سوڭعى كەزدەردە ەلىمىزدە بولىپ جاتقان وقيعالارعا شەتەلدىك باسىلىمدار دا نازار اۋدارىپ، ءتۇرلى ماقالالار جاريالاۋدا. ءبىز بۇگىن سىرت كوز نە دەپ جاتقانىن وقىرمان قاۋىمعا جەتكىزۋ ءۇشىن بىرنەشە ماتەريالدى اۋدارىپ نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.

Abai.kz 

LENTA.RU: «قازاقستاندا شەتەلدىكتەرگە جەر بەرۋگە قارسى نارازىلىق شەرۋى ءوتتى»

«قازاقستاننىڭ اقتوبە جانە سەمەي قالالارىندا بىرنەشە مىڭداعان ادام شەتەلدىكتەرگە جەر بەرۋگە قارسى نارازىلىق اكتسياسىنا شىقتى. قازاقستاندىقتاردىڭ اشۋىن تۋعىزعان ماسەلە – قازاق جەرىن شەتەلدىكتەرگە 25 جىلعا جالعا بەرۋ تۋرالى قر جەر كودەكسىنە ەنگىزىلگەن وزگەرتۋلەر بولعان. ال 24 ءساۋىر كۇنى ءدال وسىنداي ميتينگ اتىراۋ قالاسىندا وتكەن بولاتىن. كەيىنىرەك قازاقستان پرەزيدەنتى تۇرعىنداردىڭ مۇنداي رەاكتسياسىن – سپەكۋلياتسيا دەپ باعالاپ، ارانداتۋشىلاردى قاتاڭ جازالاۋعا بۇيرىق بەرگەن. قازاقستاندىق الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلاردىڭ ءبىرى سىرىم ءابدىراحمانوۆ ءوزىنىڭ «فەيسبۋك» جەلىسىندە بىلاي دەپ جازادى: «اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ پەن وزگە دە قۇزىرلى ورگانداردان وتىنەرىمىز – سابىرلى بولىڭىزدار. ولار وزدەرىڭىزدىڭ باۋىرلارىڭىز عوي. ەشقانداي كۇش قولدانباڭىزدار».

REGNUM.RU: «قازاقستانداعى ميتينگ – كوپ ۋاقىت بوسقا ءوتتى»

«قازىر قازاقستاننىڭ ءۇش بىردەي وڭىرىندە جەردى شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرۋ تۋرالى قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ باستاماسىنا قارسى نارازىلىق شەرۋلەر ءوتتى. ءبىر قىزىعى – جەردى شەتەلدىكتەرگە ساتۋ نەمەسە جالعا بەرۋ تۋرالى شەشىم 2015 جىلى قابىلدانعانىمەن، نارازىلىق اكتسيالارى ەندى عانا ءوتىپ جاتىر. ال قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ سەسسياسىنا قاتىسقان پرەزيدەنت نازارباەۆ جەردىڭ قىتايلىقتارعا ساتىلمايتىنىن ايتقان ەدى. قازاقستاندا جەردى جالعا بەرۋمەن قاتار ءبىلىم سالاسىندا دا جاڭا رەفورما قابىلدانىپ، قازاقستاندىق مەكتەپتەرگە ءۇش تىلدىلىكتى ەنگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. سوڭعى جاعدايلارعا قاراعاندا، قازاقستاندىقتاردى بۇل ەنگىزىلگەن ءۇش تىلدىلىك ماسەلەسى مۇلدە الاڭداتپايتىن سەكىلدى. قازاقستان پرەزيدەنتى ءوز سوزىندە اپپاراتتىڭ يدەولوگتارىنىڭ جۇمىسىن سىنعا الىپ، جەر كودەكسىنە ەنگىزىلگەن وزگەرتۋلەردى حالىققا دۇرىس تۇسىندىرمەگەنىن  جەتكىزگەن ەدى. مۇنداعى ماسەلە قازاقستانداعى جەرگىلىكتى باسقارۋ ورىندارىندا حالىقپەن ەتەنە جۇمىس جۇرگىزەتىن اكىمدەر ساۋساقپەن سانارلىق قانا.  ال قالعاندارى لوزۋنگتار تولتىرۋمەن عانا اينالىسىپ، حالىقتىڭ الدىنا شىعۋعا تالپىنبايدى. ال حالىقتىڭ پروبلەماسى كۇن ساناپ ارتا تۇسەدى. سوندىقتان قازىر قازاقستاندا جەر ءۇشىن ميتينگ ءوتىپ جاتىر، ال ەرتەڭ ءتىل ءۇشىن، ودان كەيىن تاعى ءبىر ماسەلە شىعا بەرەدى».

