الماتى-2022: ءۇمىت پەن كۇدىك
14-18 اقپان ارالىعىندا حالىقارالىق وليمپيالىق كوميتەتتىڭ (حوك) باعالاۋ-تەكسەرۋ كوميسسياسى الماتىعا ات باسىن بۇرماق.
ون ءتورت نىساننىڭ سەگىزى – دايىن
كوميسسيا قۇرامىندا – رەسەي فەدەراتسياسى ۇلتتىق وليمپيالىق كوميتەتىنىڭ (ۇوك) جەتەكشىسى، رف ۇكىمەتىنىڭ ۆيتسە-پرەمەرى الەكساندر جۋكوۆ; جاپونيا وليمپيالىق كوميتەتىنىڭ توراعاسى تسۋنەكازۋ تاكەدا; سپورتشىلاردىڭ حالىقارالىق كوميسسياسىنىڭ وكىلى ادام پەنگيللي جانە تاعى باسقالار بار. حوك دەلەگاتسياسى الماتىدا بىرنەشە كۇن ايالداپ، قالاداعى سپورت نىساندارى مەن وزگە دە ينفراقۇرىلىمداردىڭ 2022 جىلعى قىسقى وليمپيادانى وتكىزۋگە قانشالىقتى دايىن ەكەنىن باعالايدى.
ەستەرىڭىزدە بولسا، 2022 جىلعى اق وليمپيادانى وتكىزۋگە الدىمەن التى قالا ۇمىتكەر بولعان ەدى، بىراق جەمە-جەمگە كەلگەندە ولاردىڭ ىشىنەن وسلو، بەيجىڭ جانە الماتى عانا قالعان بولاتىن. بىلتىر كۇزدە نورۆەگيا استاناسى دا ءوز ءوتىنىشىن قايتىپ الىپ، تەك ەكى ۇمىتكەر عانا قالدى.
"سۇڭقار" ترامپلين كەشەنى
«الماتى-2022» تۇجىرىمداماسى بويىنشا جارىستاردى قابىلدايتىن 14 نىساننىڭ ءبارى دە وليمپيادا اۋىلىنان 30 شاقىرىمدىق راديۋستا ورنالاسپاق. 8 نىسان (بۇل – قاجەتتى ينفراقۇرىلىمنىڭ 60 پايىزى) قازىردىڭ وزىندە دايىن جانە پايدالانۋعا بەرىلگەن. ءوتىنىم كوميتەتى 2017 جىلى وتەتىن قىسقى ۋنيۆەرسيادا قارساڭىندا تاعى 3 نىساننىڭ دايار بولاتىنىن ايتىپ وتىر. دەمەك، حالىقارالىق سپورت جوبالارى ديرەكتسياسى «الماتى 2022 جىلعى وليمپيادا ءۇشىن ەندى قوسىمشا تەك ءىرى ءۇش نىسان سالىپ بىتسە بولعانى» دەيدى.
بارلىق جارىستار ەكى باعىتتا – قالا ايماعىندا جانە تاۋ ايماعىندا وتكىزىلەدى. قالا ايماعى وليمپيادا قالاشىعىنان، ورتالىق كلاستەردەن جانە «سۇڭقار» تاۋ شاڭعىسى ترامپليندەرى حالىقارالىق كەشەنىنەن قۇرالادى. الماتىنىڭ سولتۇستىك-شىعىسىندا ورنالاساتىن وليمپيادا قالاشىعى مىناداي نىسانداردان تۇرادى:
- 5 500 جاتىن ورنى بار وليمپيادا اۋىلى;
- حالىقارالىق حابار تاراتۋ جانە ءباسپاسوز ورتالىقتارى;
- 4 500 ورىندىق مەديا-اۋىل;
- 400 نومەرلىك 5 جۇلدىزدى مەيمانحانا جانە 600 نومەرلىك 4 جۇلدىزدى مەيمانحانا (حوك مۇشەلەرى ءۇشىن);
- 12 000 كورەرمەن سىياتىن وليمپيالىق مۇز ايدىنى (مانەرلەپ سىرعاناۋ، شورت-ترەك جانە ت.ب. سپورت تۇرلەرى ءۇشىن);
- ۋنيۆەرسياداعا ارنايى سالىنىپ جاتقان 3 000 ورىندىق «كەرلينگ ارەنا».
