اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ ورىنبور قالاسىندا ءوتىپ جاتقان  «ورىنبور – ەۋرازيا جۇرەگى» اتتى VI حالىقارالىق فورۋمعا قاتىستى دەپ حابارلايدى وبلىس اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.

شارا 24 قاراشا كۇنى رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ورىنبور قالاسىندا ءوتتى. وعان قازاقستان، قىرعىزستان، ارمەنيا،  تاجىكستان، وزبەكستان، بەلارۋس  ت.ب ەلدەرىنەن دەلەگاتسيالار قاتىستى. اقتوبە وبلىسى دەلەگاتسياسىن ءوڭىر باسشىسى بەردىبەك ساپارباەۆ باستاپ باردى. وبلىس دەلەگاتسيا قۇرامىندا اۋدان اكىمدەرى، باسقارما باسشىلارى مەن بيزنەس ۇيىمدارىنىڭ وكىلدەرى بار.

ايماق باسشىسى ەەو ەلدەرىنىڭ ەكسپوزياتسياسى قاتىسىپ جاتقان حالىقارالىق كورمەنى ارالادى. ايتا كەتەيىك، جىل سايىن كورمەگە قاتىسۋشىلاردىڭ، ونىڭ ىشىندە، اقتوبە بيزنەس وكىلدەرىنىڭ قاتارى كوبەيۋدە.  بيىلعى جىلى «ازپو» جشس، «تەحنودوم»، «Milky Land»، «اكتەپ»،  اكك «ايبەك» جانە دە باسقا ءىرى كومپانيالار ءوز ونىمدەرىن ۇسىنۋدا.

«ەۋرازيالىق كەڭىستىكتەگى ورىنبور وبلىسىنىڭ حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق الەۋەتى» پلەنارلىق وتىرىسىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋىندا ءسوز سويلەگەن  ورىنبور وبلىسىنىڭ گۋبەرناتورى يۋري بەرگ، ءداستۇرلى سەرىكتەستەرى اقتوبە، اتىراۋ جانە باتىس قازاقستان وبلىستارىنا شىنايى ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.

- ءبىزدىڭ ايماقتار اراسىندا قالىپتاسقان دوستىق قارىم-قاتىناستار مەن ىنتىماقتاستىق ءۇشىن بەردىبەك ساپارباەۆقا العىس ايتقىم كەلەدى،- دەدى، يۋري بەرگ.

- تاۋەلسىزدىك جىلدارى ىشىندە، قوس مەملەكەتتىڭ باسشىسى قازاقستان-رەسەي ستراتەگيالىق ارىپتەستىگىنىڭ نەگىزىن قالادى. رەسەي، سونىڭ ىشىندە ورىنبور وبلىسى ءبىزدىڭ ەڭ ءىرى ساۋدا ارىپتەسىمىز بولىپ تابىلادى. 25 جىل ىشىندە اقتوبە وبلىسى مەن رەسەي اراسىندا تاۋار اينالىمى 12 ەسەگە ۇلعايىپ، 70 ملن اقش دوللارىنان 862 ملن-عا دەيىن ءوستى.  وسى جىلدىڭ العاشقى 9 ايى ىشىندە $ 582,2 ملن قاراجات ء وزارا ساۋدا ءوسىمىنىڭ وڭ ديناميكاسىنىڭ دالەلى. جىل سايىن رەسەي كاپيتالىنىڭ قاتىسۋىمەن كاسىپورىنداردىڭ سانى ارتىپ كەلەدى. وسىلايشا، وڭىردە جۇمىس ىستەيتىن شەتەلدىك 1084 كومپانيانىڭ ىشىندە، 534 رەسەي كاپيتالى بار، -  دەدى بەردىبەك ساپارباەۆ.

ەكى جاقتىڭ شەكتەس وڭىرلەر  اراسىندا تىعىز جانە ءوزارا ءتيىمدى قارىم-قاتىناس ورناعان. وسىلايشا، «اقتوبە رەلسارقالىق زاۋىتى» اق رەلس بۇيىمدارىن دايىنداۋعا ارنالعان جابدىقتاردى «مەتاللوينۆەست» اق  كومپانياسىنان ساتىپ الادى، ال «كازحروم» تۇك اق حروم رۋدالارىن «نوۆوترويتسكي زاۆود حروموۆىح سوەدينەني» اق جەتكىزەدى. باسقادا كاسىپورىندار تسەمەنت، مۇناي جانە مۇناي ونىمدەرىن، قارا جانە ءتۇستى مەتاللدار مەن ازىق – تۇلىك ونىمدەرىن جەتكىزۋ بويىنشا جۇمىس جاساۋدا.

اقتوبە جانە ورىنبور وبلىسى اراسىنداعى ءوزارا ءتيىمدى قارىم-قاتىناستاردى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن قولايلى جاعدايلار جاساۋ ماقساتىندا بارلىق جاعدايلار جاسالۋدا.

اتاپ ايتقاندا، «باتىس ەۋروپا  - باتىس قىتاي» حالىقارالىق ترانزيتتىك ءدالىزىنىڭ اقتوبە وبلىسىنداعى اۋماعىنىڭ 628 شاقىرىمى اياقتالدى. وسى (2011 جىلدان باستاپ 3,1 ملرد 6 ت / كم ءوستى)جولدا كولىك  پەن جۇك تاسىمالىنىڭ  كولەمى 2 ەسەگە ۇلعايدى.

جولدىڭ قۇرلىسى تولىق اياقتالعاننان كەيىن قىتايدان تاۋارلاردى   رەسەيگە تاسىمالداۋ 40 كۇننەن 10 كۇنگە دەيىن قىسقارادى.

ۇستىمىزدەگى جىلى 135 شاقىرىمعا سوزىلعان «اقتوبە –ورسك» باعىتى بويىنشا تاسجولىنىڭ قايتا جوندەۋ جۇمىستارى باستالعان بولاتىن. اتالعان جۇمىستار كەلەر جىلى اياقتالادى.

بەردىبەك ساپارباەۆ ەلىمىزدىڭ ورتالىعى مەن باتىس بولىگىن جالعايتىن «ورتالىق – باتىس»  جول قۇرلىسىنىڭ جانە 319 شاقىرىمعا سوزىلعان «اقتوبە-اتىراۋ-استراحان»  جولىنىڭ قايتا جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ جوسپارىمەن ءبولىستى.

سونىمەن قاتار، 2016 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن «جايساڭ» وتكىزۋ پۋنكتىن قايتا جوندەۋ جۇمىستارى اياقتالادى. وسىعان دەيىن كولىك قوزعالىسى 2 جولاقتى بولاتىن. ەندى 8 جولاقتى قوزعالىسقا كەڭەيتىلگەن «جايساڭ» پۋنكتىنەن تاۋلىگىنە 8000 كولىك ەركىن وتە الادى.

​بەردىبەك ساپارباەۆ وبلىستىڭ  مينەرالدى-شيكىزات بازاسىنىڭ يندۋستريالدىق دامۋ مۇمكىندىكتەرىن ۇسىندى. سونداي-اق ودان ءارى ءوڭىردىڭ ەكونوميكا سالاسىنداعى ينۆەستيتسيالاردى تارتۋدى نىعايتۋ، ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ جانە ايماقتا ءتۇرلى سالالاردا ۇزاق مەرزىمدى ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى قولداۋعا، سونىڭ ىشىندە ءمجا جانە اوك دامىتۋعا قىزۋشىلىعىن جەتكىزدى.

-  سوڭعى 5 جىل ىشىندە وبلىسقا $12,6 ملرد. دولل. ينۆەستيتسيا تارتىلدى. ونىڭ 36% ($4,7 ملرد. دولل.) – شەتەلدىك ينۆەستيتسيا. 5 جىلدىڭ قورتىندىسى بويىنشا اقتوبە وبلىسى شەتەلدىك ينۆەستيتسيا تارتۋ بويىنشا II ورىندا. شەتەلدىك كاپيتالدىڭ قاتىسۋىمەن كاسىپورىندار تابىستى جۇمىس اتقارۋدا. ولاردىڭ قاتارىندا CNPC, KNOC, ERG, «رۋسسكايا مەدنايا كومپانيا» ت.ب. جانە دە  «اقتوبە» يندۋستريالىق ايماعى قۇرىلىپ، ينۆەستورلار ءۇشىن بارلىق جاعدايلار جاسالدى.، – دەپ اتاپ ءوتتى وبلىس اكىمى.

ايتا كەتەيىك، يندۋستريالدىق ايماقتا قۇنى $24 ملن.دولل اساتىن 6 ينۆەستيتسيالىق جوبا اتقارىلۋدا. ودان ءارى 2 جوبانى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن $ 7,5 ملن دوللارعا الدىن الا كەلىسىم-شارت جاسالدى.

Abai.kz