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين سوڭعى جىلدار ىشىندە پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتەگى جەتەكشى ينتەگراتسيالىق بىرلەستىك بويىنشا ۇلكەن اۋقىمداعى جۇمىستاردىڭ اتقارىلعانىن تىلگە تيەك ەتتى. وسى رەتتە ول وسىنداي بىرلەستىكتىڭ، وسىناۋ يدەيانىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە اۆتورى رەتىندە قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆقا ءوزىنىڭ العىسىن ءبىلدىردى. ول قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ كۇنى كەشە، مينسك كەزدەسۋىنىڭ الدىندا ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە وسى تاقىرىپتا وتە ماڭىزدى بايانداما جاساۋى – ەۋرازيالىق ينتەگراتسيا ماسەلەسىنە قازاقستاننىڭ سالماقتى، بايىپتى تۇردە كەلىپ وتىرعانىن بايقاتاتىندىعىن اتاپ ءوتتى.
– شىندىعىنا كەلگەندە، ءبىز قۇرعان كەدەن وداعى بۇگىندە جۇمىس ىستەپ، ءوز ناتيجەسىن بەرۋدە. مۇنى ءبىز ەلدەرىمىزدىڭ ەكونوميكالارىنان كورىپ وتىرمىز. بۇل – فاكت. بىراق، ءبىز تاعى ءبىر قادام جاساي الامىز، – دەپ جالعاستىردى ءسوزىن ۆ.پۋتين. – بۇل ءبىزدىڭ ءوزارا ارىپتەستىگىمىزدى ودان ءارى تەرەڭدەتۋگە باعىتتالعان قادام بولۋى ءتيىس. سول ارقىلى ءوزارا ىنتىماقتاستىعىمىزدى جاڭا، جوعارى دەڭگەيگە جەتكىزۋگە مۇمكىندىك الاتىن بولامىز.
جوعارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ وتىرىسى ودان ءارى كەڭەيتىلگەن قۇرامدا جالعاستى. بۇل وتىرىستا ەكى ماسەلە: ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق قۇرۋ تۋرالى شارت جوباسىنىڭ ازىرلەنۋ جانە ارمەنيانىڭ قازاقستان، رەسەي جانە بەلارۋس ەلدەرىنىڭ كەدەن وداعىنا جانە ءبىرتۇتاس ەكونوميكالىق كەڭىستىككە كىرۋىنە قاتىستى «جول كارتاسى» ءىس-شارالار جوسپارىنىڭ ورىندالۋ جانە جۇزەگە اسىرىلۋ بارىسى قارالدى.
قازاقستان، رەسەي جانە بەلارۋس مەملەكەت باسشىلارى شارتتى دايىنداۋدا ىلگەرىلەۋشىلىك بارىن ايتتى، سونداي-اق ونى ازىرلەۋگە ىسكەر توپتاردىڭ بەلسەنە قاتىسقانىن اتاپ ءوتتى.
ءۇش ەلدىڭ باسشىلارى قۇجاتتاردىڭ كەلىسىلۋ ۇدەرىسىن وڭ باعالاپ، مۇنىڭ مەملەكەتتەر اراسىندا قالىپتاسقان قارىم-قاتىناستاردىڭ جوعارى دەڭگەيىنىڭ ناتيجەسى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
وتىرىس سوڭىندا جۋرناليستەرمەن كەزدەسۋدە ايتىلعانداي، بۇگىندە ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تۋرالى شارتتىڭ نەگىزگى تەتىكتەرى بويىنشا اۋقىمدى جۇمىستار اتقارىلعان، ال كۇن تارتىبىندە تۇرعان كەيبىر تۇيتكىلدى ماسەلەلەردىڭ ءتۇيىنىن تارقاتۋعا تاپسىرما جۇكتەلگەن. جوعارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ مەملەكەت باسشىلارى دەڭگەيىندەگى كەزەكتى وتىرىسى مامىردىڭ 29-ى كۇنى استانادا وتەدى دەپ بەلگىلەندى.
رىمتاي ساعىنبەكوۆا
اباي-اقپارات