وبلىس اكىمى وسىلاي دەپ ءتۇيدى

بىلتىر باستالىپ، ەلىمىزدىڭ الەۋەتىن ارتتىرعان رەسپۋبليكالىق «جول كارتاسى» باعدارلاماسى بيىل دا قارقىندى جۇزەگە اسىرىلۋدا. ۇستىمىزدەگى جىلى ايماعىمىزدا باعدارلاما بويىنشا  167 نىساندا جۇمىستار جۇرگىزۋ جوسپارلانعان. اپتا باسىندا وبلىس اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆ پاۆلودار قالاسىندا «جول كارتاسى» بويىنشا جۇمىس ءجۇرىپ جاتقان بىرقاتار نىساندا بولىپ، اتقارىلىپ جاتقان شارالاردىڭ ساپاسىمەن تانىستى.

ساپار بارىسىندا ايقىندالعانداي، جۇمىس ساپاسىنا ازىرگە تاعاتىن ءمىن جوق. كەيبىر ۇساق-تۇيەك كەمشىلىكتەردى ساناماعاندا جالپى جۇمىس قارقىنى جاقسى. «جول كارتاسى» اياسىندا جوندەۋ جۇرگىزىلىپ جاتقان نىساندارعا جاۋاپتى مەردىگەر كومپانيالار وكىلدەرى بارلىق ءىس-شارالاردى ۋاقىتىلى اياقتايمىز دەپ ۋادە بەرىپ وتىر. بىردەن اتاپ وتەرلىگى، جوعارىدا اتالعان باعدارلامانىڭ ارقاسىندا وبلىس ورتالىعىنداعى ۇزاق جىلدار بويى جوندەۋ كورمەگەن بىرقاتار الەۋمەتتىك ماڭىزى بار نىساندارعا قايتا جان بىتپەك.

وبلىس اكىمى وسىلاي دەپ ءتۇيدى

بىلتىر باستالىپ، ەلىمىزدىڭ الەۋەتىن ارتتىرعان رەسپۋبليكالىق «جول كارتاسى» باعدارلاماسى بيىل دا قارقىندى جۇزەگە اسىرىلۋدا. ۇستىمىزدەگى جىلى ايماعىمىزدا باعدارلاما بويىنشا  167 نىساندا جۇمىستار جۇرگىزۋ جوسپارلانعان. اپتا باسىندا وبلىس اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆ پاۆلودار قالاسىندا «جول كارتاسى» بويىنشا جۇمىس ءجۇرىپ جاتقان بىرقاتار نىساندا بولىپ، اتقارىلىپ جاتقان شارالاردىڭ ساپاسىمەن تانىستى.

ساپار بارىسىندا ايقىندالعانداي، جۇمىس ساپاسىنا ازىرگە تاعاتىن ءمىن جوق. كەيبىر ۇساق-تۇيەك كەمشىلىكتەردى ساناماعاندا جالپى جۇمىس قارقىنى جاقسى. «جول كارتاسى» اياسىندا جوندەۋ جۇرگىزىلىپ جاتقان نىساندارعا جاۋاپتى مەردىگەر كومپانيالار وكىلدەرى بارلىق ءىس-شارالاردى ۋاقىتىلى اياقتايمىز دەپ ۋادە بەرىپ وتىر. بىردەن اتاپ وتەرلىگى، جوعارىدا اتالعان باعدارلامانىڭ ارقاسىندا وبلىس ورتالىعىنداعى ۇزاق جىلدار بويى جوندەۋ كورمەگەن بىرقاتار الەۋمەتتىك ماڭىزى بار نىساندارعا قايتا جان بىتپەك.

وبلىس اكىمى ب.ساعىنتاەۆ الدىمەن 1 مامىر كوشەسى بويىنداعى «دوستىق» ساياباعىنا كەلدى. مۇندا كورىكتەندىرۋ جۇمىستارى ماۋسىم ايىندا باستالعان. قازىر بۇل نىساندا ەكى اۋىسىم بويىنشا 93 ادام جۇمىس ىستەيدى. ولاردىڭ باسىم بولىگى - قالالىق ەڭبەكپەن قامتۋ بولىمىنەن باعىتتالعان جۇمىسسىزدار. لەرمونتوۆ پەن قايىرباەۆ كوشەسى ارالىعىندا ورىن تەپكەن ساياباقتا ەكى فونتان بوي كوتەرمەك. سونداي-اق جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە ارنالعان الاڭدارعا تاس تاقتايشالار توسەلۋدە. ستريتبول الاڭىن دا سالۋ كوزدەلىپ وتىر. نەگىزىنەن مۇنداعى جۇمىستاردىڭ بارلىعى قىركۇيەك ايىنىڭ ورتا شەنىنە دەيىن اياقتالماق. وسىلايشا، قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارى ءۇشىن تاعى ءبىر دەمالىس ورنى پايدا بولادى.

