شارۋالارعا ارزان پايىزبەن نەسيە بەرەتiن «ماكسيمۋم» ايماقتىق ينۆەستيتسيالىق ورتالىعى 2009 جىلى قۇرىلعان. ونىڭ «ىرىس» دەپ اتالاتىن ەنشiلەس شاعىن نەسيە بەرۋ ۇيىمى بار. بiر ەرەكشەلiگi, العاشقىسى iرi جوبالاردى قارجىلاندىرسا، سوڭعىسى اۋىلداعى ۇساق فەرمەرلەردi نەسيەلەندiرۋمەن اينالىسادى. قوس مەكەمە دە – اگروونەركاسiپ كەشەنi سۋبەكتiلەرiن تيiستi قاراجاتپەن قامتاماسىز ەتەتiن وبلىستىق اكiمدiكتiڭ قارجى وپەراتورى.

رەسمي مالiمەت بويىنشا 7 جىل iشiندە «ماكسيمۋم» ارقىلى 18 455,7 ملن.، «ىرىستىڭ» كومەگiمەن 19 180,2 ملن.، بارلىعىن قوسقاندا 37 635,8 ملن. تەڭگەنiڭ جوبالارى قارجىلاندىرىلدى. ناتيجەسiندە اۋىلدىڭ جاعدايى جاقسارىپ، ەلدi مەكەندەردە شاعىن جانە ورتا بيزنەس وركەندەپ، 32 686 جاڭا جۇمىس ورنى پايدا بولدى. اۋىلداردا الەۋمەتتiك احۋال تۇزەلiپ، ەكونوميكالىق تۇراقسىزدىق بiرتە-بiرتە قالپىنا كەلە باستادى.

مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ 2014-2016 جىلدارعا ارنالعان باعدارلاماسىنا سايكەس، ۇستiمiزدەگi جىلى 145 شاعىن جانە ورتا مال بورداقىلاۋ الاڭى جوباسىن جۇزەگە اسىرۋعا «ماكسيمۋم» 420,5 ملن. تەڭگە نەسيە قاراجاتىن ءبولدi. سونداي-اق، 16 تاۋارلى-ءسۇت فەرماسىن قۇرۋعا شارۋالارعا 34,2 ملن. تەڭگە كولەمiندە قارجى بەردi.

اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى تاۋەكەلi مول كاسiپ قاتارىنا جاتادى. سوندىقتان بولار، ەكiنشi دەڭگەيلi كوممەرتسيالىق بانكتەر فەرمەرلiك قوجالىقتاردى نەسيەلەندiرۋگە اسا قىزىعۋشىلىق تانىتپايدى. بiراق «ماكسيمۋم» ايماقتىق-ينۆەستيتسيالىق ورتالىعى مەن «ىرىس» شاعىن نەسيە ۇيىمىنىڭ ءجونi بولەك. جوعارىدا كەلتiرiلگەن مىسالداردان قوس قارجى ينستيتۋتىنىڭ شارۋالاردى قاراجات كوزiمەن قامتاماسىز ەتۋدە ۇلكەن ەڭبەك سiڭiرiپ جاتقانىن اڭعارۋ قيىن ەمەس. دەگەنمەن، «الماقتىڭ دا سالماعى بار» دەمەكشi, وسى كۇنگە دەيiن تاراتىلعان قوماقتى نەسيەلەردiڭ قايتارىمى قالاي بولىپ جاتىر؟ سەبەبi, بيزنەس بولعان سوڭ كوپتiڭ اراسىنان ونى دوڭگەلەتiپ اكەتە المايتىنداردىڭ تابىلاتىنى راس قوي. بiراق «ماكسيمۋم» ايو باسقارماسىنىڭ توراعاسى ا.داناەۆ بۇل كۇدiكتi سەيiلتiپ تاستادى. ونىڭ ايتۋىنشا، «ماكسيمۋم» ۇلەستiرگەن قىرۋار قارجىنىڭ 89,5 پايىزى، «ىرىستان» الىنعان نەسيەنiڭ 94,2 پايىزى مەملەكەت قازىناسىنا تابىس بولىپ قايتا ورالعان.

«ماكسيمۋم» قارجى ينستيتۋتى تەك نەسيە بەرۋمەن عانا شەكتەلمەيدi. سونىمەن بiرگە، شارۋالارعا شەتەلدiڭ قىمبات تەحنيكالارىن ليزينگكە الۋعا كومەكتەسەدi. ا.داناەۆتىڭ مالiمدەۋiنشە، بيىلعى كوكتەمگi دالا جۇمىستارىن ويداعىداي اتقارۋ ءۇشiن شارۋالارعا كومەك رەتiندە «ماكسيمۋم» ايو تاراپىنان 5 ملرد. تەڭگە نەسيە قاراستىرىلدى. وڭتۇستiكتە iرiلi-ۇساقتى سۋ قويمالارى مەن كول-توعاندار جەتكiلiكتi. سوندىقتان وڭiردە بالىق شارۋاشىلىعىن قولعا الۋعا ابدەن بولادى. وسىعان وراي اكiمدiك تاراپىنان «وبلىستا بالىق شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ 2015-2017 جىلدارعا ارنالعان جوسپارى» بەكiتiلدi. وسى جوسپاردىڭ اياسىندا بايدiبەك، شاردارا، ورداباسى، تۇلكiباس اۋداندارىندا جانە تۇركiستان قالاسىندا بالىق وسiرەتiن 27 فەرما قۇرۋ كوزدەلiپ وتىر. بۇل رەتتە، «ماكسيمۋم» ايو ماماندارى جىلىنا 40 توننا بالىق ءونiمiن بەرەتiن ارنايى قوجالىقتىڭ تيپتiك جوباسىن جاساپ شىعاردى. سونىمەن قاتار، وندiرiستiك قۋاتى جىلىنا 650 توننا بالىق ءونiمiن قۇرايتىن 3 جوباعا 206 ملن. تەڭگە نەسيە ءبولدi.

«ماكسيمۋم» ايو مەن «ىرىس» ميكروقارجى ۇيىمىنىڭ شىمكەنتتەگi باس كەڭسەلەرiنەن بولەك، ءاربiر قالا مەن اۋدان ورتالىقتارىندا ارنايى وكiلدiكتەرi جۇمىس iستەيدi. شالعاي اۋىلدا تۇراتىن شارۋا وبلىس ورتالىعىنا قۇجاتىن ارقالاپ كەلiپ اۋرە بولماي-اق، اۋدان ورتالىعىنداعى وكiلدەرi ارقىلى ماسەلەسiن شەشە الادى.

ءانۋار جۇماشباەۆ.

Abai.kz