«بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2020» باعدارلاماسى دەگەنىمىز قانداي باعدارلاما، ونىڭ باستى ماقساتى نە؟

«بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2020» باعدارلاماسى ( ودان ءارى - باعدارلاما ) قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ « جاڭا ونجىلدىق – جاڭا ەكونومي كالىق ورلەۋ – قازاقستاننىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرى » اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىن جانە قازاقستاننىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى ستارتەگيالىق دامۋ جوسپارىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن ازىرلەنگەن . باعدارلاما 2014 جىلعا دەيىنگى مەملەكەتتىك ۇدەمەلى يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق دامىتۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ مەحانيزم دەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى.

باعدارلامانىڭ ماقساتى ەكونوميكانىڭ شيكىزاتتىق ەمەس سەكتورلارىنداعى وڭىرلىك كاسىپكەرلىكتىڭ تۇراقتى جانە تەڭگەرىمدى ءوسۋىن قامتاماسىز ەتۋ، سونىمەن قاتار بار جۇمىس ورىندارىن ساقتاۋ جانە تۇراقتى جۇمىس ىستەيتىن جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ بولىپ تابىلادى.

باعدارلامانىڭ ىسكە اسىرىلۋىنا قانشا ۋاقىت قاجەت؟

باعدارلاما ەكى كەزەڭمەن جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى:

1- ءشى كەزەڭ - 2010 - 2014 جىلدار ارالىعىندا.

ياعني، 2010 جىل باعدارلاما مىندەتتەمەلەرىنىڭ شەشىلۋى: جاڭا بيزنەس- باستامالاردى قولداۋ، كاسىپكەرلىك سەكتوردى ساۋىقتىرۋ، شەتەلگە تاۋار شىعارۋشىلاردى قولداۋ سياقتى ءۇش باعىت بويىنشا ىسكە اسىرىلاتىن پيلوتتى جىل بولىپ تابىلادى. 2011–2014 جج . مىندەتتەمەلەردىڭ شەشىلۋى جاڭا باعدارلامالاردى قولداۋ ، شەتەلگە تاۋار شىعارۋشىلاردى قولداۋ سياقتى ەكى باعىت بويىنشا ىسكە اسىرىلاتىن بولادى .

2- ءشى كەزەڭ – 2015 - 2020 جىلدار ارالىعىندا جاڭا باعدارلامالاردى قولداۋ ، شەتەلگە تاۋار شىعارۋشىلاردى قولداۋ سياقتى ەكى باعىت بويىنشا ىسكە اسىرىلاتىن بولادى.

جوبالاردى ىرىكتەۋ كەزىندە قانداي سالاداعى كاسىپورىن قىزمەتىنە باسىمدىق بەرىلەتىن بولادى ؟

«بيزنەس جول كارتاسى – 2020» باعدارلاماسىنا الەۋەتتى قاتىسۋشىلار ءۇشىن ەكونوميكانىڭ باسىم سەكتورلارى :

اگرو ونەركاسىپ كەشەنى ;

كەن ءوندىرۋ ونەركاسىبى سالاسىنداعى تەحني كالىق قىزمەتتەر * ;

جەڭىل ونەركاسىپ جانە جيھاز شىعارۋ ;

قۇرىلىس ماتەريال دارى مەن مەتالل ەمەس وزگە مينەرال دى ونىمدەر ءوندىرۋ ;

مەتاللۋرگيا، مەتال لوڭدەۋ ، ماشين ا جاساۋ ;

وزگە ونەركاسىپ سەكتورلارى ( ونىڭ ىشىندە وزگە دايىن ونىمدەر شىعارۋ ; ەلەكتر مەن جابدىقتاۋ ، گاز ، بۋ بەرۋ جانە اۋا سورعىزۋ ; سۋ جيناۋ، وڭدەۋ جانە تاراتۋ ; كاناليزاتسي يا جۇيەسى ; قالدىقتاردى جيناۋ ، وڭدەۋ جانە تازارتۋ ، قالدىقتاردى ىسكە جاراتۋ ; قالدىقتاردى جويۋ سالاسىندا قايتا كۋلتيۆاتسيا لاۋ )

كولىك جانە قويما قىزمەتى ;

تۋريزم;

اقپارات جانە بايلانىس ;

كاسىبي ، عىلىمي جانە تەحني كالىق قىزمەت ;

ءبىلىم ;

دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك قىزمەتتەر ;

ونەر ، كوڭىل كوتەرۋ جانە دەمالىس ;

قىزمەتتىڭ وزگە تۇرلەرىن ( كومپيۋتەر لەردى ، جەكە پايدالانۋ زاتتارى مەن تۇرمىستىق تاۋارلاردى جوندەۋ جۇمىسىن ) ۇسىنۋ.

