«اليەۆششينا» ءالI دە الIندە
ۆەنادا بiرنەشە اي بويىنا سوزىلعان سوت پروتسەسi اياقتالدى. سوڭعى وتىرىسىنا قاتىسىپ قايتتىم.
جولداس تەمiراليەۆ پەن ايبار حاسەنوۆ سەكiلدi “نۇربانكتiڭ” توپ-جەتەكشiلەرiن ۇرلاپ اكەتiپ، ءولتiردi دەگەن ايىپ تاعىلعان ءالنۇر مۇساەۆ پەن ۆاديم كوشلياك تولىق دەرلiك اقتالىپ، سوت زالىنان بوستاندىققا شىقتى. وسى سوتتا iسi قارالۋى تيiس راحات اليەۆ بۇدان ەرتەرەك بەلگiسiز جاعدايدا تۇرمەدە كوز جۇمدى. بiرەۋ ونى ءولتiرiپ تاستادى دەيدi, ال بiرەۋ – ءوز-وزiنە قول جۇمسادى دەيدi. بiر سوزبەن ايتقاندا، جۇمباق ءولiم.
ارينە، اسا اۋىر قىلمىسقا قاتىسى بار دەپ سانالعان وسى قاسكويلەردiڭ سۇتتەن اق، سۋدان تازا بوپ شىعۋى بارشا جۇرتتى تاڭعالدىردى. كوپ ادامنىڭ تۇسiنبەۋشiلiگiن، اشۋ-ىزاسىن تۋعىزدى. ال زالدىڭ تەڭ جارتىسىن الىپ وتىرعان قاشقىنداردىڭ ارiپتەستەرi ءوز قۋانىشتارىن جاسىرعان دا جوق.
دەسەك تە، زاڭگەرلەردiڭ ايتۋىنشا، وسىناۋ اسا جۇمساق شەشiمنiڭ بiر ۇمiتتەندiرەر تۇسى بار. ياعني، كوشلياكقا «ادام ۇرلادى» دەگەن كەسiمدi وكiمنiڭ قۇقىقتىق جالعاسى بولۋى تيiس. وسى ارقىلى ۆەنا سوتى قىلمىستىڭ ءسوزسiز ورىن العانىن مويىنداپ وتىر. ال قىلمىس بار بولسا، قىلمىسكەردiڭ اتى ەرتە مە، كەش پە، ايتەۋiر، اتالۋى تيiس. ازiرگi ءۇمiت سول.
سونىمەن، ۆەناداعى سوتتىڭ تالاي جىل بويىنا قازاقستاندىق رەجيمنiڭ قاندىقول جازالاۋشىلارى بولىپ تابىلعان وسى ەكi ادامنىڭ كiناسiز دەپ تابىلۋىنىڭ سەبەبi نەدە؟
ەڭ باستى سەبەپ – بiزدەگi بيلiكتiڭ 1995 جىلى اتا زاڭىمىزدى وزگەرتكەننەن كەيiن بارلىق وكiلەتتiكتi بiر ادامنىڭ قولىنا شوعىرلاندىرىپ الىپ، سوت سەكiلدi دەربەس بيلiك تارماعىن بيلەپ-توستەپ، سول سوت ارقىلى ساياسي قارسىلاستارىن وڭدى-سولدى جاۋاپقا تارتىپ، ماسقارا پروتسەستەر ارقىلى بارشا جۇرتتىڭ، سونىڭ iشiندە شەتەل اۋديتورياسىنىڭ سەنiمiنەن تۇپكiلiكتi ايىرىلىپ قالۋىندا دەپ ويلايمىن. قازاقستاندىق سوتقا دەگەن تەرiس كوزقاراس وسى پروتسەسكە ءوز اسەرiن، كەسiرiن مىقتاپ تيگiزگەن سىڭايلى.
سوت بارىسىندا مۇساەۆ پەن كوشلياكتىڭ قورعاۋشىلارى مىناداي بiر تەزيستi ەرتتەپ الىپ، سودان تۇسپەي قويدى: ياعني، “وسىدان بiراز ۋاقىت بۇرىن وسى ەكi ادامدى سوتتاپ، قوس بانكيردi ۇرلاپ، اياۋسىز ءولتiردi دەگەن قازاقستاندىق سوتتىڭ ۇكiمi – ادiلەتسiز ءارi زاڭسىز! ويتكەنi قازاقستاندا ادiلەتتi سوت جوق! سوت تiكەلەي اتقارۋشى بيلiككە باعىنىشتى. سول سەبەپتi مۇساەۆ پەن كوشلياك تا كiناسiز!”.
مiنە، قانداي قۇقىقتىق كازۋيستيكا مەن قيتۇرقىلىق!
جانە دە وسىناۋ تۇجىرىممەن كەلiسپەۋدiڭ ءوزi دە قيىن، ويتكەنi شىن مانiندە بiزدiڭ سوت سونداي ەمەس پە؟!
بiر سوزبەن، بiزدiڭ بيلiك كەزiندە بiرەۋلەرگە ءوزi قازعان ورعا ءوزi ءتۇستi.
ونىڭ ۇستiنە وسىناۋ ەكiۇشتى دالەلدiڭ سورپاسىنا مىناداي بiر كiلكiگەن مايلى تۇزدىق قوسىلۋدا: “اليەۆ، مۇساەۆ پەن كوشلياك – قازاقستان وكiمەتiنە وپپوزيتسيا، ولار بيلiككە قارسى شىعىپ، ونى اشكەرەلەپ جۇرگەن ادامدار، ولار ساياسي قۋعىن-سۇرگiننiڭ قۇرباندارى، وسى سوتتا تاعىلىپ جاتقان ايىپتاۋلار دا سول رەپرەسسيانىڭ جالعاسى”.
سونىڭ دالەلi رەتiندە ولار ايىپتاۋشى ەلدەن بiرجولاتا كەتكەن كەزدەن باستاپ، پرەزيدەنتتi, ۇكiمەتتi سىناعان سوزدەرiن دالەل رەتiندە ۇسىنىپ جاتىر. نە ءۋاج ايتاسىڭ، سىناعاندارى، سىناپ جاتقاندارى راس. اليەۆتiڭ ءوزiنiڭ بۇرىنعى قايىناتاسى تۋرالى اتىشۋلى كiتابىنىڭ ءوزi نە تۇرادى.
وسى تۇستا بiز ءسوزسiز ساياسي استارى بار بiر ۇلكەن مورالدىق-ەتيكالىق تىعىرىققا تiرەلگەندەيمiز. وعان دا بۇگiنگi بيلiكتiڭ ءوزi كiنالi. ول تۇيىققا تiرەلۋدiڭ نەگiزi ەكi ءتۇرلi پiكiردiڭ قاراما-قايشىلىعىندا جاتىر. بiرi – كەز كەلگەن ازامات، ونىڭ iشiندە، كەشەگi شەنەۋنiكتەر مەن ەلباسى وتباسىنىڭ مۇشەلەرi, سول بيلiككە سىن ايتا الادى، ۋاقىت كەلە، وپپوزيتسيا قاتارىنا وتە الادى. بiرەۋگە “وپپوزيتسيا بولا المايسىڭ” دەۋدiڭ ءوزi دەموكراتياعا جاتپايدى. ەكiنشiسi – كەشە ءوزi وپپوزيتسيانى، ەركiن بيزنەستi, ءوز قارسىلاستارىن اياۋسىز قاناعان، قۋدالاعان، ولتiرگەن، ۇرىپ-سوققان ازاماتتار سول وپپوزيتسيانىڭ قاتارىنا كiرiپ كەتكەن بولىپ، “ماعان تاعىلعان ايىپتىڭ ءبارiنiڭ ساياسي استارى بار!” دەگەن ۋاجبەن وزiنە ساياسي قورعان تابا سالادى. ياعني، كەشەگi قانiشەرلەر ءوڭiن اينالدىرىپ، بiر كۇننiڭ iشiندە حالىق جاقتاۋشىلارى بوپ شىعا كەلەدi. ال باتىستا “ادام قۇقى مەن ساياسي بوستاندىق” دەگەن ۇعىمدارعا كوزقاراس قانداي ەكەنi و باستان بەلگiلi.
