ءۇزىندى اۆتورى قىتايلىق وقىتۋشى 2010 جىلى  قىركۇيەك ايىنىڭ باسىندا جاپونيانىڭ وساكا قالاسىنداعى ءبىر مەكتەپكە بارىپ پەداگوگيكالىق پراكتيكادان وتكەندەگى كورگەندەرىن ء سوز ەتەدى. مەن ونى سول قالپىندا سىزدەرگە ۇسىنىپ وتىرمىن.

وتكەن جىلى وقىتۋشىلار مەرەكەسى قارساڭىندا  (قىتايدا 1985 جىلدان بەرى ءار جىلى قىركۇيەكتىڭ 10 كۇنى وقىتۋشىلار مەرەكەسى رەتىندە اتاپ وتىلەدى) مەكتەپ مۇعالىمى سالاۋاتىتىممەن جاپونيانىڭ وساكا قالاسىنىڭ فۋكۋدا اۋدانىنداعى ءبىر باستاۋىش مەكتەپكە ءبىلىم جەتىلدىرۋگە جىبەرىلدىم. بىردە  ارىپتەسىم ياماموتا اتتى مۇعالىمنەن:

– جاپونيادا مۇعالىمدەر مەرەكەسى قاشان اتاپ وتىلەدى، سىزدەر ونى قالاي قارسى الاسىزدار؟ – دەپ سۇرادىم. مەنىڭ سۇراعىما تاڭدانىس بىلدىرگەن ول:

– بىزدە ەشقانداي مۇعالىمدەر مەرەكەسى دەگەن مەيرام جوق، – دەدى. 

ونىڭ بۇل جاۋابىن ەستىپ ءوز قۇلاعىما ءوزىم سەنبەي اڭتارىلىپ قالدىم. «ەكونوميكاسى مەن عىلىم-تەحنيكاسى سونشا دامىعان ەلدە وقىتۋشىلارعا دەگەن قۇرمەتتىڭ بولماعانى ما؟» دەگەن وي سانام تۇبىنەن جارق ەتكەندەي بولدى.

جۇمىستان تۇسكەن سوڭ ياماموتا مەنى ءوز ۇيىنەن ءدام تاتۋعا ششاقىردى. مەن ونىڭ ۇسىنىسىن قابىل ەتتىم. ياماموتانىڭ ءۇيى مەكتەپتەن ۇزاق بولعان سوڭ ءبىز مەتروعا مىندىك. بۇل ءدال كەشكى قاربالاس ءسات بولعاندىقتان مەترودا ادام تىم كوپ ەدى. مەن قىسىلىپ-قىمتىرىلىپ ءجۇرىپ زورعا كىردىم دە، تۇتقادان مىقتاپ ۇستاپ الدىم.  سول ءسات مەنى كورگەن ءبىر اتاي ورنىنان تۇرىپ، ماعان ءوز ورنىنا وتىرۋدى ءوتىندى. مەن بۇل كىشپەيىلدىلىكتى تۇسىنە المادىم، جاسىم جاس بولعاندىقتان اقساقالدى، اق سامايلى ادامنىڭ ورنىنا وتىرۋعا ءداتىم بارمادى، الايدا، ول  قايتا-قايتا باسىن ءيىپ، ىزەت كورسەتىپ، «وتىرىڭىز، وتىرىڭىز» دەپ ۇسىنىس جاساي بەردى.  مەن امالسىزدان وتىردىم. مەترودان تۇسكەن سوڭ ياماموتادان:

– الگى اقساقال كىسى نەلىكتەن ماعان ىزەت كورسەتىپ، ءوز ورنىن ۇسىندى؟ – دەپ سۇرادىم. ياماموتا مۇعالىم كۇلىمسىرەپ تۇرىپ ساۋساعىمەن توسىمدەگى مەكتەپ بەلگىسىن كورسەتىپ: 

– ول كىسى ءسىزدىڭ وقىتۋشى ەكەندىگىڭىزدى كورىپ، ورنىن ۇسىندى، – دەدى. مەن بۇل ءسوزدى ەستىپ ءوزىمنىڭ وقىتۋشىلىق سالاۋاتىمنىڭ مەرەيىن سەزىندىم.

ياماموتا مۇعالىمنىڭ ۇيىنە العاش كەلە جاتقاندىقتان قۇر قول كىرۋدەن ىڭعايسىزدانىپ، ازداپ سىيلىق الۋ ويىم بارىن وعان ايتتىم، ول كىسى دە قارسىلىق بىلدىرمەدى، ءارى ماعان ءبىراز جۇرگەن سوڭ الدىمىزدا «وقىتۋشىلار دۇكەنىنىڭ» بار ەكەنىن، وندا وقىتۋشىلار ءۇشىن جەڭىلدەتىلگەن باعامەن تاۋار ساتىلاتىنىن ەسكەرتتى. مەن تاعى دا تاڭدانىسىمدى جاسىرا الماي:

– بۇل جەڭىلدىكتەر تەك قانا مۇعالىمدەرگە عانا باعىتتالعان با؟ – دەپ سۇرادىم. ياماموتا مۇعالىم مەنىڭ ءسوزىمدى قۇپتاپ:

– جاپونيادا ەڭ قۇرمەتتى ماماندىق – وقىتۋشىلىق، جاپون حالقى ەڭ قۇرمەت تۇتاتىن ادامدار – وقىتۋشىلار. سوندىقتان كاسىپكەرلەر وزدەرىنىڭ دۇكەندەرىنە مۇعالىمدەردىڭ كەلۋىن وزدەرىنە دەگەن شەكسىز قۇرمەت دەپ ءبىلىپ، ونى مارتەبە  سانايدى دەدى.

مەن جاپونيادا بولعانىمدا جالپى مۇعالىمدەرگە دەگەن قۇرمەتتىڭ ءار تۇرىنە كۋا بوددىم. مەترودا ولار ءۇشىن ارناۋلى ورىن، كوشەلەردە ولار ءۇشىن ارناۋلى  دۇكەن  بار. ءتىپتى، كولىك-قاتىناس بيلەتتەرىن الۋ ءۇشىن دە  كەزەكتە تۇرمايدى.  ايتا بەرسەڭ ولار ءۇشىن قولايلىلىقتار مەن جەڭىلدىكتەر جەتەرلىك. جاپونيادا ارناۋلى وقىتۋشىلار مەرەكەسى بولماسا دا ءار كۇن ولار ءۇشىن مەرەكەدەي سەزىلدى ماعان. 

مىنە دوستار، ءۇزىندى وسىمەن ءتامام. بۇل ءۇزىندىنى قارشا بوراعان قالىڭ اقپاراتتىڭ ءبىرى رەتىندە وقىپ قانا قويا سالار ەدىم، ءتىپتى ارى كەتكەندە، اينالامداعى ادامدارعا، ستۋدەنتتەرىمە عانا ايتار ەدىم. سەبەبى، الەمدە ءار ەل ءوز ۇستازدارىنا الىنە قاراي الپەشتەپ وتىر عوي.  بىراق، بىزدەن كورى وقىتۋشىلارىن قۇرمەت تۇتاتىن، بىزدەن كورى وقىتۋشىلارىنىڭ جاعدايى الدە قايدا جاقسى،  وقىتۋشىلارىنىڭ قوعامدىق ورنىن كوتەرگەن ارناۋلى زاڭى بار قىتاي ەلىنىڭ ۇستازدارى جاپونيانىڭ مۇعالىمگە  دەگەن قۇرمەتىن تامسانا جىر ەتىپ وتىرعاندا، ءبىزدىڭ ەلدىڭ وقىتۋشىلارى مەن حالقىنا، الەمدە وقىتۋشىلىق ماماندىقتى قۇرمەت تۇتاتىن، مۇعالىمدەردى ارداقتايتىن ەلدەردىڭ،  حالىقتاردىڭ بار ەكەندىگىن ايتقىم كەلدى. ايتا وتىرىپ، وسىنداي مارتەبەگە ءبىزدىڭ ەلدىڭ دە ازاماتتارى جەتسە ەكەن دەگەن تىلەكتى شىن جۇرەگىممەن تىلەيمىن. ءوزىمنىڭ ۇستاز ەكەندىگىمنەن بە، جوق الدە جۇرەگىم نازىك جانمىن با، كوزىمنەن تامعان تامشى جاس وسى ماقالامنىڭ نۇكتەسىن قويعانداي بولدى.