* وسى تەحني كالىق قىزمەت تۇرىنە سىياقى ءۇشىن نەمەسە شارت نەگىزىندە ۇسىنىلاتىن تاۋ-كەن ءوندىرىسى ونەركاسىبىنە ىلەسىپ جۇرەتىن مامانداندىرىلعان كومەك جاتادى. و عان :

- رۋد ا ۇلگىلەرىن ءوندىرۋ جانە گەولوگي يالىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ سياقتى بارلاۋ جۇمىسىنىڭ ءداستۇرلى ادىستەرىن قولدانا وتىرىپ، كەن ىزدەۋ-بارلاۋ جۇمىستارى;

- ۇڭعىما جانە ب ۇرعىلاۋ جۇمىستارىن يگەرۋ، مۇناي ۇڭعىمالارىن بۇرعىلاۋ سىناعى نەمەسە قايتادان بۇرعىلاۋ ،

- مەتالل جانە مەتالل ەمەس مينەرال دار ءوندىرۋ ،

- مۇناي جانە گاز ۇڭعىمالارىن بۇرعىلاۋ جونىندەگى وزگە قىزمەتتەر جانە ولاردىڭ نەگىزىن قۇرۋ جۇمىستارى ، مۇناي–گاز ۇڭعىمالارىن تسەمەنتتەۋ ، تاۋ جىنىستارىن الۋ ، ۇڭعىمالاردان سۋدى تارتىپ شىعارۋ جانە ولاردى سۆاب ارقىلى شىعارىپ الۋ ، درەناج جانە سۋدى ناسوستارمەن شىعارىپ الۋ ، تاۋ جىنىستارىن تازارتۋ جانە ت.س.س. قىزمەتتەر جاتادى .

مىناداي تەحني كالىق قىزمەتتەرگە :

- وپەراتور لاردىڭ مۇناي جانە گاز ءوندىرۋ ورىندارىنداعى قىزمەتى ،

- تاۋ-كەن ءوندىرىسى تەحنيك اسىنا مامانداندىرىلعان جوندەۋ جۇمىسى ،

- ءوندىرۋ ورىندارىنان تىس جەردە جۇزەگە اسىرىلاتىن تابيعي گازدى تاسىمالداۋ ماقساتىندا ، ونى سۇيىق ەتۋ جانە گازسىزداندىرۋ،

- گەوفيزيكالىق، گەولوگيالىق جانە سەيسميكالىق زەرتتەۋلەر،

-كەنىشتى نەمەسە جەراستى ءوندىرۋ ورىندارىن كەلىسىم-شارت نەگىزىندە باسقارۋ،

- كەلىسىم-شارت نەگىزىندە گەوفيزيكالىق زەرتتەۋلەر سياقتى قىزمەت تۇرلەرى جاتپايدى.

تولىق اقپارات ەكونوميكالىق قىزمەت تۇرلەرىنىڭ جالپى سىنىپتاۋىشىنىڭ (گك رك 03-2007) 9- بولىمىندە بەرىلگەن.

كاسىپكەرلەردى «بيزنەس جول كارتاسى – 2020» باعدارلاماسى بويىنشا قولداۋ قانداي باعىتتار بويىنشا جۇزەگە اسىرىلادى؟

باعدارلامانىڭ ىسكە اسىرىلۋى:

1. جاڭا بيزنەس-باستامالارىن قولداۋ;

2. كاسىپكەرلىك سەكتوردى ساۋىقتىرۋ;

3. ءونىمدى شەتكە شىعارۋعا باعدارلانعان وندىرىستەردى قولداۋ سياقتى ءۇش باعىت بويىنشا جۇزەگە اسىرىلادى.

