««وسنوۆى گەوپوليتيكي» دەگەن ساندىراق كىتاپ جازعان دۋگين، اشىق كۇندە جانجال تىلەپ، رەسەي دۋماسىنىڭ وتىرىسىنا اسكەري كيىم كيىپ كەلىپ جۇرگەن جيرينوۆسكي، اقىل-ەسى كەم جازۋشىسىماق ليمونوۆ، حاكاسياداعى شتىگاشەۆ سياقتىلاردىڭ ايقايى بۇل جاققا دا اقىرىنداپ جەتىپ جاتقان سەكىلدى. «ساقتانساڭ، ساقتايمىن» دەگەن بار.

...وتكەن سەنبى، ءساۋىردىڭ ون ەكىسى كۇنى پاۆلوداردا سلاۆيان ۇلتتى ءۇش ءجاسوسپىرىمنىڭ ۇستالعانىنان حاباردار بولدىق» (ult.kz).

«اعىمداعى ايدىڭ 12 كۇنى الماتىدا «جاس ەۋرازياشىلدار» دەگەن اتپەن قۇرىلعان ء(وز باسىم ءبىرىنشى رەت ەستىپ تۇرعان) جاستار ۇيىمى اۆتوشەرۋ وتكىزدى. ارالارىندا ءبىر قازاعى جوق جاستار قازاق توپىراعىندا تۇڭعىش رەت ەۋرازيالىق وداق («ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق» ەمەس) تۋىن جەلبىرەتتى. سودان، «بۇلار تاعى قايدان شىقتى؟» دەپ الگىلەردىڭ عالامتور سايتىنا كىرىپ كوردىك. سويتسەك، ماقساتتارى «قايتا تۇلەگەن ەۋرازياشىلدىق» (ۆوزروجدەننوە ەۆرازيستۆو) ۇستانىمى نەگىزىندەگى ەۋرازيالىق وداقتى قۇرۋ ەكەن. توقتاي تۇرىڭىز… «قايتا تۇلەگەن» دەگەن نە ماعىنا بەرەدى سوندا؟ بۇرىن قانداي ەۋرازيالىق وداعىمىز بولىپ ەدى؟ تۇسىنىكسىز…» (Altyalash.kz).

وسىنىڭ الدىنداعى ماقالامدا: «رەسەي قازاقستاندى قايتا وتارلاۋدى بانك جۇيەسى ارقىلى باستادى» دەپ جازسام، ەندى بۇل ماقالامدى: «رەسەي قازاقستاندى قايتا وتارلاۋدى ساياسي جۇيە جاعىنان دا باستاپ كەتتى» دەگەلى وتىرمىن. بۇل سوزىمە جوعارىدا كەلتىرىپ وتىرعان ەكى ءۇزىندى تولىق دالەل بولا الادى.

پاۆلودارداعى سلاۆيان ۇلتتى ءۇش ءجاسوسپىرىمنىڭ رەسەي ساياساتىن اشىق ناسيحاتتاي باستاۋى جانە باس قالامىز الماتىدا 12 ساۋىردە ءالى ومىرگە كەلمەگەن «ەۋرازيالىق وداق» تۋىن جەلبىرەتىپ، ارالارىندا بىردە-ءبىر قازاق، ءتىپتى، بەلارۋس ۇلتىنىڭ وكىلى جوق رەسەيلىكتەردىڭ الشاڭداپ ءجۇرۋى، قازىرگى رەسەي ۇستانىمىن، ۆ.ءپۋتيننىڭ باسقىنشىلىق «ەرلىگىن» ناسيحاتتاپ، ۋكراينانى جامانداۋى – قازاق ەلىنە «بىزگە ءوز ەرىكتەرىڭمەن باعىنباساڭدار، ەرتەڭ قىرىمنىڭ كەبىن كيەسىڭدەر» دەپ اشىق تۇردە سەس كورسەتۋ ەمەي نەمەنە؟

رەسەيلىكتەر: دۋگيننىڭ، جيرينوۆسكيدىڭ، ليمونوۆتىڭ، شتىگاشەۆتىڭ قازاق جەرىن بولشەكتەۋ تۋرالى پىكىرلەرى – «ەۋرازيالىق وداقتىڭ» اقىرى نەگە اپارىپ سوعاتىنىنان اشىق حابار بەرۋدە ەكەنىن مىنا ءبىزدىڭ  بيلىك وكىلدەرى كورمەي، بىلمەي وتىر دەگەنگە كىم سەنەدى؟   ولار ءبىز سياقتى «باران» (قوي) قازاقتاردان ۇيالماي-اق، قىسىلماي-اق قويسىن، بۇلاردىڭ بۇل دارمەنسىزدىكتەرىن كورىپ، ءبىلىپ وتىرعان الەمدىك ساياساتكەرلەردىڭ بەتىنە قالاي قارايدى؟

كۇن وتكەن سايىن رەسەي انا جيرينوۆسكي سياقتىلاردىڭ اۋزىمەن قازاق جەرىن وزدەرىنە كۇشتەپ قوسىپ الاتىنىن، ياعني، قىرىمنان كەيىن قازاقستاندى وتارلايتىنىن اشىق ايتۋدا. مىنا ءبىزدىڭ   بيلىكتەگىلەرىمىز بولسا، ولاردىڭ بۇل   ارەكەتتەرىن بايقاماعان سىڭاي تانىتۋدا. جيرينوۆسكيلەردى ەسىرتىپ وتىرعان رەسەي بيلىگى ەكەنى ايداي اقيقات.

قازىر قازاقستاننىڭ باس قالاسى الماتىنىڭ كەز كەلگەن بۇرىشىنان قاپتاعان رەسەيلىك بانكتەردى كورۋگە بولادى. وسى بانكتەر قازاقستان حالقىنىڭ اقشاسى ارقىلى پايداعا بەلشەسىنەن باتۋدا. ءبىزدىڭ بيلىك بولسا، ەلدەگى ءوزىمىزدىڭ ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەردى جاپقىسى كەلەدى. انالار ءبىرازدان كەيىن نەسيەلەرىن بىزگە رۋبلمەن بەرەتىن بولادى. ءسويتىپ، ولار قازاقستاننىڭ ۇلتتىق تەڭگەسىن اينالىمنان شىعارىپ، ءوز ۇستەمدىكتەرىن اشىق تۇردە جۇرگىزە باستايتىن كۇن دە الىس ەمەس سياقتى. قىسقاسى، رەسەي بانكتەرىنىڭ كەلگەنى باسىڭا پالە تونگەنى بولىپ جۇرمەسىن.

بۇل بىرىنشىدەن بولسا، ەندى ولار 12-ساۋىردەگى الماتىداعى شەرۋلەرى سياقتى «ەۋرازيالىق وداق» دەگەندى جەلەۋ ەتىپ، بىزدەگى ورىستارعا دەم بەرىپ، رەسەي ساياساتىن زورلاپ ەندىرۋى دە عاجاپ ەمەس.سودان كەيىن ولار وداق مۇشەلەرىنە ورتاق تاريح، ورتاق پارلامەنت، ورتاق ۆاليۋتا، ورتاق ساياسات جۇرگىزۋدى تالاپ ەتە باستايدى. ول ارينە، رەسەي ساياساتى بولىپ شىعادى.

جۇماش كوكبورى

Abai.kz