بيىل حالىق ءارتيسى، كسرو جانە قازكسر مەملەكەتتىك سىيلىقتارىنىڭ لاۋرەاتى، كينورەجيسسەر جەرلەسىمىز شاكەن ايمانوۆتىڭ تۋعانىنا - 100 جىل!

    قازاقتىڭ ۇلتتىق تەاتر جانە كينو ونەرىنە ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان شاكەن ايمانوۆ رەجيسسەرلىك شىعارماشىلىقپەن دە اينالىستى، «قازاقفيلم» ستۋدياسىنىڭ كوركەمدىك جاعىن باسقاردى. باياناۋىل جەرىندە ءوزىنىڭ بىرنەشە ءفيلمىن تۇسىرگەنى دە كوپشىلىككە ايان.

ايتايىق دەگەنىمىز باياناۋىل اۋدانىنىڭ ورتالىعىنداعى ءتورت مەكتەپتىڭ ءبىرى - №1 قازاق گيمنازيا مەكتەبى 1973 جىلدان بەرى شاكەن ايمانوۆتىڭ ەسىمىمەن اتالادى. مەكتەپتىڭ ىرگەتاسى 1938 جىلى قالانعان، ياعني سول جىلى عيماراتى سالىنىپ، 1939 جىلى العاش رەت شاكىرتتەرىن قابىلداعان ەكەن. جارتى عاسىردان استام ۋاقىتتان كەيىن، ناقتىلاي ايتقاندا 1994 جىلى قۇرىلىسى 3-4 جىلعا سوزىلعان قازىرگى عيماراتقا - بۇركىتباي كوشەسىندەگى №1 ۇيگە كوشىرىلگەن. و باستا الىستاعى مالشىلاردىڭ بالالارى ءۇشىن ينتەرنات سالۋ كوزدەلگەنىمەن، قاراجات تاپشىلىعىنا بايلانىستى بۇل قۇرىلىس سالىنباي، ونىڭ ورنىنا وسى مەكتەپتىڭ بۇرىنعى (1938 جىلى سالىنعان) عيماراتى ينتەرنات ەسەبىندە، مىنە كۇنى بۇگىنگە دەيىن پايدالانىلىپ كەلەدى.

    قازىرگى ۋاقىتتا 504 ورىندىق گيمنازيا مەكتەبىندە 246 وقۋشى ءبىلىم الادى، 25 تۇلەك مەكتەپ بىتىرەدى، 11 بالا دايىندىق سىنىبىندا ەكەن. ياعني الدىمىزداعى جاڭا وقۋ جىلىندا 11 بالا مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتايدى.

    مەكتەپتىڭ سالىنعانىنا از با، كوپ پە، 20 جىل، شيرەك عاسىرعا تاياۋ ۋاقىت ءوتىپتى. تاۋ مەن تاستى دا شوكتىرەتىن ۋاقىت مەكتەپ عيماراتىن اينالىپ وتكەن جوق. قازىر ءبىلىم ورداسى توزىڭقىراپ تۇر. جىل سايىن سىلاپ-سيپاپ، تازارتىپ، كۇتىمگە الىنعانىمەن، ەسكىرگەنى انادايدان كوزگە ۇرادى. مەكتەپتىڭ شاعىن اۋلاسىندا شاكەن ايمانوۆتىڭ ءمۇسىنى قويىلعان. بىراق اتاۋى عانا، ايتپەسە ءمۇسىن تۇرپاتى شاكەن اعاعا مۇلدەم ۇقسامايدى ءارى كوزگە قوراش، ايگىلى اكتەرگە، قالا بەردى گيمنازياعا مۇلدەم لايىق ەمەس. ەكىنشى ءبىر ماسەلە - جاڭبىر جاۋعاندا، قار ەرىگەندە مەكتەپ توبەسىنەن سۋ اعادى.

    ءبىلىم ورداسىنا 2009-2010 جىلدارى كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن ەكەن. العاشىندا جىلۋ جۇيەسى، كەلەسى جىلى توبەسى مەن اكت زالى جوندەلگەن.

    - كۇردەلى جوندەۋدە عيماراتتىڭ توبەسىنە جۇمساق جابىن جابىلعان. ول ءبىزدىڭ جاقتىڭ كۇرت وزگەرەتىن اۋا رايىنا مۇلدەم سايكەسپەيدى، - دەيدى مەكتەپ ديرەكتورى بايانبەك قايىربەكۇلى. - سۋ اققان تۇستاردى بيتۋم ەرىتىپ، ءوزىمىز جوندەيمىز، بىراق جارىلىپ، قايتادان سۋ اعادى. وسى جاعداي جۇدەتىپ تۇر، - دەيدى ول.  

مەكتەپتە شاكەن ايمانوۆتىڭ مۇراجايى بار. وتكەن كۇزدەگى ءبىر ءىسساپاردا سوعىپ، جاي-كۇيىمەن تانىسىپ كەتىپ ەدىك. «باياعى جارتاس - سول جارتاس» كۇيىندە تۇر. شاكەن اعانىڭ كوزى دەپ تاماشالايتىن ەشبىر زات جوق. تەك ءبىر عانا قالامى مەن «شاكەڭ يىعىنا جامىلعان ەدى» دەپ كاۋكەن، ءاسانالى اعالار سىيعا تارتقان ەكى شاپان عانا بار. ءتورت قابىرعا تولى «جادىگەرلەر» تەك اكتەردىڭ كينوفيلمدەردەگى فوتوسۋرەتتەرى عانا. «مۇعالىمدەر الماتىداعى «قازاقفيلمگە» بارىپ، جادىگەرلەر ىزدەستىرىپ ەدى، ەشتەڭە تابىلمادى. ول جاقتاعى شاكەڭنىڭ مۇراجايى جوندەۋدە ەكەن» دەيدى بايانبەك قادىربەكۇلى. مەكتەپ ۇجىمى اكتەردىڭ وسى فوتوسۋرەتتەرىن ءتۇرلى-ءتۇستى ەتىپ جاساۋدى كوزدەپ وتىر. جالپى، مۇراجاي ءىشىن تالاپتاعىداي جاساۋ ءۇشىن قاراجات بولىنبەكشى. ول قالاي بولار ەكەن؟ ءبىر قالامساپ پەن ەكى شاپان ءۇشىن اقشا شىعىنداپ، مۇراجاي ءىشىن التىنمەن اپتاپ، كۇمىسپەن كۇپتەسە دە، جادىگەر بولماسا ءمانى بولمايدى عوي.

    اكتەردىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولۋىنا وراي مەكتەپ اۋلاسىنداعى ءمۇسىننىڭ ورنىنا لايىقتى ەسكەرتكىش ورناتىلماق دەگەن يگى حابار دا ەستىلدى. بارەكەلدى! ول ەسكەرتكىش شاكەندەي ونەر الىبىنىڭ اتاعىن اسپانداتىپ، مەكتەپ عيماراتىنىڭ ءىشى مەن سىرتى تالاپقا ساي بولسا، قانەكەي!

    ۇلتتىق تەاتر جانە كينو ونەرىن بيىككە كوتەرىپ كەتكەن، قازاقستان كينەماتوگرافيستەر وداعىن ۇيىمداستىرۋعا اتسالىسقان تالانتتى جەرلەسىمىز شاكەن ايمانوۆقا كورسەتىلەر قۇرمەت ونىڭ اتاق-داڭقىنا، ەلگە سىڭىرگەن ەڭبەگىنە لايىق بولۋى ءتيىس!

    جوعارىدا مەكتەپتەگى مۇراجايدى ءسوز ەتتىك. «ويدى وي قوزعايدى» دەمەكشى، تاعى ءبىر ماسەلە - باياناۋىل اۋدانى - قازاقتىڭ ادەبيەتى مەن مادەنيەتىنە، ونەرى مەن عىلىمىنا اسا قوماقتى ۇلەس قوسقان ۇلى تۇلعالاردىڭ وتانى. بۇقار جىراۋ، شوڭ بي، ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيۇلىنان باستاپ س.تورايعىروۆ، ق.ساتباەۆ، ش.شوكين، ءا.مارعۇلان، ءا.بەكتۇروۆ، ە.بەكماحانۇلى، ج.ايماۋىتوۆ، د.ابىلەۆ، ز.شاشكين، ز.اقىشەۆ، ق.يساباەۆ، ش.ايمانوۆ، ك.كەنجەتاەۆ، ج.شانين ، ت.ب. وسى ءوڭىردىڭ تۋمالارى. ارقايسىسى ءبىر-ءبىر تاريحقا اينالعان وسىناۋ تۇلعالاردىڭ اراسىندا ق.ساتباەۆ، ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيۇلى، س.تورايعىروۆتىڭ عانا (كەيبىرەۋلەرىنىكى مەكتەپتەردە بار) مۇراجايلارى بار. ە.بەكماحانوۆ، ج.شانين، ش.ايمانوۆ، ك.كەنجەتاەۆ، ز.اقىشەۆ، د.ابىلەۆ، ت.ب. ەسىمدەرى مەن ەڭبەكتەرى تەك مەرەيتويلارىندا عانا تام-تۇمداپ ايتىلعانىمەن، ەلەۋسىز قالىپ كەلەدى. ولاردىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىقتارى ءبىر ۇلكەن مۋزەيگە سۇرانىپ-اق تۇر. باياناۋىلدىڭ ورتاسىندا ولكەتانۋ مۋزەيى اشىلىپ، جوعارىداعى ەسىمدەرى اتالعان تۇلعالارعا ءبىر-بىردەن زال ارنالىپ، كەڭىنەن دارىپتەلسە دەگەن وي مازالايدى.

سايا مولدايىپ

دەرەككوز: «سارىارقا سامالى» گازەتى

تاقىرىپ وزگەرتىلىپ الىندى. تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ: «جىرتىق ۇيگە تامشى جاۋ»-دىڭ كۇيىن كەشۋدە!