«دوستىق» ساياباعىن كورىكتەندىرۋ جۇمىستارىن موينىنا العان «قازسترويسەرۆيس» جشس اتالمىش نىساننىڭ جانىنداعى، دالىرەك ايتقاندا، لەرمونتوۆ كوشەسى بويىنداعى  كاناليزاتسيالىق كوللەكتوردى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ىسىمەن دە اينالىسۋدا. مۇندا ءۇش جۇزدەن استام ادام ەڭبەكتەنۋدە. جۇمىس باستالعالى بەرى 120 ميلليون تەڭگە قارجى يگەرىلىپتى.

كەلەسى نىسان - اۋعان سوعىسى جاۋىنگەرلەرىنە ارنالعان ساياباق. مۇندا دا كورىكتەندىرۋ جۇمىستارى قارقىندى جۇرگىزىلۋدە. 700-دەن استام مەترگە سوزىلعان اتالمىش ساياباقتىڭ بويىندا ون ەكى گۇلزار سالىنادى. ولار بۇرىنعى فونتانداردىڭ ورنىندا بوي كوتەرمەك. سونداي-اق تولىعىمەن تاس تاقتايشالار توسەلىپ، دەمالۋشىلار وتىراتىن جايلى ورىندىقتار قويىلادى. الاڭنىڭ جان-جاعى قورشالماق. بۇل شارالارعا بارلىعى 26 ميلليون تەڭگە بولىنگەن. قازىر بۇل نىساندا قىرىق ادام جۇمىس ىتەۋدە. تەك مۇندا كوگالداندىرۋ جۇمىستارى قاراستىرىلماعان ەكەن. وبلىس اكىمى بۇرىنعى فونتانداردان قالعان سۋ قۇبىرلارىن ءتيىمدى پايدالانىپ، كوگالداندىرۋ شارالارىن قولعا الۋ قاجەت ەكەندىگىن ايتتى.

«جول كارتاسى» اياسىندا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتقان الەۋمەتتىك ماڭىزدى نىسان - گ.سۇلتانوۆ اتىنداعى وبلىستىق اۋرۋحانا. اۋرۋحانانىڭ فيزيولوگيا بولىمشەسىندە ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا باستالعان كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى مامىر ايىندا اياقتالىپتى. سوناۋ 1975 جىلدان بەرى جوندەۋ كورمەگەن اتالمىش بولىمشە بۇگىندە ادام تانىماستاي وزگەرگەن. ءدال وسىنداي باعىتتاعى جۇمىستار قازىر تراۆماتولوگيالىق بولىمشەدە دە ءجۇرىپ جاتىر.

وبلىس باسشىسى جول جونەكەي ۇلى وتان سوعىسى ارداگەرلەرىنە ارنالىپ سالىنىپ جاتقان كوپ قاباتتى تۇرعىن ءۇيدىڭ قۇرىلىس الاڭىندا دا بولدى. مۇنداعى جۇمىس اعىمداعى جىلدىڭ مامىر ايىندا باستالدى. قازىرگە دەيىن تۇرعىن ءۇيدىڭ تەك ءبىر قاباتى عانا تۇرعىزىلىپتى. ونىمەن قوسا، قۇرىلىس الاڭىندا نەبارى 14 جۇمىسشى ەڭبەكتەنۋدە. اتالمىش نىسانعا جاۋاپتى «قازستروي يمپۋلس» جشس-ءنىڭ وكىلدەرى وتكەن مەرەكەلەرگە بايلانىستى قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ كەش جەتكىزىلگەندىگىن ايتتى. سونىڭ سالدارىنان جۇمىس ءبىراز كەشەۋىلدەپ قالسا كەرەك. دەگەنمەن ولار تۇرعىن ءۇيدى ۋاقىتىلى تاپسىرامىز دەپ ۋادە بەردى. مەردىگەر كاسىپورىن قۇرىلىسشىلار سانىن دا ارتتىرماق. وبلىس اكىمى ايتىلعان بارلىق سىن-ەسكەرتپەلەردى دەرەۋ تۇزەتۋدى تاپسىردى جانە ولاردىڭ ورىندالۋىن جاقىن كۇندەرى تىكەلەي ءوزى كەلىپ تەكسەرەتىندىگىن جەتكىزدى.

«جول كارتاسى» باعدارلاماسى بويىنشا كۇردەلى جوندەۋلەرمەن پاۆلودار قالاسىنداعى ورتالىق ستاديون، «اۆتوموبيليست» سپورت كەشەنى، «باتىر» بالالار-جاسوسپىرىمدەر سپورت مەكتەبىنىڭ ستاديونى، «تولقىن» دەنەشىنىقتىرۋ-ساۋىقتىرۋ كەشەنى سىندى بىرقاتار سپورت نىساندارى قامتىلىپ وتىر. وبلىس اكىمى ب.ساعىنتاەۆ ولاردىڭ ارقايسىسىندا بولىپ، جۇمىس بارىسىمەن جاقىننان تانىستى. مىسالى، ۆولەيبول، باسكەتبول بويىنشا رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدەگى ۇلكەن جارىستار وتكىزىلەتىن «اۆتوموبيليست» سپورت كەشەنىنىڭ ءىشى-سىرتىن جوندەۋدەن وتكىزۋ ءۇشىن 46 ميلليون تەڭگە بولىنگەن. ال 1982 جىلدان بەرى جوندەۋ كورمەگەن «تولقىن» دەنەشىنىقتىرۋ-ساۋىقتىرۋ كەشەنىنىڭ ەنشىسىنە 16,4 ميلليون تەڭگە ءتيىپ وتىر. نىسانعا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، باسسەيننىڭ جىلىتۋ قۇرىلعىلارى قايتا قالپىنا كەلتىرىلدى. سونداي-اق كەشەننىڭ اۋلاسىندا تەننيس، شاعىن فۋتبول، ۆولەيبول سىندى ويىن تۇرلەرىنە ارنالعان امبەباپ الاڭ بوي كوتەردى.

باعدارلاما يگىلىگىنەن ءبىلىم بەرۋ، مادەني وشاقتارى دا سىرت قالعان جوق. بۇل رەتتە ايماق باسشىسى وبلىس ورتالىعىنداعى №9 جالپى ءبىلىم بەرۋ مەكتەبىندە، ج.ايماۋىتوۆ اتىنداعى وبلىستىق قازاق مۋزىكالى دراما تەاترىندا، سونداي-اق پوتانين اتىنداعى وبلىستىق تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىندە بولدى.

جوعارىدا اتالعان №9 مەكتەپتىڭ ءىشى-سىرتى ارلەنىپ، ەسىك-تەرەزەلەرى، ەدەندەرى اۋىستىرىلۋدا. جالپى، بۇل باعىتتاعى شارالارعا 28 ميلليون تەڭگە قاراستىرىلعان. ج.ايماۋىتوۆ اتىنداعى وبلىستىق قازاق مۋزىكالى دراما تەاترىنىڭ بەس ءجۇز ورىنعا شاقتالعان ۇلكەن زالى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزىلۋدە.

پوتانين اتىنداعى تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىندە جوسپارلى جۇمىستاردى باستاماس بۇرىن مەردىگەر كومپانيا باسشىلىعىنا مۇراعاتتاردى اقتارىپ، ءبىراز تاريحي دەرەكتەرگە قانىعۋعا تۋرا كەلگەن. ونداعى ماقسات - مۋزەيدىڭ تاريحي كەلبەتىن ساقتاپ قالۋ. بۇل نىساندا 55 ادام جۇمىس ىستەيدى. ونىڭ ىشىندە 40 ادام «جول كارتاسى» بويىنشا ەڭبەكپەن قامتىلعاندار. ونىمەن قوسا، قۇرىلىس جاساقتارىنان ون ستۋدەنت ەڭبەكتەنۋدە. مۋزەيدە نەگىزىنەن سىرتقى ارلەۋ جۇمىسترى جۇرگىزىلۋدە. تەرەزەلەرى اۋىستىرىلىپتى. بۇل ماقساتتارعا 16 ميلليون تەڭگەدەن استام قارجى بولىنگەن. ءبىر اتاپ وتەرلىگى، مۋزەيدىڭ ىشكى ارلەۋ جۇمىستارىنا قارجى قاراستىرىلماپتى. ايماق باسشىسى بۇل ماسەلەنى وڭتايلى شەشۋگە بولاتىندىعىن جەتكىزدى. «قازىر ءبىز «جول كارتاسى» بويىنشا ەكى ءجۇز الپىس ميلليون تەڭگەدەي قارجى ۇنەمدەدىك. بۇگىندە ۇكىمەتكە بۇل قاراجاتتاردى باسقا نىساندارعا باعىتتاۋعا ۇسىنىس بىلدىردىك. قازىر ولاردىڭ جاۋابىن كۇتىپ وتىرمىز. مىسالى ول قارجىنىڭ ءبىراز بولىگى گ.پوتانين اتىنداعى تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىنىڭ ىشكى ارلەۋ جۇمىستارىنا باعىتتالۋى مۇمكىن»، - دەدى وبلىس اكىمى ب.ساعىنتاەۆ.

جالپى، ايماق باسشىسى وبلىس ورتالىعىنداعى وننان اسا نىساندا بولدى. «نەگىزىنەن، بيىلعى «جول كارتاسى» باعدارلاماسى اياسىندا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتقان بارلىق نىساندار حالىق يگىلىگىنە باعىتتالعان. جۇمىستار ءاتۇستى جاسالماۋى ءتيىس. بۇگىنگى ساپارىمىز وسىنداي ولقىلىقتاردىڭ الدىن الۋعا باعىتتالعان. قۋانىشىمىزعا وراي، ايتارلىقتاي كەمشىلىكتەردىڭ جوق ەكەندىگىن كورىپ وتىرمىز. ارينە، شاعىن سىن-ەسكەرتپەلەر ايتىلدى. ولاردىڭ بارلىعى الداعى جۇمىس بارىسىندا تۇزەتىلەتىندىگىنە سەنىمدىمىن. نىسانداردا  باعدارلاما اياسىندا اتقارىلىپ جاتقان شارالارعا كوڭىلىم تولادى»، - دەدى ساپارىن قورىتىندىلاي كەلە وبلىس اكىمى ب.ساعىنتاەۆ.

دانيار ءجۇمادىلوۆ.