وسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى بەردىبەك سوقپاقباەۆتىڭ 1990 جىلداردان كەيىن ەش جەردە جاريالانباعان "ەرگەجەيلى ەلىنە ساياحات" (http://m.abai.kz/post/view?id=6094) اتتى حيكاياتىن جاريالاعان ەدى. ەندى مىنە، بەكەڭنىڭ وقىرمان ۇمىتا باستاعان تۋىندىلارىن كەزەك-كەزەگىمەن جاريالاۋدى قولعا الىپ وتىرمىز. بۇگىن وقىرماندارىمىزعا "ابەكەڭنىڭ ساعاتى" اتتى شاعىن عانا اڭگىمەنى ۇسىنۋدى ءجون سانادىق.

Abai.kz پورتالى

 (اڭگىمە)

بۇل سوعىس ۋاقىتى. سۇمبە دەيتىن جەردە جەتى جىلدىق مەكتەپتە مۇعالىممىن. ەر مۇعالىمدەر از، ۇشەۋ - تورتەۋ عانا. Kوپشىلىگى ايەل مۇعالىمدەر.

ىشىمىزدە جاسى قىرىقتان ارى ەڭكەيگەن ءابدىباي دەيتىن مۇعالىم بار. گەوگرافيا پانىنەن ساباق بەرەدى. باسقامىزعا قاراعاندا ەرەسەك اقساقالىمىز بولعاندىقتان ءبىز ونى سىيلاپ، ابەكە دەپ اتايمىز.

ابەكەڭ شارىن دەنەلى، ءالجۋاز سارى كىسى. بەت ءبىتىمى ۇساق، قولدارى ايەلدىڭ قولى ءتارىزدى كىشكەنتاي. بىرەۋمەن امانداسساق قولىن الا جۇگىرەتىن ادەتى بار. سولبىرەيگەن ۇزىن جەڭنىڭ ىشنەن ساۋساقتارىنىڭ ءۇشىن ارەڭ تاۋىپ ۇستاعاندا، اپ-ارىق، جىڭىشكە ساۋساقتارى ءشۇرشيىپ ۋىسىڭىزعا جۇعىپ بولماي قالادى.

جازى-قىسى بىردەي ابەكەڭ شالا تۋعان بالاداي دىمكەستەنىپ، جانىن كۇيتتەپ، قالىڭ كيىنىپ جۇرەدى. اسىرەسە، قىستىگۇنى ۇيىندەگى بار كيىمىن ۇستىنە قاباتتاپ جاپسىرىپ الادى.

ابەكەننىڭ وزگە مۇعالىمدەردەن ءبىر ارتىقشىلىعى — ونىڭ ساعاتىنىڭ بارلىعى. ابەكەڭنەڭ باسقا ءبىر دە ءبىر مۇعالىمدە ساعات جوق.

مەكتەپتە ءبىر ساعات بار، ارزانقول قابىرعا سaعات. مۇعالىمدەر بولمەسىنىڭ ءتور قابىرعاسىندا ءىلۋلى تۇرادى. مىنەزىن ادام ءتۇسىنىپ بولمايتىن يت ساعات. كەيدە كادىمگىدەي ساقىلداپ ءجۇرىپ تۇرادى، ەل كەيدە مەلشيىپ توقتاپ قالادى. وندايدا ونى جۇرگىزبەك بولىپ، مۇعالىمدەر ىستەمەگەن ايلانى ىستەيدى. شاڭعا تولىپ كەتكەن ىشكى مەحانيزمىن تازارتىپ، تابىلسا، ماشينا مايىمەن مايلايدى، تابىلماسا، شامنىڭ ىشىندەگى جەرمايدان قۇيادى. وعان دا جۇرمەسە، تاسىنا تاس قوسىپ بايلاپ، ول دا پا دىق ەتسە، سىرتقى ەسىككە سالىناتىن ۇلكەن قارا قۇلىپتى قوسا تاڭىپ تىركەپ، ايتەۋىر قالاي دا جۇرمەسىنە قويمايدى.

ويتكەنى بۇل ساعاتتىڭ جۇرمەي، توقتاپ قالۋى، ول — بۇكىل وقۋدىڭ توقتاۋىمەن بارابار. كەزەكشى ايەل ساباققا كىرۋگە، ساباقتان شىعۋعا قوڭىراۋدى سوعان قاراپ سوعادى ەمەس پە؟

بىراق الگى انتۇرعاننىڭ ءجۇرىپ تۇرىپ تا تارتقىزاتىن ماشاقاتى aز ەمەس. ۋاقىتتان بىرەسە وزىپ كەتتى، بىرەسە قالىپ قويىپ، جۇرتتى شاتاستىرىپ بىتەدى. مۇعالىمدەردىڭ كەيبىرى الگى ساعاتتىڭ كەسىرىنەن ساباققا كەشىگىپ قالىپ، مەكتەپ باسشىلارىنان ءسوز ەستىپ، كەركىلدەسىپ جاتادى.

— مىنا ساعات دۇرىس ەمەس، — دەپ، جاماناتتى ساعاتقا اۋدارادى.

وسىنداي كەرىس - تالاس تۋعاندا جۇرتتىڭ بەدەل كورىپ، قازى تۇتىپ جۇگىنەتىنى ابەكەڭنىڭ قالتا ساعاتى.

— ابەكە، قانەكەي، ءدال ۋاقىتتىڭ قانشا بولعانىن ءسىز ايتىپ جىبەرىڭىزشى؟ — دەيدى.

ابەكەڭ ءۇشىن بۇل از اۋرە ەمەس، سوندا دا ول بالسىنبەيدى. بەلىندەگى قايىس بەلبەۋدى شەشەدى دە، بىلاي الىپ قويادى. ودان سوڭ قوربيعان قالىن ىشىگىنىڭ تۇيمەلەرىن اعىتا باستايدى. ىشىكتىڭ ىشىنەن ماقتالى فۋفايكا كيگەن. ونىڭ تۇيمەلەرىن اعىتادى. ەڭ سوڭىنان سىرت جەيدەنىڭ تۇيمەلەرىن اعىتىپ، قولىن ومىراۋىنا سۇعىپ جىبەرەدى دە، كوكشىل شۇبەرەكتەن تىگىلگەن كىشكەنتاي مويىن قالتانى الىپ شىعادى. قالتانىڭ اۋزىنداعى ۇشكىل قاقپاقشاسى جانە دە تۇيمەلەۋلى. ونى اعىتادى، اق شۇبەرەككە ورالعان ساعاتتى الىپ شىعادى. ەندى شۇبەرەكتىڭ قاتتالعان كوپ وراۋلارىن جازا باستايدى. سونىڭ ەن اقىرىندا ارەڭ دەپ ساعاتتىڭ ءوزى كورىنەدى - اۋ!

بۇل قاقپاقتى شۇبالعان جىلان ءتارىزدى شىنجىر باۋى بار قالتا ساعات. ابەكەڭ ونى ەپپەن الادى دا، قاقپاعىن اشپاس بۇرىن اۋەلى قۇلاعىنا اپارىپ، تىڭداپ كورەدى. اۋرۋدىڭ جۇرەك سوعۋىن تىڭداعان دارىگەر ءتارىزدى. سودان سوڭ بارىپ قانا سەلت ەتكىزىپ قاقپاعىن اشىپ قارايدى.

— ون بىردەن وتىز... جەتى مينۋت كەتتى.

ابەكەڭنىڭ ساعاتتى قاستەرلەپ ۇستاسى الگىدەي. ونى كۇن سايىن بۇرايتۇعىن بەلگىلى ۋاقىتى بار. سونى قازا جىبەرمەي، ءدال ءوز كەزىندە بۇراپ وتىرادى. جانە قالاي بولسا، سولاي بۇراماي، ءبىر، ەكى، ءۇش دەپ، تاپتىشتەپ ساناپ بۇرايدى.

كوشەدە نەمەسە باسقاداي ءجۇردىم-باردىم جەردىڭ بىرىندە كەزدەسىپ، ابەكەڭنەن ۋاقىت قانشا بولعانىن سۇراي قالساڭ، ول كىنالى ادامداي قينالىپ:

ساعات قيىندا قالدى عوي، — دەيدى.

* * *

وسى جۋىردا مەن ابەكەڭدى الماتىدا ۋنيۆەرماگتىڭ الدىندا كەزدەستىردىم. ەكەۋىمىز كورىسپەگەلى قانشا جىل! مىجىرايعان كوسەلەۋ سارى شال بولىپتى. بەت-الپەت، كوزدەرىنەن ءبىر دەگەننەن-اق تاني كەتتىم. سول الگى باياعى قات-قابات كيىنىپ، جەڭىنىڭ ءۇشى قولىنان وزىپ جۇرەتىن ءالجۋاز ابەكەڭ. ول دا مەنى بىردەن تانىدى. ەكەۋمىز شۇرقىراسىپ جاتىرمىز.

مەنىڭ ەسىمە ساپ ەتىپ باياعى ابەكەڭنىڭ ساعاتى ءتۇستى. باياعى مەكتەپ، باياعى مۇعالىمدەر، باياعى الگى جۇرىسىندە بەرەكە بولمايتىن قابىرعا ساعات... سونىڭ ءبارى كوز الدىما سايراپ كەلە قالدى.

ابەكەڭنەن ءالى سول مۇعالىمسىز بە دەپ سۇراپ ەدىم، بيىل پەنسياعا شىققانىن ايتتى.

— ابەكە، باياعىدا ءسىزدىڭ ءبىر قالتا ساعاتىڭىز بولۋشى ەدى، سول بار ما؟ - دەدىم.

ۇمىتپاعان ەكەنسىڭ عوي، بار. كارى جولداس ساعاتىم عوي. ۇستاپ ءجۇرمىن.

— كورسەتىڭىزشى، ابەكە؟

— نەسىن كورەسىڭ، باياعى سول جامان ساعات.

— كورەيىن، سول ساعاتىڭىزدى ءبىر كورۋگە قۇشتارمىن.

ابەكەڭ جان-جاعىمىزدان اعىلعان حالىققا قاراپ الدى دا:

— قيىندا قالدى عوي، — دەدى،

مەن مىرس ەتىپ كۇلىپ جىبەردىم

— ابەكە، ءسىز ونى ىشكى مويىن قالتاڭىزعا سالىپ جۇرەتىن ەدىڭىز، ءالى دە سويتەسىز بە؟

ابەكەڭ باسىن شايقاپ، ول دا كۇلدى.

— ءا، سول ما! ونى دا ۇمىتپاعان ەكەنسىڭ عوي. قاراشى، ءبارىن ۇمىتپاپسىڭ...

جانە ءبىراز سويلەسىپ تۇردىق تا، قوش ايتىستىق، ابەكەڭ ماگازينگە كىرۋگە بەت الدى دا، مەن تومەن ترامۆايعا قاراي كەتتىم. ارتىما بۇرىلىپ قاراسام، شۇبىرعان جۇرتپەن قاباتتاسىپ، ول ۇلكەن ەسىكتەن ەنىپ بارادى ەكەن. قابات-قابات كيىمنىڭ ەڭ ىشىندە، اۋزى تۇيمەلەنگەن مويىن قالتادا، اق شۇبەرەككە ورالعان، قاقپاقتى قالتا ساعات كەتىپ بارا جاتقانىن كوزىمە ەلەستەتتىم.

 بەردىبەك سوقپاقباەۆ

Abai.kz