ماڭگىلىك ەل بولۋدىڭ مىعىمى – قانشا ۋاقىت زىمىراسا دا ۇلتتىعىمىزدان ايرىلماۋ، ادەبيەت پەن ونەرىمىزدىڭ سان عاسىر بويى جاساۋى. سەبەبى ەلدىڭ اماندىعىن، ۇلتتىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋىن، قادىر-قاسيەتىن جىرعا قوسىپ تەرەڭنەن جىرلانعان پوەزيا ولمەك ەمەس.

قازىرگى ۋاقىتتا شىعارمالارىن ءوز زامانىنا ارناعان اقىندار از ەمەس. ءوز كەزەڭىندە ۋاقىت تىنىسىن سەزىنگەن اقىنداردىڭ ءبىرى – يسرايل ساپارباەۆ.

قازاق پوەزياسىنداعى وزىندىك قولتاڭباسى ايقىن، حح عاسىردىڭ 70-80–جىلدارىنداعى ليريكانىڭ جارقىن كەلبەتىن جاساۋشى اقىننىڭ ءبىرى – يسرايل ساپارباەۆ. سەزىمدى سەلت ەتكىزەر، جۇرەكتەن شىققان جىردىڭ بالىن تامىزار اقىن پوەزياسىنىڭ پەرنەسى تازا تىڭ ليريزمگە لايىقتالعان. جانعا جىلى ولەڭدەر كوبىنەسە ليريكادان تابىلادى.

…سوناۋ 70-جىلداردىڭ باسىندا «سەنى كورگىم كەلەدى دە تۇرادى»، «ۆيولەتتا»، «قۇدايى بار قۇلدىڭ دا» سەكىلدى تاماشا جىرلارىمەن قازاق جىرىنىڭ ۇيىرىنە ەكپىندەي قوسىلعان يسرايل ساپارباي – بۇگىندە كەمەلىنە كەلگەن اقىن. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 25 جىلدىعىنا ءدوپ كەلگەن اقىننىڭ 75 جىلدىعى – تەكتى دە تەرلى ەكەندىگىندە.

يسرايل ساپارباەۆتى وزگە  اقىنداردان ەرەكشەلەپ، دارالاپ  كورسەتەتىن – ونىڭ  ولەڭدەرىندەگى  شىنايى، تاڭعى شىقتاي  ءمولدىر  جىرىنداعى ءليريزمنىڭ ۇستەمدىگى، عاشىقتىققا، سۇلۋلىققا سۇيىسپەنشىلىككە دەگەن اسىل ءسۇيسىنىس، جاراسىمدى  جىر كەستەلەلەرى.

نازiكتiك پەن سۇلۋلىق، ادالدىق پەن ادامگەرشiلiك، ماحاببات پەن سۇيiسپەنشiلiك، ساعىنىش پەن قايعى اقىن پوەزياسىنان ەرەكشە ورىن الادى. وسى قۇندىلىقتار اقىن قالامىنان جاڭاشا ءومiر تانىپ، جاڭاشا تىنىس الادى. سول سەبەپتi اقىن ولەڭدەرiنiڭ وزەكتi ماسەلەسiنە ءۇڭiلiپ، ونىڭ دارالىعى مەن تالانتىن تانۋدىڭ ءوزi تالماي زەرتتەۋدi تالاپ ەتەدi. قانداي دا ءبىر ماسەلەنى تىلگە تيەك ەتسە دە اقىننىڭ ەرەكشەلىگى ونى كەڭ اۋقىمدا الىپ، ولەڭ ولشەمىنە ءورىستى ويمەن اۋدارا، سىيدىرا بىلگەن. بۇل قاسيەت ءسوز زەرگەرىنىڭ شاعىن ولەڭدەرىندە دە، كولەمدى تۋىندىلارىندا دا بولەكشە بىتىمگە، اسەرلى ايشىققا ۇلاسقان. اقىن ولەڭدەرىنىڭ تاقىرىپتىق جۇيەسى، جانرلىق ءتۇرى، يدەيالىق جانە مازمۇندىق نەگىزدەرى قازاق پوەزياسىنداعى تىڭ ءۇردىستى تانىتادى جانە وزگە تىلگە اۋدارۋدى انىقتايدى. اقىننىڭ كوپ قىرلى ماحاببات ليريكاسىنىڭ مازمۇنى، كوركەمدىك بولمىسى الۋان ءتۇرلى، ءارى كۇردەلى.

ليريكا دەگەنىمىز-اقىننىڭ ىشكى جان دۇنيەسىنىڭ سەزىم كۇشىمەن تەبىرەنە تولقۋى، ءوز باسىنىڭ كوڭىل-كۇيى، كۇيىنىش-ءسۇيىنىشى ءتان. يسرايل اقىن ءوز ولەڭدەرىندە شاما-شارقىنشا كوركەمدىككە ۇمتىلدى، ولەڭ جازۋداعى اباي تالاپتارىنا تالپىندى، ماعجاننىڭ عاشىقتىعىن ورتەي ءتۇستى. جاتىق تىركەس، شىمىر ۇيقاس قۇرۋعا، اجارلى سوزبەن بەينەلەۋگە، اسەرلى ىرعاق، شىرايلى شۋماق جاساۋعا، وسىلاردىڭ ءبارىن ۇيلەستىرە كەلىپ، وي سالار، جۇرەك تەربەر كوركەم پوەزيا تۋدىرۋعا تىرىستى. ول بەلگىلى دارەجەدە اباي باستاعان قازاقتىڭ جاڭا جازبا ادەبيەتىندەگى كوركەم ۇلگىنى باسشىلىققا الدى. تابيعات كورىنىستەرىن بەرۋدە، جەر-سۋ، تاۋ-دالا، گەوگرافيالىق ورتانى سۋرەتتەۋدە الدىڭعى ۇلگى باعىتىندا ىزدەندى، سولارمەن ۇندەسەتىن ازدى-كوپتى تۋىندىلار بەردى. الايدا اقىن پوەزياسىندا ءوزىنىڭ بويىنا بالا كەزىنەن سىڭگەن حالىقتىق سيپات، ۇلتتىق داستۇردەگى كوركەمدىك ۇلگى باسىم بايقالاتىنى شىندىق. ءومىردىڭ ءوزىن ولەڭ دەپ باعالاعان قالامگەردىڭ ولەڭ-سوزگە جۇگىنۋى اقىن مۇراتىن ايگىلەپ تۇرعانداي. ولەڭ-جىردىڭ جاسامپازدىق قۇدىرەتىنە ەرەكشە ماڭىز بەرۋ دە اقىندىق مۇراتتىڭ باستى شارتى بولسا كەرەك. اقىن ليريكاسىنداعى شالقار شابىت اقىننىڭ ءسوز ونەرىن قۇرمەتتەۋ، وعان تابىنۋ قۇدىرەتىنەن كورىك الادى. ناعىز اقىنعا ءتان كرەدو – جىر بۇلاعىن ايالاپ سۇيۋدەن ءنار الىپ، ودان ارعى بيىكتەرگە قول سوزادى. اقىن تۇسىنىگىندە ولەڭ پاتشالىعى ادامزات دامۋى مەن جەكە تۇلعا رۋحىنا قىزمەت ەتەر ەرەكشە دۇنيە. قازاق ءسوز ونەرىنىڭ وزەگى – ولەڭ دەپ ۇقساق، ء«سوز پاتشاسىنا» سىيىنىپ سىر اشۋ – اقىنعا عانا جاراسقان سيمۆوليكا بولعانى.

ادەبيەت الەمiندە تۆورچەستۆولىق قابiلەتi مەن ادامگەرشiلiگi, كiسiلiك قاسيەتi ەرەكشە تالانتتى تۋما اقىندار سيرەك كەزدەسەدi. بiر شۋماق ولەڭ جازباعان ادام قازاق قازاق ەمەس بولعانمەن، ولەڭ جازعاننىڭ ءبارi سىرشىل دا سەزiمشiل اقىن ەمەس قوي. اقيىق اقىن دەسە، بiز ماقاتاەۆتى، رەاليست اقىن دەسە س.سەيفۋلليندi, ب.مايليندi, ۇلى اقىن دەسە ابايدى بiردەن ەسكە الامىز.