وسى كەرەعارلىقتىڭ شەشiمiن تابا الماي، ۆەنادا بولعان سوتتا ورىن العان قۇقىقتىق نونسەنستەن قۇتىلا المايمىز! ويتكەنi بۇگiن بيلiكتiڭ iشiندە ءجۇرiپ، ونىڭ بىلىقتارىنا ابدەن بىلعانعان (بالكiم، قولى قانعا مالىنعان!) كەيبiر تۇلعالار كۇنi ەرتەڭ وسى اليەۆتەر مەن مۇساەۆتار سەكiلدi “وپپوزيتسيا” بولىپ جاتپاسىنا كiم كەپiل؟ ويتكەنi باسىنا iس تۇسكەندە شەتەل اسىپ، دەرەۋ بيلiك تۋرالى بiرنەشە سىني ماقالا جاريالاپ، كەرەك دەسەڭiز، اليەۆ سەكiلدi “ازات قازاقستاننىڭ ۇكiمەتi” دەگەن اتى بار دا زاتى جوق ۇيىم قۇرىپ، ونى وزiنە تيiستi ساياسي قالقان ەتۋ ولار ءۇشiن تۇك ەمەس قوي.
ونىڭ ۇستiنە قالتاسى قالىڭ ولار سول كەزدە وپپوزيتسيا قاتارىندا جۇرەتiن (قازiر دە جۇرگەن) كەيبiر كەشەگi ارiپتەستەرiمiزدi ءوز جاقتاستارىنا اينالدىرىپ الۋى دا قيىن ەمەس. ايتپەسە، ۆەناداعى سوت كەزiندە اليەۆ پەن مۇساەۆتى بۇگiنگi كۇنگە دەيiن مۇحتار ءابليازوۆتiڭ كومانداسى بولىپ كەلگەن، وپپوزيتسيا قاتارىندا تالاي جىل ءجۇرiپ، شەتەلدە ورنىعىپ العان بiرقاتار تۇلعالار قولداپ شىققانىن قالاي تۇسiنۋگە بولادى؟
ادامدا، اسiرەسە، ساياساتقا ارالاسىپ، ەل الدىندا ءسوز سويلەپ جۇرگەندەردە “بiرiزدiلiك، بۇرىن ايتقان سوزدەرiنە بەرiكتiك” دەگەن iشكi ۇستانىم بولۋى كەرەك ەمەس پە؟ كۇنi كەشە عانا وزدەرiنiڭ باس ارiپتەسi مۇحتار ءابليازوۆتi اسقان زۇلىمدىقپەن قۋدالاپ، تۇرمەگە جاۋىپ، ادام ايتقىسىز ازاپقا سالعان ادامداردى ول توپتىڭ ەندiگi جەردە قورعاپ جاتۋىن ءوز باسىم ورەسكەلدiك دەپ تانيمىن. ەڭ بولماعاندا، الدىمەن وزدەرiن وسىنشاما جىل قارجىلاندىرىپ كەلگەن مۇحتارعا جاسالعان قىلمىستارى حاقىندا سۇراۋ سالماي ما؟! الدە ول ادامداردىڭ مورالدىق كريتەريلەرi مۇلدەم باسقا ما؟
تiپتi قازا تاپقان بانكيرلەردiڭ وتباسى مۇشەلەرiنە قولداۋ كورسەتiپ، ۆەناعا بارعان بiز سەكiلدi ادامدارعا “ولاردى اقوردا ساتىپ العان، ولار ۇقك-نiڭ سويىلىن سوعىپ ءجۇر، سول ءۇشiن اقشا العان” دەگەن اۋىر ايىپ تاعۋدان تارتىنباي جاتىر ەمەس پە؟ الدە جۇرتتىڭ ءبارi تەك اقشامەن قيمىل-ارەكەت جاسايدى دەپ ويلاي ما ەكەن ولار؟ سوندا قايعىلى وتباسىن دەمەۋ، وعان جاناشىرلىق تانىتۋ، قيىن ساتتە، سونىڭ iشiندە، سوتقا بارىپ، قاسىندا بولۋ دەگەن ادامگەرشiلiكتiڭ قاراپايىم يشارالارى دا ساتىلاتىن بولعانى ما؟!
ايىپتاپ سويلەگەن اۆستريالىق پروكۋرورلاردىڭ سوزدەرiن تىڭدادىم. بiرi – مەكتەپتەگi مۇعاليما سەكiلدi مەيلiنشە جۇيەلi ءارi تاپتiشتەپ سويلەيدi ەكەن. قىلمىستىڭ حرونولوگياسىن ءار مينۋتىنا دەيiن تارقاتىپ، تiزبەلەپ بەردi. ەكiنشiسi اسا تالانتتى، تiپتi كەرەمەت شەشەن ەكەن! كەلتiرگەن ۋاجدەرi دە، ءوز ويىن جەتiزۋ ستيلi دە تاماشا. القا بيلەرگە “الدارىڭىزدا كۇلiمسiرەپ وتىرعان مۇساەۆ ارنايى قىزمەتتiڭ مەكتەبiنەن وتكەن، ونىڭ كيiپ العان ماسكاسىنا قاراپ، الدانىپ قالماڭىزدار!” – دەۋiندە دە بiراز گاپ جاتقان سەكiلدi. مۇساەۆ شىنىمەن دە سوت زالىندا اياعىن اياعىنا سالىپ، تۇك بولماعانداي، جىلميىپ وتىرعان ەدi.
ايىپتاۋشىلاردىڭ ادۆوكاتتارى دا قاراپ قالعان جوق. بiرi تiپتi ءسوزiنiڭ iشiنە پوەزيا ەلەمەنتتەرiن قوسىپ، ولەڭدەتiپ جاتتى. بiر قىزىعى، ولار وسىدان سەگiز جىل بۇرىن الماتىدا بولعان قىلمىستان گورi, اليەۆ، مۇساەۆ جانە كوشلياكتى اقوردا تەك قانا ولاردىڭ ساياسي كوزقاراسى ءۇشiن سوتقا تارتىپ جاتقانىن باسا ايتا بەردi. سول كۇنi سوت زالىندا ەكi عانا فاميليا قايتالاندى. بiرi – پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ. ەكiنشiسi – وسى سوتتا قازاقستان جاعىنىڭ مۇددەسiن قورعاعان اتاقتى ادۆوكات لانسكي. ايتپاقشى، وسى ۋاقىت iشiندە شەتەل باسىلىمدارىندا لانسكيدiڭ زاڭدىق كومپانياسىنا قارسى بiرقاتار سىني ماقالا جاريالانىپتى. ايىپتالۋشىلار جاعى سول تۇسىنا ەرەكشە توقتالدى.
ارينە، “قارا پيارعا” نەگiزدiلگەن ول ماقالالار قارسىلاس جاقتىڭ تاپسىرىسىمەن جازىلۋى ابدەن مۇمكiن. بiراق قايتكەنمەن دە، مەنiڭشە، جوعالعان بانكيرلەرگە جاردەم جاساپ جاتقان وسى كومپانيا وزiنە ايتىلعان ايىپتارعا قارسى تۇشىمدى جاۋاپ بەرiپ، ابىرويىن قورعاپ قالۋى تيiس.
مۇساەۆ سوڭعى سوزiندە: “بۇل – تازا ساياسي پروتسەسس. قىلمىستىق ارەكەتتەرگە مەنiڭ ەش قاتىسىم جوق”، - دەپ قىسقا قايتاردى.
ال كوشلياك بولسا، نەمiسشە جازىلعان ءماتiندi وقىپ بەردi. ول دا ءوزiن ساياسي قۋعىنداۋدىڭ قۇربانى رەتiندە كورسەتۋگە تىرىسىپ-اق باقتى. “ماعان، مەنiڭ وتباسىما جاڭا وتان بولعان اۆسترياعا ءدان ريزامىن” دەگەن سىڭايدا ءسوز قاتتى. ءسوزiنiڭ سوڭىندا ءۇش رەت شوقىنىپ تا الدى... “نەتكەن ارتiستiك!” دەپ قالدىم.
