حالىققا قولجەتىمدى تۇرعىن-ۇيگە بايلانىستى مەملەكەتتىڭ ساياساتى – قايتسە دە جەڭىلدىك جاساۋ، بانكىدەن جەڭىلدەتىلگەن وسىممەن نەسيە بەرىپ، باسپاناعا قول جەتكىزۋ دەپ ماقتاۋىن كەلىستىرىپ-اق ايتىپ جاتامىز. سول ءۇشىن اشىلعان «تۇرعىن-ءۇي قۇرىلىسى بانكى» (تقب) دە بار. وعان الاتىن پاتەرىڭە قاجەتتى سومانىڭ جارتىسىن جيناساڭ بولدى، قالعان جارتىسىن قوسىپ نەسيە بەرەدى، سوسىن تۇرعىن-ءۇي ساتىپ الىپ، شالقى دا وتىر دەيمىز.

«باقساق باقا ەكەن»، بۇل تقب-نىڭ دا حالىقتى قارق قىلىپ جاتقانى شامالى كورىنەدى. ونى ءماجىلىس دەپۋتاتى تۇرسىنبەك ومىرزاقوۆ اشكەرەلەپ، پرەمەر-مينيستر كارىم ءماسىموۆتىڭ اتىنا ساۋال جولداپ: «وكىمەتتىڭ جاردەم بەرەدى دەگەن بانكىسىنىڭ سيقىن قاراڭىز، مۇنىڭ جەكەمەنشىك كوممەرتسيالىق بانكتەردەن ەش ايىرماشىلىعى جوق ەكەن عوي»، - دەپ جار سالدى.     

ماسەلەدە مىنادا بولىپ شىقتى: كليەنت ساتىپ الماق ءۇيىنىڭ جارتىسىن تقب-دا جيناقتاپ، ەندى سونىڭ ەكى ەسە كولەمىندەگى نەسيە الىپ، كوزدەگەن ءۇيىمدى الايىن دەپ بارادى عوي. جيناعان قورى 50 مىڭ اقش دوللارىنداي بولسا، بانك وعان 100 مىڭ دوللار بەرۋگە ءتيىستى.  

سويتسە... تقب جيناعان قاراجاتىڭا قوسىپ 50 مىڭ دوللار بەرمەيدى ەكەن دە... بىردەن ءوزىنىڭ 100 مىڭ دوللارىن ۇستاتاتىن كورىنەدى. نەگە دەيسىز عوي؟ ويتكەنى، 100 مىڭ دوللارعا ەسەپتەلەتىن بانكتىڭ ءوسىمپۇلى 50 مىڭ دوللاردان ەكى ەسە كوپ قوي. ءسويتىپ، 100 مىڭ دوللار ءۇشىن جىلدىق 7,5 پايىزدى ساناپ بەرىپ وتىراتىن كورىنەسىز.

وۋ، ءوزىمنىڭ جيناعان 50 مىڭ دوللارىم قايدا كەتتى دەيسىز عوي ءسىز. ساسپاڭىز. ونى بانك ءسىزدىڭ اتىڭىزعا دەپوزيت اشىپ، سالىپ قوياتىن كورىنەدى. بانكتىڭ وعان بەرەتىن جىلدىق ءوسىمى كوپ بولسا 3 پايىزدىڭ توڭىرەگى عانا. ال ءوزى سىزدەن 100 مىڭ دوللار ءۇشىن جىلدىق 7,5 پايىزدىق ءوسىمپۇل الادى. بۇل شامامەن 7500 دوللار بولسا، سىزگە بەرەتىن 50 مىڭ دوللاردىڭ ءوسىمى 1500 دوللاردىڭ توڭىرەگىندە عانا. ايىرماشىلىعى 6000 دوللار... وسىمپۇلمەن وندىرشەگىڭ ۇزىلگىر بانك حالىقتى ءوستىپ قان قاقساتادى ەكەن. مۇنى كىم بىلگەن، نەسيە بەرەدى دەپ ءماز بولىپ جۇرەمىز عوي.   

بۇل بۇل ما، تقب كليەنتكە نەسيە بەرگەندە وزدەرىنىڭ اتقاراتىن ەسەپشوت اشۋ، ءوتىنىشتى قاراۋ، جىلجىمايتىن مۇلىكتى ساقتاندىرۋ، نەسيەنى ۇيىمداستىرۋ، ءتىپتى ەسەپشوتتاعى اقشانى قولما-قول اقشاعا اينالدىرۋ سياقتى تولىپ جاتقان قىزمەتتەرى ءۇشىن دە قوسىمشا اقشا الادى ەكەن. 

مىنە، حالىققا جانى اشيتىن بولدى دەپ وكىمەتتىڭ اشىپ بەرگەن بانكىنىڭ سيقى وسىنداي. تولىپ جاتقان «جەڭىل»، «باستاۋ» دەگەن باعدارلامالارى بويىنشا العان 100 مىڭ دوللار نەسيەڭىزدىڭ ۇستىنە 6,2 ملن. ارتىق اقشا تولەيدى ەكەنسىز. بۇنىڭ باسقا بانكتەردىكىنەن ايىرماشىلىعى شامالى عانا.

وسى ماسەلەلەردىڭ ءبارىن كارىم ماسىموۆكە جازعان دەپۋتات مۇنداي كوزبوياۋشى جەڭىلدىكتەردەن ارىلۋ جولدارىن تابىڭىز دەگەن تالاپ قويدى. سودان بىردەڭە شىقسا يگى.

سەرىك ەلەۋ، ساراپشى 

Abai.kz