بۇگىندە تورتكۇل دۇنيەنىڭ ەلەۋلى بولىگىندەگى بىرقاتار ەلدەر قوعامدىق تەرەڭ داعدارىستاردىڭ، ىشكى قايشىلىقتاردىڭ، ونىڭ ۇستىنە سىرتقى كۇشتەردىڭ جوسىقسىز ارالاسۋى سالدارىنان بىتىسپەس الەۋمەتتىك تەكەتىرەسكە تاپ بولىپ، ونىڭ اقىرى ازاماتتىق سوعىس ورتىنە ۇلاسىپ، بەيبىت ادامداردىڭ قيساپسىز قايعى-قاسىرەت، ارىلماس ازاپ شەگىپ وتىرعاندىعىنا كۋا بولۋدامىز.

اسىرەسە، ءبىزدىڭ جۇرتىمىزعا جات ەمەس مۇسىلمان، اراب الەمىندەگى جالپى احۋالدىڭ تۇراقسىزدانۋى، ميلليونداعان ادامداردىڭ تۋعان جەرلەرىن تاستاپ شىعۋعا ءماجبۇر بولىپ، بۇكىل اۋلەتىمەن بوسقىن اتانىپ، جەر شارىنىڭ وزگە قۇرىلىقتارىنان پانا ىزدەۋى، سونىڭ سالدارىنان تۋىنداپ جاتقان قات-قابات اۋقىمدى ماسەلەلەر الەم جۇرتشىلىعىن شىنىمەن الاڭداتا باستادى.  

جاھاندىق كولەمگە ۇلاسقان مۇنداي كۇردەلى جاعدايدا حالىقارالىق مارتەبەلى ۇيىمداردىڭ، جەكەلەگەن ىقپالدى مەملەكەتتەر باسشىلىعىنىڭ، اينالىپ كەلگەندە، ديپلوماتيالىق مايدان وكىلدەرىنىڭ الدىڭعى قاتارعا شىعىپ، قالىپتاسقان قيىن كۇرمەۋدى شەشۋ جولدارىن ىزدەۋى، مامىلەگەرلىك بىتىمدەر جاساسۋ ارقىلى ورتاق ىمىراعا جەتۋ مىندەتى كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلەگە اينالدى. ءبىزدىڭ دانا حالقىمىزدىڭ «ەلۋ جىلدا – ەل جاڭا» دەيتىن پالساپالىق تۇجىرىمىنا سۇيەنسەك، بۇگىندە ازيا مەن افريكانىڭ، تاياۋ شىعىستاعى اراب ەلدەرىنىڭ تاريحىندا بۇدان ەلۋ-الپىس جىلدار بۇرىنعى بولىپ وتكەن ساياسي وقيعالاردان كەيىنگى ساتىلاي دامۋ جولىندا كەزەكتى تۇبەگەيلى وزگەرىستەر ءورىس العاندىعىنا كوز جەتكىزەمىز.

وتكەن عاسىردىڭ 50-60-شى جىلدارى اتالعان ايماقتاعى ەلدەردە ەسكى جۇيە مەن رەفورماشىل جاڭا كۇشتەردىڭ اراسىنداعى ىمىراسىز كۇرەس، ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىستەر شەرۋى، ناتيجەسىندە الەم كارتاسىندا جاڭا مەملەكەتتەردىڭ پايدا بولۋىمەن تاريحقا ەنگەنى ءمالىم. البەتتە، بۇتىندەي ءبىر حالىقتاردىڭ تاعدىرىن انىقتاعان كۇرەتامىرلى بەتبۇرىستاردىڭ، سونىڭ ىشىندە الەمدىك ءىرى كۇشتەردىڭ مۇددەلەر قايشىلىعى توعىسقان الاڭى، ارقيلى الەۋمەتتىك توپتاعى جەرگىلىكتى ۇلتتار مەن ۇلىستاردىڭ ءوزارا قارۋلى شايقاسىنىڭ بارلىعى دا وراسان قانتوگىسپەن، قۇرباندىقتارمەن قاتار جۇرەتىنى بەلگىلى.

