بۇرىندارى «داۋىس International» توبىنىڭ ءانشىسى بولعان، بۇگىندە تالانتتى مۋزىكانت ەربولات بەدەلحاننىڭ كەلىنشەگى، ەكى بالانىڭ اناسى اسىل حانىم نە دەيدى؟ ونىڭ «بەيسەنبىدەگى بەتپە-بەتتە» ايتقان سىرىنا زەر سالىڭىز.

 – اسىل، سونىمەن ءسىز اراشا تۇسكەن «91» توبىنا قاتىستى داۋ تامام بولدى ما، ول اقىرى نەمەن اياقتالدى؟

– داۋدىڭ اياعى بىتكەن جوق. توپتى توپىرلاتىپ سىناۋ جالعاسۋدا. ءبىر جاعىنان، تۇسىنەمىن: جاڭالىق اتاۋلى سىنسىز پايدا بولماعان. بىراق ۋاقىت وتە كەلە، تىڭدارمان دا، ارىپتەستەرىمىز دە تۇسىنەدى دەپ سەنەمىن. «91» توبىنا قارسى كەلەتىن انشىلەر ساۋساقپەن سانارلىقتاي عانا قالدى. سىرتىڭنان سويلەپ، بەتكە ەشتەڭە ايتا المايتىندار دا بار. نەگىزى، باسقا، سىرت ەلدەردە تۇراتىن قازاقتاردىڭ كوزى اشىقتاۋ. ولار: «قازاقستان مۇنداي جاڭالىققا نەگە قارسى؟ ورەلەرى وسپەي قالعان با؟» – دەپ كۇلەدى.

 – ءوزىڭىزدى «داۋىس International» توبىنان ءبولىنىپ كەتكەلى، ساحنادان كورە المادىق. «كوزدەن تايسا، كوڭىلدەن كەتەدى» دەمەكشى، نەلىكتەن «جوق بوپ» كەتتىڭىز؟

– «داۋىس International» توبىندا ءۇش جىل ءان ايتتىم. كەلىسىم-شارت وسى ۋاقىتقا جاسالعان بولاتىن. ارى قاراي جەكە شىعارماشىلىعىممەن اينالىسقىم كەلدى. كەلىسىم-شارت مەرزىمى اياقتالعاندا، توپتان ءبىرجولا كەتتىم. جەكە ءانشى رەتىندە ەكى بەينەبايان ءتۇسىردىم. الۋا قوناروۆا، گۇلۆيرا يلاحۋنوۆا، ديلناز احماديەۆا جانە تاعى دا باسقا پروديۋسەرلەرمەن جۇمىس ىستەدىم.

كەيىنگى كەزدە شىعارماشىلىق داعدارىس بولدى ما، بىلمەيمىن: جۇمىسىم ونشا جۇرمەدى. ءبىر جاعىنان، ءومىر جولىمدى قۇداي سولاي شەشكەن بولۋ كەرەك. كەزىندە «نوۆايا ۆولنا» بايقاۋىنا قاتىسىپ، جارتىلاي فينالعا دەيىن جەتكەن كەزىم دە بولعان.

ونىڭ ۇستىنە بالالارىم دا تىم جاس: ۇلكەنى – تورتتە، كىشىسى – ۇشتە. ولاردى اياققا تۇرعىزۋ كەرەك. قۇداي قالاسا، ءۇشىنشىسى بولادى، اياعىم اۋىر. بىراق ۇيدە بوس وتىرعان جوقپىن. كۇيەۋىمنىڭ پروديۋسەرلىك ورتالىعىندا كومەكشى ديرەكتورمىن. اتقاراتىن جۇمىسىم كوپ.

بولاشاقتا ساحناعا شىعام، ءان ايتامىن دەسەم، ەربولات قارسىلىق بىلدىرمەيدى. ونەرگە قايتا ورالۋىما اتا-ەنەم دە قارسى بولمايدى. ول كىسىلەر موڭعوليانىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرلەرى. قايىن اتام – دومبىرا جانە كوپ ىشەكتى اسپاپتا وينايدى. ەنەم – مۋزىكالىق مەكتەپتى بىتىرگەن، جەتىگەندە وينايدى. ونەردەگى ءبىزدىڭ اقىلشى، كەڭەسشىلەرىمىز.

 – ول كىسىلەر شە، «91»-ءدى تۇسىنە الىپ ءجۇر مە؟

– كوپ سىني پىكىرلەردى ەستىگەندە، اكەمىز: «بالالاردىڭ سىرعاسىن شەشىپ، شاشتارىن قارا تۇسكە بوياتقاندا، مۇنداي داۋعا قالمايتىن ەدىڭدەر عوي»، – دەگەن ەدى. راس، توپتاعى ءانشى جىگىتتەردىڭ اتا-انالارى دا قاتتى ۋايىمدادى. امال جوق، ونەردەن وزگەشە الەم تابۋ – قۇرباندىقسىز كەلمەيدى. سول كەزدەرى ءبىر-بىرىمىزگە تەك سابىر ساقتاۋدان باسقا ايتارىمىز بولمادى.

– شىعارماشىلىق ادامى ءۇشىن ءۇي شارۋاسىندا وتىرىپ قالۋدىڭ اۋىرتپالىعى قانداي؟

– ارالارى ءبىر جاس ەكى بالامدا دا ۇيدە وتىردىم. ول كەزدە پروديۋسەرلىك ورتالىق قۇرىلماعان ەدى. ارينە، ساحناعا ەلەڭدەپ، ءىشىم كۇيىپ جۇرگەن كەزدەر بولدى. مەن ونداي كەزدەردە ءان ايتىپ، ءوزىمدى جۇباتىپ الاتىنمىن. كەيىننەن ۆوكالدان ساباق بەرە باستادىم. ءبارى سولاي بىرتىندەپ رەتتەلدى. ۇيدە وتىرۋدان جالىققان جوقپىن، كەرىسىنشە، مەندە بالا تاربيەسىنە دەگەن قىزىعۋشىلىق پايدا بولدى. ايەل بولعاننان كەيىن، ۇيدە وتىرۋدىڭ اۋىرتپالىعى دا سەزىلمەي قالادى...

 – وتباسىنىڭ مۇددەسى ءۇشىن ونەردى قۇربان ەتۋ دەگەن ماسەلەگە قالاي قارايسىز؟ ماسەلەن، توقتار سەرىكتىڭ بەيبىتى قىز كۇنىندە ساحنا مەن ەكراننان تۇسپەيتىن ءانشى ەدى: قازىر ساحنا ول ءۇشىن ەكىنشى پلانداعى ماسەلەگە اينالىپ قالعان سياقتى...

– بۇل جاعداي ادامنىڭ جاراتىلىسىنا بايلانىستى. اركىمنىڭ ءوز جولى، قالاۋى بار. اركىم ءوز جۇرەك امىرىمەن جۇرسە، ءار ادام باقىتتى بولادى دەپ ويلايمىن.

– ورىستاردىڭ «ايەلى مەن ەرى – ەكەۋى ءبىر پەرى» دەگەن ماتەلىندە ايتىلعانداي، «91» توبىنا قاتىستى داۋ-دامايدا ەربولاتتى جاقتاپ، الەۋمەتتىك جەلىدە ءبىراز «ايقاس» جۇرگىزدىڭىز. سونداعى سىزگە قارسى پىكىرلەردەن كەيىن قانداي وي ءتۇيدىڭىز؟ كوپشىلىكتىڭ ونەرگە، ونىڭ ىشىندە ونەردەگى جاڭالىققا دەگەن تاڭداۋ-تالعامى كەڭەستىك كەزدىڭ كەبىسىن كيىپ جۇرگەنىن سەزگەن بولارسىز؟

– شامام كەلگەنشە، الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازىلعان ءبىراز پىكىرلەردى وقىپ شىعۋعا تىرىستىم. راس، اراسىندا قاتتى اشۋ-ىزاعا بۋلىقتىم. باسىندا «91» توبى شىقپاي تۇرىپ، حالىقتىڭ دۇرىس قابىلدامايتىنىن بىلدىك. بىراق ءدال وسىنداي تۇسىنبەۋشىلىك بولادى دەپ ويلاماپپىن.

«ينستاگرام» پاراقشاسى ارقىلى قازىرگى ادامداردىڭ قاتىگەز ەكەندەرىنە كوزىم جەتتى. بالالار نە ىستەپ، نە ءبۇلدىرىپ قويدى، ولاردىڭ نەندەي كىناسى بار؟ ولار ءوز ۇيىندە تاربيە كورەتىن باسقا بالالاردى قالاي بۇلدىرمەك؟ نەگە بۇكىل قازاق جاستارىنىڭ تاربيەسى ءتورت جىگىتكە تىرەلىپ قالدى؟

قازاق دەسە، وزىمىزگە تيەدى: ينستا-پاراقشاداعى پىكىرلەردى وقي وتىرىپ، ادامداردىڭ ساۋاتسىزدىعىنا تاڭ قالدىم. دارداي قىز-جىگىتتەر ءوز ويلارىن جەتكىزە المايدى. قاتە جازىلعان سوزدەردى كورگەندە، جاعامدى ۇستادىم. حالقىمىزدىڭ ساۋاتىنىڭ سونداي تومەن دەڭگەيدە ەكەنىن، ويلاۋ جۇيەسىنىڭ ارتتا قالىپ قويعانىن بايقادىم.

كەڭەس كەزىندەگى اتا-انامنىڭ بەينەسى ءالى كۇنگە ەسىمدە. سول كەزدىڭ وزىندە قالا جاستارى شاشتارىن ۇزىن ەتىپ ءوسىردى. ەرتەرەكتە تىم تار شالبار كيدى، بەرتىن دالاڭداعان كەڭ شالباردى ەركەك تە، ايەل دە موداعا اينالدىردى. سول كەزدەگى ادامدار «مىناۋ قازاققا جات نارسە» دەگەن جوق قوي. ءسان قۋعان جاستارىن قارالامادى. سول ۋاقىتپەن سالىستىرىپ قاراعاندا، قازىرگى ادامنىڭ كوزقاراسى كەندە قالىپ، تۇيسىك-تانىمى تومەندەپ كەتكەن بە دەپ ويلايمىن.

– ەربولات – ءسىز ءۇشىن جار، بالالارىڭىزدىڭ اكەسى. ال ونەر ءۇشىن ول كىم؟ ونىڭ بويىندا ەل بىلمەيتىن قانداي قۇدىرەت بار دەپ ويلايسىز؟

– ەربولاتپەن تانىسقانىما 19 جىل بولىپتى: مەنىڭ جاسىم ون تورتتە، ول ون جەتىدە بولاتىن. ونىڭ بويىندا ەرەكشە، وزىنە عانا ءتان الەمى بارىن سوندا بايقاعانمىن. سوندىقتان «91» توبى اياق استىنان نەمەسە ءبىر مەزەتتەگى ويدان تۋعان جوبا ەمەس. ەربولاتتىڭ بالا ارمانىنىڭ جەلىسى، بىرنەشە جىلعى تاجىريبەسىنەن تۋعان جەمىسى.

ەربولاتتىڭ بويىندا قۇداي بەرگەن ونەرگە دەگەن قاسيەتى، ەرەكشە دارىنى بار. جانە ول بوس داۋ-دامايعا جوق ادام. بارىنە فيلوسوفيالىق وي تۇرعىسىندا قارايدى. ءوزىن رەنجىتكەن ادامدى تەز كەشىرە سالادى. ايەل بولعان سوڭ، كەيدە بىرەۋلەردى ءسوز ەتكەنىمدە: «جۇرتتا نە شارۋاڭ بار؟!» دەپ ۇرسادى. سوندا دا توقتاماي جاتسام، ۇندەمەي تۇرىپ كەتەدى.

ەربولاتتىڭ ءبىر انشىلەردى جامانداپ، الدەكىمدى سىناعانىن ەستىمەگەن ەكەنمىن. كوبىنەسە ادامدى بولمىس-بىتىمىمەن تۇسىنۋگە تىرىسادى. جۋىقتا اقىلبەك جەمەنەيدىڭ كەشىندە رينات زايىتوۆتىڭ بيلەپ، رەپ ايتىپ شىققانىن مەن مازاق قىلدىم. ال ەربولات ونى قوستاپ: «جاقسى بولعان ەكەن، ءوزى دە ساحناعا شىقتى. جارايسىڭ!» دەپ، رازىشىلىعىن ءبىلدىرىپ جاتتى. ءوزىن قارالاعان ادامعا ەشقانداي رەنىشىن ساقتاماعان. بىراق رينات جوندەپ بيلەي المايدى، نە دۇرىستاپ رەپ وقي المايدى: مۇنىسىمەن نە دالەلدەگىسى كەلدى؟ بىلاي قاراعاندا، رينات قىلىعى كۇلكىلى نارسە عوي. بىراق ەربولات وعان باسقا جاعىنان قارادى. ونىڭ مىنەزى سونداي.

– 40 جىل ساحنادا جۇرگەن روزا رىمباەۆا اپامىز ءالى كۇنگە دەيىن ءوزى تۋرالى «قازاق ەستراداسىنا جاڭالىق اكەلدىم» دەپ ايتپايدى. بىراق كەيىنگى جاستاردىڭ سوزىنە قۇلاق اسساق، ەكەۋىنىڭ ءبىرى جاڭالىق اكەلىپ جاتقان كورىنەدى. قالاي ويلايسىز، ەسترادامىزدا جۇرگەن قاي ءانشى ءان ولكەسىنە جاڭا لەپ الىپ كەلە الدى؟

– كەزىندە «وردا» توبى ساحناعا جاڭا لەپ الىپ كەلدى. جاستاردان جانار دۇعالوۆا، ماقپال يسابەكوۆا، ءالي وقاپوۆ، عالىمجان مولدانازار ءوز جاڭالىقتارىمەن كەلدى دەۋگە بولادى. نەگىزى، ءار ءانشىنىڭ ەستراداعا قوسار ءوز ۇلەسى بار. «راحات لۋكۋم»، «داۋىس International» توپتارى دا جاڭا لەپپەن كەلدى. سول ۋاقىتتاعى ارۋلار وسى توپتارعا ەلىكتەپ ءوستى دەسەم، ارتىق ايتقانىم ەمەس.

ال روزا اپايىم ءوزىنىڭ قاراپايىمدىعىنان سولاي دەگەن شىعار. ايتپەسە ول اپامدى تەك قازاقستان عانا ەمەس، بۇكىل تمد حالقى تانيدى. ول ءوز ونەرى ءۇشىن شىنىمەن دە ءولارمان ادام، ەڭبەكقور ەكەنىن ءالى دە دالەلدەپ كەلە جاتقان كىسى. ماقتانشاقتىعى جوق. الدىنا قويعان ماقساتىن ورىنداپ جۇرگەن ءانشى. ارتىنان ەرگەن كەز كەلگەن ونەرپاز روزا قۋانىشقىزىنا قاراپ، ونەرىن دە، بويىن دا تۇزەي الادى. وسىنىڭ ءوزى قازاق ەستراداسىنا قوسقان وراسان زور ۇلەسى دەر ەدىم.

ءيا، انشىلەرىمىزدىڭ اراسىندا «جاڭالىق اكەلدىم» دەپ ماقتاناتىندار بار. بۇل اركىمنىڭ ساناسىنا، تاربيەسىنە بايلانىستى جاعداي دەر ەدىم.

– قازىر ءسىزدىڭ ساحنا مەن ەسترادانى سىرتتان باققان سىنشى سياقتى رولدە جۇرگەن جايىڭىز بار: قانداي كوڭىل قۋانتارلىق جاڭالىقتاردى اڭدادىڭىز؟

– قۋانتارلىق جاعدايلار وتە كوپ. ونەرپازداردى ناسيحاتتايتىن نەبىر تەلەباعدارلامالار جۇرگىزىلىپ جاتىر. بۇرىنعىمەن سالىستىرعاندا، انشىلەرگە قاتتى كوڭىل بولىنۋدە. سوعان قۋانامىن. وسى كۇنى انشىلەرىمىز ءان جازۋدا، بەينەبايان تۇسىرۋدە، كيەتىن كيىمدەرىنە دەيىن اقشانى ايامايتىن بولعان.

ويتكەنى ءومىردىڭ ءوزى ساپالى جۇمىستى تالاپ ەتەدى. ينستا-پاراقشالارىنان قاراپ وتىرامىن: كەيبىر قىزدارىمىز ساتىپ العان كويلەكتەرىنىڭ قىمبات باعاسىنا دەيىن ماقتانىپ جازادى. بۇل دا جاقسى. وسىدان انشىلەرىمىزدىڭ اراسىندا جاقسى باسەكەلەستىك، ساحنا مادەنيەتىنە دەگەن ىنتازارلىق تۋادى.

– قازاقستانداعى گەرلز-بەندتىڭ ءىزىن سالۋشى «داۋىس International» توبى بولدى دەپ ايتۋعا بولا ما؟ سىزدەردەن كەيىن-اق دۋەت، قىز-جىگىتتەردەن قۇرالعان توپتار كوبەيە ءتۇستى. كەيدە «داۋىس International» باسەكەلەستىككە توتەپ بەرە الماي، تاراپ كەتپەدى مە ەكەن دەگەن وي كەلەدى؟

– «راحات لۋكۋم» توبى بىزدەن بۇرىن شىققان بولاتىن. ءبىز ساحناعا 2002 جىلى كەلدىك. بىراق ەكى توپتىڭ پروديۋسەرى ءبىر بولدى. «راحات لۋكۋم» ورىس تىلىندەگى اندەردى ورىنداسا، ءبىز تەك قازاق تىلىندە ءان ايتاتىن توپ بولدىق. ايىرماشىلىعى تەك وسىندا عانا. ال باسەكەلەستىككە كەلەر بولساق، بۇل پروديۋسەرگە قويىلاتىن سۇراق شىعار. «داۋىس International» توبى ءالى دە كەلە جاتىر. جاڭا قۇرامنىڭ قۇرىلعانىنا دا ءۇش-ءتورت جىل بولىپ قالدى. وعان بۇرىنعى قۇرامنىڭ ەكس-مۇشەلەرى اسەل سادۋاقاسوۆا مەن رانو ۋماروۆا پروديۋسەرلىك كورسەتىپ ءجۇر. اياق الىستارى جامان ەمەس.

 – جۇرتشىلىق ءسىزدىڭ توپتاعى قىزدارمەن باسىڭىز سىيماي، رەنجىسىپ كەتكەنىڭىزدى بىلەدى. سول وكپە ءالى دە بار ما؟ اسەل سادۋاقاسوۆا، رانو ۋماروۆامەن اراقاتىناسىڭىز قالاي؟

– جوق، قىزدارمەن رەنجىسىپ كەتتىم دەپ ايتۋعا كەلمەس. بالكىم، ولار مەنىڭ توپتان كەتكەنىم ءۇشىن رەنجىگەن شىعار. «داۋىس International»-دى جارتى جولدا قالدىرىپ، جەكە شىعارماشىلىعىممەن اينالىسىپ كەتكەنىمدى كەشىرمەگەن بولار. بىراق ول جايىندا بەتىمە ەشكىم ەشتەڭە ايتقان ەمەس. قازىر اسەل مەن رانو ەكەۋى دە پروديۋسەر. ءبىرى جەكە شىعارماشىلىعىن دامىتىپ جاتسا، ەكىنشىسى اكتريسالىق قىرىنان كورىنىپ ءجۇر. بۇرىنعىداي جاس ەمەسپىز، وتىزدان اسىپ كەتتىك. سول كەزدە وكپە بولعانىمەن، قازىر جوق دەپ ويلايمىن. ءبىر-بىرىمىزگە دەگەن سالەمىمىز ءتۇزۋ. ارا-تۇرا حابارلاسىپ، جاعدايىمىزدى ءبىلىسىپ تۇرامىز.

– مەرۋەرت تۇسىپباەۆا ءبىر سۇحباتىندا: «ەسترادا جاستارعا ارنالعان. ۇيىندە وتىرىپ قالعان ارىپتەستەرىم بار. نە ىستەرىن بىلمەي ءجۇر. كەزىندە ەسترادادا ءجۇردى. بۇگىن كەرەك بولماي قالدى. ويتكەنى حيت ءانى جوق»، – دەگەن ەدى. بۇل ءسوزدى وزىڭىزگە قابىلداپ قالماڭىز. دەگەنمەن، كەيدە ءسىزدى دە «كەرەك بولماي قالدىم عوي» دەگەندەي ويلار مازالاماي ما؟

– جوق، ونداي وي مازالاعان ەمەس. مەن تۇرمىسقا شىقپاي تۇرعاندا ءان ايتۋعا، بيلەۋگە قۇشتار ەدىم. بىراق ەكى بالانى بوسانعاننان كەيىن، انالىق ماحابباتىم ارتىپ، ونەرگە دەگەن تالپىنىسىم جوعالا باستاعانداي بولدى. بۇنى ءوزىم دە تۇسىنبەي قالدىم.

– وسىدان، بالەم، ساحناعا ورالعان كەزدە كوكەسىن كورسەتەم دەپ، دايىنداپ جۇرگەن جوسپارلارىڭىز بار شىعار...

– ءان جازۋ جوسپارىمدا بار دەپ ايتا المايمىن. ساحناعا قاشان شىعاتىنىم دا بەلگىسىز. مەنىڭ جوسپارىم – بولاشاقتا پروديۋسەر بولىپ، ءوزىم جاساعان دۇنيەنى قازاققا تانىتۋ.

سۇحباتتاسقان – انار اناپياەۆا

«وبششەستۆەننايا پوزيتسيا»

(پروەكت «DAT» №18 (335) 05 مامىر 2016 جىل

تاقىرىپ وزگەرتىلىپ الىندى. تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ: ادامداردىڭ قاتىگەزدىگىنە

كوزىم جەتتى