قازاق حاندىعىنىڭ – 550 جىلدىعىنا وراي ۇيىمداستىرىلعان «ۇلتتىق تاريحىمىزدى ۇلىقتايىق» اتتى رەسپۋبليكالىق قولونەر شەبەرلەرىنىڭ كورمە-جارمەڭكەسىندە قالامىزداعى ب.وتەپ اتىنداعى وبلىستىق دارىندى بالالارعا ارنالعان «ونەر» مەكتەپ-ينتەرناتى ءىى ورىنعا يە بولدى، - دەپ جازادى "وڭتۇستىك رابات" گازەتى.

بۇل ءبىلىم وشاعىنىڭ كوپ جەڭىسىنىڭ ءبىرى عانا. ونەر ورداسىنىڭ شاكىرتتەرى بۇعان دەيىن دە تالاي بەلەستەردى باعىندىرىپ، بيىكتەردەن كورىنگەن. وسى ورايدا، ءتۇرلى حالىقارالىق، رەسپۋبليكالىق، وبلىستىق بايقاۋلاردان وق بويى وزا شاۋىپ، جۇلدەلى ورىنداردى يەمدەنگەن ءبىلىم ۇياسىنىڭ سىرىن بىلمەككە ونەر ورداسىنا ات باسىن بۇردىق.

القيسسا…

2000-شى جىلدارى ءا.قاستەەۆ اتىنداعى كوركەمسۋرەت كوللەدجىنىڭ جانىنان كوركەمسۋرەت ستۋدياسى بولىپ اشىلعان ونەر مەكتەبىنە سول كەزدەرى سۇرانىس كوپ بولدى. الايدا، كوللەدج عيماراتىنىڭ دا، جاتاقحاناسىنىڭ دا اۋىلدان اعىلىپ كەلىپ جاتقان ونەرلى بالالاردىڭ بارلىعىن دەرلىك قابىلداۋعا قاۋقارى جەتپەدى. سالدارىنان، تالاي بالانىڭ تالانتى تۇنشىعىپ، اۋىلدان شىعا الماي قالىپ قويدى. سول كەزدەگى وقو جاستار ءىسى جانە ىشكى ساياسات دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى بولعان د.مىڭباي مەن وبلىس اكىمى ب.ساپارباەۆ وسىنى ەسكەرىپ، ونەر ورداسىنىڭ اياسىن كەڭەيتۋدى ءجون دەپ تاپتى. ناتيجەسىندە، 2006 جىلدىڭ مامىر ايىنان باستاپ كوركەمسۋرەت ستۋدياسى ءوز ەنشىسىن الىپ، باتىربەك وتەپ اتىنداعى وبلىستىق دارىندى بالالارعا ارنالعان «ونەر» مەكتەپ-ينتەرناتى اشىلدى. كوركەمسۋرەتتەن بولەك، اقىندار سىنىبى اشىلىپ، وقۋشىلاردىڭ سانى ەكى ەسە ارتتى.

وقۋعا ءتۇسۋ وڭاي ەمەس

ءسويتىپ، ونەرلى بالالاردى وزىنە تارتىپ، ولاردىڭ بويىنداعى تالانتىن اشا بىلگەن ونەر مەكتەبىندە بۇگىنگى تاڭدا 294 بالا وقيدى. مەكتەپ ديرەكتورىنىڭ وقۋ ءىسى جونىندەگى ورىنباسارى قاليما امانگەلديەۆانىڭ (سۋرەتتە) ايتۋىنشا، مۇندا 6-شى سىنىپتى بىتىرگەن اۋىل بالالارى كونكۋرستىق نەگىزدە قابىلدانادى. شىعارماشىلىق سىناق ءبىر كۇندە، ياعني جىل سايىن ءداستۇرلى تۇردە 20-شى تامىز كۇنى وتكىزىلەدى. سوندىقتان بولسا كەرەك، بۇل كۇنى باعىن سىناۋعا كەلەتىن بالالار تىم كوپ بولادى. 100 ورىنعا 300 بالا تالاسادى. ءبىرىنشى سىناق – «مولبەرتكە» ورناتىلعان اق قاعازعا سۋرەت سالۋ. وسىلايشا بالانىڭ ونەرگە دەگەن قابىلەتتىلىك دەڭگەيى سىنالادى. ەكىنشى كەزەڭ اڭگىمەلەسۋدەن (سوبەسەدوۆانيە) تۇرادى. مۇندا كوميسسيا مۇشەلەرى بالانىڭ وقۋعا ءوز ەركىمەن كەلگەن-كەلمەگەنىن سۇرايدى. سەبەبى، مامانداردىڭ ايتۋىنشا اتا-انالاردىڭ اراسىندا بالاسىن ەركىنەن تىس ينتەرناتقا جاتقىزىپ، مەملەكەت قاراماعىندا بولعانىن قالايتىندارى دا بار. اڭگىمەلەسۋ بارىسىندا ۇمىتكەردىڭ ونەردىڭ قاي تۇرىنە بەيىم ەكەنى دە ەسكەرىلەدى. ەكى سىناقتان دا سۇرىنبەي وتكەن بالالاردىڭ ناعىز تالانتتىلارى، ياعني وقۋعا، ونەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى بارلارى عانا قابىلدانادى. مۇنداعىلار قۇجاتتاردى قابىلداۋ بارىسىندا وقۋ ۇلگەرىمىن دە نازاردان تىس قالدىرمايدى. ەگەر وقۋشىنىڭ اقساپ تۇرعان پاندەرى بولسا، ۇستازدار سونى تەرەڭدەتىپ وقىتۋعا كۇش سالادى. وقىتۋ دەمەكشى، مۇندا 47 مۇعالىم ونەرپازدارعا بىلگەندەرىن ۇيرەتىپ، شىڭداپ جاتىر. ساباق كەستەسى كادىمگى جالپى ءبىلىم بەرۋ ستاندارتىنا نەگىزدەلگەن. ياعني، ءبىر سىنىپتىڭ وقۋشىلارى قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرىن، ماتەماتيكا، تاريح جانە ت.ب پاندەردى تۇسكە دەيىن وقىسا، ەندىگى ءبىر سىنىپ سول پاندەردى تۇستەن كەيىن وقيدى. ال، ساباقتان سوڭ وقۋشىلار توپتارىنا قاراي كوركەمسۋرەت نەمەسە ادەبي-مۋزىكا باعىتى بويىنشا ءدارىس الادى. كوركەمسۋرەت باعىتى بويىنشا وقيتىندار: سۋرەت، كەسكىندەمە، كومپوزيتسيا، ساندىك قولدانبالى ونەر، ديزايننىڭ قىر-سىرىن مەڭگەرسە، ادەبي-مۋزىكا باعىتىن تاڭداعاندار ايتىس، تەرمە، دومبىرا، ۇلتتىق بي، ۆوكال، ءداستۇرلى ءاندى ۇيرەنەدى. وقۋشىلاردىڭ ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ماقساتىندا مۇندا «جاس جاۋقازىن» ۇيىمى، «بايشەشەك» قىزدار كلۋبى جۇمىس ىستەيدى. ينتەرنات بولعاندىقتان بالالار ۇيلەرىنە قايتپاي وقيدى. سوندىقتان ولاردىڭ وقۋدان تىس ۋاقىتىن دا قاداعالاۋ كەرەك. بۇل ءۇشىن ينتەرناتتا كۇندىز-ءتۇنى جۇمىس ىستەيتىن 19 تاربيەشى بار.

شاكىرتتەرىمىز – ماقتانىشىمىز

تالاپ پەن ءتارتىپ بار جەردە ءبىلىم ۇلگەرىمى دە جاقسى بولاتىنى ءسوزسىز. مۇنى باتىربەك وتەپ اتىنداعى وبلىستىق دارىندى بالالارعا ارنالعان «ونەر» مەكتەپ-ينتەرناتى دالەلدەي ءبىلدى. ماسەلەن، مەكتەپ-ينتەرناتتىڭ وقۋشىلارى جىل سايىن قالالىق، وبلىستىق وليمپيادالارعا قاتىسىپ، جۇلدەلى ورىنداردان كورىنىپ ءجۇر. سونداي-اق، ارناۋلى پاندەر بويىنشا حالىقارالىق، رەسپۋبليكالىق، وبلىستىق جارىستارعا قاتىسادى. قاليما بايدىبەكقىزىنىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، وقۋشىلاردىڭ مۇنداي جەتىستىكتەرگە جەتۋى، ولاردىڭ 9-سىنىپتان كەيىن ونەر كوللەدجدەرىنە وقۋعا ءتۇسۋىن جەڭىلدەتەدى. ياعني، تۇلەكتەردىڭ 80-90%-ى وبلىستاعى ونەر كوللەدجدەرىندە ءبىلىمىن جالعاستىرادى.

ايتپاقشى…

باستاپقىدا 180 بالاعا شاقتالىپ سالىنعان مەكتەپ عيماراتى بەرتىن كەلە وقۋشى سانىنىڭ ارتۋى سەبەپتى تارلىق ەتتى. وسىنى ەسكەرگەن سول كەزدەگى وبلىس اكىمى ا.مىرزاحمەتوۆ 2011 جىلى مەكتەپ جانىنان 150 ورىندىق جاڭا وقۋ ءۇيى مەن سپورت زال، اسحانانىڭ سالىنۋىنا مۇرىندىق بولدى.

ءتۇيىن:

ونەرلى بالالاردىڭ بويىنداعى ۇشقىنىن وشىرمەي، ءارى قاراي دامۋىنا دەم بەرىپ كەلە جاتقان ونەر مەكتەبى تالاي جاستىڭ بولاشاعىنا جول اشتى. ءالى دە تالاي دارىندى جاستىڭ باعىن اشىپ، اياعىنا نىق تۇرعىزاتىنى انىق.

ايجان ەرمەكقىزى

Abai.kz