ءنازيا جويامەرگەن، جۋرناليست: قازاق جۋرناليستەرىنىڭ كاسىبي شەبەرلىگى ەشكىمنەن كەم بولماۋى ءتيىس.

ءنازيا حانىم باس بولىپ، تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن 2014 جىلدان باستاپ، جۋرناليستەردىڭ كاسىبي شەبەرلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا «جاڭا مەديا» تاقىرىبىندا بىرنەشە سەمينار ترەنينگتەر وتكىزىپ كەلەدى. ۇستىمىزدەگى جىلى قاڭتار ايىنىڭ 22-ءسى مەن 23-ءى الماتى قالاسىندا شەۆرون كومپانياسىنىڭ قولداۋىمەن «اۆروپا» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى ۆاتان ءوز مىرزا مەن تۇركيالىق جۋرناليست مەديا-ترەنەر حەديە ەروۇعلى حانىم وتكىزگەن شەبەرلىك ساباعىنا الماتى، شىمكەنت، تاراز قىزىلوردا قالالارىنان جينالعان تاۋەلسىز باق جۋرناليستەرى قاتىستى.

قازىر الەمدە 3 ميللارد ادام، ال ەلىمىزدە 10 ميلليون جان عالامتوردىڭ قۇرساۋىندا.  بۇعان، ەلىمىزدە كەڭىنەن قولدانىلاتىن فەيسبۋك، ينستاگرامم، ۆكونتاكتە، تۆيتتەر سەكىلدى الەۋمەتتىك جەلىلەردى قوسىڭىز.  جەلى قولدانۋشىلارى ءۇشىن، گازەت ساتىپ الۋ، نەمەسە تەلەارنا جاڭالىقتاىن كۇتىپ وتىرۋدىڭ قاجەتى جوق. ال، جۋرناليست قاۋىمى ساۋاتتى ءھام جەدەل جۇمىس ىستەيتىن، كاسىبي شەبەر بولۋى ءتيىس.

«ەگەر ءسىز تۆيتتەردە تىركەلگەن بولساڭىز، وندا سىزگە گازەت وقۋدىڭ قاجەتى جوق». لوندوندا شىعاتىن «Avrupa»  گازەتىنىڭ قۇرىلتايشىسى، تۇرىك جانە اعىلشىن تىلىندە شىعارىلاتىن بىرنەشە ينتەرنەت سايت پەن ونلاين راديو جانە تەلەارنانىڭ يەسى، مەديا-ترەنەر  ۆاتان ءوز مىرزا وسىلاي دەيدى. ونىڭ پىكىرىنشە، بۇگىنگى اقپاراتتىق جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ دامۋ قارقىنىنا سايكەس، بولاشاقتا ءبىز بىلەتىن ءداستۇرلى راديو-تەلەارنالار مەن گازەتتەر ازايا بەرەتىن بولادى. سوندىقتان دا، ەلەكتروندى اقپارات تاراتۋ ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى - زاماناۋي گادجەتتەر ارقىلى تەز ءارى وڭاي حابار تاراتۋ، الەۋمەتتىك جەلىلەر ۇسىناتىن مۇمكىندىكتەردى پايدالانا ءبىلۋ، بۇگىنگى جۋرناليستەردىڭ ەڭ الدىمەن ءمان بەرۋى ءتيىس نارسەسى.

 شۇعىل، ساۋاتتى ءھام تۇسىنىكتى جازىلعان،  ءارى فوتو نەمەسە ۆيدەومەن نەگىزدەلگەن اقپاراتتى تەز ارادا عالامتورعا سالاسىز، ءىس وسىمەن ءبىتتى! ايۋعا عانا وڭاي شارۋا. نەگىزىندە وسى ايتىلعان تالاپتاردىڭ بارلىعىنا بىردەي ساي بولۋ ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى. سوندىقتان دا،  ءوز ءىسىن تياناقتى اتقاراتىن كاسىبي بىلىكتىلىككە جەتۋ – بۇگىنگى جۋرناليست قاۋىمعا قويىلاتىن باستى تالاپ.

سونداي-اق، سۋرەتكە ءتۇسىرۋ، ونى گازەت نەمەسە ەلەكتروندى اقپارات قۇرالىنا ساي وڭدەي الۋ، ۆيدەونى ءتۇسىرىپ، ونى تەز ارادا مونتاجداۋ دا جۋرناليست ۇيرەنەتىن دۇنيە. سوندا عانا، شۇعىل دا قىزىقتى ماتەريال دايىنداۋدا ەش قينالمايسىز. تۇركيالىق مەديا-ترەنەر حەديە ەروۇعلى سونداي-اق، گازەت-جۋرنالدىڭ ديزاينىن دا نازاردان تىس قالدىرماي، مۇمكىن بولسا بەت قاتتاۋ باعدارلامالارىن جۋرناليستەردىڭ وزدەرى مەڭگەرگەنى دۇرىس ەكەنىن ايتادى. اقپارات، ماڭىزدى ماسەلەلەلەر كوتەرگەن ماقالالالار مۇمكىندىگىنشە قىسقا دا نۇسقا، ال سۋرەتتەردەن ماقالانىڭ مازمۇنى انىق اڭعارىلسا، بۇل دا ءجۋرناليستىڭ شەبەرلىگى بولماق.

بۇگىنگى كاسىبي شەبەر جۋرناليست – سەگىز قىرلى بولۋمەن بىرگە كەز-كەلگەن اقپارات الاڭىنىڭ پايدا تابۋىنا دا باسا ءمان بەرۋ كەرەك. عالامتور الەمىنىڭ زاڭدىلىعى سول – كەز-كەلگەن جاڭالىق نەمەسە ماقالا  سايتقا مىڭداعان وقىرمانداردى الىپ كەلۋى ءتيىس. رەيتينگ جوعارى بولسا – جارناما بار، قالتا دا قالىڭ. دەگەنمەن، رەيتينگ كەرەك ەكەن دەپ تەك قانا جەڭىل-جەلپى جاڭالىقتاردىڭ سوڭىنان قۋا بەرەتىن اقپارات قۇرالدارىنىڭ عۇمىرى ۇزاق بولمايتىنى تاعى بار.

تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورىنىڭ باسشىسى، بەلگىلى جۋرناليست ءنازيا جويامەرگەننىڭ ايتىپ وتىرعان «كاسىبي شەبەرلىگى» دە مىنە وسى! اقپارات قۇرالىنىڭ مازمۇنىنا دا، رەيتينگىسىنە دە، ارلەنۋىنە دە ءمان بەرە بىلەتىن، نەنىڭ دۇرىس، نەنىڭ تەرىس ەكەنىن تاني بىلەتىن مامان عانا – كاسىبي دەڭگەيگە قول جەتكىزە الادى.  ول ءۇشىن ىزدەنۋ كەرەك، ۇيرەنۋ كەرەك.

تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى ۇيىمداستىرعان «جاڭا مەديا» تاقىرىبىنداعى سەمينار ترەنينگتەرى اقپان ايىنىڭ 5-ءى مەن 6-ى ارالىعىندا اتىراۋ قالاسىندا جالعاساتىن بولادى.

ريزا يساەۆا

Abai.kz