سولاردىڭ قاتارىندا يەمەندەگى مونارحيستەر مەن رەسپۋبليكاشىلدار اراسىنداعى قاقتىعىستىڭ اۋقىمى زور، قارقىنى قاتاڭ بولعان ەدى. تاعدىر-تالايى شيەلەنىسكە تولى بۇل ەلدە 1962 جىلى جۇزەگە اسىرىلعان توڭكەرىستەن سوڭ بيلىككە رەسپۋبليكاشىل كۇشتەر كەلىپ يەمەن اراب رەسپۋبليكاسى جاريالاندى. الايدا بۇرىنعى رەجيمنىڭ ىقپالدى جاقتاستارى، ءىرى تايپا باسشىلارى جاڭا بيلىكككە قارسى كۇرەسىن توقتاتپاي، ەلدە ازاماتتىق سوعىس باستالىپ كەتەدى. بۇل كەزدە يەمەننىڭ وڭتۇستىك اۋداندارى ءالى دە بريتانيالىق كولونيانىڭ قاراماعىندا بولاتىن. سولتۇستىكتەگى رەسپۋبليكاشىلداردىڭ جانە مىسىردىڭ قولداۋىمەن قانات جايعان حالىق مايدانى ۇيىمى بريتان اسكەرلەرىنە قارسى ازاتتىق كۇرەسىن كۇشەيتەدى. ول كەزدە ەكى لاگەرگە بولىنگەن الەمدىك قوعامداستىق ءوزارا مۇددەلەرىنىڭ بىتىسپەس قاقتىعىسىنا بايلانىستى، يەمەندەگى ساياسي وقيعالار بارىسىنا قىزۋ ارالاسقانى، اسىرەسە سوتسياليستىك اعىمدى جاقتاۋشى كەڭەس وداعى مەن بۇعان تۇبەگەيلى قارسى باتىس اراسىنداعى باسەكەلەستىك مىسىر مەن يەمەن توڭىرەگىندە بارىنشا شيىرشىق اتقان.

كولونياعا قارسى ۇزاققا سوزىلعان كۇرەستىڭ اياعىندا 1967 جىلى 30 قاراشادا استاناسى ادەن قالاسىندا وڭتۇستىك يەمەن حالىق رەسپۋبليكاسى جاريالانادى. ءۇش جىلدان كەيىن تۋرا وسى كۇنى ونىڭ اتاۋى يەمەن حالىق دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسى بولىپ وزگەرگەن. اقىرى، بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ىشكى قايشىلىقتاردان ارىلا قويماعان يەمەن رەسپۋبليكاسى بۇرىنعى 1990 جىلى سولتۇستىك پەن وڭتۇستىك ەكى رەسپۋبليكانىڭ قوسىلۋىنان كەيىن قۇرىلعانى ءمالىم.

مىنەكي، ءدال سول ءبىر اۋمالى-توكپەلى كەزەڭدە يەمەندەگى سوۆەت وداعىنىڭ ەلشىلىگىندە قازاق ەلىنەن شىققان ديپلومات سامات سىلامبەكۇلى سۇندەتباەۆ ەكىنشى حاتشى لاۋازىمىندا قىزمەت اتقاراتىن.

كەڭەستىك توتاليتارلىق جۇيە كەزەڭىندە جاۋاپتى جوعارى لاۋازىمدارعا، اسىرەسە حالىقارالىق قاتىناستار سىندى كۇردەلى ماڭىزدى سالالاردان ۇلتتىق رەسپۋبليكالار وكىلدەرىن  بارىنشا شەتتەتىپ، مۇمكىندىگىنشە شەكتەپ، ولاردىڭ ىشىنەن تەك قانا ايرىقشا كوزگە تۇسكەن  اسا ءبىلىمدى، جىگەرلى، تۇعىرلى ازاماتتاردى عانا ىرىكتەپ العاندىعى بەلگىلى. بۇل ورايدا ءبىزدىڭ ەسىمىزگە ەڭ الدىمەن ساۋد ارابياسىنداعى ەلشى ءنازىر تورەقۇلوۆ، موڭعولياعا ارنايى ميسسيامەن جىبەرىلگەن تۇرار رىسقۇلوۆ سىندى الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ارداقتى ەسىمدەرى ورالار ەدى. مىنە، ولاردىڭ ءىزىن باسقان مۇراگەرلەرىنىڭ اراسىنان سامات سۇندەتباەۆتىڭ ەسىمىن ماقتانىشپەن ايتۋىمىز لازىم. شىنىن ايتۋ كەرەك، وسى سالاعا قاتىسى بار الدىڭعى بۋىن وكىلدەرى بولماسا، قازىرگى ورتا جانە جاس قۇرامداعى  كادرلەر سامات اعامىز تۋرالى بىلە بەرمەۋى ابدەن مۇمكىن.

سامات سىلامبەكۇلى سۇندەتباەۆ تۋرالى العاشقى دەرەكتەردى قازاقستاندىق بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا، ەلىمىزدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بولعان، بۇگىنگى وتاندىق ديپلوماتيامىزدىڭ كورنەكتى وكىلى ەرلان ءابىلفايىزۇلى ىدىرىسوۆ «ۆەچەرنيايا الما-اتا» گازەتىنىڭ 1987 جىلعى 8 جەلتوقسانداعى سانىندا جاريالانعان «دولگ ۆىپولنيل دو كونتسا» اتتى ماقالاسىندا ناقتى  مالىمەتتەردى العا تارتا وتىرىپ، قايراتكەردىڭ ءومىرى مەن ەڭبەك جولى جايىندا تياناقتى باياندايدى.  بىر سالانىڭ ماماندارى رەتىندە اعا ۇرپاق وكىلىنە ايرىقشا قۇرمەت ءبىلدىرۋ، ءوز بورىشىن  اتقارۋ ۇستىندە دۇشپان قولىنان قاپىدا قازاق تاپقان قازاق ديپلوماتىنىڭ ەرلىگىنە تاعزىم ەتۋ مازمۇنىندا جازىلعان وسىناۋ جۇرەكجاردى بايانعا سۇيەنە وتىرىپ، كەلەسى دەرەكتەرگە  كوزىمىز جەتەر ەدى.

«ماسكەۋدىڭ سمولەنسكايا-سەننايا الاڭىنداعى مۇنارالارى كوككە ورمەلەگەن ۇستىندى عيمارات – كەڭەستەر وداعىنىڭ (قازىرگى ۋاقىتتا رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ) سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ورتالىق كەڭسەسى. سالماقتى ەسىكتەرىنەن ىشكەرى ەنگەن سوڭ، مرامورمەن ارلەنگەن كەڭ ۆەستيبيۋلگە تاپ بولاسىڭ. زالدىڭ ورتاسىندا تۇرعان مرامور تاستاعى التىن ارىپتەرمەن جازىلعان «قىزمەتتىك مىندەتتەرىن ورىنداۋ كەزىندە قازا تاپقان  سوۆەت ديپلوماتتارىنا، كسرو سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە ماڭگىلىك ەستەلىك» دەگەن سوزدەردى وقىعاندا، بويىڭدى ەرەكشە تەبىرەنىس بيلەيدى. ودان كەيى ادام اتتارى: «جەمچۋجينا ب.ا. – 1918 ج.،... ۆوروۆسكي ۆ.ۆ. - 1923...». وسىنداي ەلەۋلى ازاماتتاردىڭ قاتارىندا «ياكوۆلەۆ ۆ.ا. - 1967, سۋندەتباەۆ س.س. – 1967» دەگەن جازۋلار كوزىڭە وتتاي باسىلادى.

سامات سىلامبەكۇلى سۇندەتباەۆ 1928 جىلى 24 جەلتوقساندا  سەمەي وبلىسى، اباي اۋدانى، قاراۋىل اۋىلىندا دۇيەگە كەلگەن. قيىن-قىستاۋ زاماندا ءوسىپ جەتىلگەن بارلىق قۇرداستارى سەكىلدى ساماتتىڭ دا ەرتە ەسەيۋىنە تۋرا كەلدى. اكەسى سوعىسقا اتتانعاندا ءالى 13-كە دە تولماعان بوزبالانىڭ يىعىنا اۋلەتتىڭ بار اۋىتپالىعى تۇسكەن. ءوزىن-ءوزى تاربيەلەگەن بالاڭ جىگىت  ەڭبەكپەن قاتار ءبىلىم الۋدىڭ ءمانىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ورتا مەكتەپتى ۇزدىك بىتىرەدى. ول سەمەيدىڭ كەڭەس ساۋداسى تەحنيكۋمىن وقىپ اياقتايدى. ال، 1950 جىلى لەنينگرادتىڭ ف.ەنگەلس اتىنداعى كەڭەس ساۋدا ينستيتۋتىنا كەلىپ وقۋعا تۇسەدى.

س.س.سۇندەتباەۆتىڭ ەڭبەك جولى ءوز ەلىندە باستالىپ، 1954 جىلدان 1960 جىلعا دەيىن گۋرەۆ، اقتوبە وبلىستارىندا ساۋدا جۇيەسىندەگى قىزمەتتە بولعان. 1960 جىلى سامات سىلامبەكۇلى قازكسر ساۋدا مينيسترلىگىنىڭ باسقارما باسشىسى، القا مۇشەسى بولىپ تاعايىندالادى. ال، 1963 جىلدان قازاقستان كومپارتياسى وك اپپراتىندا جاۋاپتى قىزمەتكە بەكىتىلگەن. مەملەكەت سەنىپ تاپسىرعان بارلىق لاۋازىمداردا سامات سۇندەتباەۆ ءوزىنىڭ تۋراشىلدىعى جانە ادىلدىك قاسيەتتەرىمەن كوزگە ءتۇستى.

1964 جىلى سۇندەتباەۆ سامات ماسكەۋ قالاسىنا كسرو ءسىم-ءنىڭ جوعارى ديپلوماتيالىق مەكتەبىنە تىڭداۋشى رەتىندە جىبەرىلەدى. اتالعان وقۋ ورنىنىڭ پارتبيۋرو حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى، پارتيالىق-مەملەكەتتىك باقىلاۋ كوميسسياسىنىڭ توراعالىعىنا سايلانادى. وقۋدى اياقتاعان سوڭ ول يەمەن اراب رەسپۋبليكاسىنا ديپلوماتيالىق جۇمىسقا جىبەرىلەدى.

س.س.سۇندەتباەۆ ەلشىلىكتە ءتورت ايعا جەتپەيتىن مەرزىم عانا قىزمەت ەتىپ جۇرگەن كەزىندە، بۇل ەلدە مونارحيستەر مەن رەسپۋبليكاشىلدار اراسىندا ازاماتتىق سوعىس بۇرق ەتە قالدى. قالىپتاسقان جاعداي كەڭەس ديپلوماتتارى مەن ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتەر ءتوندىردى. ەلشىلىك باسشىلىعىنىڭ الدىندا ولاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتىپ، ەۆاكۋاتسيالاۋدىڭ جاۋاپتى مىندەتى تۇردى. وسىنداي كۇردەلى دە ماڭىزدى تاپسىرمانى ورىنداۋ كەزىندە ارانداتۋشى سىرتقى كۇشتەردىڭ زىمياندىق ارەكەتىمەن تەررورشى دۇشپانداردىڭ قولىنان 1967 جىلى 11 جەلتوقساندا ەلشىلىكتىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى ۆلاديمير اركادەۆيچ ياكوۆلەۆ پەن ەكىنشى حاتشى سامات سىلامبەكۇلى سۇندەتباەۆ قازا تابادى.

كسرو  جوعارعى كەڭەسىنىڭ جارلىعىمەن 1968 جىلى 28 قازاندا «اسكەري جاعداي كەزىندەگى ۇلگىلى ەڭبەگى ءۇشىن» ۆ.ا.ياكوۆلەۆ پەن س.س.سۇندەتباەۆ ولگەننەن كەيىن «قۇرمەت بەلگىسى» وردەنىمەن ماراپاتتالدى.

وسىلايشا، وتانىنان جىراقتا ورتاق مەملەكەتتىڭ مۇددەسى جولىندا قوس ۇلتتىڭ وكىلى قاتار قازا تابۋى وقيعاسىنىڭ ءوزى حالىقتار اراسىنداعى شىنايى دوستىق پەن تاتۋلىقتىڭ زور رامىزىندەي قابىلدانادى، - دەپ تۇيىندەيدى ويىن اۆتور.

اققان جۇلدىزداي بولعان قازاق ديپلوماتىنىڭ عۇمىرناماسى تۋرالى دەرەگىمىزدى رەسپۋبليكالىق اباي قورىنىڭ توراعاسى  بالتابەك ەرسالىموۆتىڭ «قۇنانبايدىڭ قۋعىن كورگەن ۇرپاقتارى» («عالام-شار»، سەمەي، 2005 ج.) جيناعىنداعى «ديپلومات يز چينگيستاۋ»،  سونداي-اق اكادەميك تىلەس اقبەرديننىڭ «مۋجەستۆو ديپلوماتا» ماقالالارى تولىقتىرا تۇسەدى. مۇنداعى مالىمەتتەردەن ءبىز سامات اعامىزدىڭ وتباسى، جارى ءماريا ەسقاليەۆا، ۇلى مۇحتار، قىزى دانەل جايىندا بىلە تۇسەمىز.  دانەل قازىرگى ۋاقىتتا اكەسىنىڭ جولىن جالعاستىرىپ، ديپلوماتيالىق قىزمەتتە، رەسەي سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندە كونسۋلدىق قىزمەت سالاسىندا ەڭبەك ەتۋدە.

ت.اقبەردين ءوز ماقالاسىندا سامات سىلامبەكۇلىنىڭ تەكتى اۋلەتتىڭ ۇرپاعى – ونىڭ جەتىنشى اتاسى انەت-بابا، كەمەڭگەر رۋ باسى، بەدەلدى بي، تاۋكە حانىڭ وڭ قولى، ايگىلى «جەتى جارعىنى» جاساۋشىلاردىڭ ءبىرى ەكەندىگىن جاريالايدى. ساماتتىڭ اتاسى سۇندەتبايدىڭ  اعاسى - ءانيار مولداباەۆ حح عاسىردىڭ باسىنداعى سەمەي قالاسىنىڭ زيالى قاۋىمىنىڭ تانىمال وكىلى، بەلگىلى بانك قىزمەتكەرى، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «اباي جولى» رومان-ەپوپەياسىنىڭ كەيىپكەرى دانيار قوڭدىباەۆتىڭ ءپروتوتيپى. سەمەيدەگى ابايدىڭ مەموريالدىق مۇراجايىندا ابايدىڭ تىكەلەي ءوزىنىڭ جانە وزگە جاقىندارىنىڭ كومەگىمەن انيارعا قالادان ءۇي ساتىپ الىنعانى، كەيىن وندا اباي، اقىلباي، ءابدىراحمان، ماعاۋيا، تۇراعۇل، شاكارىم-قاجىنىڭ جانە باسقا دا تۋىستارى مەن دوستارى كەلىپ تۇرعانى ايتىلادى. قازىر بۇل ۇيدە «الاش ارىستارى» مۇراجايى ورنالاسىپ، ونىڭ دەرەكقورىندا زاڭعار جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆ، الاش قايراتكەرلەرى ءاليحان بوكەيحانوۆ، احمەت بايتۇرسىنوۆ، مىرجاقىپ دۋلاتوۆ، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ، ماعجان جۇماباەۆ تاعى باسقا دا ۇلتىمىزدىڭ ۇلى پەرزەنتتەرى تۋرالى مالىمەتتەر ساقتالۋدا.

