شەتەلدەگى قازاقتاردى اتاجۇرتى – قازاقستانعا تەزدەتىپ كوشىرىپ الۋ مەملەكەت ءۇشىن كۇن وتكەن سايىن ماڭىزدى ماسەلەگە اينالىپ كەلەدى. باسىنان داۋ ارىلماي، شەندى-شەكپەندىلەر قىلي قاراپ كەلگەن كوشى-قون ماسەلەسى ۋكراينا مەن رەسەي اراسىنداعى احۋالدان كەيىن باسقا ارناعا اۋىستى. بيلىك تە قازاق كوشىنە قاتىستى ۇستانىمىن كۇرت وزگەرتتى. قىسىلعاندا قازاق كەرەك ەكەنىن بەك ءتۇسىندى. مەملەكەت تەرريتورياسىن قازاققا تولتىرماي، تاۋەلسىزدىك پەن تۇتاستتىققا تونگەن قاۋىپتەن ارىلۋ مۇمكىن ەمەستىگىن ءبىلدى. بىلگەنىنە بۇقاراسى قۋانۋلى. بيلىك ءا دەگەندە "كوشى-قون تۋرالى زاڭدى" قايتا قاراۋدان باستاماق. مەملەكەتتىك ماڭىزدى ماسەلەنىڭ جەدەل شەشىلۋى قاجەتتىگىنە دەپۋتاتتار دا ءۇن قاتتى.   

كەشە ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە كوشى-قون ماسەلەسى بويىنشا بريفينگ وتكىزگەن ءماجىلىسى دەپۋتاتى نۇرتاي سابيليانوۆ: «قازىرگى كوشى-قون زاڭىنا سايكەس، سىرتتان كەلگەن قازاقتارعا ازاماتتىق بەرۋدى 4 جىلعا دەيىن سوزۋ دۇرىس ەمەس. 2014 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن بۇل زاڭعا وزگەرىستەر ەنگىزىلەدى. سونىمەن قاتار، ورالماندارعا ءارتۇرلى جەڭىلدىكتەر دە قاراستىرىلادى. سىرتتان كەلگەن اعايىندار قازاقستاننىڭ ون ءتورت وبلىسىنا دا ورنالاستىرىلادى. ايتا كەتۋ كەرەك، شقو-دا ورالماندار اۋىلىن سالۋعا بولىنگەن قاراجات تالان-تاراجعا ءتۇستى، ۇيلەر دۇرىس سالىنعان جوق. ەندى مۇنداي كەمشىلىكتەردى قايتالاماۋىمىز كەرەك. قانداستارىمىزدى ازاماتتىقپەن بىرگە ءۇي جانە جۇمىسپەن قامتۋ ماسەلەسىن دە شەشىپ بەرۋىمىز كەرەك» - دەپ، كوشى-قونعا بايلانىستى ويىن جەتكىزدى.

نۇرتاي مىرزانىڭ ۇلكەن مىنبەردە ايتقان سوزىنە وراي قازاق كوشى ماسەلەسىندە ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت ءبولىپ، جارعاق قۇلاعى جاستىققا تيمەي جۇرگەن اقىن، قوعام قايراتكەرى اۋىت مۇقيبەك ءوز پىكىرىن ايتقان ەدى.

اۋىت مۇقيبەك، اقىن، قوعام قايراتكەرى:

- وتە دۇرىس ايتىلعان پىكىر. ەندى وسىنى تەزدەتىپ جۇزەگە اسىرۋ كەرەك! بىزدەگى قورقىنىش - شەت ايماقتاردىڭ بوس قالۋى ەمەس. اۋىلداردىڭ دا جابىلىپ قالعانىنان الاڭداپ تۇرعامىز جوق! ونى تولتىراتىن حالىق بار. ول – شەتتەگى 5 ميلليون قازاق.

ەڭ باستى ۇرەيىمىز - جاقىندا پارلامەتتە قارالاتىن "كوشى-قون زاڭىنىڭ" ساپاسى، مۇلتىكسىزدىگى، شەتتەن كەلەتىن اعايىندارعا تيىمدىلىگى!

جەتى ەمەس، جەتپىس وبلىستى بەلگىلەسەڭ دە شەتتەن كەلەتىن قانداستارىمىزدى قۇجاتتاندىرۋدا ءبىر كەدەرگى بولسا، مىسالى، "كەلگەن ەلىڭنەن تىركەۋدەن شىعىپ كەل", "سوتتالماعانىڭ جايلى انىقتاما اكەل" دەگەن سەكىلدى، وندا بار شارۋاڭ كوك تيىنعا ەسەپ! ەڭبەگىڭ سەلگە كەتەدى!

ەكىنشى ءبىر ايتارىم، مەن وڭتۇستىكتىڭ حالقىن سولتۇستىككە كوشىرۋ كەرەك دەگەندى تۇسىنبەيمىن. ەلباسى شىمكەنت قالاسىن الماتى، استانادان كەيىگى ءۇشىنشى مەگاپوليس ەتىپ قۇرۋدى قولعا الدى. ول ءۇشىن وندا حالىق مول بولۋ كەرەك ەمەس پە؟! ال، جوو-ن بىتىرگەن جاستاردى سول شالعاي اۋىل مەن سولتۇستىك وبلىستارعا تارتىپ جاتسا، قۇبا-قۇپ. ەڭ ءتيىمدى، ءونىم بەرەتىن جول - شەتتەن كەلەتىن قازاقتاردى قونىستاندىرۋ!

Abai.kz