THEDIPLOMAT.COM: «جەر كودەكسىنە ەنگىزگەن وزگەرتۋلەر حالىقتىڭ نارازىلىعىن تۋدىردى»

«قازاقستاننىڭ اتىراۋ قالاسىندا قوعام بەلسەندىلەرى مەن تۇرعىندار جەردى شەتەلدىكتەرگە ساتۋعا نەمەسە جالعا بەرۋگە قارسى نارازىلىق اكتسياسىنا شىقتى. بەلسەندىلەر بەيبىت شەرۋ وتكىزۋ ءۇشىن جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرىنەن رۇقسات سۇراعان. الايدا ونداعىلار اتىراۋداعى ورتالىق الاڭعا شەرۋ وتكىزۋ ءۇشىن رۇقسات بەرمەگەن. دەگەنمەن حالىق ءوز تالاپتارىن بيلىككە جەتكىزۋ ءۇشىن الاڭعا جينالعان. قازاقستاننىڭ بيلىگى تاراتقان رەسمي اقپاراتتاردا الاڭعا بىرنەشە ءجۇز عانا ادام جينالعان. الايدا الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن جەرگىلىكتى باق-تا جاريالانعان بەينە جازبالاردان اكتسياعا جينالعانداردىڭ بىرنەشە مىڭنان اسىپ جىعىلاتىنىن كورۋگە بولادى. قازاقستاندا 2,7 ميلليون شارشى شاقىرىم جەر اۋىلشارۋاشىلىق ماقساتىندا پايدالانۋعا جارامدى بولعانىمەن، ول جەرلەر قازىرگى تاڭدا قولدانىسقا بەرىلمەگەن. تاعى 602,000 شارشى شاقىرىم جەر تەلىمى مەملەكەت تاراپىنان قورعاۋعا الىنعان تابيعي قورىقتار ساناتىنا جاتادى. قازاقستانداعى جەر كودەكسىنە ەنگىزىلگەن وزگەرتۋلەر پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ 100 ناقتى قادام جوسپارىنا باعىتتالعان 5 ينستيتۋتسيالىق رەفورمانىڭ 3 بىردەي بولىمىنە سايكەستەندىرىلىپ وزگەرتىلگەن. بۇل دەگەنىڭىز – قازاقستانداعى بوس جاتقان جەر تەلىمدەرىن تۇرعىندارعا ساتۋ نەمەسە شەتەلدىك كومپانيالارمەن بىرلەسكەن جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا رۇقسات ەتىلەدى دەگەن ءسوز».

REUTERS.COM: «نازارباەۆ ۋكراينادان مىسال كەلتىردى»

«قازاقستان پرەزيدەنتى نازارباەۆ جەر ماسەلەسىنە قاتىستى جەر-جەرلەردەگى تولقۋلارعا بايلانىستى حالىقتى باسۋعا شاقىرىپ، ۋكرايناداعى جاعدايلاردان مىسال كەلتىردى. الماتى قالاسىندا 1 مامىر ۇلتتار بىرلىگى مەرەكەسىنە قاتىسقان قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ حالىقتى بىرلىككە شاقىرىپ، 2013-2014 جىلدارداعى حالىقتىڭ كوشەگە شىعىپ، ەرەۋىلدەۋىنىڭ ارتى ۆيكتور يانۋكوۆيچ بيلگىنىڭ وتستاۆكاعا كەتۋىنە جانە ۋكراينا ەكونوميكاسىنىڭ داعدارىسقا ۇشىراۋىنا اكەپ سوقتىرعانىن ايتتى».

BBC.COM:  «قازاقستانداعى جەر رەفورماسىنا قارسى نارازىلىقتار»

«قازاقستانداعى بۇل كودەكستەگى وزگەرتۋلەر قازاقستان حالقىنىڭ ۇرەيىن تۋعىزىپ وتىر. قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ اۋىلشارۋاشىلق جەر تەلىمدەرىن قىتايلىق ينۆەستورلارعا بەرۋگە قارسى نارازىلىق اكتسيالارىن ۇيىمداستىرۋشى بەلسەندىلەردىڭ دە نەگىزگى تالاپتارى وسى. بۇل قازاقستان حالقى ءۇشىن وتە ەموتسيونالدى سۇراق. 27 ءساۋىر كۇنى اقتوبە قالاسىندا وتكەن شەرۋگە قاتىسۋشى دەمونسترانتتاردىڭ ءبىرى ء«بىز قىتايلىقتارعا جەر بەرە المايمىز. ەگەر ولار كەلسە مۇلدە كەتپەي قويادى» دەپ ۇراندادى. 17 ميلليون حالقى بار قازاقستان تۇرعىندارى شىعىستاعى ۇلكەن كورشىلەرىنە ەسە جىبەرىپ الماۋ ءۇشىن – ولارعا جەردى ساتۋعا دا، جالعا دا بەرۋگە بولمايتىنىن ايتۋدا.»

اعىلشىن تىلىنەن اۋدارعان نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz