حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن بەلگىلى جازۋشى ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولۋىنا وراي «كوركەم شىعارماداعى تاريحي شىندىق» اتتى جيىن بولىپ ءوتتى. باسقوسۋ ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىمەن بيىل كەڭ كولەمدە اتالىپ وتىلەتىن قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالدى.

تاياۋدا قر مەملەكەتتىك حاتشىسى گۇلشارا ابدىقالىقوۆا تۇركى اكادەمياسىنا ارنايى كەلىپ، وسى اتاۋلى داتاعا قاتىستى شارالاردىڭ ماڭىزىنا ەرەكشە ءمان بەرگەن بولاتىن.

القالى جيىنعا مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرلەرى قالامگەرلەر  ق.مۇحامەتقاليەۆ، ن.ايتۇلى، عالىمدار س.قاسقاباسوۆ، ق.سالعاراۇلى، سونداي-اق قر پارلامەنتىنىڭ دەپۋتاتتارى، تاريحشىلار مەن قوعام قايراتكەرلەرى جانە جازۋشىنىڭ نەمەرەسى ماعجان ەسەنبەرلين قاتىسۋدا. 

قازاق قالامگەرلەرى اراسىندا ۇلت تاريحىنا قاتىستى العاش بولىپ كەسەك تۋىندىلار جازعان ءى.ەسەنبەرلين كەڭەس وداعى كەزىندە حالقىمىزدىڭ تاريحي ساناسىنىڭ ويانۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوستى. "قاھار", "الماس قىلىش", "جانتالاس" اتتى تاريحي رومانداردان تۇراتىن «كوشپەندىلەر» تريلوگياسى ەلدىڭ ءتول تاريحىنا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىردى. 

ونىڭ قالامىنان تۋعان، الاش جۇرتىنىڭ جەتى ءجۇز جىلدىق تاريحىن سۋرەتتەيتىن «التىن وردا»، «كوشپەندىلەر» سەكىلدى سۇيەكتى شىعارمالارىندا ۇلى دالا مادەنيەتى، قازاق حاندىعى تۋرالى مول ماعلۇمات قامتىلعان. ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ 17 رومانى مەن كوپتەگەن شىعارمالارى الەمىنىڭ 30-عا جۋىق تىلىنە اۋدارىلعان.

جازۋشى شىعارمالارىنداعى ماڭىزدى وقيعالار تاريحي شىندىقپەن استاسىپ جاتادى. قۇجاتتىق دەرەكتەر كوزدەرىنە، سونداي-اق شەجىرەلەر مەن اڭىز-ءاپسانالاردى نەگىزگە العان جازۋشى قازاق حالقىنىڭ سان عاسىرلىق ءومىرىن كوركەم سۋرەتتەيدى. 

سوندىقتان باسقوسۋعا جينالعاندار تىلگە تۇساۋ سالىنعان قيىن كەزەڭدە ۇلتتىق تاريحىمىزدىڭ، ونىڭ ىشىندە قازاق حاندىعى تۇسىنداعى ەل ءومىرىنىڭ كوركەم شىعارمادا كورىنىس تابۋ ەرەكشەلىكتەرىن ورتاعا سالدى. 

جازۋشى مەرەيتويىنىڭ قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىمەن ورايلاس كەلۋى جيىننىڭ ماڭىزىن ارتتىرا ءتۇستى. 

ءتۇيىن:

دارحان قىدىرالى، حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى:

  - كەزىندە تاريحشىلارىمىزدىڭ تىلىنە تۇساۋ تۇسكەن كەزدە، بەكماحانوۆ سىندى الىپتارىمىز ايىپتالىپ جاتقان تۇستا تىڭنان تۇرەن سالىپ، ۇلكەن تاقىرىپتاردى قوزعاپ، ۇلكەن قۇبىلىس رەتىندە تاريحي سانانى كوتەرگەن مۇزجارعىشتاي سەمسەر ءتىلدى ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ تۋعانىنا بيىل 100 جىل تولىپ وتىر. بۇل مەرەكە ءبىر جاعىنان قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىمەن تۇسپا-تۇس كەلۋىمەن دە ماڭىزدى. سوندىقتان بۇگىنگى جيىندى ءبىز ەلگە بەلگىلى تاريحشى، ادەبيەتشى وزگە دە قوعام  قايراتكەرلەرىمەن بىرگە وتكىزۋدى ءجون سانادىق.

جالپى حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسى قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىن جىل بويى اتاپ ءوتۋدى جوسپارلاپ وتىر. تەك قازاقستاندا عانا ەمەس، ەۋروپا، اقش، تۇركى مەملەكەتتەرىندە وسىعان قاتىستى ەلەۋلى شارالار وتەدى جانە سول شارالاردىڭ بارلىعىندا دا ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ اتى اتالاتىن بولادى. سونداي-اق، بۇگىنگى شارا مەملەكەتتىك حاتشىنىڭ قولداۋىمەن، ماقۇلداۋىمەن ءوتىپ وتىرعانىن دا ايتا كەتۋىم كەرەك.

اباي.kz