ءابىش كەكىلباەۆ. بالدىڭ دا ءدامى بايانسىز
قازاقتىڭ ايگىلى جازۋشىسى، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى ءابىش كەكىلباەۆ الاشتىڭ ايدىندى ادەبيەتىنە بولەكشە ءماندى، وزگەشە تۇرپاتتى، تەرەڭ ويلى جىرلارىمەن كەلىپ، قازاق ادەبيەتىنىڭ كوكجيەگىن تىنىسى كەڭ، قۇندى پروزالىق شىعارمالارىمەن كەڭەيتكەن قالامگەر.
1999 جىلعى «دۇنيە عاپىل» دەگەن اتپەن ءابىش اعامىزدىڭ جىر جيناعى جارىق كورگەن. تومەندە سول كىتاپتان الىنعان بىرنەشە ولەڭدى جاريالاپ وتىرمىز.
Abai.kz
اسان قايعى جەلماياسى ىزىندەي
شيماي سۇرلەۋ ماڭدايىمنان ۇزىلمەي،
بارعان سايىن كەلە جاتىر جيىلەپ،
ارا-تۇرا سونى ويلاسام – كۇيىنەم:
اپىراي، ءا! كۇنى كەشە بالا ەدىك،
انا ءسۇتىن اپىل-عۇپىل شالا ەمىپ،
اسىعىپ ەك – ەسەيۋگە، ومىرگە!..
مىنە، ءومىر نە سىيلادى – كوردىڭ بە؟!
تىرلىك شىركىن باستاپ بارىپ قيىرعا،
كەتە باردى ماڭدايىمدى شيىرلاپ...
ءاجىم سىزعان سول «نوتانىڭ» ءبىل ءانىن،
ويناپ كورشى، ويلاپ كورشى: ول – ءۋايىم...
قايران ماڭداي قۇم جولىنداي بىتپىلدىق،
سىزعان ونى اتلاس ارمان، شىت شىندىق.
«قالايشا اقىن ءومىر جولى بىتپىلدىق،
قالايشا ءومىر – اتلاس ارمان، شىت شىندىق؟» -
دەپ شۇيلىگىپ جۇرەگىڭدى شىمشىلار،
قالاماقى قايعا بولعان سىنشىلار.
جوق، وتىرىك! بۇل ومىردە، بۇل ماڭدا
ادام دەيتىن مىنا بىزدەر تۇرعاندا
عالاماتتى سامساتساق تا قانشالىق،
التىن تۋلى ارمان تۇرار جار سالىپ.
سول ارماننىڭ الا العانشا قامالىن،
الشا موينىڭ تالشا بولار، قاراعىم،
قيىن مايدان كارتاسىندايوڭكەي شيماي
قاپتاعان
يۋ-قيۋ ءاجىمى مول ماڭداي بارعا ماقتانام...
1961 جىل
الماس قانجار
جەر تۇبىندە كوپ دۇشپان دۋىلدادى –
جاتتى قىندا جارقىراپ، سۋىرمادى.
جاۋدىڭ وعى توبەدە زۋىلدادى –
جاتتى قىندا جارقىراپ، سۋىرمادى.
جاۋ تاقالدى، جۇرەگى سۋىلدادى –
جاتتى قىندا جارقىراپ، سۋىرمادى.
جاۋ قامادى، قالدى ەندى قالىڭ سىندا –
سوندا زورعا اپاردى قولىن قىنعا.
جاۋ سۇڭگىسى كەۋدەدە وت شاشىپ تۇر:
سۋىردى – اق الماستى توت باسىپتى...
1959 جىل
***
قاراڭعىلىق قىمتاپ الىپ ءبىر كۇنى،
جۇمىلىپ قاپ كۇمىس كۇننىڭ كىرپىگى.
سىپىرعىشى اجال دەگەن تيراقتىڭ
سيپاپ كەتسە جۇزىمدەگى كۇلكىنى.
ساداقا قىل مەن كەتەر كۇن كەشىنە،
(ساداقا دا – تىرىلەرگە نەسىبە).
سوسىن مەنىڭ سۇيەگىمدى ارۋلاپ،
مىنا جايدى الارسىڭ، دوس، ەسىڭە:
قۇلا ءدۇزدىڭ قاق تورىنەن كور قازىپ،
كومەرسىڭدەر اياق-قولدى كەڭ جازىپ.
توپىراقتى سالارسىڭدار ازىراق،
قىردىڭ جەلى سوعىپ تۇرسىن ازىناپ.
ۇستىمە كەپ ارايلانىپ، تاڭ نۇرى،
بۇركىپ ءوتسىن توبەمە قىر جاڭبىرى.
كەبىنىمدەي اق قار قونسا بەتىمە،
سونىڭ سىزى ءوتىپ جاتسا ەتىمە.
ماڭدايىمنان ادام ءوتسىن، كۇلكى ءوتسىن،
جەلە-جورتىپ ءۇيىر-ءۇيىر جىلقى ءوتسىن.
مەنەن شوشىپ، ءتۇن ىشىندە دۇرلىكسىن،
تۇياقتاردان ۇستىمە كەپ شاڭ قونسىن،
شاڭى قونسىن قىرىمداعى تىرلىكتىڭ.
1959 جىل
جاپون پوەزياسىنان
يسسا:
بايعۇس قۇس جاۋى تور قۇرعان
قامىعادى، قاراسا
كوبەلەككە شارق ۇرعان.
***
كۇن ەرتەڭ تەرەك كەسىلمەك،
اڭقاۋ تورعاي باسىنا
ۇيا ساپ تۇلەك وسىرمەك.
نيۋدو-ساكي-نو دايدزەدايدزين:
جەل جۇلىپ ۇشىپ جاپىراق،
سۋىقتان گۇلدەر سۋالىپ،
قار جاۋعان جوق...
اعارعان –
قارتتىق جالعان شاشىم عوي.
جاپىراق ەمەس سەمەتىن،
قىزىل گۇل ەمەس ولەتىن،
دۇنيەدەن وشەتىن
مىنا مەنىڭ باسىم عوي.
سايگە-حوسي:
بۇل جالعاندى قوي، تەگى،
سۋالعان گۇلدەي سولماق جۇرت.
ءاپ-ساتتە ءوشىپ حابارىم،
مەن دە سەمىپ قالارمىن.
امال نە، وزگە تاعدىردى
قايدان ىزدەپ تابامىن؟!
يسيكاۆا تونۋدوكي:
تاعات تاپپاي توسىپ ءجۇرمىن ءولىمدى –
شيپا عوي سول جازاتىن بار جازانى.
جۇرەك سىزداپ، جۇرەك سىزداپ بارادى...
1959 جىل
شالدىڭ ءانى
اناۋ ءبىر شاقتا تىك تۇرىپ،
الشاڭداپ باسقان اياقتى،
بوستان-بوسقا جۇك قىلىپ،
ۇردىم با مىناۋ تاياقتى؟!
ءومىردىڭ، مىنە، ءسانى ازىپ،
بىقسىپ، ءسونىپ بارادى وت.
كەلىنشەك قۇشقان ساباز ەم،
كەمپىرگە ءجۇرمىن تابا بوپ.
1960 جىل
***
قۇمارلىق جولى قاياۋسىز،
كوڭىل، بىراق، جەرىگىش.
بالدىڭ دا ءدامى بايانسىز،
اۋىزعا تۇسسە، ەرىگىش...
بوبەگىم – جىرىم، ۋا، ساعات
تىلەدىم وزگە ءساتتى جول:
اش ءجۇرىپ كەلىپ اساعان
قارا نانداي ءتاتتى بول.
1961 جىل
وداعاي ولەڭ
ىبىر-جىبىر. قىبىر-سىبىر. تاك-تاك!
دابىر-دۇبىر. جابىر-جۇبىر. پاھ-پاھ!
شاقىر-شۇقىر. تىپىر-تىپىر. قاپ! قاپ!
ەبىل-سەبىل. ەگىل-تەگىل. باي-باي!
ۇرپە-تۇرپە. سىركە-سىركە. ۋاي-ۋاي!
قالتاڭ-قۇلتاڭ. جالتاڭ-جۇلتاڭ. ەھ-ەھ!
قىلتىڭ-سىلتىڭ. جىلتىڭ-جىلتىڭ. تەك-تەك!
قاڭعىر-كۇڭگىر. ءدالدۇر-ءدۇلدىر. ءاي-ءاي!
كاۋك-كاۋك. ءاۋپ-ءاۋپ. پاي-پاي!
جالاق-جۇلاق. دالاق-دۇلاق. ءجا-ءجا!
ءارپىل-ءتارپىل. قاۋقىل-قاۋقىل. كا-كا!
كەڭك-كەڭك. دۇڭك-دۇڭك. جورا.
ساڭق-ساڭق. شاڭق-شۇڭق. توبا!
1985 جىل
