وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمدىگى الداعى ۋاقىتتاردا مەملەكەتتىك باعدارلامالاردى تولىققاندى ءتۇسىندىرۋ مەن ول ارقىلى كومەكتەر الۋدىڭ ءتارتىبىن جانە شارتتارىن حالىققا جاريالايتىن بولادى.

بۇگىنگى شاعىرىلىم «اگروبيزنەس 2020» باعدارلاماسى ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعى داقىلدارىن ەگۋدى گەكتارلىق سۋبسيديالاۋ تاقىرىبىنا ارنالادى.   

قر اگروونەركاسىپتىك كەشەنى سۋبەكتىلەرىنىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن جاعدايلار جاساۋ ماقساتىندا «اگروبيزنەس 2020» باعدارلاماسى قۇرىلعانى بەلگىلى. 2013-2020 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاما سالانى قولداۋ ماقساتىندا ءتۇرلى باعىتتاردى قامتيدى. اتاپ ايتقاندا، ولار:

-          اۋىل شارۋاشىلىعى داقىلدارىن ەگۋدى گەكتارلىق سۋبسيديالاۋ;

-          جەمىس – جيدەك جانە ءجۇزىمدى وتىرعىزۋدى قولداۋ;

-          تۇقىم شارۋاشىلىعىن قولداۋ;

-          مينەريالدى تىڭايتقىشتاردى سۋبسيديالاۋ;

-          گەربيتسيدتەردىڭ، بيواگەنتتەر مەن بيوپرەپاراتتاردىڭ قۇنىن ارزانداتۋ;

-          مال شارۋاش-نىڭ ونىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارىتتىرۋ، مال تۇقىمىن اسىلداندىرۋ;

-          ينۆەستيتسيالىق سۋبسيديا;

-          اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن تەرەڭدەتە قايتا وڭدەۋ شىعىندارىن ءىشىنارا وتەۋ;

-          كرەديت/ليزينگ پايىزدىق ۇستەم اقىسىن سۋبسيديالاۋ مەن اوك سۋبەكتىلەرىن قارجىلاي ساۋىقتىرۋ;

-          اعىن سۋ جەتكىزىپ بەرۋ قۇنىن ءىشىنارا سۋبسيديالاۋ.

اۋىل شارۋاشىلىعى داقىلدارىن ەگۋدى گەكتارلىق سۋبسيديالاۋ داقىل تۇرىنە بايلانىستى. ماسەلەن، داندىك جۇگەرى ءۇشىن گەكتارىنا 25 000 تەڭگە بەرىلسە، ونەركاسىپتىك ۇلگىدەگى تامشىلاتىپ سۋعارۋ جۇيەسىن قولدانىپ وسىرىلگەن جۇگەرىگە 80 000 تەڭگە، كۇرىشكە 30 000 تەڭگە، مايلى داقىلدار (ماقسارى، كۇنباعىس) 1 توننا ونىمگە 8 000 تەڭگە، كارتوپقا 18 000 تەڭگە، كوكونىس-باقشاعا 18 000 تەڭگە، ونەركاسىپتىك ۇلگىدەگى تامشىلاتىپ سۋعارۋ جۇيەسىن قولدانىپ وسىرىلگەن كوكونىس-باقشاعا 80 000 تەڭگە، ماقتا 15 000 تەڭگە، ماقتا 1 توننا ونىمگە        6 000 تەڭگە، ونەركاسىپتىك ۇلگىدەگى تامشىلاتىپ سۋعارۋ جۇيەسىن قولدانىپ وسىرىلگەن ماقتاعا 60 000, جەمشوپتىك داقىلدارعا (جاڭا جوڭىشقا) 15 000 تەڭگە، سۇرلەمدىك جۇگەرىگە 9 000 تەڭگە، جارىقتى ونەركاسىپتىك جىلىجايعا (1 اينالىمعا) 5 000 000 تەڭگە، جارىقسىز ونەركاسىپتىك جىلىجايعا (1 اينالىمعا) 2 500 000, فەرمەرلىك جىلىجايعا (1 اينالىمعا) 1 500 000 بەرىلەدى.

گەكتارلىق سۋبسيديالاۋعا نەگىزگى تالاپتار تومەندەگىدەي:

اۋدان /قالا/ اۋىل شارۋاشىلىعى بولىمدەرى ورنالاستىرعان ءوتىنىم قابىلداۋدىڭ باستالۋى جانە اياقتالۋى تۋرالى حابارلاندىرۋدا كورسەتىلگەن مەرزىمدەردەن كەشىكتىرمەي بولىمگە ءوتiنiمدى جانە ءنومiرi كورسەتiلگەن بانكتiك شوتتىڭ بار ەكەندiگi تۋرالى (ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانك نە ۇلتتىق پوچتا وپەراتورى انىقتاماسىن) ءبىر دانادا ۇسىنادى;

سۋبسيديالار الۋ ءۇشiن اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەر ەگىس ناۋقانى اياقتالعاننان كەيىن، بولىمگە داقىلداردىڭ تۇرلەرi بويىنشا ناقتى سەبۋ الاڭىن كورسەتە وتىرىپ، ەگiس ناۋقانىنىڭ اياقتالعانى تۋرالى جازباشا اقپارات ۇسىنادى;

ءشيتتى ماقتانىڭ جانە مايلى داقىلداردىڭ 1 تن. سۋبسيديا الۋ ءۇشىن وتىنىمگە قوسىمشا قايتا وندەۋشى زاۋىتىمەن جاسالعان قانت قىزىلشاسىن، ءشيتتى ماقتانى جانە مايلى داقىلداردى ساتىپ الۋ-ساتۋ جانە (نەمەسە) الىس-بەرىس شيكىزاتىن قايتا وڭدەۋ جونىندە قىزمەتتەر كورسەتۋ تۋرالى شارتتاردىڭ; مايلى تۇقىمدى مەنشىكتى شاعىن تسەحتارىندا قايتا وڭدەگەن كەزدە – اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن ءوندىرۋشىنىڭ قۇرىلىمدىق بولىمشەلەرى اراسىندا ولاردىڭ باسشىلارى قول قويعان مايلى تۇقىمدى قابىلداپ الۋ-بەرۋ اكتىسىنىڭ بار بولۋىنا قاتىستى مالىمەتتەردى كورسەتەدى;

جىلىجايمەن اينالىساتىن شارۋالار سۋبسيديا الۋعا ارنالعان ءاشتو تiزiمiنە قوسۋ ءۇشىن وتىنىمدە قوسىمشا جىلجىمايتىن مۇلiكتi مەملەكەتتiك تiركەۋ جونiندەگi ۋاكiلەتتi ورگانىنان جىلىجايدىڭ (قورعالعان توپىراق عيماراتىنىڭ) بولۋى مەن جۇمىس الاڭىنىڭ قولەمى تۋرالى تەحنيكالىق پاسپورتىنىڭ بار بولۋىنا قاتىستى مالىمەتتەردى كورسەتەدى.

گەكتارلىق سۋبسيديالاۋدىڭ مەحانيزمى بىرنەشە بولىكتەن تۇرادى

قۇجاتتار اۋدانداردا ءتۇزىلىپ، باسقارمالارعا جولدانادى. ودان كەيىنگى قادام اۋماقتىق قازىناشىلىق بولىمشەسى ارقىلى «قازپوشتا» اق اۋداندىق پوشتا بايلانىس تورابىنا تۇسەدى. سوڭعى قادام اگروقۇرىلىمدارمەن اياقتالادى.

تارقاتىپ ايتساق، ەڭ الدىمەن، اۋداندا سۋبسيديالار الۋعا ارنالعان ءاشتو ءتىزىمىن ايقىنداۋ ءۇشىن اۋدان اكىمىنىڭ شەشىمىمەن ۆاك (ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيا) قۇرىلادى. اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى ءبولىمى ۆاك-تىڭ جۇمىس ورگانى بولىپ تابىلادى. مۇندا:

-          سۋبسيديا الۋعا ءوتىنىم (نومەرى كورسەتىلگەن بانكتىك شوتتىڭ بارى تۋرالى انىقتاما قوسا بەرەدى) بەرىلەدى;

-          ۆاك ەكى اپتا مەرزىم ىشىندە جەرگىلىكتى جەرگە بارىپ، ەگىس الاڭىن انىقتاپ، قابىلداۋ اكتىسىن جاسايدى;

