ۇكىمەت ەندى بايقوڭىردان ۇشقان زىمىران اپاتقا ۇشىرعان جاعدايدا رەسەيدەن ايىپپۇل ءوندىرۋدى زاڭمەن بەكىتىپ الدى. بۇدان-بىلاي كورشىلەرىمىز عارىش ايلاعىنان «پروتون» ۇشىرار كەزدە الدىن- الا قازاقستانعا ەسكەرتۋى ءتيىس.

بۇل تۋرالى كتك ارناسى حابارلايدى.

ال، زىمىران كوككە جەتپەي قۇلاسا 12 ساعاتتىڭ ىشىندە ەكى جاقتان بىردەي كوميسسيا قۇرىلىپ، شۇعىل زەرتتەۋگە كىرىسەدى. سوندا شىعىندى دەر كەزىندە انىقتاۋعا مۇمكىندىك تۋادى ەكەن. جانە قۇجات ادام دەنساۋلىعىنا، تابيعاتقا زيان ءۇشىن ايىپپۇل تولەۋدى دە مىندەتتەيدى. بۇعان دەيىنگى اپاتتاردا ماسكەۋ وتەماقى تولەمەي، تۇلكى بۇلاڭعا سالىپ كەلگەن بولاتىن.

ۇكىمەتتىڭ بايقوڭىر عارىش ايلاعىن پايدالانۋعا قاتىستى 17 جىل بۇرىن قابىلدانعان كەلىسىمدى قايتا قاراۋىنا سەبەپ بار. ويتكەنى، ەسكى زاڭدا اپات كەزىندە تاراپتاردىڭ ناقتى ارەكەتى دۇرىس جازىلماپتى. قۇجاتتىڭ شيكىلىگىنەن شەنەۋنىكتەر 2013 جىلى قىزىلوردا وبلىسىنىڭ اۋماعىنا  قۇلاعان پروتون ءۇشىن رەسەيگە وتەماقى تولەتە الماي وتىر.

ءبىزدىڭ اتقامىنەرلەر «توگىلگەن 600 توننا ۋلى گەپتيلدەن ەكولوگياعا ۇلكەن زيان كەلدى» دەگەن قورىتىندى شىعارىپ، شىعىندى 13 ميلليارد تەڭگە باعالاعان ەدى. بىراق، ماسكەۋ بۇل سومانى تولەۋدەن باس تارتقان.

"2006, 2007, 2013 جىلدارى  3 رەت اپات بولدى. بارلىعىنىڭ  سانيتارلىق، ەكولوگيالىق، تەحنوگەندىك زيانى انىقتالعان. جانە ەكى تاراپ بىرلەسىپ تەكسەرۋ جۇرگىزدى", - دەيدى ىشكى ىستەر ۆيتسە-ءمينيسترى مارات دەمەۋوۆ.

بيىل رەسەي «بايقوڭىردان» تاعى 18 زىمىران ۇشىرماق. ونىڭ 12-ءسى  ۋلى گەپتيلمەن قوزعالاتىن پروتون. سوندىقتان ىشكى ىستەر مينيسترلىگى عارىش ايلاعىن پايدالانۋ تۋرالى كەلىسىمگە شۇعىل وزگەرىس ەنگىزىپ وتىر. ەندى كورشىلەرىمىز زىمىران ۇشىرار الدىندا 8 ساعات بۇرىن ەسكەرتەدى جانە اپات بولعان جاعدايدا 12 ساعاتتىڭ ىشىندە ەكى ەلدىڭ ماماندارىنان كوميسسيا قۇرىلىپ، زياندى زەرتتەۋگە كىرىسەدى. ياعني، تۇرعىنداردىڭ ەرتە قامدانۋىنا دا مۇمكىندىك تۋماق.

"اپات العان جاعدايداعى رەسەي تاراپتارىنىڭ قۇزىرەتى، قازاقستان تاراپىنان اتقارۋشى ورگانداردىڭ قۇزىرەتى جانە ادام دەنساۋلىعىنا، مۇلىككە، ەكولوگياعا، توپىراققا، جان-جانۋارلارعا اسەر ەتەتىن جاعدايدا سونىڭ ايىپپۇلىن مىندەتتى تۇردە تولەۋ وسى زاڭدا قارالعان", - دەيدى  سەنات دەپۋتاتى مۇرات باحتيارۇلى.

ال، بۇعان دەيىن رەسەي بايقوڭىر ماڭىنداعى اپات تۋرالى ەلىمىزدىڭ قۇتقارۋشىلارىنا بىردەن حابارلامايتىن. ماسەلەن، ماماندار ەكى جىل بۇرىن «پروتوننىڭ» قۇلاعان ورنىن ەكى كۇن ىزدەپ ارەڭ تاپقان كورىنەدى.

"ورىندى تاپقاندا وندا تەك شۇڭقىر عانا قالىپتى. سويتسەك، بىزدەن بۇرىن رەسەي تاراپىنىڭ ارنايى قۇتقارۋ توبى سول ساتتەن ىسكە كىرىسىپ، سول ءتۇننىڭ وزىندە زىمىراننىڭ قالدىقتارىن الىپ كەتكەن. بۇل قازاقستان تاراپىنان ەشقانداي دا ەسكەرتىلمەگەن", - دەدى سەنات دەپۋتاتى يكرام ادىربەكوۆ.

ال، گەپتيل وتە جىلدام جانىپ كەتەتىندىكتەن، ونىڭ اۋا مەن توپىراققا زيانىن ۋاقىت وتكەن سوڭ دالەلدەۋ قيىن ەكەن. وسىنى پايدالانىپ رەسەي تاراپى  وتەماقىدان مۇلدەم باس تارتىپ وتىر. كورشىلەرىمىزدىڭ 2013 جىلعى اپاتقا دا  ايىپپۇل تولەمەيتىنىن ىشكى ىستەر ۆيتسە-ءمينيسترى ۆلاديمير بوجكونىڭ ءوزى مالىمدەپ ەدى، ەندى توتەنشە جاعدايلار كوميتەتىنىڭ توراعاسى بۇل ماسەلە ءالى شەشىلمەگەنىن ايتىپ، جۋرناليستەرگە ەكى ۇشتى جاۋاپ بەردى.

- رەسەي ءالى تولەگەن جوق. جۇمىس جالعاسىپ جاتىر.

- وتەماقىنى دالەلدەي الدىڭىز با؟

- جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز.

رەسەيدەن ەكى جىلدان بەرى الا الماي جۇرگەن 13 ملرد تەڭگە وتەماقىعا قاتىستى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىندەگىلەردىڭ دە پىكىرى ءبىر-بىرىنە قايشى.

بوجكو وتاندىق ماماندار گەپتيلدەن كەلگەن زياندى كورشىلەرىمىزگە دالەلدەپ بەرە المادى دەسە، قاسىموۆتىڭ ەكىنشى ورىنباسارى مارات دەمەۋوۆ رەسەي ەكولوگيالىق شىعىندى تاۋار مەن ءتۇرلى قىزمەت كورسەتۋ ارقىلى كەزەڭ-كەزەڭمەن وتەۋدە دەپ وتىر.

Abai.kz