قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى كارىم ءماسىموۆ رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى دميتري مەدۆەدەۆپەن كەزدەستى.

كەزدەسۋ بارىسىندا تاراپتار كەدەن وداعى، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق اياسىنداعى ماسەلەلەردى تالقىلادى.

كەزدەسۋ بارىسىندا وداقتىڭ تيمدىلىگىنە توقتالعان د.مەدۆەدەۆ: «كەدەن وداعى اياسىندا قاتىسۋشى-مۇشە مەملەكەتتەردىڭ اراسىنداعى ساۋدا-ساتتىقتا ورىن العان كەدەرگىلەر ايتارلىقتاي ازايدى. مۇنىڭ بارلىعى قارجى داعدارىسىنىڭ سالدارىن جۇمسارتۋعا كومەگىن تيگىزەدى» دەپ اتاپ ءوتتى. سونداي-اق وتكەن جىلدىڭ ناتيجەسى بويىنشا مەملەكەتتەر اراسىنداعى تاۋاراينالىم كورسەتكىشى 64 ميلليارد دوللاردان اسقانىن ءمالىم ەتتى. دميتري مەدۆەدەۆتىڭ ايتۋىنشا، مۇنىڭ بارلىعى وتە ماڭىزدى ساندار بولىپ تابىلادى.

قازاقستان، رەسەي جانە بەلورۋسسيا مەملەكەتتەرىنىڭ اراسىندا قۇرىلعان كەدەن وداعى ءۇش مەملەكەت ەكونوميكاسىنىڭ سەرپىن الىپ، دامۋىنا نەگىز بولدى.  ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ بەلەڭ الۋ جاعدايىنا قاراماستان ساۋدا-ساتتىق، كاسىپكەرلىك اياسىنداعى ىنتاماقتاستىق ناتيجەلى بولا تۇسۋدە. اتاپ ايتقاندا، 2013 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستان ەكونوميكاسى 24,3 ملرد. اقش دوللارىنا جەتتى. بۇل 2010 جىلعى جاعدايمەن سالىستىرعاندا 29 پايىزعا كوبىرەك. كەدەن وداعىنىڭ ءبىر ناتيجەلى تۇسىن وسى سانداردان-اق بايقاۋعا بولادى.

  كەدەن وداعى اياسىندا وتاندىق ەكسپورت كورسەتكىشىنىڭ ارتا تۇسكەنى ءسوزسىز. سالىستىرمالى تۇردە الاتىن بولساق، 2013 جىلى ەكسپورتتىڭ جالپى كولەمى 5,9 ملرد. دوللار بولعان. دەگەنمەن، الەمدىك قارجىلىق داعدارىستىڭ قاۋپى ءالى سەيىلگەن جوق. داعدارىستىڭ الدىن الۋ، قاجەتتى شارالار قولدانۋ – كەدەن وداعى اياسىندا دا كەڭىنەن قاراستىرىلعانىن اتاپ وتكەن ءجون.

كەدەن وداعىنىڭ تيىمدىلىگى – ۇلتتىق ەكونوميكامىزعا ينۆەستيۆيالىق كليماتتى جاقسارتۋعا ءوز سەپتىگىن تيگىزدى دەيدى ساراپشى ماماندار.

كەدەندىك وداقتىڭ تيىمدىلىگىن ەلىمىزدەگى كاسىپكەرلەر دە سەزىنۋدە. ماسەلەن، كاسىپكەر ارمان بايقادام كەدەن وداعى اياسىندا وتاندىق ءوندىرىس سالاسىنا، سونىمەن قاتار شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ جۇمىسىنا وڭ ىقپال ەتكەنىن ايتادى. ماسەلەن، ول: «كەدەن وداعى ەلىمىز ءۇشىن مۇمكىندىگى مول نارىق بولارى انىق. جالپى كەز كەلگەن ەكونوميكالىق ۇيىمنىڭ ماقساتى بىرەۋ عانا – ورتاق نارىق جاساۋ. نەگىزگى ءۇش پرينتسيپتەرى بار. ءبىرىنشى، ورتاق نارىقتا كاپيتالدىڭ كەدەرگىسىز اينالىمىن قامتاماسىز ەتۋ. ەكىنشى، تاۋارلاردىڭ، ونىمدەردىڭ ورتاق نارىق شەڭبەرىندە شەكارادان كەدەرگىسىز ءوتۋ. ءۇشىنشى، ەڭبەك كۇشىنىڭ، ياعني ادامداردىڭ ورتاق نارىق اياسىندا ازاماتتىعىنا قاراماستان، ەركىن جۇمىسقا ورنالاسۋ جەڭىلدىگى» دەپ ءتۇيدى.

 مىنە، مۇنداي ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ شەشىلۋىنە قازاقستان، رەسەي جانە بەلورۋسسيا اراسىندا قۇرىلعان كەدەن وداعى ءوز سەپتىگىن تيگىزۋدە.

قىسقاشا ايتقاندا، الەمدە ءتۇرلى باعىتتا دامىتىلىپ جاتقان ەكونوميكالىق جوبالار كوپ. ال كورشىلەس ەلدەرمەن ەكونوميكالىق بايلانىستاردى نىعايتۋدىڭ ءمانى ءتىپتى ەرەكشە. ولاي بولسا، كەدەن وداعى اياسىندا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان ءىس-شارالار مەملەكەتتەردىڭ نارىق سالاسىنداعى باسكەلەستىككە قابىلەتتىلىگىن ارتتىراتىنى ءسوزسىز.

گۇلنار مۇراتقىزى

Abai.kz