كەيدە وزiڭە دە كورiنبەي تەك ۇعىم دۇنيەنiڭ الدەبiر تۇكپiرiندە بۇعىپ جاتقان، ۇيقىلى-وياۋ سەزiمiڭە جان بەرە الار كۇشتiڭ يەسi دە – پوەزيا قۇدiرەتi, اقىندار الەمi.

اركiمنiڭ ءوز جان ولشەمi دەڭگەيiنە ءتان قانشا قاسيەت – قاستەرi بار بولسا، سونىڭ ءبارiن جاقسى اقىننىڭ ساڭلاق قيالىنان جارالعان سۇلۋ جىرى جان بiتiرە جاڭعىرتادى.

دەمەك ادام بولمىسى، ادامنىڭ جان دۇنيەسىندەگى ءتۇرلى ساپالىق وزگەرىستەردى پوەزيا تىلىمەن ورنەكتەۋدىڭ وزگەشە ءادىس-ءتاسىلىن تاپقان اقىن قازاقتىڭ ءتول ادەبيەتىمەن عانا شەكتەلمەي ءتۇبى ءبىر تۇركى رۋحانياتىنىڭ مازمۇندى تۋىندىلارىنان سۋسىنداپ، ءارى الەمدىك اقىل-وي جەتىستىكتەرىنەن ۇيرەنگەن.

ەڭبەك جولىن ورايلى وڭتۇستىكتەن باستاعان اقىن وڭتۇستىك قازاقستان وبلىستىق مادەنيەت باسقارماسىندا، وبلىستىق «وڭتۇستىك قازاقستان» گازەتى رەداكتسياسىندا، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ شىمكەنت وبلىسارالىق بولىمشەسىندە، كەيىن رەسپۋبليكالىق  «جالىن»، «جازۋشى» باسپالارىندا، «قازاقتەلەفيلم» كينوستۋدياسىندا، «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە،  قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنداعى ەلشىلىگىندە (ديپلوماتيالىق دارەجەسى بار), م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترىندا قىزمەت اتقاردى.

اقىن، دراماتۋرگ، سازگەر يسرايل ساپارباي، ەڭ الدىمەن – تالعامى نازىك، ءتۋابىتتى سىرشىل ليريك اقىن. ول 1979 جىلدان بەرى بۇرىڭعى قسرو، قازىرگى قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى. 35-40 جىلعى شىعارماشىلىق ومىرىندە اقىننىڭ جيىرماعا جۋىق جىر جيناقتارى جارىق كورگەن:  «اققۋ ارمان»، «بوزقاراعان»، «راۋشانعۇمىر»، «قىزىل-جاسىل دۇنيە»، «جۇرەگىمە ۇيا سالعان قارلىعاش»، «قىزىل جەل»، «بارماقتاي باق»، «گۇلاسىل»، «ماحاببات پەن عاداۋات»، ء«جۇز ءبىر ءتۇن»، «تۇنگى اۋەندەر»، «بالاۋىز شام» كىتاپتارىنىڭ ءونبويىندا وتانعا، ەلگە دەگەن پەرزەنتتىك پارىز، تۋعان حالقىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، جاراتىلىس پەن تابيعات دۇنيەسىنە دەگەن تازا دا ادال كوزقاراس ومىرشەڭ ولەڭ جولدارىمەن ءورىلىپ وتىرادى.

درامالىق شىعارمالارى: «اۋىلدان كەلگەن ارۋ»، ء«امىر-تەمىر»، «اباي-توعجان»، «سىعان سەرەناداسى»، «ماحاببات پەن عاداۋات»، ء«ماجنۇن»، «كەمپىر الىپ قاشۋ» ت.ب. اۋدارمالارى: «سۇيە بىلسەڭ...» (وزبەك دراماتۋرگى ە.قۇشۋاقتوۆتىڭ «قىزىل الما» دراماسى، وزبەك اقىنى، وزبەكستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى ابدوللا اريپوۆتىڭ «سايىپقىران» تاريحي دراماسى), «جانگۇلىم»، «ساعىنىش سازى»، «انانى اڭساۋ»، «نوستالگيا»، «جۇرەككە جۇرەك ءتىل قاتار»، «اسىل انا»، «سەنىڭ تۋعان كۇنىڭە»، «تاماشا تانگو»، «عاجايىپ تانگو» ت.ب. جۇزگە  تارتا اندەردىڭ، سونداي-اق «ماحاببات – ماڭگى ەرتەگى»، «امالىم قانشا...»، «قوشتاسۋدىڭ قيىنى-اي»، «سەن بولماساڭ»، ء«وزىڭ عانا»، «اۋىلدى اڭساۋ»، ء«بىر كۇن وزىپ بارا جاتىر ءبىر كۇننەن»، «قايران، دۇنيە»، «قازاقتىڭ قارا بالاسى» ت.ب. 100-دەن اسا ءان ماتىندەرىنىڭ اۆتورى.

يسرايل ساپاربايدىڭ جاقىن جانە الىس شەتەل اقىندارىنىڭ وزىق شىعارمالارىن ءتول تىلگە اۋدارۋداعى كوركەمدىك، تارجىمالىق ءتاسىلى دە وزگەشە. ومار ھايامنىڭ «ناۋرىزناماسى»، ءامىر-تەمىردىڭ «اماناتى» («ۋلوجەنيە تەمۋرا»), لۇقپان حاكىم حاقىنداعى حيقايا، افسانالار كىتابى، يمام يسمايل ءبۋحاريدىڭ «اقيقي حاديستەرى»، وزبەك شايىرى ءابدىراحىم پراتوۆتىڭ ء«بىر تال گۇل» ولەڭدەر جيناعى، يۋگوسلاۆ اقىنى دجورجە كاتيچتىڭ «سالەمدەمە» كىتابى، ا.س.پۋشكيننىڭ، س.ا.ەسەنيننىڭ ءتارجىما توپتامالارى. اقىن 2006 جىلى «بايتەرەك» اتتى رەسپۋبليكالىق جابىق بايگەگە قاتىسىپ، س.ەسەنين، ا.پۋشكين ولەڭدەرىن كوركەم اۋدارعانى ءۇشىن جۇلدەلى ءبىرىنشى ورىندى جەڭىپ الدى.

يسرايل ساپارباي ءى.جانسۇگىروۆ اتىنداعى جازۋشىلار وداعى سىيلىعىنىڭ، حالىقارالىق جامبىل اتىنداعى سىيلىقتىڭ، تۇركى پوەزياسى حالىقارالىق فەستيۆالىنىڭ، سونداي-اق تاۋەلسىز «پلاتينالى تارلان» سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى. رەسپۋبليكالىق بىرنەشە جىر ءمۇشايرالارىنىڭ جۇلدەگەرى.

تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ تاريحى مەن ۇلتتىق قۇندىلىقتارى، جاس ۇرپاق تاربيەسى، مەملەكەتىمىزدىڭ وركەنيەت كوشىندەگى دامۋ، كەمەلدەنۋ، ءوسۋ ورەسى، سونداي-اق قوعامىمىزدىڭ بۇگىنگى رۋحاني، يماني حال-احۋالى حاقىنداعى پۋبليتسيستيكالىق وتكىر تولعانىستارى، سىر-سۇحباتتارى، ەسسە-ماقالالارى ىلعي دا جۇرتشىلىق نازارىندا.

اقىن يسرايل ساپارباەۆ 1960 جىلدىڭ اياعىندا 70-جىلدىڭ باسىندا ويلى دا سىرلى جىرلارى ەشكiمگە ۇقسامايتىن، ەش دارالانبايتىن ءوز ەرەكشەلiگiن وقىرماندارعا پاش ەتتi. «اققۋ ارمان» اتتى ەڭ العاشقى جيناعى «جالىن» باسپاسىنان جارىق كوردi. تابيعاتى سۇلۋ، جانى نازiك اقىن وسى تۇڭعىش جيناعاندا-اق قيىندىعى مەن قىزىعى، سىرعا تولى الەمگە قۇلاش ۇرعان سەزiم تامشىسىنان تۋىنداعان وتكiر جىر شۋماقتارىن توگiپ، ءومiردi قاز قالپىندا قابىلداۋىمەن دارالاندى:

سوندىقتان دا:

                   ءومiر جولى قاتپارلى سان،

                   تۇسكە دەيiن شاتتانسام،

                            تۇستەن كەيiن مۇڭايام، – دەپ ايتسا،

وسى سىرلى ءتۇيiننiڭ تەرەڭiنە ەرiكسiز تۇسەدi, ويعا شومادى. يسرايل ولەڭدەرiندە وي مەن بەينە تۇتاستىعى ومiرگە كەلگەن ولەڭ – پەرزەنتتiڭ ومiرشەڭدiگiنiڭ دارا اكسيوماسى. بۇل سوزiمiزگە اقىننىڭ «اققۋ ارمانى»، «بۇلاق جىرى»، «تۋعان جەرمەن قوشتاسۋ» اتتى تۋىندىلارى، «جۇرەگiمە ۇيا سالعان قارلىعاش»، «پەرزەنت تريپتيحى»، «ۇركەك قىز نەمەسە العاشقى ماحاببات تۋرالى» باللاداسى ناقتى دالەل بولا الادى.

                   مەن بۇلاقپىن، توگiلگەن قان دا كورگەم،

                   تالاي بوزداق مەن ءۇشiن جان دا بەرگەن.

                   ءجۇزiم اينا، ءۇنiم – سىر، ماعان قاراپ

                   تالاي سۇلۋ شاشتارىن تالداپ ورگەن.

ادەبيەتتiڭ قاي جانرىندا بولماسىن اۆتوردىڭ بۇكiل قاۋىمعا ايتار ويى، نيەتi, پيعىلى مەيلiنشە پاكتiگiمەن، اقتىق سەزiمiمەن، ادال دا اشىق باعىت-باعدارىمەن، قاراپايىمدىلىعىمەن وقشاۋلانا كوزگە كورiنiپ تۇرسا نۇر ۇستiنە نۇر ەمەس پە؟

مiنە، ءدال وسى قاسيەت يسرايلدىڭ جىرلارىندا بوي كورسەتiپ، ءاربiر وقىرماندى ايتار ويىنىڭ ماقسات-مۇددەسiنە باۋراپ الىپ، كوركەمدiكتiڭ كوگiلدiر الەمiنە ەركiن قۇلشىنىسپەن جەتەكتەي جونەلەدi.

پايىمداۋىمىزشا جىر الەمiنە ساپار شەككەن، وقىرمانعا ءلاززات، وزiنە ارتار جۇك iزدەمەگەن اقىن ەمەس، وعان «جاقىن دا» ەمەس.

اقىن ءۇشiن ءومiر سان قيلى ەگەستەن تۇرادى، جانە ول ەگەسكە ناعىز تالانتتىڭ عانا شىدايتىندىعىنا كامiل سەنگەندiكتەن اقىن:

ءومiر - وزەن اعىزىپ كەتەر بiزدi,

جەڭە الماساق، تاعدىردىڭ ءتۇرلi ەگەسiن، –

دەپ تەبiرەنەدi.

ءومiر تۋرالى ءار اقىننىڭ وزiندiك تۇسiنiگi, ولەڭدەگi قولتاڭباسى ءار قالاي. سوندىقتان ءار اقىن ءومiر، ءولiم تۋرالى وزiنشە بiر جاڭالىق اشادى. امانگەلدi مىرزابەكوۆ «دۇنيەدە جاڭالىق جوق دەپ كوسەمسiگەنiمiزبەن، بiزدiڭ دۇنيەگە كەلiپ، باسقالارعا ۇقسامايتىن تابيعي بولمىسىمىز بەن دۇنيەتانىمىزدىڭ قالىپتاسۋىنىڭ ءوزi جاڭالىق ەمەس پە؟» دەسە، يسرايل اقىن: ء«ولiم – جۇمباق ءان، ءومiر – تىلسىم جىر» دەيدi.

اقىن قاشان دا دارا تۇلعا. اقىننىڭ تاعدىرى –  ليريكادا بيلىك ىڭعايىنا جىعىلماستان،ەلدىڭ قامىن قامداعان ەركىن ويلى كۇرەسكەر. اقىنعا شىعارماشىلىق جولىندا ءوزىن تانۋدىڭ، ءتول تانىمىن ساقتاۋدىڭ، ودان اينىماۋدىڭ عۇمىرلىق ماڭىزى زور.

اقىن وسى ءومىردىڭ سۇلۋ جاعىنا، نازىك جاعىنا، ياعني ادام مەن ادامنىڭ اراقاتىناسىنا نازار اۋدارادى. اسىرەسە جاستىق شاققا، ماحابباتقا تابان تىرەيدى. ونىڭ كوزدەگەن ماقساتى – جاقسىلىق پەن جاماندىقتى، نازىكتىك پەن سۇلۋلىقتى، ادالدىق پەن پاكتىكتى اقىندىق جۇرەكپەن ارلەيدى. كەزىندە ماحابباتتى جىرلاعانى ءۇشىن ماعجاندى توسەك اقىنى دەپ كىنالاعان ەكەن. الەۋمەتىك تۇرعىدان الىپ قاراعاندا ول ءدابىر كەزەڭ شىعار. ال قازىر يسرايل اقىندى ماحابباتتى جىرلاعانى ءۇشىن، اسىرا جالاڭاشتاعانى ءۇشىن سىرشلى اقىن، ينتيم اقىن دەپ تە ايتىپ ءجۇر. بۇگىندە ادام مەن ادامنىڭ اراقاتىناسى، مىنەزى قويۋلانىپ بارادى. مۇنى جۇرەگىمەن جىرلاۋ، ءسوز تاۋىپ جىرلاۋ يسرايل اقىننىڭ ەنشىسىندە.

 ي.ساپارباەۆ - پوەزيا الەمىندە وزىندىك قولتاڭباسى قالىپتاسكان، جىلدان-جىلعا وقىرماندارى كوبەيمەسە، ازايمايتىن دارا اقىن. سەزىمدى سەلت ەتكىزەر، جۇرەكتەن شىققان جىردىڭ بالىن تامىزار اقىن پوەزياسىنىڭ پەرنەسى تازا تىڭ ليريزمگە لايىقتالعان. «جانعا جىلى ولەڭدەر كوبىنەسە ليريكادان تابىلادى. ليريكا دەگەنىمىز – تابيعاتتىڭ نەمەسە قوعامنىڭ ومىرىندە بولىپ جاتقان كورىنىستەرگە اقىننىڭ اسەرلەنۋى، سول اسەرلەرىنە ءوز جانىنىڭ تولقىنى قالاي ارالاسۋىن ايتىپ بەرۋى عوي»، – دەگەن س.مۇقانوۆتىڭ پىكىرى بۇگىنگى تاڭدا دا ماڭىزىن جويماق ەمەس.  

ء ار ادامنىڭ قوعام دامۋىنا قاراي، ءومىردىڭ جالعاسۋىنا قاراي دۇنيەتانىمى دا، وي ەرەكشەلىگى دە، ساناسى دا وزگەرەدى.  اقىندارىمىز دا ءداستۇردى جالعاستىرا وتىرىپ، ءوز الەمىن اشا وتىرىپ جاڭاشىلدىققا بوي ۇرادى. بۇل قاسيەتتى ءبىز  زەرتتەۋىمىزدەگى اقىن ولەڭىنەن دە تانيمىز. ءداستۇردى جالعاستىرماي جاڭالىق تا، جاڭاشىلدىق تا تۋىندامايدى. اقىننىڭ لابوراتوريالىق شەبەرلىگىمەن دە تۋىندايدى. مۇنى ءبىز يسرايل ساپاربايدان  دا انىق كورە الامىز. اقىننىڭ قازىرگى كەزدە شىرقالىپ جاتقان ولەڭدەرى دە جاڭا ءبىر اۋەزبەن، جاڭا ءبىر لەپپەن كەلگەن سياقتى. اقىن ولەڭدەرى جاسقا قارامايدى، تاڭدامايدى دا. قاي ولەڭىن الساق تا جاڭاشىلدىقتى سەزىنەمىز.

قورىتا كەلە، دارا تۇلعالى، سەزىم جىرشىسى، شاشىنا اق تۇسسە دە، كوڭىلىنە كىربىڭ تۇسپەگەن، ساعىنىش پەن مۇڭ ارالاس ىڭكارلىكتىڭ بەلگىسى رەتىندە تانيتىن  يسرايل ساپارباي اعامىزعا بەرىك دەنساۋلىق،  قاجىماس قايرات، شىعارماشىلىق تابىس تىلەيمىز!

اقبىلەك مىڭباەۆا

Abai.kz