باعدارلامانىڭ ىسكە اسىرىلۋىنىڭ ءبىرىنشى باعىتى اياسىنداعى مەملەكەتتىك قولداۋ مىناداي ارەكەتتەردەن :

1) جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن بانك كرەديتتەرى بويىنشا پايىزدىق مولشەرلەمەنىڭ ءبىر بولىگىن سۋبسيديالاۋ;

2) جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا باعىتتالعان بانك كرەديتتەرى بويىنشا ءىشىنارا كەپىلدىك بەرۋ;

3) وندىرىستىك (يندۋستريالدىق) ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ;

4) بيزنەستى جۇرگىزۋدە سەرۆيستىك قولداۋ كورسەتۋ;

5) كادر دايىنداۋ، جاستار تاجىريبەسى جانە الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ (كومپونەنت 2011 جىلدان باستاپ ەنگىزىلەدى) سياقتى قىزمەتتەن تۇرادى.

ەكىنشى باعىت اياسىندا –كاسىپكەرلىك سەكتورىن جاقسارتۋ – مىناداي قولداۋ كورسەتىلەدى:

1) بورىشكەردىڭ بانكتەردەن بۇرىن العان كرەديتى (ماقۇلداۋ كەزىندە) جانە جوبا ماقۇلدانعاننان كەيىن تۋىندايتىن ءبىر كرەديت جەلىسى اياسىنداعى جاڭا بەرەشەگىنىڭ پايىزدىق مولشەرلەمەسىنىڭ ءبىر بولىگىن سۋبسيديالاۋ;

2) بورىشكەرگە ءوسىمپۇلىن ەسەپتەمەستەن بيۋدجەت الدىنداعى (مەكەمە ۇستاپ قالاتىن جەكە تابىس سالىعىنان بولەك) سالىق بەرەشەگىن وتەۋ مەرزىمىن كەيىنگە شەگەرۋ;

3) كاسىپورىنداردى قارجى-ەكونوميكالىق جاعىنان ساۋىقتىرۋ جوسپارى اياسىندا جاقسارتۋ، ونىڭ ىشىندە قازاقستان قور بيرجاسىندا ورنالاستىرىلعان وبليگاتسيالار بويىنشا ىشكى كرەديتورلار الدىنداعى بەرەشەكتەرى بويىنشا دا وزگە ءىس-شارالار.

باعدارلامانى ىسكە اسىرۋدىڭ ءۇشىنشى باعىتى ونىمدەرىن سىرتقى نارىققا شىعاراتىن كاسىپكەرلەردى قولداۋعا باعىتتالعان .

مەملەكەتتىك قولداۋ بانكتەردەن بۇرىن الىنعان كرەديتتەر بويىنشا پايىزدىق مولشەرلەمەنىڭ ءبىر بولىگىن سۋبسيديالاۋ ارقىلى كورسەتىلەتىن بولادى.

جاڭا جوبالار بويىنشا سۋبسيديا الۋ شارتتارى قانداي ؟

«جول كارتاسى » اياسىنداعى سۋبسيديا دەگەنىمىز بۇل بيۋدجەت تەن وتەۋسىز نەگىزدە بەرىلەتىن نەسيە بويىنشا سىياقىنىڭ بولىگى . سۋبسيدي يالاۋ بانك تەردىڭ جاڭا ينۆەستيتسي يالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن بەرىلگەن جاڭا كرەديتتەرى بويىنشا ، سونىمەن قاتار ەكونوميك انىڭ باسىم سەكتورلارىنداعى وندىرىستەردى جاڭارتۋعا جانە ۇلعايتۋعا باعىتتالعان قولدانىستاعى جوبالار بويىنشا جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى .

جاڭا كرەديت تەرگە بانكتەردەن جاڭا ينۆەستيتسي يالىق جوبالاردى، سونىمەن قاتار ەكونوميك انىڭ باسىم سەكتورلارىنداعى وندىرىستەردى جاڭارتۋعا جانە ۇلعايتۋعا باعىتتالعان جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن 2010 جىلعى 1-قاڭتاردان باستاپ بەرىلگەن كرەديتتەر دە جاتادى .

جاڭا جوبالار بويىنشا سۋبسيديا قانشا ۋاقىتقا بەرىلەدى؟

جاڭا جوبالار بويىنشا سۋبسيدي يالاۋ مەرزىمى 1 ( ءبىر ) جىلدان 3 ( ءۇش ) جىلعا دەيىن ، كەيىننەن 10 ( ون ) جىلعا دەيىن ۇزارتىلۋى مۇمكىن .

جاڭا جوبالارعا سۋبسيديا بەرىلگەن جاعدايدا، كرەديتتىڭ ەڭ كوپ سوماسى قانشا؟

ءبىر كاسىپكەر ءۇشىن س ۋبسيدي يالاناتىن كرەديت سوماسى ءبىر جوبا شەڭبەرىندە 3 ملرد تە ڭ گە دەن اسپاۋى ءتيىس . بۇل جەردە كرەديت سوماسى، كاسىپكەرمەن ۇلەستەس تۇلعالار/ كومپانيالاردىڭ كرەديتى بويىنشا بەرەشەگى ەسەپكە الىنباي ەسەپتەلەدى. ەگەر كرەديتتىڭ/كاسىپكەردىڭ جەكە جوباسىنا بەرىلگەن نەگىزگى قارىز بويىنشا بەرەشەگىنىڭ جالپى سوماسى 3 ملرد. تەڭگەدەن اسىپ كەتسە، كاسىپكەر سۋبسيديالاۋ تۇرىندەگى مەملەكەتتىك قولداۋدى 3 ملرد. تەڭگەلىك ءبىر جوباسىنا عانا الۋعا قۇقىلى.

پايىزدار تولەمى بويىنشا شىعىستاردىڭ قانداي بولىگى مەملەكەت تاراپىنان وتەلەدى؟

2010 جىلى جىلدىق نومينالدى ستاۆكاسى 12%-دان اسپايتىن كرەديتتەرگە سۋبسيديا بولىنەدى، ونىڭ 7% -دان اسپايتىنداي مولشەرىن كاسىپكەر تولەيدى، ال 5%-ن مەملەكەت وتەيدى. كرەديت بويىنشا سىياقىنىڭ جىلدىق نومينالدى ستاۆكاسى 12%-دان تومەن بولعان جاعدايدا، 5%-ىن مەملەكەت وتەيدى، ال ايىرماشىلىعىن كاسىپكەر تولەيدى.

كاسىپكەر سىياقىنىڭ جىلدىق نومينالدى ستاۆكاسىن 12%-عا دەيىن تومەندەتۋ جونىندە بانكپەن كەلىسكەن جاعدايدا عانا 2010 جىلدىڭ 1-قاڭتارىنان باستاپ جىلدىعى 12%-دان جوعارى مولشەرلەمە بويىنشا بەرىلگەن قولدانىستاعى كرەديتتەر ءۇشىن سۋبسيديا الۋىنا بولادى. 

سۋبسيديالاۋ كەزىندە بانك قانداي كوميسسيا جانە الىم ءوندىرىپ الادى ؟

بانك سۋبسيديالاۋ كەزىندە كرەديتكە بايلانىستى ەشقانداي كوميسسي يا ، الىم جانە/نەمەسە وزگە تولەمدەر ءوندىرىپ المايدى. تەك :

كرەديتتەۋ شارتتارىنىڭ كاسىپكەردىڭ باستاماشىلىعىمەن وزگەرۋىنە بايلانىستى ;

كاسىپكەردىڭ كرەديت مىندەتتەمەلەرىن بۇزۋ سەبەبىنە بايلانىستى ءوندىرىلىپ الىناتىن كوميسسيا ، الىمدار جانە/نەمەسە وزگە تولەمدەردەن باسقا.

كاسىپكەر جوباعا ءوز قاراجاتىمەن قاتىسۋى ءتيىس پە جانە قانداي مولشەردە قاتىسۋى ءتيىس؟

كاسىپكەر جوبانىڭ جالپى ىسكە اسىرىلۋ قۇنىنىڭ 15%-نان تومەن بولمايتىن دەڭگەيدە ءوز قاراجاتىمەن (اقشالاي) نەمەسە 25%- نان كەم بولمايتىن مولشەردە مۇلىك تۇرىندە جوبانىڭ ىسكە اسىرىلۋىنا قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس.

ەگەر جاڭا جوباعا كرەديت بەرىلەتىن بولسا، وندا كاسىپكەر سۋبسيديا الۋى ءۇشىن قايدا ءوتىنىش جاساۋى قاجەت؟

سۋبسيديا بەرۋ مەحانيزم ءى مىناداي كەزەڭدەردەن تۇرادى :

كاسىپكەر جاڭا كرەديت الۋ ءۇشىن نەمەسە قولدانىستاعى كرەديت بويىنشا سۋبسيديا الۋ نيەتى تۋرالى جانە دە سۋبسيدي يالاۋ ماقۇلدانعان جاعدايدا كرەديت سىياقىسىنىڭ مولشەرلەمەسىن تومەندەتۋ تۋرالى بانككە ءوتىنىش جاسايدى ;

بانك كرەديت بەرۋ / كرەديت سىياقىسىنىڭ مولشەرلەمەسىن تومەندەتۋ تۋرالى وڭ شەشىم شىعارعان جاعدايدا، كاسىپكەر جەرگىلىكتى دەڭگەيدەگى جەرگىلىكتى اتقارۋ ورگانىنا ( جاو ) ياعني ۇيلەستىرۋشىگە ( اكىمدىك جانىنداعى كاسىپكەرلىك جانە ونەركاسىپ باسقارماسىنا ) ءوتىنىش ەتەدى;

جاو بارلىق قۇجات پەن اقپاراتتى العان كەزدەن باستاپ 10 ( ون ) جۇمىس كۇنى ىشىندە جوبانى ايماقتىق ۇيلەستىرۋ كەڭەسىنىڭ ( اۇك ) قاراستىرۋىنا شىعارادى.

اۇك سۋبسيدي يالاۋدىڭ مۇمكىندىگى ( مۇمكىن ەمەستىگى ) تۋرالى شەشىم قابىلدايدى، سوسىن اۇك وتىرىسى وتكىزىلگەن كۇننەن باستاپ، 2 ( ەكى ) جۇمىس كۇنى ىشىندە حاتتامامەن رەسىمدەلىنەدى ، جانە حاتتامادا جوباسى ماقۇلدانباعان جەكەلەگەن كاسىپكەرلەردىڭ قاتىستىرىلماۋ سەبەپتەرى مىندەتتى تۇردە كورسەتىلۋى ءتيىس ;

جاو اۇك حاتتاماسى ازىرلەنگەننەن كەيىن ماقۇلدانعان جوبالار تىزبەسىن 2 ( ەكى ) جۇمىس كۇنى ىشىندە :

- قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەكونوميكالىق دامۋ جانە ساۋدا مينيسترلىگىنە – ەدس م -گە ( ماقۇلدانعان جوبالاردىڭ باعدارلامانىڭ كريتەري يلەرىنە سايكەستىگىن تەكسەرۋ ءۇشىن );

- بانك تەرگە جانە «دامۋ» قورىنا ( كاسىپكەرمەن س ۋبسيدي يالاۋ شارتىن جاساسۋ جونىندەگى دايىندىق ءىس-شارالارىن وتكىزۋ ءۇشىن) جىبەرەدى ;

ەدسم اۇك حاتتاماسى مەن كاسىپكەرلەر بويىنشا ( ماقۇلدانعان / باس تارتىلعان ) قۇجاتتار پاكەتىن العان سوڭ جەكەلەگەن جوبالاردى بەكىتەدى يا بولماسا ولاردى قۇپتامايدى جانە قابىلدانعان شەشىمدى جاو نازارلارىنا جەتكىزەدى ;

جەرگىلىكتى دەڭگەيدەگى جاو كاسىپكەر جوباسىنىڭ بەكىتىلگەنى جايلى ەدسم-نەن حات العاننان كەيىن 5 (بەس) جۇمىس كۇنى ىشىندە بارلىق كاسىپكەرلەردى قابىلدانعان شەشىم تۋرالى حاباردار ەتەدى;

بانك كاسىپكەر جوباسىنىڭ بەكىتىلگەنى جايلى ەدسم-نەن حات العاننان كەيىن بانك پەن كاسىپكەر جانە «دامۋ» قورى اراسىندا ۇشجاقتى سۋبسيديالاۋ شارتى جاسالىنادى;

جەرگىلىكتى دەڭگەيدەگى جاو ەدسم-نەن كەلىسىم حاتىن العان سوڭ «دامۋ» قورىنا 2010 جىلى باعدارلامانى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن بولىنگەن قاراجاتتىڭ 30%-ى مولشەرىندەگى سومانى اۋدارادى. ودان كەيىنگى اۋدارىمدار تولەمدەردىڭ كەلىسىلگەن كەستەسى بويىنشا جۇزەگە اسىرىلادى;

بانك بەكىتىلگەن سۋبسيديالاۋ شارتتارى بويىنشا سۋبسيديا سوماسىن اۋدارۋ ءۇشىن «دامۋ» قورىنا جاڭا ەسەپ شوت اشادى. بانك «دامۋ» قورىنىڭ جاڭا ەسەپ شوتىنان سۋبسيديا سوماسىن ەسەپتەن شىعارىپ وتىرادى;

سۋبسيديالاۋعا قاراستىرىلعان قاراجاتتى «دامۋ» قورى بانكتەگى جاڭا ەسەپ شوتقا توقسان سايىن الدىن الا تولەم تۇرىندە كەلەر توقسان باستالعانعا دەيىن اۋدارىپ وتىرادى;

كاسىپكەر سۋبسيديالانبايتىن سىياقىنىڭ بولىگىن بانككە بانكتىك قارىز شارتىندا كورسەتىلگەن كەستەگە سايكەس تولەپ وتىرادى;

كاسىپكەر سىياقى ستاۆكاسىنىڭ سۋبسيديالانبايتىن بولىگىن تولەگەن سوڭ بانك كاسىپكەردىڭ سۋبسيديالاناتىن سىياقى ستاۆكاسىنىڭ بولىگىن جابۋ ءۇشىن «دامۋ» قورىنىڭ جاڭا ەسەپ شوتىنان سۋبسيديالاناتىن سومانى ەسەپتەن شىعارادى.

ەگەر كاسىپكەر ءوزىنىڭ كرەديتى بويىنشا تولەمدەرىن، ونىڭ ىشىندە سۋبسيديالانبايتىن سىياقى ستاۆكاسىنىڭ بولىگىن تولەۋدى كەشىكتىرسە، بانك «دامۋ» قورىنىڭ جاڭا ەسەپ شوتىنان كاسىپكەر قارىزىن تولەگەنگە دەيىن قاراجات المايدى، جانە بۇل تۋرالى «دامۋ» قورىن قۇلاعدار ەتەدى (سۋبسيديالاۋدى توقتاتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانباعان جاعدايدا).

قانداي جاعدايدا جاڭا جوبالار بويىنشا سۋبسيديالاۋ توقتاتىلۋى مۇمكىن؟

قارجى اگەنتى:

سۋبسيديالاناتىن كرەديتتىڭ ماقساتسىز پايدالانىلۋى ;

كاسىپكەردىڭ بانكتىك قارىز شارتىنا سايكەس تولەم كەستەسىنە ساي بانك الدىنداعى تولەمدەرىن تولەۋ جونىندەگى مىندەتتەمەلەرىن 3 ( ءۇش ) اي بويى ورىنداماۋ فاكتىلەرى انىقتالعان جاعدايدا، كاسىپكەردى سۋبسيديالاۋدى توقتاتاتۋعا قۇقىعى بار .

س ۋبسيدي يالاۋدى توقتاتۋ كاسىپكەر بانك الدىنداعى كرەديتىن مەرزىمىنەن بۇرىن جانە تولىعىمەن وتەگەن جاعدايدا توقتاتىلادى، سونداي - اق، جاو نەمەسە «دامۋ» قورى بەرگەن ءوتىنىش/حابارلاما نەگىزىندە ەدسم - مەن كەلىسىلگەن اۇك شەشىمىنە ساي توقتاتىلادى.

«بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2020» باعدارلاماسىنىڭ ءبىرىنشى باعىتى: «جاڭا بيزنەس باستامالاردى قولداۋ» اياسىندا ءىشىنارا كەپىلدىك الۋ شارتتارى قانداي؟

كەپىلدىك بەرۋ ءىشىنارا بولىپ تابىلادى جانە كەپىلدىك شارتى كرەديت سوماسىنىڭ 50% اسپاۋى شارت ، ياعني ءبىر ءوتىنىش بەرۋشىگە 1,5 ملرد تە ڭ گە دەن اسپايتىنداي بولۋى قاجەت . قور كەپىلدىگىن بەرۋ ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ كرەديت شارتى بويىنشا مىندەتتەمەلەرىنىڭ ورىندالۋىنىڭ قامتاماسىز ەتىلۋى جونىندە قور ، بانك جانە ءوتىنىش بەرۋشى اراسىندا ۇشجاقتى كەپىلدىك شارتىن جاساسۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. « جاڭا بيزنەس باستامالاردى قولداۋ » اتتى باعدارلامانىڭ ءبىرىنشى باعىتى اياسىندا بانكتەر بەرەتىن كرەديت بويىنشا ءىشىنارا كەپىلدىك بەرۋدىڭ باستى شارتتارىنا مىنالار جاتادى :

1. ي نۆەستيتسي يالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن جانە ءوندىرىستى جاڭعىرتۋعا جانە ۇلعايتۋعا باعىتتالعان جوبالار بويىنشا جاڭا كرەديتتەر سەگمەنتى ;

2. كەپىلدىك بەرىلەتىن كرەديت سوماسى – كاسىپكەردىڭ جەكەلەگەن ءار جوباسى ءۇشىن 3 ملرد تە ڭ گە دەن اسپاۋعا ءتيىس. بۇل جەردە كرەديت سوماسى، كاسىپكەرمەن ۇلەستەس تۇلعالار/ كومپانيالاردىڭ كرەديتى بويىنشا بەرەشەگى ەسەپكە الىنباي ەسەپتەلەدى. ەگەر كرەديتتىڭ/كاسىپكەردىڭ جەكە جوباسىنا بەرىلگەن نەگىزگى قارىز بويىنشا بەرەشەگىنىڭ جالپى سوماسى 3 ملرد. تەڭگەدەن اسىپ كەتسە، كاسىپكەر ءىشىنارا كەپىلدەندىرۋ تۇرىندەگى مەملەكەتتىك قولداۋدى 3 ملرد. تەڭگەلىك ءبىر جوباسىنا عانا الۋعا قۇقىلى.

3. كەپىلدىك بەرۋ مەرزىمى 10 جىلدان اسپاۋى ءتيىس;

4. ءوز قاراجاتىمەن قاتىسۋ – كاسىپكەر جوبانىڭ جالپى ىسكە اسىرىلۋ قۇنىنىڭ 15%-نان تومەن ەمەس مولشەردە اقشالاي نەمەسە 25%-نان كەم بولمايتىن مولشەردە مۇلىك تۇرىندە جوبانىڭ ىسكە اسىرىلۋىنا قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس;

5.كەپىلدىك مولشەرى كرەديت سوماسىنىڭ 50% اسپاۋى ءتيىس.

 

قانداي كاسىپورىندار كرەديت بويىنشا كەپىلدىك الا المايدى ؟

قازاقستان رەسپۋبليك اسى ۇكىمەتىنىڭ 31.12.2008 ج . № 1344 قاۋلىسىنا سايكەس مونيتورينگ جۇرگىزىلۋى ءتيىس ءىرى سالىق تولەۋشىلەر تىزبەسىنە ەنگىزىلگەن مينەرالدى شيكىزاتتاردى وڭدەۋمەن اينالىساتىن مەتاللۋرگي يا سەكتور ى كاسىپورىندارىنىڭ جوبالارىنا; اكتسيزدەلەتىن تاۋارلاردى شىعارۋدى كوزدەيتىن جوبالارعا; سۋبسيديالاناتىن اۋىلشارۋاشىلىعى ونىمدەرىن وڭدەۋدى كوزدەيتىن جوبالارعا قارجى ۇيىمدارى بەرەتىن كرەديتتەرگە كەپىلدىك بەرىلمەيدى.

 

كرەديتكە كەپىلدىك بەرۋ كەزىندە ارتىقشىلىق كىمدەرگە بەرىلەدى؟

باعدارلاماعا قاتىسۋ ءۇشىن كاسىپكەر ءوز قىزمەتىن باعدارلامادا انىقتالعان ەكونوميكا سەكتورلارىنىڭ بىرىندە جۇزەگە اسىرۋى ءتيىس. جوبالاردى ايماقتىق ۇيلەستىرۋ كەڭەسى قاراستىرعان كەزدە ءاربىر ايماق ءۇشىن ەكونوميكانىڭ باسىم سەكتورلارىنا جانە جەرگىلىكتى دامۋ باعدارلامالارىنا سايكەس، ايماق ءۇشىن مەيلىنشە ماڭىزدى بولىپ تابىلاتىن جوبالارعا ارتىقشىلىق بەرىلەتىن بولادى.

 

ءىشىنارا كەپىلدىك الۋدىڭ شارتتارى قانداي؟

ءىشىنارا كەپىلدىك تەك جاڭا كرەديتتەرگە عانا بەرىلەدى .

ك رەديت ءتىڭ نىسانالى ماقساتى – نەگىزگى قور ساتىپ الۋ جانە/نەمەسە جاڭعىرتۋ ، سونىڭ وزىندە كرەديت سوماسىنىڭ 20% اينالىم قاراجاتىن تولىقتىرۋعا جىبەرىلۋى مۇمكىن .

 

باعدارلاماعا قاتىسۋشىلار كىمدەر؟

تۇراقتاندىرۋ جانە داعدارىسقا قارسى باعدارلامالار اياسىندا ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر ارقىلى مەملەكەتتەن قارجىلىق قولداۋ العان بورىشكەر-كاسىپكەرلەر ;

ەكونوميك انىڭ سەكتور لارىندا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن (ەكونوميكالىق قىزمەت تۇرلەرىنىڭ جالپى سىنىپتاۋىشىنا سايكەس ( ودان ءارى – ە قجس ) بورىشكەر-كاسىپكەرلەر باعدارلامانىڭ قاتىسۋشىلارى بولا الادى.

م ينەرال دىق شيكىزات وڭدەۋشى مەتاللۋرگي يا ونەركاسىبىنىڭ كاسىپورىندارى، سونىمەن قاتار قارجى –ەكونوميكالىق احۋالدارى جانە كرەديتتەرى بويىنشا تولىق اقپارات بەرۋگە كەلىسپەيتىن كاسىپورىندار ، سونداي-اق قارجى-ەكونوميكالىق ساۋىقتىرۋ جوسپارىن ءوز كرەديتو رلارىمەن كەلىسپەگەن كاسىپكەرلەر جوباعا قاتىسا المايدى . ەكىنشى باعىتتىڭ باستى شارتى قارىز الۋشى ءوزى كرەديت العان بانكپەن نەمەسە بىرنەشە بانكتەرمەن ءتىل تابىسۋى ءتيىس . قازاقستان قارجىگەرلەر قاۋىمداستىعى جانىنان ورىن العان بەرەشەك تۋرالى تولىق اقپاراتتى جانە قارجى - ەكونوميكالىق ساۋىقتىرۋ جوسپارىن تاپسىراتىن ك رەديتور لار كوميتەت ءى قۇرىلادى. جوسپاردى كرەديتور لارمەن كەلىسكەننەن كەيىن بورىشكەر - كاسىپكەردىڭ قۇجاتتارى «دامۋ» قورىنا جىبەرىلەدى ، ونىڭ نەگىزىندە قور ەدسم - گە ۇسىنىلاتىن ۇسىنىس ازىرلەيدى ، ولار ءوز كەزەگىندە ۇسىنىستار نەگىزىندە قۇجاتتاردى ەكىنشى باعىت بويىنشا «بيزنەستىڭ جول كارتاسىنا» كىرەتىن بورىشكەر - كاسىپكەرلەردىڭ جوباسىن ىرىكتەۋدى جۇزەگە اسىرۋشى ەكونوميكانى جاڭعىرتۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسي يانىڭ قاراۋىنا جىبەرەدى . مەملەكەتتىك قولداۋ كورسەتۋ شارالارىن قابىلداۋ جونىندەگى اقىرعى شەشىمدى ەكونوميكانى جاڭعىرتۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيا قابىلدايدى .

(جالعاسى بار)

Abai.kz