ەكi كۇن بويىنا سوت زالىندا وتىرعاندا كوپتەگەن وي كەلدi. سونىڭ بiرi – نەگە جاپا شەككەن بiر قازاق ايىپتى دەپ ساناعان باسقا قازاقپەن استانا نە الماتىدا ەمەس، سوناۋ ەۋروپانىڭ تورiندەگi ۆەنادا سوتتاسۋعا ءماجبۇر؟
ويتكەنi زالدا وتىرعان سەگiز ادامنان قۇرالعان القا بيلەرگە قاراپ وتىرسام، قازاقستانداعى بiزگە بەسەنەدەن بەلگiلi ەسiمدەر مەن جايتتاردى ولار، ارينە، بiلمەيدi. ويتكەنi ولاردىڭ iشiندە ءوز كۇنiن وزدەرi كورiپ جۇرگەندەر، ساياساتتان، گەوساياساتتان مۇلدەم اۋلاق قاراپايىم جۇمىسكەرلەر، ۇيدە وتىرعاندار بار. “قايداعى بiر” قازاقستانداعى جاعدايدى، ونىڭ iشكi ساياساتىنىڭ بۇگە-شiگەسiن ولار قايدان بiلە قويسىن. زارداپ شەككەندەر مەن ايىپتالۋشىلاردىڭ اتى-ءجونi دە ولارعا تانىس ەمەستiگi تۇسiنiكتi.
سولاي بولا تۇرا، ايىپتالۋشىنىڭ كiنالi نە كiنالi ەمەستiگiن ءدال وسى سەگiز ادام شەشتi! سوت پروتسەسiن باسىنان باستاپ باقىلاپ، سوڭعى وتىرىسىنا تiكەلەي كۋا بولىپ، “بiزدiڭ بيلiك شىن مانiندە وسى ەكi قىلمىسكەردi جازالاپ، ەلگە قايتارعىسى كەلدi” دەگەنگە مەن وسى جولى ونشا سەنە قويمادىم. ونىڭ ەكi ءتۇرلi سەبەبi بار.
نەگە قولىندا بار مۇمكiنشiلiك بولا تۇرا، بiزدiڭ بيلiك سوتتالۋشىلاردىڭ شىنايى قىلمىسكەرلiك بەت-الپەتiن ۆەنادا بارىنشا بادىرايتىپ كورسەتۋ ءۇشiن اليەۆ پەن مۇساەۆتىڭ ارنايى قىزمەتتiڭ باسشىلىعىندا جۇرگەن كەزiندە ولاردان زارداپ كورگەن، قۋعىن-سۇرگiنگە ۇشىراعان جاپا شەككەندەر مەن كۋالەردi توپتاپ-توپتاپ سول سوتقا اپارمادى؟ ماسەلەن، مەن دە وپپوزيتسيالىق ارiپتەستەرiمە، ءوز باسىما، وتباسى مۇشەلەرiنە دە تiكەلەي قاتىسى بار تالاي-تالاي اڭگiمەنi شەرتەر ەدiم عوي. ساياساتتى ايتپاعاندا، وسى ەكi ادام رەيدەرلiك جاساپ، الiمجەتتiكپەن بيزنەسiن تارتىپ العان كاسiپكەرلەر قانشاما! اسا قاۋiپتi “ۇشتiكتiڭ” تiزەسi باتقاندار سول سوتتا سويلەپ، ولارعا دەگەن ايىپتاردىڭ ەشقانداي ساياسي استارى جوق ەكەندiگiن، كەرiسiنشە، ولاردىڭ وزدەرi كەزiندە وپپوزيتسيانى مەيلiنشە قۋدالاعانىن ايتقاندا، بالكiم، القا بيلەردiڭ شەشiمi باسقاشا بولار ما ەدi? ماسەلەن، سول كۋالاردىڭ اراسىنان كەزiندە اليەۆ پەن مۇساەۆتىڭ بiرگە جۇرگەن، توننىڭ iشكi باۋىنداي ارالاسىپ، ولاردىڭ كiم ەكەنiن بiلەتiن، شىنايى پسيحولوگيالىق پورترەتتەرiن بەرە الاتىن نەبiر شەندiلەردi كورە المادىق. نەگە ولار تەرگەۋ امالدارى مەن سوت پروتسەسiنە قاتىسپادى؟ الدە، اليەۆ ومiردەن وتسە دە، اليەۆششينا ءالi الiندە، بالەسiنەن اۋلاق دەپ، ۇركiپ ءجۇر مە؟
ەكiنشi سەبەپ اقپاراتتىق الاڭدا جاتىر. قاراپ وتىرساڭىز، قازاقستاندىق باق-تا ۆەناداعى سوت تۋرالى كوپ جازىلىپ جاتقان جوق. بiردi-ەكiلi تاۋەلسiز باسىلىم عانا سوزگە تيەك ەتۋدە. وسىناۋ ۇنسiزدiكتi ءوز باسىم بيلiكتiڭ تiكەلەي تاپسىرماسى دەپ بiلەمiن. اليەۆ، مۇساەۆ پەن كوشلياكتىڭ شىنايى بەت-پەردەسiن اشىپ، تيiستi قوعامدىق پiكiر قالىپتاستىرۋ تۋرالى اقوردادا ەشكiم دە باس قاتىرىپ جاتقان جوق. مۇمكiن، ونداعىلار “سوت پروتسەسiنە اقپاراتتىق قولداۋ كورسەتiلسە، ەرتەڭگi كۇنi ءوزiمiزدiڭ دە ارتىمىز اشىلىپ قالار” دەپ قورقا ما؟ كiم بiلiپتi...
بiر نارسە ايقىن: وسى پروتسەستە بيلiك بۇعان دەيiن بولىپ كورمەگەن بiر مىقتى مۇمكiندiكتi پايدالانا المادى. ياعني، ءوز iشiنەن شىققان شۇبار جىلانداردى جازالاپ، رەتi كەلسە، ەلگە جەتكiزۋ دەگەن ءوزiنiڭ تiلەگi مەن قوعامدا قالىپتاسقان وسى “ۇشتiككە” دەگەن تەرiس كوزقاراس يەلەرiنiڭ دە ولاردى جاۋاپقا تارتۋ كەرەك دەگەن نيەتiن ۇشتاستىرا المادى!
... وپپوزيتسيادا ءجۇرiپ كوپ نارسەنi كوردiم. بۇل جولى دا مەن ءۇشiن ەڭ قيىنى قىلمىسكەرلەردi اقتاپ جiبەرگەن ۆەنا سوتىنىڭ ۇكiمiن ەستiگەن بانكيرلەردiڭ تۋىستارىنىڭ كوزiنە قاراۋ بولدى. تەمiراليەۆتiڭ سوناۋ اتىراۋدان كەلگەن اكەسi مەن شەشەسi مۇساەۆ پەن كوشلياكتىڭ اقتالعانىن ءوز قۇلاعىمەن ەستiدi دە، قولدارىن بiر سiلتەپ، ەشنارسە دەمەستەن، تاكسيگە قاراي كەتە باردى. ارمانگۇل قاپاشەۆا دا نە ايتارىن بiلمەي، ابدىراپ قالعانداي بوپ كورiندi ماعان. ال ايبار حاسەنوۆتiڭ جاپ-جاس قىزى: “سوت ۇكiمiندە مەنiڭ اكەمنiڭ اتى تiپتi دە اتالمادى عوي!”، – دەپ، بۋلىعا جىلاپ جاتتى. ءسiرا، سول كوز جاسى جiبەرمەيدi-اۋ، قوس بانكيردi اياۋسىز ولتiرگەن قاسكويلەردi!
انشەيiندە ءسوز تابا قوياتىن مەن ءدال سول ساتتە ولارعا قانداي جۇباتۋ ءسوز ايتارىمدى بiلمەي وتىردىم ولاردىڭ جانىندا. سوت پروتسەسiنە دايىندالۋ iسiنە جانە ونىڭ بارىسىنا ەش قاتىسىم بولماسا دا، ەل وكiلi رەتiندە مەن ءوزiمدi سولاردىڭ الدىندا كiنالi سەزiندiم. سول سەزiممەن ۆەنادان الماتىعا قاراي جول تارتتىم...
وسى كۇندەرi مەن قانشاما جايساڭعا كوپە-كورiنەۋ قيانات جاساعان مۇساەۆ پەن كوشلياكتىڭ ءدال قازiر ۆەنا سەكiلدi ءاپ-اسەم قالادا تالتاڭداپ جۇرگەنiن كوز الدىما ەلەستەتسەم، ءبiرتۇرلi بولىپ قالامىن. تۇتاس بiر مەملەكەتتiڭ وزدەرiنە تۇك iستەي الماعانىن ولار قالانىڭ بiر قىمبات مەيرامحاناسىندا، ساپالى اۆستريالىق شاراپتى سiمiرە وتىرىپ، ماساتتانا اڭگiمەلەگەن شىعار.
وسى ورايدا مەن و باستان ءوز جۇبايى مەن ونىڭ جولداسىنىڭ تاعدىرىن انىقتاۋعا تiكەلەي ارالاسىپ، بار قيىندىق پەن قاۋiپ-قاتەردەن قايمىقپاي، شۇبەرەككە جان ءتۇيiپ، تاۋەكەلگە بەل بۋىپ، اليەۆ-مۇساەۆ سەكiلدi اسا ىقپالدى ءارi باي تاندەمگە قارسى شىققان جانە سول بەتiنەن وسى كۇنگە دەيiن قايتپاعان ارمانگۇل قاپاشەۆا سەكiلدi قازاق قىزىنىڭ ەرەكشە ءرولiن اتاماسام بولماس. وسى جاعدايدا مەن ونى تiپتi اياپ كەتتiم. ويتكەنi اقيقات پەن ادiلەتتiكتi iزدەگەن ونىڭ قىزمەتi جوعارىدا مەن اتاعان بيلiك تاراپىنان كەتكەن كەمشiلiكتەرگە تاپ بولىپ جاتىر. بيلiكتiڭ تىم ساۋاتسىز ارەكەتتەرi مەن ونىڭ لوببيستiك قيمىلدارىنا قاتىستى ايتىلعان سىن ارمانگۇلگە دە ءوز كولەڭكەسiن ءتۇسiرiپ جاتقانى قيسىنسىز.
ارينە، بۇل سوتپەن iس بiتپەيدi. اۆستريا پروكۋراتۋراسى، بانكيرلەر وتباسىلارىنىڭ قورعاۋشىلارى iستi قايتا قاراۋ تۋرالى ۇسىنىس-تالاپتارىن جازدى. ياعني، سوت جالعاسادى. بiراق مەن ۆەناداعى سوتتى تاۋەلسiز قازاقستاندا ورىن العان بارشا ساياسي استارى بار سوتتاردىڭ بiر بولiگi رەتiندە عانا قابىلدايمىن.
الدا ۇلكەن سوت بار. سونىڭ iشiندە وسى جىلدار بويىنا اليەۆ پەن مۇساەۆ سەكiلدi ەلدەگi ەركiن ويلى ازاماتتارعا قىسىم جاساپ، قۇپيا قيمىل-ارەكەت ارقىلى ولاردىڭ وبالىنا قالعان بيلiكباستى تۇلعالارعا قاتىستى تەرگەۋ مەن سوتتار. مەن وسى كۇننiڭ وزiندە ول سوتتارعا كiمدەر تارتىلاتىنىن سەزiپ وتىرمىن. سول سوتتاردا نە ايتارىن، قالاي اقتالارىن، كiمدi كۋالiككە تارتارىن ول ادامدار وسى باستان ويلانا بەرۋi تيiس! بiرiنشi سوت – حالىق، ەكiنشi سوت – تاريح!
سونىمەن، سوت كەلە جاتىر! ازiرلەنiڭدەر! تالاپ قويۋعا، كۋا بولۋعا جانە جاۋاپ بەرۋگە دايىن بولىڭدار!
ءامiرجان قوسانوۆ، ساياساتكەر
Abai.kz