ايەلىمىز ەكەۋمىزدىڭ جاستىققا باسىمىز ەندى ءتيىپ، ءبىر-بىرىمىزگە سەزىمىمىز ءيىپ، ەرىندەرىمىزگە ەرىنىمىز ءتيىپ، ەندى... تۇسىنەسىزدەر عوي، جول ساپاردان كەلگەنىم بۇگىن، ايەلىمدى ساعىنىپ قالىپپىن، ءبىر كەزدە داربازامىز جاقتان شۋلاعان داۋىس شىقتى.  اتىپ تۇرىپ، جەدەل كيىنە سالدىم دا، اۋلاعا شىقتىم، ەسىكتى اشسام،  الپىس شاقتى ادامدار تۇر. جاراپازان ايتىپ. ورازا ايى ەكەنى ەسىمە ءتۇسىپ، «جاراپازاندا جاس بالالار ايتۋشى ەدى، ەرەسەكتەر ەرىگىپ ءجۇر–اۋ؟» دەپ ويلادىم ىشىمنەن.

سويتسەم، مىنالار ءوزىم باسقاراتىن كومپانيانىڭ جۇمىسشىلارى. ايلىقتارىن بەرمەي قاشىپ جۇرگەنىمە جەتى اي وتكەن ەدى، ءۇيىمدى قالاي تاۋىپ العان دەسەڭشى؟

– ايتايىن ايت دەگەندە، جاراپازان،

ءبىر كەلگەن ون ەكى ايدا، ورازا يمان،

اسسالاۋماعالەيكۋم، باسەكەجان،

كومپانيا باستىعىنا بەردىك سالەم...

اعاعا وسى ۇيدەگى بەردىك سالەم،

اشپىز عوي، ءىشىمىز-اي، الەم-جالەم!

ايلىقتى جەتى اي بولدى، كورمەي كەتتىك،

وسى ۇيگە سۇراي-سۇراي ارەڭ جەتتىك...

ايلىقتى بەرەمىن دەپ وفيس بارساڭ،

پەيىشتەن قۇرما جەيسىڭ ۋىس-ۋىس،

بەرمەسەڭ و اتاڭا نالەت دەيمىزداعى،

تىنتەمىز ءۇيىڭىزدى قۋىس-قۋىس...

قوي، مىنالاردىڭ بەتى جامان، اياعىمدى اسپاننان كەلتىرىپ جۇرەر دەپ ويلاپ، ۇيىمنەن ءبىر قاپشىق اقشا ارقالاپ اكەلدىم دە، ايلىقتارىن تاراتىپ بەرىپ ەدىم، ءبىر جۇمىسشىم باتا بەردى:

– ءۇيىڭىزدىڭ ارتىندا شاتىر بولسىن،

بالاڭىز سيريا كەتپەي، باتىر بولسىن،

استىڭدا كىسىنەنگەن اتىڭ بولسىن،

كورە الماعاندار سىرازىم قاتىن بولسىن!

ايتايىن جاراپازان ەسىگىڭە،

توقالىڭ تۋىپ بەرسىن، بەسىگىڭە...

ۇل بەرسە قوشقارداي عىپ بەسىگىڭە،

پىستە ماي جاعىپ قويعىن ەتىگىڭە...

سودان ەندى قۇتىلىپ دەگەندەي، ايەلىمدى ايمالاپ، سەزىمدەرىمدى سەلدەتىپ، كوڭىلىمدى جەلدەتىپ، ەندى قۇشاقتاي بەرگەنىمدە... دالادان تاعى دا جامىراعان داۋىس شىقتى... جۇگىرىپ جەتىپ بارسام، تاعى دا توقسان ادام تۇر. قولدارىندا پلاكات. قاراڭعىدا نە جازىپ قويعاندارىن وقي المادىم. بار بىلگەنىم، جاراپازان ايتا باستادى.  دەرەۋ ەكى قاپشىق اقشامدى ارقالاپ اكەلىپ، بارىنە ايلىقتارىن تاراتىپ بەردىم. ءتىپتى بىرەۋى قايتا-قايتا باتا بەرىپ: «باسەكە، ماعان پاتەر بەرەمىن دەپ ەدىڭىز عوي، دەپ ەدىڭىز عوي...» دەپ قويادى.  قولىنا قۇرت ۇستاتىپ، ەندى جاتا بەرگەنىمىزدە... تاعى دا... ءبىر توپ پوليتسيا كەلىپ، جاراپازان ايتىپ تۇر. «سەندەرگە نە كەرەك؟» دەپ سۇراسام، «بيزنەسىڭ بيتتەپ كەتكەن، ارىڭدى يت جەپ كەتكەن، ماسەلەڭدى ماي شاممەن قارايمىز!» دەيدى. پارانىڭ جاراپازان تۇرىنە كوشكەندەردەن ءتۇڭىلىپ، بەتتەرىنە «شىنىمەن پوليتسەيلەر مە؟» دەپ ءۇڭىلىپ، قولدارىنا ءجۇز باكستان ۇستاتىپ جىبەردىم. ۇيىقتاپ كەتكەن ەكەنبىز.

ءتۇننىڭ ءبىر ۋاعىندا جامىراعان داۋىستان دىرىلدەپ، كوزىمنىڭ الدى ىرىڭدەپ وياندىم. سويتسەم، سالىقشىلار جاراپازان ايتىپ تۇر. «سالىقتان جالتارىپ جۇرگەنىڭە جول بولسىن؟» دەيدى. بارىنە بەرەتىنىمدى بەرىپ، باتالارىن الىپ، ۇيگە كىردىم. ايەلىمنىڭ كوزدەرى ورىن اۋىستىرىپ كەتكەندەي... قۇدايىم-اي، ەندى قايتتىم؟ تەگىن اقىل ايتىڭىزدارشى، ايتپاقشى، ورازا ايلارىڭىز قابىل بولسىن!

مۇحتار شەرىم

Abai.kz