وليمپيادا قالاشىعى ماراپاتتاۋ راسىمدەرى وتەتىن رەسپۋبليكا الاڭىنان جانە جارىستىڭ اشىلۋ-جابىلۋ سالتاناتتارى بولاتىن ورتالىق ستاديوننان نەبارى 15-اق مينۋتتىق قاشىقتىقتا ورنالاسادى.
الماتىنىڭ وڭتۇستىك بولىگىندەگى ورتالىق كلاستەردە جانە «سۇڭقار» حالىقارالىق ترامپليندەر كەشەنىندە بولاشاق وليمپيادانىڭ دايىن تۇرعان ءۇش ءىرى نىسانى ورنالاسقان:
- 2010 جىلى سالىنىپ بىتكەن «سۇڭقار» تاۋ شاڭعىسى ترامپليندەرىنىڭ زاماناۋي كەشەنى;
- اشىلۋ جانە جابىلۋ سالتاناتتارى وتكىزىلەتىن 22 مىڭ ورىندىق ورتالىق ستاديون;
- حوككەي ويىندارى وتەتىن بالۋان شولاق اتىنداعى سپورت سارايى (5 000 ادام سىيادى).
«سۇڭقار» كەشەنىنىڭ جوعارعى جاعىندا شاڭعى قوسسايىسىنا ارنالعان 2,5 شاقىرىم جاڭا تراسسا سالىندى، ونى سپورتتىڭ تاۋ شاڭعىسىنا ءتان تۇرلەرى بويىنشا حالىقارالىق فەدەراتسياسى ماقۇلداپ، قابىلدادى. 16 مەدال جيىنتىعى ساراپقا سالىناتىن شانا-بوبسلەي ورتالىعى دا «سۇڭقار» كەشەنىنىڭ ماڭىنان بوي كوتەرەدى.
12 مىڭ ادامدىق جاڭا مۇز ايدىنىن سالۋ جۇمىستارى قازىر قارقىندى ءجۇرىپ جاتىر. ول الماتىنىڭ باتىس جاعىندا، 2 000 ورىندىق قىسقى ۋنيۆەرسيادا قاتىسۋشىلارى ورنالاساتىن اۋىل ماڭىنان سالىنۋدا. بۇل جاڭا عيماراتتا شايبالى حوككەي جارىستارى وتەدى (ونىڭ ىشىندە – فينالدىق باسەكە دە), ال ۋنيۆەرسيادا اۋىلىندا 2022 جىلى باق وكىلدەرى ورنالاسادى.
وليمپيادادان سوڭ تاۋ ءتۋريزمى دامي ما؟
تاۋ ايماعى ءۇش توپقا بولىنەدى – «مەدەۋ»، «تاباعان» جانە «اقبۇلاق». بۇل نىساندار قالا ايماعىنان اسا قاشىق ەمەس، «سۇڭقار» ترامپليندەر كەشەنىنەن نەبارى 25-30 مينۋتتىق جەردە ورنالاسقان.
تاۋ باسىنداعى «مەدەۋ» مۇز ايدىنى – تەڭىز دەڭگەيىنەن 1 700 مەتر بيىكتىكتە ورنالاسقان، حح عاسىرداعى كونكي تەبۋ سپورتىنان قانشاما رەكوردتارعا كۋا بولعان الەمگە ايگىلى ستاديونداردىڭ ءبىرى. قىسقى وليمپياداعا وراي ونىڭ توبەسىن جابۋ جانە كورەرمەن ورنىن 6 مىڭعا دەيىن كوبەيتۋ كوزدەلىپ وتىر.
شىمبۇلاق تاۋ شاڭعىسى كۋرورتى
1957 جىلى سالىنعان شىمبۇلاق كۋرورتى – تاۋ شاڭعىسى سپورتىنان تالاي جارىستارعا كۋا بولىپ، سىننان وتكەن نىسان. ول قازىر دە تاۋ شاڭعىسى بويىنشا جارىستاردى قابىلداي الادى. تەك «الماتى-2022» جوباسىنىڭ ەكولوگيالىق ساياساتىنا سايكەس ءسال عانا زامانعا ساي وزگەرىستەر ەنگىزۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلمەك.
«تاباعان» كۋرورتىندا تاۋ شاڭعىسى سپورتىنىڭ تەحنيكالىق تۇرلەرى بويىنشا جارىستارى وتەدى (ماسەلەن، سلالوم). بۇل جەردىڭ جەر بەدەرى مەن بيىكتىگى (1500 م – 2100 م) تەك سپورت ويىندارى ءۇشىن عانا ەمەس، تۋريستىك نىسان رەتىندە پايدالانۋعا قولايلى. وليمپيادا بىتكەننەن كەيىن تاۋ ءتۋريزمىن دامىتۋ باعىتىنا تاپتىرمايتىن مەكەن. بۇل نىسان فريستايل، موگۋل، شاڭعى اكروباتيكاسى سەكىلدى سپورت تۇرلەرىن قابىلداي الادى.
«اقبۇلاق» كلاستەرىندە بياتلون مەن شاڭعى جارىستارى وتكىزىلەتىن ستاديون 2010 جىلدىڭ وزىندە-اق سالىنىپ قويعان. ستاديوننىڭ تەڭىز دەڭگەيىنەن 1440 مەتر بيىكتىكتە (ياعني، وليمپيادا قالاشىعىنان 720 مەتر جوعارىدا) ورنالاسقانىن ەسكەرگەن ۇيىمداستىرۋشىلار «اقبۇلاقتىڭ» وزىندە 1060 ادام سىياتىن قوسىمشا وليمپيادا اۋىلىن سالۋدى ويلاستىرىپ وتىر. كەلەشەكتە ول «اقبۇلاقتا» قازىردىڭ وزىندە بار تاۋ شاڭعىسى ءتۋريزمىن دامىتۋ جونىندەگى ۇزاق مەرزىمدى جوسپاردىڭ قۇرامداس بولىگىنە اينالادى.
قاجەتتى جۇمىستاردىڭ ءبىراز بولىگىنىڭ قازىردىڭ وزىندە اتقارىلىپ قويۋى الماتىنىڭ وليمپيادا وتكىزۋ قۇقىعىن جەڭىپ الۋ مۇمكىندىگىنە ۇمىتپەن قاراۋعا جەتەلەيدى. الايدا بەيجىڭدە دە دايىندىقتىڭ كۇشتى ەكەنىن ەسكەرسەك، ول ءۇمىتتى كەۋدەدەن كۇمان ىعىستىرىپ شىعارا باستايدى.
* * *
حوك الماتىنى ارالاعاننان كەيىن بىزبەن باسەكەلەس ەكىنشى ۇمىتكەردىڭ ازىرلىگىن تەكسەرۋگە – بەيجىڭگە اتتانادى. ەكى قالانىڭ وكىلدەرى ماۋسىم ايىندا لوزاننادا حوك مۇشەلەرى الدىندا شەشۋشى بايانداما جاسايدى. ال 31 شىلدەدە حوك اتقارۋ كوميتەتى كۋالا-لۋمپۋرداعى (مالايزيا) سەسسياسىندا جەڭىمپازدى انىقتايتىن بولادى.
ساكەن سىبانباي
Abai.kz