تانىمال بولۋدان تارتىنبا، دەپۋتات!
پارلامەنت دەپۋتاتى بولۋ – حالىقتىڭ مۇڭ-زارىن ەسكەرىپ، مۇددەسىن كوزدەيتىن قولداۋشىسى بولۋ ەكەنى الميساقتان بەلگىلى. حالىق سايلاعان سوڭ قابىلداناتىن زاڭداردىڭ ادامداردىڭ مۇددەسىنە ساي بولۋىن دەپۋتات الدىمەن ەسكەرگەنى ءجون. بۇل – بارلىق دەموكراتيالىق قۇرىلىستاردىڭ مىندەتى.
دەموكراتيالىق مەملەكەت دەگەننىڭ ءوزى – حالىقتىق بيلىك دەگەن ءسوز ەكەنىن مەكتەپ قابىرعاسىنان بىلەمىز. ال ءبىزدىڭ مۇراتىمىز – دەموكراتيا ەكەندىگى اتا زاڭىمىزدا جازىلعان. حالىقتىڭ مۇڭ-زارىن جوقتاپ، قۇقى مەن مۇددەسىن قورعاۋ، تىلەگىن وكىمەتكە جەتكىزۋ، تالاپ-تىلەگىن قولدايتىن، اماناتىن ورىندايتىن زاڭنامالىق قۇجاتتار قابىلداۋ ارقىلى دەپۋتاتتار وزدەرىنىڭ ەسىمدەرىن دە حالىق اراسىنا تانىمال قىلادى. تانىمال بولۋ دا دەپۋتات ءۇشىن وتە ماڭىزدى، ولاردى حالىقتىق اشىق قايراتكەرلەر (پۋبليچنىي) دەيتىنىمىز دە سودان.
الايدا، ء«بىزدىڭ دەپۋتاتتارىمىز وسىنداي تالاپتاردىڭ ۇردىسىنەن تابىلىپ وتىر ما؟» دەگەن سۇراققا بىرجاقتى جاۋاپ ايتا المايسىڭ. ىلگەشەك ىزدەيتىندەر دەپۋتاتتارىمىزدى مۇلدە ىسكە العىسىز قىلىپ «داۋىس بەرۋ ءۇشىن عانا وتىرعاندار» دەپ شەنەپ تاستايتىنى دا بار. ولاردىڭ ءسوزىنىڭ دە جانى بار، كوپتەگەن دەپۋتاتتارىمىز ۇندەمەگەن قالپى ايتەۋىر سەسسيانىڭ اياعىنا دەيىن امان جەتىپ، كوزدەن عايىپ بولادى. بىراق بىزدە حالىقتىڭ جوعىن جوقتايتىن، مۇڭىن ەسكەرەتىن دەپۋتاتتار دا، قۇدايعا شۇكىر، بار. وندايلار وزدەرىنىڭ بەلسەندى ارەكەتتەرىمەن كورىنىپ جۇرەدى. اسىرەسە، قازاقستان حالىقتىق كوممۋنيستىك پارتياسى فراكتسياسىنان سايلانعاندار بۇل تاراپتا ۇلكەن بەلسەندىلىك تانىتۋدا. وسى فراكتسيانىڭ مۇشەسى ايقىن قوڭىروۆ، «اق جولدان» مەرۋەرت قازبەكوۆا، «نۇر وتاننان» زاعيپا باليەۆا، نۇرتاي سابيليانوۆ، سەناتتان قۋانىش ايتاحانوۆ، سارسەنباي ەڭسەگەنوۆ جانە ت.ب. حالىقشىل دەپۋتاتتاردىڭ ەڭبەگىن جوققا شىعارۋعا بولمايدى. وسى ىستە بارىنشا تانىمال بولىپ، قاي كۇندە حالىقتىڭ مۇڭىن باتىل ايتىپ جۇرگەندىگىمەن ەستە قالعان بۇرىنعى سەناتور سۆەتلانا جالماعانبەتوۆانى دا قازىر ساعىنىشپەن ەسكە الاسىڭ. سونداي-اق امانگەلدى ايتالى اعامىز دا دەپۋتات بولعاندىعىنىڭ ارقاسىندا حالىققا ادىلەتتى، بىلىكتى سوزىمەن كەڭىنەن تانىمال بولعان ەدى. ولار ۇكىمەت ازىرلەپ اكەلگەن زاڭ جوبالارىنىڭ جەتىمسىز تۇستارىن باتىل سىناپ، اشىق قارسى شىعاتىن. حالىقتىق ءىس بولعان سوڭ بىرەۋگە ۇناماي قالارمىن، الدەكىمدەردى رەنجىتىپ الارمىن دەيتىن اسىرەساقتىقتان ولار مۇلدە اۋلاق ەدى.
قازىر التىنشى شاقىرىلىم ەكىنشى سەسسيادا جۇمىس ىستەپ جاتىر. دەپۋتتاردىڭ نەگىزگى بولىگى «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ تىزىمىمەن سايلانعاندار عوي. ولاردىڭ ءبىرازى ءوز ايماقتارىندا ءبىر سالانىڭ باسشىلارى، ماماندارى بولىپ، شەنەۋنىكتىك ورىنتاقتان اۋىسقاندار. مۇندايلار ەڭبەك تارتىبىنە (ديستسيپليناعا) ابدەن كەپتەلىپ، ارتىق-اۋىس پىكىردەن، سوزدەن قاشىپ، باستىققا قاراپ جالتاڭكوز بولىپ ۇيرەنىپ قالعاندار. تالقىلانىپ جاتقان زاڭ جوبالارىنداعى كوزگە تۇسكەن كەمىستىكتەردى بىرەۋدىڭ اياعىن باسىپ كەتۋدەن ساقتانىپ، ايتپاي قالاتىن سەبەبى دە سول. سوندىقتان دا سالانىڭ بىلگىرى دەپ تاڭدالىنعان مامانداردان زاڭ جوباسىن جەتىلدىرۋگە پايدا بولماي قالا ما دەپ كۇمانداناسىڭ. ال ەندى سوندايلار حالىقارالىق كەلىسىمدەردى راتيفيكاتسيالاۋ سياقتى وزگەرىسسىز ماقۇلداناتىن زاڭ جوبالارىن تالقىلاعاندا اياق استىنان بەلسەندى بولا قالادى. مۇنىسى ەندى كوزگە ءتۇسۋدىڭ امالى، ارزان ۇپاي جيناپ، ءوزىنىڭ بار ەكەنىن ءبىلدىرۋ سياقتى. پلەنارلىق وتىرىستاردى باسقا زالدان كورىپ وتىراتىن جۋرناليستەر بىزدە مىنانداي دا دەپۋتات بار ەكەن-اۋ دەپ ولاردى جاڭا كورىپ، تاڭىرقاپ قالىپ جاتامىز.
تاعدىردىڭ جازۋىمەن باسىڭا «حالىق قالاۋلىسى» دەگەن باق قونعاندا بارىڭدى سالىپ، حالىقتىق ىسكە ايانباي كىرىسۋ كەرەك قوي. سوندا تانىمال بولىپ، حالقىڭ ەرتەڭ باسىنا كوتەرەتىن بولادى، دەگىڭ كەلەدى بۇگىنگى جاڭا دەپۋتاتتارعا. دەپۋتاتتىڭ پارىزى دا سول – حالىقتىڭ مۇڭىن ايتۋمەن، مۇددەسىن قورعاۋمەن تانىمال بولۋ عوي.
جاقسىباي سامرات
Abai.kz