جىلداعى «يگى داستۇرمەن» قوستاناي وبلىسىندا ادەتتەگىدەي جاڭا جىلعا دەگەن دايىندىق باستالىپ تا كەتتى. قازىر مۇنداعى جەرگىلىكتى ءباسپاسوز بەتىنەن وسى تاقىرىپتىڭ قانى جەرگە تامباي تۇر. بىزدەگى قالانىڭ بيلىگى «مىنا داعدارىس دەگەن پالە كەلىپ قالدى-اۋ، ەندى كورپەگە قاراي كوسىلەيىك» دەگەن ماسەلەگە باسىن اۋىرتپايدى. «جەلتوقساننىڭ 4-ءى كۇنى شاھاردىڭ ءدال ورتاسىندا كەرەمەت شىرشا ورناتامىز» دەپ، اكەسى ءتىرىلىپ كەلگەندەي الاقايلاپ ءجۇر.

«بۇعان قالا بيۋدجەتىنەن 15 ميلليون تەڭگە بولەمىز» دەپ قالىڭ جۇرتتى مىرزالىعىمەن تاڭ قالدىرعانداي كۇپىنەتىندىگىن قايتەرسىڭ. ال، جالپى وبلىستا بۇل شاراعا باقانداي 40 ميلليون تەڭگە بولىنگەن. جاڭا جىلدىق مەرەكەلىك شىرشانى بەزەندىرۋگە كوك تيىن دا بولمەي، سول بىلتىرعى دۇنيەمەن امالداي تۇرۋعا نيەتتەنگەن باستاما قوستانايلىقتاردى ەش قىزىقتىرمايدى. ءتىپتى پاۆلودارلىقتاردىڭ بيىلعى مەرەكەگە كەتەتىن شىعىندى ەكى ەسە قىسقارتۋعا باعىتتالعان تالابىنا دا نازار اۋدارمايدى. ءسىرا، بۇلارعا بيۋدجەتتىڭ قارجىسىن تارتا جۇمساۋ ەمەس، انا اقتاۋداعى «اسقان مىرزالىق» قىزىقتىرسا كەرەك. اقتاۋلىقتار بيىل بۇل ماقساتقا باقانداي 50 ميلليون تەڭگە جۇمساپ، ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعارماق ويدا. ارينە، قالتاڭنان شىققان ەمەس، بيۋدجەتتىڭ قارجىسى ەسەبىنەن اتىمتاي جومارت بولۋدىڭ ەش قيىندىعى جوق شىعار.

دەگەنمەن، ءبىزدىڭ قوستاناي دا ەشكىمنەن "سورلى" ەمەس. ماسەلەن، بيىل جالپى قۇنى 1 ميلليون تەڭگەدەن اساتىن مەرەكەلىك وت شاشۋدان ەش باس تارتقىسى جوق. «جاڭا جىل كەلدى» دەپ اسپانعا قاراپ ەلىرۋدى ەرەكشە قاسيەت ساناسا كەرەك. داعدارىس دەگەن نە ءتايىرى، جىلىنا ءبىر كەلەتىن مەرەكەنى جاقسىلاپ تۇرىپ، ەسى كەتكەنشە تويلاعانعا نە جەتسىن؟ سودان شىعار، بىزدە ءبىر-بىرىنە تاياق تاستام جەردە ەكى بىردەي كەرەمەت الىپ شىرشا ورناتىلادى. ءبىرى اكىمدىكتىڭ الدىندا، ەكىنشىسى سونىڭ ءدال ىرگەسىندەگى سيتي ورتالىق دەگەن جەردە. ءسىرا، قوستانايلىقتاردىڭ وسى «عاجاپ باستاماسىن» وزگە جەرلەرگە دە تاراتۋ كەرەك شىعار.

تاعى ءبىر قىزىعى، بىزدەگى كەيبىر مەكەمەلەر ەشكىمگە بىلدىرمەي جاڭا جىلدىق مەرەكەگە دايىندىققا قازىردىڭ وزىندە قىزۋ كىرىسىپ كەتسە كەرەك. اسىرەسە، مۇنداي شارۋادا وسىنداعى وبلىستىق اكىمدىككە قاراستى مادەنيەت باسقارماسى الدىنا جان سالماي ءجۇر. باسقارمانىڭ ات شاپتىرىمداي اۋلاسى قازىردىڭ وزىندە وسى مەرەكەنى قارسى الۋعا ساقاداي ساي كورىنەدى. وسىنداعى «يزداتەلسكي دوم» دەپ اتالاتىن سەرىكتەستىك اۋلانى جاڭا جىلدىق عاجايىپ ەرتەگىگە اينالدىرۋعا جانتالاسا كىرىسىپ كەتكەن. مۇندا ەرتەگىنىڭ كەيىپكەرلەرى تۇرعىزىلىپ، كەرەمەت ساۋلەت كومپوزيتسياسى بوي كوتەرەدى ەكەن. ال ول كەيىپكەرلەرىمىز كورشى ەلىمىزدىڭ داڭقتى تۇلعالارىنا اينالىپ كەتسە، تاڭ قالىپ جۇرمەڭىز. قىسقاسى، بۇل مەكەمە مەرەكەگە قازىردىڭ وزىندە ساقاداي ساي. تەك، قالا مەن وبلىس باسشىلارىنىڭ باتاسىن  الۋ عانا قالدى.

سونىمەن ءبىزدىڭ قالانىڭ باسشىلىعى «4 جەلتوقساندا جاڭا جىلدىق شىرشانى سالتاناتپەن اشامىز. وعان وبلىس اكىمى قاتىسادى» دەپ الاقايلاپ جاتىر. ءدال سولاي بولارىنا ەش كۇمانىمىز جوق، ارينە. الايدا ءبىزدىڭ تۇسىنبەيتىنىمىز تەك قوستانايدا عانا ەمەس، بارلىق وبلىستاردا نە سەبەپتى اكىمدەردىڭ قاتىسۋىمەن شىرشانىڭ سالتاناتى تۇردە اشىلاتىندىعىنا ميىمىز جەتپەي تۇر. بۇل نە سوندا، مەملەكەتتىك مەرەكە مە؟ نەگە ول سونشالىقتى ات شاپتىرىپ، تويلايتىنداي سالتاناتقا اينالادى؟ الدە ول كورشىمىزدەن كورگەنىمىزدى  ىستەپ، كوزىنە ءتۇسىپ قالۋعا تىرىسقاندىق پا؟ كورشىمىزدىكى دۇرىس شىعار، قانشا دەگەنمەن ولار حريستيان دىنىندەگى حالىق، ءبىر كەزدەردە ءدىني مەرەكە ەسەبىندە تويلانعان ءداستۇردى جالعاستىرعانى شىعار. ال بىزدىكى نە داڭعويلىق؟ جاڭا جىلدى وسىنشا دۇبىرلەتپەي، وسىنشا شاشىلماي، قاراپايىم عانا، سىپايى تۇردە وتكىزسەك، تاعىمىزدان ءتۇسىپ قالامىز با؟ الدە كورشىمىز رەسەيدىڭ قاھارىنا ىلىگىپ قالامىز با؟ ءويتىپ، جان-جاعىمىزعا الاقتاي بەرسەك، تاۋەلسىز ەل اتانعانىمىزعا نە جورىق؟

بىزدەردە، جۋرناليستەردە نە كىنا بار؟ جىلدا  «جاڭا جىلعا دايىندىق بىزدە تىم ەرتە باستالادى، سونىڭ كەسىرىنەن تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنى دە، تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى دە ونىڭ كولەڭكەسىندە قالىپ، قادىرىن كەتىرىپ ءجۇرمىز» دەپ قاقساۋمەن كەلەمىز. «ايتا-ايتا التايدى، جامال اپاي قارتايدىنىڭ» كەرى بولدى. بىراق مۇنىمىزدى ەسكەرىپ جاتقان ەشكىم جوق. «باياعى جارتاس ءبىر جارتاس»  كۇيىندە قالىپ ءجۇر. ءسىرا، اقوردا جاقتان «تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنە دەيىن جاڭا جىلعا دايىندىقتى دوعارىڭدار» دەگەن ءۇزىلدى-كەسىلدى وكتەم ءۇن ەستىلمەي، بۇل داڭعازالىق پەن داڭعويلىق توقتامايتىن شىعار. ويتكەنى ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەر داعدارىسىڭا دا، تاۋەلسىزدىگىڭە دە پىسقىرىپ قارامايدى. ويتكەنى ولاردىڭ كويلەگى كوك، تاماعى توق. اباي حاكىم ايتپاقشى، بۇل بەلگىلەر ادامزاتتى ازدىراتىن دۇنيەلەر ەكەندىگى تاعى دا حاق.

P.S. مەن قوستانايدى بەكەر جامانداپ ءجۇر ەكەنمىن. كۇنى كەشە عانا وسكەمەندىكتەردىڭ «جاڭا جىلدىق جارىستا» وسى بەرەكەسىز باسەكەگە قوسىلعان تالاي جۇرتتى شاڭ قاپتىرىپ كەتكەندىگىن ەسىتىپ، قاتتى قۋانىپ وتىرمىن. قازاقستاننىڭ شىعىسىنداعى قالانىڭ تۇرعىندارى جاڭا جىلعا دەيىن باقانداي التى اپتا بۇرىن كوز كورىپ، قۇلاق ەستىمەگەن، بيىكتىگى 25 مەترگە جەتىپ جىعىلاپتىن اسەم شىرشا ورناتىپ، ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعارىپتى. مۇنىڭ قاسىندا مەنىڭ جەرلەستەرىمنىڭ تىرشىلىگى بالانىڭ ويىنى سەكىلدى ەكەن عوي.

سونىمەن، جاڭا جىلدىق جاھاندىق جارىس ەندى باستالدى. تالاي قىزىق پەن شىجىقتى الدا كورەتىن شىعارمىز. اماندىق بولسا...

مۇراتبەك داۋرەنۇلى،

قوستاناي

Abai.kz