-          قابىلداۋ اكتىسى نەگىزىندە سۋبسيديا الۋعا ءاشتو تۇپكىلىكتى ءتىزىمىن جاساپ، اۋدان اكىمىمەن بەكىتەدى;

-          ءۇش جۇمىس كۇنى (وڭ شەشىم بولعان جاعدايدا) ىشىندە ءوتىنىمدى جانە تەكسەرۋ اكتىسىن باسقارماعا جولدايدى;

-          اۋدان ۇسىنعان قۇجاتتاردى بەس جۇمىس كۇنى ىشىندە سۋبسيديالار تولەۋگە ارنالعان ۆەدوموست قالىپتاستىرادى;

-          بەس جۇمىس كۇنى ىشىندە اۋماقتىق قازىناشىلىق بولىمشەسىنە ەكى دانادا تولەم شوتتارىنىڭ ءتىزىلىمىن جانە تولەم شوتتارىن ۇسىنادى;

-          ءۇش جۇمىس كۇنى ىشىندە كورسەتىلگەن بانكتىك شوتقا سۋبسيديا اۋدارىلادى;

-          «قازپوشتا» اق-نان دەربەس شوت اشقان اگروقۇرىلىمدار مت-102 فورماتى «قازپوشتا» اق-نىڭ ءتيىستى اۋداندىق پوشتا بايلانىس تورابى ارقىلى سۋبسيديا تاراتىلادى.

اۋىل شارۋاشىلىعى داقىلدارىن ەگۋدى گەكتارلىق سۋبسيديالاۋعا قاجەتتى قۇجاتتار:

1.      مەملەكەتتىك تىركەۋ (قايتا تىركەۋ) تۋرالى كۋالىك نەمەسە انىقتاما – زاڭدى تۇلعا ءۇشىن;

2.      جەكە باسىن كۋالاندىراتىن قۇجات – جەكە تۇلعا ءۇشىن;

دارا كاسىپكەردى مەملەكەتتىك تىركەۋ تۋرالى كۋالىك – جەكە تۇلعا ءۇشىن;

3.      جەر ۋچاسكەسىنە ارنالعان سايكەستەندىرۋ جانە (نەمەسە) قۇقىق بەلگىلەيتىن قۇجات;

4.      تۇقىمداردىڭ سورتتىق جانە ەگىس ساپالارىن راستايتىن قۇجات;

تۇقىم ساتىپ الىنعان جاعدايدا – تۇقىمعا ارنالعان اتتەستات نە تۇقىمعا ارنالعان كۋالىك;

ەگىس ءۇشiن ءوزi وندiرگەن تۇقىمدى پايدالانعان جاعدايدا – بايقاۋدان وتكiزۋ اكتiسi مەن تۇقىمداردىڭ كونديتسيالىعى تۋرالى كۋالiك نەمەسە بايقاۋدان وتكiزۋ aكتici مەن تۇقىمداردى تالداۋ ناتيجەسi;

5.      الىس-بەرىس شيكىزاتىن قايتا وڭدەۋ جونىندە قىزمەتتەر كورسەتۋ تۋرالى شارت (1 توننا قانت قىزىلشاسىنا، ءشيتتى ماقتاعا، مايلى تۇقىمعا سۋبسيديالار الۋ ءۇشىن);

6.      اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن ءوندىرۋشىنىڭ قۇرىلىمدىق بولىمشەلەرى اراسىندا مايلى تۇقىمدى قابىلداپ الۋ-بەرۋ اكتىسى;

7.      جىلجىمايتىن مۇلiكتi مەملەكەتتiك تiركەۋ جونiندەگi ۋاكiلەتتi ورگاننىڭ جىلىجايدىڭ بولۋى مەن جۇمىس الاڭى تۋرالى تەحنيكالىق پاسپورتى (قورعالعان توپىراقتا كوكونىس وندىرۋمەن اينالىساتىن اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەر ءۇشىن);

8.      تۇقىم ساتىپ الۋعا ارنالعان ليزينگ شارتى;

9.      اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆiنiڭ انىقتاماسى (بار بولسا).

Abai.kz