اپتا باستالدى. ەل ىشىندەگى «ەكى ۇشتى» ماسەلەلەر قىزۋ تالقىلانىپ جاتىر. ونسىز دا حالىق پەن بيلىكتىڭ اراسىنداعى كەتەۋى كەتكەن بايلانىس ودان بەتەر الشاقتاي تۇسۋدە. وسى ورايدا قازاقستانعا قاتىسى بار دەگەن، ءجا بولماسا وتاۋى بولەك بولعانمەن، وداعى ءبىر كورشىلەس ەلدەردەگى كەيبىر وزەكتى ماسەلەلەرگە شولۋ جاساعان ەدىك.

اۋەلى، ورىسپەن قۇرعان وداققا ارقاسىن بەرگەن بەلورۋسسيا پرەزيدەنتى جاقىندا مالىمدەمە جاساپتى. مينسكىدەگى «سۆياتو-دۋحوۆا» كافەدرالدى شىركەۋىنە ءتاۋاپ ەتۋگە بارعان الەكساندر لۋكاشەنكو: «نە جاعداي بولسا دا بەلورۋس حالقىن ەشكىمگە دە قورلاتپايمىن» دەپتى.

«Ria.ru» اگەنتتىگى باتكانىڭ باتىل مالىمدەمەلەرىن قالت جىبەرمەي قاداعالاپ وتىراتىنى بەلگىلى. اسىرەسە پەتەربورداعى سامميتتەن سوڭ، ورىس وداعىنىڭ ىرگەسى سوگىلە باستاعانى تۋرالى بولجامدار دا ايتىلدى. رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ ارنايى شاقىرتۋىن پىسقىرماعان لۋكاشەنكو تۋرالى رەسەيلىك دەزينفورماتورلار ءتۇرلى قاۋەسەت تاراتا باستادى.

«سىزدەر تۇسىنىڭىزدەر، ءبىزدىڭ ارەكەتىمىزدىڭ باستى مۇددەسى – حالىقتى، مەملەكەتتى ەشكىمنىڭ مازاعى مەن تاباسىنا قالدىرماۋ» دەگەن ول، ونداي جات پيعىلدىلارمەن «سويلەسپەك تۇگىلى، بايلانىس ورناتپايتىنىن» ايتىپتى.

«مەن نەمەسە مەنەن باسقا دا باسشىلار بەلورۋس حالقىن باسقارىپ تۇرعاندا، ەشكىمنىڭ ءبىز تۋرالى جامان پىكىر ءبىلدىرىپ، ەركىمىزگە قول سۇعۋىنا جول بەرمەيمىن. ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىز بار. ول تاۋەلسىز مەملەكەت. بىرەۋگە ۇنار، بىرەۋگە ۇناماس. بىراق بۇل سولاي. سوندىقتان بىزبەن ساناسۋلارى كەرەك. ءبىز ولارعا قالاي قارايمىز، بىزگە دە سولاي جاۋاپ قاتسىن»، - دەيدى الەكساندر لۋكاشەنكو.

لۋكاشەنكونىڭ بۇلاي كىجىنۋىنە تاعى ءبىر سەبەپ – وتكەن جولعى سامميتتە قارالعان كەدەندىك كودەكس بولسا كەرەك-ءتى. رەسەيلىك باق-تىڭ جازۋىنشا، ءدال وسى لۋكاشەنكو بۇل كودەكسكە و باستان قارسى بولعان. پەتەربورعا كەلمەۋىنىڭ دە سىرى وسى.

ال «ۆزگلياد» باسىلىمى «باتكا مەن پۋتين دوستىعىنىڭ سوڭى سارتتىڭ ساۋداسىنا ۇلاستى» دەپ جازادى.

ال بۇل ەكى ارادا رەسەي مەملەكەتتىك دۋماسىنىڭ سپيكەرى سەرگەي نارىشكين «رەسەي مەن بەلورۋسسيا دوستىعىنا ەشكىم سىزات تۇسىرە المايدى» دەپ تىرمانۋدا.

بەلورۋس باسشىسىنىڭ قيقار مىنەزدى ەكەنى اۋەلدەن-اق بەلگىلى. دەگەنمەن، بەرەكەسى كەتكەن وداقتا ءتۇرلى ويىن كورسەتىپ كەلەدى. رەسەيدىڭ ىعىنا جىعىلۋعا بەيىمسىز كورىنەتىن تۇستارى دا جوق ەمەس. ايتكەنمەن، وسى جولى لۋكاشەنكو كرەملگە وكپەسى قارا قازانداي ەكەنىن تانىتتى. بۇعىپ قالمادى. شىنداپ كەلسەك، رەسەيدەن ەرتەدە كەتكەن كەك دەمەسەك تە، بەرتىنگى 25 جىلدا ەلىمىزگە كەلتىرگەن ءتۇرلى زالالدارى ءۇشىن الار قۇنىمىز كوپ... وي تارازىسىنا ساپ قاراساق، بەلورۋس قۇرلى ءبىر باتىل مالىمدەمە جاساي الدىق پا؟ جاسادىق. وتكەن جولى عانا قىزمەتىنەن بوساپ قالعان ەرلان ىدىرىسوۆ، قازاقستاندىقتارعا قىرىمعا ينۆەستيتسيا سالماۋعا شاقىردى. قىرىمنىڭ كىمگە تيەسىلى ەكەنى ءالى انىقتالماعانىن ايتىپ، ءبىر اپاتتىڭ الدىن الدى. وسىدان سوڭ، ول قىزمەتىنەن بوساپ قالدى. ايتپەسە، تالعات مۇساباەۆ سەكىلدى توننالاعان ۋ جايىلىپ، رەسەيدىڭ زىمىراندارى اي سايىن قۇلاپ جاتقاندا قىڭق دەمەي وتسە قايتەر ەك...

ايتپاقشى، رەسەي  وتكەن جىلعى اقش-تاعى پرەزيدەنت سايلاۋىنا دا ارالاسقان كورىنەدى.

وبب (ورتالىق بارلاۋ باسقارماسى) دونالد ترامپتىڭ سايلاۋداعى كومپانياسىنا ماسكەۋدىڭ ارالاسقانىن مالىمدەدى. «New York Times» دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، رەسەيلىك حاكەرلەر (ارنايى اگەنتتەر) WikiLeaks ارقىلى اقش دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ ءام ترامپتىڭ باستى قارسىلاسى بولعان حيلاري كلينتوننىڭ ەلەكتروندى پوشتاسىنا شابۋىل جاساپتى. ءسويتىپ، كلينتون مەن ونىڭ پارتياسىنىڭ جەكە حاتتارى مەن قۇجاتتارىن ترامپتىڭ سايلاۋالدى كومپانياسىنا بەرگەن. بۇل ءوز كەزەگىندە سايلاۋ سوڭىنداعى كورسەتكىشتەرگە ايتارلىقتاي ىقپال ەتكەن (In the months before the election, it was largely documents from Democratic Party systems that were leaked to the public. Intelligence agencies have concluded that the Russians gave the Democrats’ documents to WikiLeaks).

بۇل تۋرالى «Washington Post» باسىلىمى دا جازادى. اقش پرەزيدەنتى باراك وباما رەسەيدىڭ امەريكاداعى سايلاۋ پروتسەسىنە ارالاسۋى اياق استىنان ەمەس، الدىن الا جوسپارلانعان دەپ مالىمدەدى. ول بۇل جونىندە جەكسەنبى كۇنى ABC كانالىنا بەرگەن سۇحباتىندا ايتقان.

امەريكالىق ارنايى قىزمەتتىڭ رەسەيلىك كيبەر-شابۋىلعا قاتىستى مالىمدەمەسىنە دونالد ترامپتىڭ ءشۇبا كەلتىرگەن سوزدەرىنە قاتىستى وباما «مەن كوپتەگەن رەسپۋبليكاشىلداردىڭ ءوزىنىڭ وتانداستارىنان گورى ۆلاديمير پۋتينگە كوپ سەنەتىنىنە الاڭدايمىن. ويتكەنى ولار وسىلاي وزدەرىنىڭ "دەموكرات" ەكەنىن دالەلدەپ جۇرگەن سەكىلدى» دەگەن پىكىرىن جەتكىزدى.

قوش، باتكا ازۋىن كورسەتكەن پۋتينمەن ترامپتىڭ اۋىز جالاسىپ كەتۋى الدا ءالى تالاي قىزىقتىڭ بولارىن بىلدىرسە كەرەك.\

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz