تەمىرجولداعى ۆاگون قۇرالدارىن ساتىپ العىسى كەلەتىن وتاندىق كاسىپورىندار ەندى باسقا ەلدىڭ تاۋارىنا تەلمىرمەيتىن بولدى، ونى جاساۋ وزىمىزدە قولعا الىنۋدا. ەكىباستۇزداعى «تامان» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىنىڭ بازاسىندا بىلتىردان باستاپ جاڭا جوبا ىسكە اسۋدا. كەلەشەكتە جىلىنا 2500 ۆاگون شىعارۋ مۇمكىندىگى بار زاۋىتتىڭ العاشقى كەزەگى جاقىندا قوسىلىپ تا ۇلگەردى. مەملەكەتتىك ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋ باعدارلاماسىنا ەنەتىن اتاۋلى جوبا ءوڭىر ەكونوميكاسىنا جاڭاشا سەرپىن الىپ كەلمەك.

تەمىرجولداعى ۆاگون قۇرالدارىن ساتىپ العىسى كەلەتىن وتاندىق كاسىپورىندار ەندى باسقا ەلدىڭ تاۋارىنا تەلمىرمەيتىن بولدى، ونى جاساۋ وزىمىزدە قولعا الىنۋدا. ەكىباستۇزداعى «تامان» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىنىڭ بازاسىندا بىلتىردان باستاپ جاڭا جوبا ىسكە اسۋدا. كەلەشەكتە جىلىنا 2500 ۆاگون شىعارۋ مۇمكىندىگى بار زاۋىتتىڭ العاشقى كەزەگى جاقىندا قوسىلىپ تا ۇلگەردى. مەملەكەتتىك ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋ باعدارلاماسىنا ەنەتىن اتاۋلى جوبا ءوڭىر ەكونوميكاسىنا جاڭاشا سەرپىن الىپ كەلمەك.

«قازاقستان ۆاگون جاساۋ كومپانياسى» جشس-دەگى ۆاگون جاساۋ ءوندىرىسىن قۇرۋ ءۇش ىسكە قوسۋ كەشەنىنەن تۇرادى. ونىڭ العاشقىسى اعىمداعى جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ قاتىسۋىمەن بولعان تەلەكوپىر بارىسىندا اشىلعان. بۇل - ءوندىرىستىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگى دەسە دە بولادى، وسىنىڭ ناتيجەسىندە قازىرگى كۇنى كومپانيانىڭ تەحنولوگياسى جىلىنا ءبىر مىڭ جۇك ۆاگونىن شىعارۋ قابىلەتىنە يە. ەكىنشى كەشەن وسى جىل سوڭىندا پايدالانۋعا بەرىلسە، 2011 جىلدىڭ قاراشا ايىندا وندىرىستە تولىق قۋات ىسكە قوسىلادى. وسىلايشا زاۋىتتان جىلىنا 2,5 مىڭ ۆاگون شىعارىلاتىن بولادى. ونىڭ ىشىندە بەس ءجۇز ۆاگون جابىق كۇيدە جاسالاتىنىن اتاپ وتكەن ابزال.
-جوبا بويىنشا جاسالىپ جاتقان تەحنولوگيالار جەلىسىنە ۋكرايناداعى «تەحۆاگونماش» كومپانياسى جاۋاپ بەرەدى. ال قۇرىلىس-مونتاج جۇمىستارىنا باس مەردىگەر «يمستالكون-تەمىرتاۋ» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگى جاۋاپ بەرەدى. العاشقى قوسۋ كەشەنىندە 80-دەي ادام ەڭبەك ەتىپ ءجۇر. اتالمىش كەشەن قوسىلعاندا ءبىراز كەمشىلىكتەر انىقتالدى. قازىر ولقىلىقتاردى تۇزەتىپ، شىلدە ايىنىڭ سوڭعى ون كۇندىگىندە ءوندىرىستى پايدالانۋعا بەرەمىز دەپ جوسپارلاپ وتىرمىز،-دەپ اڭگىمەلەدى «قازاقستان ۆاگون جاساۋ كومپانياسىنىڭ» باس ديرەكتورى مۇرات الپيەۆ. - بۇعان دەيىن العاشقى ءتورت ۆاگوندى قۇراستىرىپ، سىناق الاڭىنا جىبەرگەنبىز. ولار بارلىق سىناقتان ءساتتى ءوتىپ، سەرتيفيكات الدىق. ەندى الداعى كۇندەرى ۆاگون ءوندىرىسىن جۇيەلى تۇردە باستايمىز.

اتاپ ءوتۋ كەرەك، ۆاگون شىعاراتىن ءوندىرىس جوباسى «قازاقستان تەمىرجولى» ۇلتتىق كومپانياسى» اق-مەن بىرلەسىپ ىسكە اسۋدا. «قازاقستاننىڭ دامۋ بانكى» جوبانى تولىق قارجىلاندىرىپ وتىر. وندىرىستىك قۇرال-جابدىقتاردىڭ دەنى گەرمانيا، يتاليا سەكىلدى شەت مەملەكەتتەردەن اكەلىنۋدە. جوبالىق قۇنى 51 ميلليون اقش دوللارى تۇراتىن ءوندىرىستىڭ قايتارىم مەرزىمى بەس جىلدى قۇرايدى. «قازاقستان تەمىر جولى» ۆاگون شىعاراتىن زاۋىتپەن الداعى بەس جىلعا بەس مىڭ ۆاگونعا مەموراندۋم قابىلداعان. «قازاقستان ۆاگون جاساۋ كومپانياسى» جۋىق ۋاقىتتا 20 ۆاگون قۇراستىرىپ، ونى ۇلتتىق كومپانيانىڭ ەنشىلەس كاسىپورىندارىنىڭ بىرىنە بەرۋدى جوسپارلاپ وتىر. العاشقى قازاقستاندىق جۇك ۆاگونىنىڭ قۇنى ايتارلىقتاي ارزان ەمەس. قازىرگى جاعدايمەن ءاربىر ۆاگوننىڭ وزىندىك قۇنى 10,2 ميلليون تەڭگەگە باعالانىپ وتىر. دەگەنمەن بۇل تۇراقتى باعا ەمەس، كاسىپورىن ءوز شىعىنىن جاپقاننان كەيىن تاۋار قۇنى ارزاندايتىنى انىق.
م.الپيەۆ الداعى جىلدارى ۆاگون جاساۋعا جۇمسالاتىن قۇرال-جابدىقتار مەن ماتەريالداردىڭ سەكسەن پايىزىن زاۋىت ىشىندە وندىرەتىن مۇمكىندىك بارىن جەتكىزدى. ازىرشە قاجەت بولشەكتەر رەسەي مەن ۋكراينا ەلدەرىنەن اكەلىنۋدە. سوعان وراي ۆاگوننىڭ وزىندىك قۇنى قىمباتقا ءتۇسىپ وتىر. بۇگىندە ەلىمىزدىڭ ىشكى جۇك اينالىمىندا كوبىنە قىتايدان اكەلىنگەن ۆاگوندار پايدالانسا، حالىقارالىق تاسىمال بويىنشا رەسەي مەن ۋكراينادان جەتكىزىلگەن ۆاگون قۇرالدارى قولدانىستا ءجۇر. قىتايلىق ۆاگونداردىڭ باعاسى ارزان بولعانىمەن پايدالانۋ مەرزىمى از ءارى ساپاسى تومەن كەلەدى. م.الپيەۆتىڭ ايتقانىنداي، وسىدان ەكى جىل بۇرىن رەسپۋبليكا اۋماعىندا 90 مىڭ ۆاگون سانالسا، سونىڭ تەڭ جارتىسىنىڭ توزىعى جەتكەندىگى انىقتالىپتى. ودان بەرگى ۋاقىتتا ىسكە جاراتىلىپ جۇرگەن قۇرالداردىڭ قانشاسى ەسكىرىپ ۇلگەرگەندىگى بەلگىسىز. ەكىباستۇزدان شىعاتىن ۆاگوندار ەلدەگى ۆاگون پاركىن تولىق جاڭارتا الماسا دا، جۇك اينالىمىنىڭ ماڭىزدى بولىكتەرىندە ءبىراز مۇمكىندىكتەر تۋدىراتىنى ايقىن. قازاقستانداعى جۇك تاسىمالىمەن اينالىساتىن كاسىپورىندار قازىرگى كۇنى «قازاقستان ۆاگون جاساۋ كومپانياسىنىڭ» ونىمدەرىنە قىزىعۋشىلىق تانىتا باستاعان. ولاردىڭ سىرت مەملەكەتتەردەن ساتىپ اكەلىپ جۇرگەن قۇرالدارىنان ەكىباستۇزدا قۇراستىرىلىپ شىعاتىن ۆاگوندار ارتىق بولماسا كەم ەمەس. جەتپىس تونناعا دەيىن جۇك كوتەرەتىن قۇرالداردىڭ قولدانىس مەرزىمى 22 جىلدى قۇرايدى.     بۇعان دەيىن «تامان» سەرىكتەستىگى ۆاگون جوندەۋمەن اينالىسىپ كەلگەن. ۆاگون قۇرالدارىن دەپولىق جانە كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزگەن كاسىپورىننىڭ تەحنولوگياسى دا بارىنشا ەسكىرىپ كەتكەن بولاتىن. جاڭا جوبا ناتيجەسىندە سەرىكتەستىكتىڭ بۇرىنعى ورنالاسقان اۋماعى قازىر ادام تانىماستاي وزگەرىپ، جاڭادان زاماناۋي وندىرىستىك كەشەندەر تۇرعىزىلدى. الىپ تسەحتاردىڭ ىشىندەگى قۇراستىرۋ جۇمىستارىنىڭ كوبىسى اۆتوماتتاندىرىلىپ، كومپيۋتەرلەندىرىلگەن. جاڭا تەحنولوگيا نەگىزىندە سالىنىپ جاتقاندىعىنا بايلانىستى بولاشاقتا زاۋىتتاعى جۇمىسكەرلەر سانىن شەكتەۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى. كەلەسى جىلى زاۋىت تولىق قۋاتىنا كىرىسكەندە وندىرىستە 600 ادام ەڭبەك ەتەدى. ال رەسەيدە بۇگىندە ءدال وسىنداي كاسىپورىندا 1250 ادام جۇمىس ىستەيدى. سوندىقتان كەلەشەكتە بىزگە تەحنولوگيالىق ءۇردىستى جاقسى مەڭگەرگەن ەلەكترونشىلار مەن پروگرامميستەر كوپتەپ قاجەت بولادى، دەيدى زاۋىت باسشىسى. مامانداردىڭ ايتۋىنشا، بۇعان ۇقساس ۆاگون شىعاراتىن كاسىپورىن تمد توڭىرەگىندە ازىرشە جوق.
«قازاقستان ۆاگون جاساۋ كومپانياسى» مامان ماسەلەسىن رەتتەۋگە دە نازار اۋدارۋدا. ءوندىرىس ىشىنەن الداعى ۋاقىتتا كونسترۋكتورلىق بيۋرو، تەحنيكالىق بولىمدەرى قۇرىلسا، كومپيۋتەرلىك باعدارلامالاردى جەتىك مەڭگەرگەن ماماندار قاجەت بولادى. سوعان وراي كەيبىر كادرلاردى بۇگىندە قايتا وقىتىپ جاتىر.

مۇرات اياعانوۆ.