سۇندەتبايدىڭ ۇلدارى قالاۋبەك پەن سىلامبەك، ال، سىلامبەكتىڭ قىزى نۇرجامال، ۇلدارى ساعىنتاي، ماقسۇت، سىلامبەك. ءانياردىڭ قولىندا وسكەن نۇرجامال كەيىن ابايدىڭ نەمەرە اعاسى اقبەردى قاجىنىڭ نەمەرەسى جۇماتايعا ۇزاتىلعان. اقبەردى قاجى مەن سۇندەتبايدىڭ بالالارىنىڭ بارلىعى تەگىس جاقسى ءبىلىم العان، زامانىنىڭ الدىڭعى قاتارلى وكىلدەرى، قىساتاي مەن ءومىرتاي سوت بولىپ سايلانعان، سىلامبەك سەمەي ۋەزى، شىڭعىس بولىسىنىڭ القابيى بولعان. كەيىن بولشەۆيكتەر بيلىگى ورناعان سوڭ ۇلتىمىزدىڭ كوزى اشىق، وقىعان، پروگرەسشىل ازاماتتارى، اسىرەسە زيالى قاۋىمنىڭ قالىڭ جۇرتشىلىققا كەڭىنەن تانىمال ىقپالدى وكىلدەرىنىڭ كوزىن جويۋدىڭ زىميان ناۋقانى اياۋسىز جۇرگىزىلىپ، ونداعان مىڭ ارىستارىمىزدىڭ اراسىندا سىلامبەك سۇندەتبايۇلى دا قۋعىنعا ۇشىراپ، ءىز-ءتۇزسىز كەتكەن ەكەن.

اعاسى ساعىنتاي مايداندا حابار-وشارسىز جوعالعان، ەكىنشى اعاسى ماقسۇت تەحنيكا اتاۋلىنىڭ ءتىلىن مەڭگەرگەن بەلگىلى شەبەر، 9 بالا تاربيەلەپ وسىرەدى، ول دا ومىردەن ەرتە وزعان، ويتكەنى وزدەرى تۇراتىن اباي اۋدانى اۋماعىنداعى يادرولىق پوليگون ۇزاق جىلدار اينالاعا اجال ۋىن سەۋىپ كەلگەنى بەلگىلى.

ماقالا اۆتورى اتاقتى قۇنانباي قاجى، كەمەڭگەر ابايعا تۋىستىق جاقىندىعى بار، ۇلى مۇحتار اۋەزوۆپەن اۋىلداس، قاسيەتتى شىڭعىستاۋ تۇلەگى س.س.سۇندەتباەۆتىڭ اتىنا قاراۋىل اۋىلىندا كوشەنىڭ اتى، ءوزى وقىعان سەمەي تەحنيكۋمىندا ەسكەرتكىش تاقتا ورناتىلعانىن ءمالىم ەتەدى.

بۇعان ءبىزدىڭ قوسارىمىز قازىرگى ۋاقىتتا ەلىمىزدىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ عيماراتىندا ورنالاسقان مۇراجايىندا، وعان جەتەكشىلىك جاساپ وتىرعان بەلگىلى ارىپتەسىمىز ناتاليا گەللەرتتىڭ كىرپياز ۇقىپتىلىقپەن كۇتىپ قاراۋىمەن، سامات سىلامبەكۇلىنىڭ ءومىرى مەن قىزمەت جولىنا قاتىستى بىرقاتار قۇجاتتى دەرەكتەر مەن فوتوسۋرەتتەر، ەستەلىك ماقالالار، ءوز قولىمەن جازعان انكەتاسى، ءومىربايانى ساقتالعان. الدىمىزداعى سۋرەتتەرىنە قاراپ، ارىس ازاماتتىڭ ءتۇر-تۇلعاسىنىڭ سىمباتتىعىنا، جۇزىندەگى ايرىقشا زيالىلىق پەن تەكتىلىكتىڭ نىشانىنا ەرىكسىز سۇيسىنەسىڭ. اسا تالعامپازدىقپەن بويىنا جاراسقان سموكينگ كيىپ، تەرەڭ دە ويلى كوزدەرىنە كوزاينەگى ۇيلەسكەن، وتىزدىڭ ۇستىندەگى وردا بۇزار جاستاعى ەرجىگىتتىڭ جۇزىنەن تارايتىن پاراساتتىلىق ساۋلەسى بويىڭا قۋات، جانىڭا شۋاق تاراتقانداي  ىزگى اسەر بەرەدى. قىرشىنىنان قيىلعان تالانتتى جەرلەسىمىزدىڭ ءومىر جاسى ۇزاعىراق بولعاندا، ۇلكەن بيىكتەردى  باعىندىرىپ، ارينە تۋعان ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن العان ۇلى كەزەڭىنە دە جەتىپ، ونىڭ ىرگەسىن نىعايتۋعا، ديپلوماتيالىق سالاسىنىڭ قالىپتاسىپ دامۋىنا ولشەۋسىز ۇلەسىن قوسارى كۇمانسىز ەدى. ۇستىمىزدەگى جىلى 24 جەلتوقساندا ونىڭ تۋعانىنا 87 جىل تولادى، ال قايتىس بولعانىنا 11 جەلتوقساندا 48 جىل ءوتىپتى.

جوعارىدا ايتىلعان ماقالاسىندا ەرلان ءابىلفايىزۇلى ەرلىكپەن قازا تاپقان قازاق ديپلوماتى سامات سىلامبەكۇلىنىڭ بويىنداعى تۋرالىق پەن ادىلدىك مىنەزىن، وزىنە جۇكتەلگەن مىندەتكە اقىرعى دەمىنە دەيىن ادال بولعاندىعىن ارنايى اتاپ كورسەتۋى ۇلكەن ويلارعا جەتەلەيدى. بۇل پىكىردىڭ مانىندە وزىق تاريحي ءداستۇردى ساقتاۋ، ۇرپاقتار اراسىنداعى ساباقتاستىقتى ۇزبەي جالعاستىرۋ، كەشەگى اعا بۋىن وكىلدەرىنىڭ جان-جاقتى ءبىلىمى، جوعارى كاسىبيلىگى مەن بيىك ينتەللەكتىنىڭ جارقىن ۇلگىسىن، اسىل بەينەسىن ناسيحاتتاۋ نيەتى جاتقاندىعى كامىل.

راسىندا، قازىرگىدەي الەمدىك داعدارىس تۇسىنداعى كۇردەلى كەزەڭدە ەلىمىزدىڭ بۇگىنى مەن ەرتەڭىن تەرەڭنەن ويلاعان ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆتىڭ القالى ۇكىمەت جيىنىندا لاۋازىم يەلەرىنىڭ بىلىكتىلىگىن سىنعا الىپ، «نەمەن اينالىسىپ وتىرعانىن بىلمەيتىن، ساپاسىز» ادامداردىڭ بار ەكەنىن ناقتى اتاپ كورسەتكەنىندەي، قازىرگىدەي سىندارلى ۋاقىتتا مەملەكەتتىك مۇددەنى ويلاۋ دەڭگەيىنە جەتە الماي، جەكە باسىنىڭ قامىن كۇيتتەۋدەن اسا المايتىن تاياز، وزىنە سەنىپ تاپسىرىلعان مانساپتى كوتەرە الماي، ورىستىڭ ۇلى جازۋشىسى ا.چەحوۆتىڭ ايگىلى كەيىپكەر گەنەرالى ءتارىزدى قولاستىنداعىلاردىڭ شىرقىن بۇزاتىن، دەمەك ولاردىڭ جانۇياسىن تىنىشتىعىنان ايىرىپ، ۇجىمنىڭ، ورتاق ءىستىڭ بەرەكەسىن قاشىراتىن زياندى، كەزدەيسوق پەندەلەردىڭ كەزدەسەتىندىگى وكىندىرەدى، ارينە. مۇندايعا جول بەرمەۋ مۇراتىندا ءاردايىم ۇلتىمىزدىڭ ءجۇرىپ وتكەن ۇلاعاتتى جولىنا ءۇڭىلىپ، مۇحاڭ اۋەزوۆ ايتقان «جالعىز-اق ءۇمىتىمىز، قارۋىمىز» ۇلتىن سۇيەتىن پاراساتتى ەرلەردىڭ ونەگەلى ءىسىن دارىپتەۋ ءداستۇرىن تۇبەگەيلى قالىپتاستىرۋىمىز لازىم.

بەرگىسى بەس عاسىردان اساتىن ءتول تاريحىمىز، ەلدىك دامۋدىڭ قاي كەزەڭىندە بولماسىن، اسىرەسە بىزدەي تاۋەلسىزدىگى جاس مەملەكەتتىڭ بيلىك مەكەمەلەرى قىزمەتىنىڭ ينتەللەكتۋالدىق دەڭگەيىنىڭ جەتىلدىرىلۋى مەن حالىقتىڭ تىلەك-قالاۋى، مادەني ءھام رۋحاني قۋاتى ءبىر ارنادا ۇيلەسىمدى توعىسقان جاعدايدا ۇلتتىڭ المايتىن قامالى، وتپەيتىن كەدەرگىسى، ەڭسەرمەيتىن داعدارىسى بولمايتىندىعىنا كوزىمىزدى جەتكىزىپ، كوڭىلىمىزدى ورنىقتىرادى.

قامشىنىڭ سابىنداي عانا قىسقا عۇمىرىندا سامات سۇندەتباەۆ قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك قىزمەت قۇرىلىمدارىندا جاۋاپتى لاۋازىمداردى ابىرويمەن اتقارىپ، قوعامدىق ومىرىندە ەلەۋلى ءىز قالدىرعان، جارىق دۇنيەدەگى اقىرعى ساتتەرىنە دەيىن وتانى ءۇشىن جانقيارلىقپەن ەڭبەك ەتكەن جارقىن تۇلعا.

بۇگىندە سىرتقى ساياسات سالاسىندا قىزمەت جاساپ كەلە جاتقان ءۇمىتتى، ساۋلەلى جاستار، قارىمدى قىزمەتكەرلەر الدىمىزدا ۇلگىلى ءومىرى، زيالىلىق كەلبەتى، ادال ەڭبەك جولىمەن جارىق ءىز قالدىرعان اعا ۇرپاقتىڭ كورنەكتى تۇلعالارىن ۇمىتپاي، ءاردايىم ەستە ۇستاۋى پارىزىمىز دەپ بىلەمىز.

وسىناۋ ىزگى ماقسات جولىندا سامات سىلامبەكۇلى سۇندەتباەۆتىڭ ەسىمىن ماڭگى ەستە قالدىرۋ ماقساتىندا ءبىر وبلىس شەڭبەرىمەن شەكتەلمەي، ارىس ازاماتتىڭ اتىندا حالىقارالىق قاتىناستار سالاسى بويىنشا ارنايى مەملەكەتتىك ماراپات، كاسىبي كونكۋرس، استاناداعى ديپلوماتيالىق كورپۋس اراسىندا سپورتتىق ويىنداردان جارىس، ديپلوماتيالىق ينستيتۋتتىڭ اۋديتورياسىن اتاۋ، جانە باسقا دا رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدەگى ءىس-شارالار قابىلداۋعا بولار ەدى دەگەن ۇسىنىسىمىزدى ورتاعا سالعىمىز كەلەدى.

مۇحتار كارىباي، قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ قىزمەتكەرى

Abai.kz