ماعان "ەراسىل قوجاقۇلۇلى نەگە قابانباي باتىر اتالدى؟" دەگەن ساۋال ءجيى قويىلادى. قازىر دە وسىعان جاۋاپ بەردىم. سىزدەرمەن دە بولىسسەم بولار.
ءۇش ءتۇرلى سەبەبى ايتىلادى. 
1. ەل اراسىنداعى اڭىز جىلقى باعىپ جۇرگەن ەراسىلدىڭ ۇيىرىنە قابانبار ءتيىپ، سولاردى ەراسىل نايزامەن شانشىپ تاستاپتى دەگەندى الدىعا تارتادى. وسى پىكىردى قابدەش ءجۇمادىلوۆ تە جازدى.
2. ء"تۇپ- تۇقياننان وزىمە شەيىن" دەگەن كىتاپتا ەراسىل قابان سەكىلدى، جاۋعا موينىن بۇرماي شابادى ەكەن دەپ تۇيىندەيدى.
3. اكادەميك ىرىمعالي نۇرعاليەۆتىڭ پىكىرى. سوناۋ، 1960 جىلداردىڭ اياعىندا قازمۋ-ءنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنە ءدارىس بەردى اعامىز. مەنىڭ الاكول ماڭىنان ەكەنىمدى بىلگەن سوڭ: 
- قابانباي باتىر نەگە سولاي اتالعانىن بىلەسىڭ بە؟ - دەپ سۇرادى.
مەن ەل اراسىنان قۇلاققا تيگەندى ايتتىم.
- ءيا، اڭىز سولاي دەيدى. بىراق اڭىزدىڭ اتى- اڭىز. ال عىلىمي تۇرعىدان كەلسەك، ءحۇىىى عاسىرلارعا دەيىن قازاق مەملەكەتىندە "ھاۋان" دەگەن مەملەكەتتىك لاۋازىم بولعان. ول حاننان كەيىنگى ەكىنشى ادام - باس ءۋازىر دەگەن ماعىنا بەرگەن جانە ھاۋان باس قولباسشى بولعان. بەرتىن بۇل اتاق ۇمىتىلىپ كەتتى. "تارقان" دەگەندى دە اۋىزعا الا بەرمەيمىز. مۇنىڭ دا تولىق ماعىناسىن تاپ باسا المايمىز، - دەگەن ەدى.
ءبىرىنشى پىكىر ەل اراسىندا ابدەن ورنىققان. 
ەكىنشى پىكىر سىن كوتەرمەيدى. مويىن بۇرماي جاۋعا تۇسكەن ادام، ادەتتە، ساداقتىڭ جەمى. اقىلسىزدىڭ شارۋاسى. باتىر ءار قيمىلىن ولشەپ-ءپىشىپ سوعىسادى.
ءۇشىنشى پىكىر ءوز كوكەيىمە قونادى. دۇرىسى دا وسى سياقتى. 
ءسىز قالاي ويلايسىز؟
شىنىندا دا ءبىزدىڭ ۇمىتىپ كەتكەنىمىز كوپ. مىسالى "وكىرەش شال" دەگەن ءسوزدىڭ ەكەۋى دە "حانزادا" دەگەن ماعىنا بەرەدى ەكەن. قىتايتانۋشى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى باقىت ەجەنحان "شال" شىڭعىسحان تۇسىنداعى نايماندا حانزادا ەكەنىن دالەلدەپ جازباسا، وزبەك وكىرەش نايماندارى "وكىرەش" دەگەن ءسوزدىڭ ماعىناسىن ءالى كۇنگە ەستەرىنە ساقتاپ، قولدانىپ كەلە جاتقانىن سوڭعى جىلدارى انىقتاماساق بۇل دا ۇمىتىلار ما ەدى.

كامال ءابدىراحمان

Facebook-تەگى پاراقشاسىنان