ينتەرنەت سايتتارىندا ماسكەۋ قالاسىندا ورنالاسقان اۆتوديللەرلىك ۇيىمدار، سونىڭ ىشىندە، ەلەكس، اۆتودوم جانە وسىعان ۇقساس وزگە دە اۆتوسالوندار تومەن باعادا اۆتوموبيلدەر ۇسىنۋدا. رەسەي ءرۋبلىنىڭ قۇلدىراۋى مەن اۆتوكولىكتەردىڭ باعاسى دا تىم تارتىمدى بولىپ  تۇرعاندىقتان وسى جارنامالاردىڭ شىنايى ەكەندىگىنە سەنىپ قالۋ قيىن ەمەس. ايتسە دە بۇلار وتە مۇقيات ۇيىمداستىرىلعان كادىمگى الاياقتىق. بۇل الاياقتاردىڭ قۋلىعىنا تەك قازاقستاننان بارعاندار عانا ەمەس، بەلورۋسسيادان، رەسەيدىڭ وزىنەن كەلگەن مىڭداعان ادامدار يلانىپ، تىرنەكتەپ جيعان قاراجاتتارىنان ايرىلىپ كەتىپ جاتىر.

رەسەي اۆتونارىعىندا كەدەن وداعى ءوز شەكارالارىن ەركىن اشقان ۋاقىت ىشىندە ءتۇرلى الاياقتىق ارەكەتتەر كوپتەپ ورىن الۋدا. الاياقتاردىڭ الداۋىن تۇسكەندەردىڭ ايتقاندارىنا سەنە قويمايتىندار بار. ويتكەنى ولار «باسەكەلەستەردىڭ شىعارىپ جۇرگەن اڭگىمەسى» دەپ ادامداردى قايتا ارباۋدىڭ دا جولىن تاپقان. اۆتوسالوندار تۋرالى ينتەرنەت سايتتارىندا جازىلعان پىكىرلەر ەكىگە ايرىلادى. كوپشىلىگى مۇنداعى الاياقتىق تۋرالى اشىق ايتسا دا، ولاردىڭ سوزدەرىن كەرىگە شىعاراتىن پىكىرلەر دە قاپتاپ تۇر. بۇل دا سول الاياقتاردىڭ ادامداردىڭ الدىن وراۋداعى ءبىر ءادىسى بولسا كەرەك. كوڭىلدە كىربىڭ بولسا دا تىم تارتىمدى باعا، ۇسىنىلاتىن سىي سياپاتتار ادامداردىڭ ساناسىن جاۋلاپ، وسىنداي ءتيىمدى ۇسىنىستان بىردەن باس تارتۋعا قيماي قالاتىنى ولار ءۇشىن بەلگىلى جاعداي.

مەن وسى سايتتاردى تالايدان بەرى يتەرنەتتەن قاراپ، ولارمەن جازباشا حات الىسىپ وتىردىم. ەشقانداي كۇمانىم بولعان جوق. شىنايى اۆتوسالون. قويعان سۇراقتارعا بۇگە-شۇگەسىنە دەيىن كەرەمەت جاۋاپ بەرىپ وتىرعان مەنەدجەرلەر. ينتەرنەت ارقىلى تاپسىرىس بەرىپ، دايىن كولىكتى بارا سالىپ الۋعا جانە تەز كەرى جولعا شىعۋعا جوسپار قۇردىم. كەلەر جولىڭىزدىڭ اقىسىن تولەيمىز دەپ جارنامالاعان سوڭ جول اقىسىن شىعىن دەپ تە قارامادىم. وعان قوسا 250 ليتر بەنزين كارتوچكاسىن سىيعا بەرەتىنى ءتىپتى قاناتتاندىردى. ونى از دەسەڭىز قىسقى رەزەڭكەلەر مەن جول كورسەتەتىن ناۆيگاتوردى دا سىيلايدى. ءدال وسىلاي سىلەكەيدى اعىزا قىزىقتىرعان اۆتوسالون تاقىرعا وتىرعىزىپ كەتەر دەپ كىم ويلاعان.

ماسكەۋگە ۇشاقپەن جەتكەن سوڭ، ۋاقىت ۇتۋ ءۇشىن تاڭعى سەگىز بولماي اۆتوسالون الدىندا بولدىم. وسى كەزدە قولدارىندا اۆتومات ۇستاعان، فورماداعى بىرنەشە پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى جۇرگەن. ولار ءار اۆتوكولىكتى مۇقيات قاراپ جۇرگەندەي كورىندى. اۆتوسالون مەنەدجەرى تۇندە دابىل قاعىلعانى جانە پوليتسيا وكىلدەرى ءمان-جايدى ءبىلۋ ءۇشىن كەلگەندىگىن ايتىپ اعىنان جارىلدى.

ءبىزدىڭ ۋاقىتىمىزدىڭ قىمبات ەكەندىگىن العا تارتىپ، جىلدامداتىپ سالوندى اشىپ، كەرەكتى قۇجاتتاردى تولتىرىپ بەردى. كەز كەلگەن ساليقالى كەڭسەلەردە كورسەتىلەتىن تۇتىنۋشىعا دەگەن ءىلتيپاتتارى كەرەمەت ەكەن. كۇتۋ سالونىندا ۇلكەن تەلەديدار، Wi-Fi (بىراق ينتەرنەت قوسىلمايدى، كوزبوياۋ) ىستىق شاي، كوفە، تازالىق بولمەلەرى ورنالاسقان. اۆتوسالون جاڭا كولىكتەرگە لىق تولى. ولار كوزدىڭ جاۋىن الىپ، جارنامالىق جازۋلارمەن كومكەرىلگەن. بىزگە العىمىز كەلگەن كولىكتىڭ بىرنەشەۋىن كورسەتىپ، ىشىنە وتىرعىزىپ، تەتىكتەرى تۋرالى كەڭىرەك ءتۇسىندىرىپ بەردى. ارمانىمىزداعى كولىككە قول جەتكىزۋگە ازعانا ۋاقىت قالدى دەگەن سەنىممەن ەزۋىمىز ەكى جاققا كەتىپ وتىرا بەرىپپىز. ساناپ اكەلگەن اقشامىزدى كاسساعا وتكىزە سالىسىمەن ەكى ساعات كۇتە تۇرۋىمىزدى جانە ءبىز تاڭداعان كولىكتى قويمادان جەتكىزەتىنىن ايتتى. ەكى ساعات ىشىندە تازا اۋا جۇتۋ ءۇشىن جاقىن جەردەگى باققا باردىق. وسى جەردە بىزگە ءبىر ايەل كەلىپ: «بۇلار الاياقتار، سىزدەرگە سالوندا جاقىنداپ بارا المادىم. اقشادان دا، اۆتوكولىكتەن دە ايرىلاسىزدار» دەپ ەسكەرتتى. ءوزىنىڭ دە سوناۋ مينسكىدەن كەلگەنىن، وسىلاردىڭ قۇرىعىنا تۇسكەنىن، نە اقشاسىن، نە كولىگىن الا الماي جۇرگەنىنە بەس كۇن بولعانىن ايتتى. جۇرەگىمىز توقتاپ قالا جازدادى. كەلىسىم-شارت، تولەم تۇبىرتەگى قولىمىزدا، ال سالون جاڭا ماشينالارعا تولىپ تۇرعان سوڭ جامان حابارعا سەنگىمىز كەلمەدى. دەسە دە جىلدامداتىپ سالونعا بارىپ، ءمان-جايدى انىقتاۋعا تىرىستىق. ءبىزدى بىردەن سابامىزعا ءتۇسىردى. «باسەكەلەستەردىڭ ادەيى جاسايتىن امالدارى عوي. ءسال كۇتسەڭىز كولىگىڭىزدى ءمىنىپ كەتەسىز. بولماسا اقشاڭىزدى قايتارىپ الا قويىڭىز!» دەستى. دەگەنمەن الگى ايەلدىڭ ايتقانى كەلدى. ەكى ساعات وتكەن سوڭ، سالون ديرەكتورى ءوز كابينەتىنە شاقىرىپ الىپ، اۆتوكولىكتىڭ قۇنىنان بولەك ديللەرلىك كوميسسيا تولەۋدىڭ قاجەتتىگىن جانە ول اۆتوكولىكتىڭ جارتى باعاسىن الاتىنىن ءتۇسىندىرىپ، تاعى دا اقشا تولەۋىمىزدى تالاپ ەتتى. ءوزىمدى ۇستاي الماي «اقشامدى قايتار!» دەپ شۋ شىعاردىم. ولار ءتىپتى قىمسىنار ەمەس، «اقشانى تەك سوت ارقىلى قايتارا الاسىز» دەيدى. سوت ءىسىنىڭ قازاقستان مەن رەسەي اراسىندا جانە ول وتە ۇزاعىنان بولۋى مۇمكىن ەكەنىن كەز كەلگەن كوزى اشىق ادام بىلەتىن بولار. «ەگەر ءسىز شۋلايتىن بولساڭىز، قاتتى وكىنەسىز. ودان دا ءبىز ۇسىنعان سالونداعى كەز كەلگەن باسقا كولىكتى الىڭىز دا، كەتىڭىز» دەپ قورقىتتى. ءدال وسىلاي ءار تۇتىنۋشىنى پسيحولوگيالىق تۇرعىدان سىندىرىپ، ءار ادام ءوز قايعىسىن وزگەدەن جاسىرىپ وتىر ەكەن. سالوندا بىزدەن وزگە ونعا جۋىق تۇتىنۋشىلار بولدى. ولاردىڭ ىشىندە الماتى، ورال، مينسك، ماسكەۋدىڭ وزىنەن كەلگەندەر بار. اقىرىنداپ سۇراي كەلە بارلىعى دا ەڭ العاش رەت كەلگەنىن، ەكىنشى رەت كولىك الۋعا كەلگەن ءبىر دە ءبىر ادامنىڭ بولماۋى شىنىندا دا الاياقتاردىڭ تورىندا وتىرعانىمىزعا كوز جەتكىزە تۇسكەن. ءبارى دەرلىك جۇرەكتەرىن ۇستاپ، ءۇنسىز عانا ءىستىڭ سوڭىن كۇتىپ وتىر. بىرەۋلەرى پوليتسيا شاقىردى. پوليتسيا ءۇنسىز كەلىپ، بويىن كورسەتتى دە ءۇنسىز كەتىپ قالدى. تۇتىنۋشىلاردىڭ ودان بەتەر قۇتى قاشتى. بۇلاردىڭ وتە-موتە مۇقيات ۇيىمداسقان الاياقتار ەكەنى، ولارمەن پوليتسيانىڭ اۋىزجالاستىعى بارى، تاڭەرتەڭگى پوليتسيالار ءوز ۇلەستەرىن الۋعا كەلگەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى عوي. ءار ادامدى سالون ديرەكتورى جەكە كابينەتىنە شاقىرىپ «سىزگە ەڭ ءتاۋىر دەگەن كولىكتى بەرەمىز، باسقالار بىلمەي تۇرعاندا الىپ كەتىڭىز» دەپ ءۇمىت بەرەدى. تۇتىنۋشىلاردىڭ جينالىپ سويلەسە قالۋىنا مۇمكىندىك بەرمەيدى. اركىم قارا باسىنىڭ قايعىسىمەن تۇرعاندا سوندا تۇرعان ارزانداۋ كولىكتەردى ەكى ەسە باعاسىنا راسىمدەپ بەرەدى. وسىلايشا بار اقشادان قاعىلىپ، امالسىز الاياقتاردىڭ ايقانىنا كونىپ كەتە باردىق. ءتىپتى تاماق الۋعا قاراجات قالمادى. كاسسادا قاعاز تولتىرىپ تۇرعان قىز: «انا كوميسسيا، مىنا كوميسسيا» دەپ ۇساق تۇيەك اقشالاردى دا سىپىرىپ الدى. قول جەتكىزگەن كولىكتى الىپ، الدى-ارتىمىزعا قاراماي رەسەي اۋماعىنان شىعىپ كەتۋگە اسىقتىق.

جول جونەكەي قارا بازارداعى الاياقتىق تۋرالى دا ءبىلدىم. كولىك ساتۋشى كولىگىن الۋشىعا تاپسىرىپ تۇرىپ: «سىنا قالسا، تەلەفون شال. كەز كەلگەن ۋاقىتتا اقشاڭدى قايتارىپ بەرەم» دەپ سەندىرەدى. 100 كم اسا جۇرگەن سوڭ كولىك سىنىپ، جولدا قالادى. الۋشى ساتۋشىعا تەلەفون شالىپ شاقىرادى. ول كەلەدى دە، اقشاسىن وپ وڭاي قايتىرىپ بەرەدى. سوڭىنان ول اقشالاردىڭ جاساندى ەكەندىگى انىقتالادى. ماشينا سىنىپ جولدا قالعان جەردە اقشا تەكسەرەتىن مۇمكىندىكتىڭ بولمايتىنى ۇلكەن ءرول وينايدى. الۋشى اقشادان دا، ماشينادان دا ايرىلىپ قالادى.

وسىنداي الاياقتار تورىنا شىرمالعان ادامدار ايتۋعا ۇيالۋى دا، ءتىپتى قورقۋى دا مۇمكىن. دەگەنمەن، كەز كەلگەن ادامنىڭ باسىنا ءتۇسۋى مۇمكىن وسى جايتتى تۇگەل ەلگە جەتكىزگىم كەلەدى. وتە كەڭ ەتەك العان وسى الاياقتاردان ساقتانىڭىز. ولاردىڭ ۋىسىنان قۇتىلۋ تىم قيىن ءارى اۋىر تيەدى.

گۇلجان ءىزتاي

(اۆتوردىڭ بايلانىس مالىمەتتەرىن رەداكتسيامىزبەن حابارلاسىپ الا الاسىزدار)

Abai.kz